Σμέρνα στόν νταβᾶ μέ κολοκυθάκια
Ὁ μικρός ἤ ὁ μεγάλος λαχανόκηπος, πού
διατηρεῖ ὄχι δίχως κόπο κάθε ἁγιορειτικό σκήνωμα, κοινόβια μονή, κελλί ἤ
σκητιωτική καλύβη, ἀλλά καί ἡ εὔφορη θάλασσα πού περιβάλλει τήν ἀθωνική
χερσόνησο τροφοδοτοῦν τά μαγειρικά σκεύη τῶν μοναχῶν μέ φρέσκα καί ἀνόθευτα
κηπευτικά ὅλο τόν χρόνο καί μέ φρέσκα ψάρια καί θαλασσινά.
Ἕνα
ἀπό τά ψάρια αὐτά εἶναι καί ἡ σμέρνα
(ἐπιστημονική ὀνομασία Μύραινα).
Ἕνα μάλιστα ἀπό τά ἀκρωτήρια τῆς ἀθωνικῆς
χερσονήσου ἔχει τό ὄνομά της «Κάβο Σμέρνα», πιθανόν γιατί ἐκεῖ τά «περίεργα»
αὐτά ψάρια θά βρίσκονται ἄφθονα.
Τό ψάρι αὐτό εἶναι ἐγχελυόμορφο, μοιάζει
δηλαδή πολύ στό χέλι ἤ καί ... στό φίδι.
Στήν πραγματικότητα ἡ σμέρνα εἶναι ἕνα
ἀπό τά ὀμορφότερα ψάρια τῶν θαλασσῶν μας.
Τό χρῶμα της εἶναι σκοῦρο καφετί μέ
κίτρινες μαρμαρώσεις καί τό σῶμα της ἐπίμηκες, ὀφιοειδές μέ μεγάλο κεφάλι.
Πρόκειται γιά ἕναν ἀπό τούς μεγαλύτερους κυνηγούς τοῦ βυθοῦ, κυρίως λόγω τοῦ
δηλητηρίου πού κρύβει στόν οὐρανίσκο της, τό ὁποῖο προκαλεῖ παράλυση στά ψάρια
πού δαγκώνει μέ τά κοφτερά της δόντια (προτιμᾶ τά χταπόδια). Παρόλα αὐτά δέν
κατατάσσεται στά δηλητηριώδη ψάρια. Ζεῖ σέ βραχώδεις βυθούς μέ κοιλώματα καί
βλάστηση, κοντά στίς ἀκτές. Δέν ἐπιτίθεται στούς δύτες, ἐκτός κι ἄν προκληθεῖ.
Ἀλιεύεται συνήθως μέ παραγάδια χονδρά. Ἔτσι τήν ἀλίευσε καί ὁ καυσοκαλυβίτης
ψαρᾶς στίς βραχῶδεις ἀκτές τῆς Σκήτης τῆς Ἁγίας Τριάδος. Λίγο τσουχτερή ἡ τιμή
πού μᾶς τήν προμήθευσε, ἀλλά ἄξιζε τόν κόπο. Ἐξάλλου «βγάζει» πολλές μερίδες.
Τήν μαγειρέψαμε ἁγιορείτικα μέ ὑλικά ἀπό τόν μικρό λαχανόκηπό μας καί σᾶς
προσφέρουμε τήν παρακάτω συνταγή, ἄν καί μαγειρεύεται καί μέ ἄλλους τρόπους.
Ὑλικά
1 σμέρνα
τεμαχισμένη σέ μεγάλες φέτες
5 κρεμμύδια
6 σκελίδες σκόρδο
1 ματσάκι
σέλινο καί 1 ματσάκι μαϊντανός
5 μεγάλες
πιπεριές
10 μικρά
κολοκυθάκια καί λίγοι κολοκυθοανθοί
1 ποτήρι τοῦ
κρασιοῦ χυμό λεμονιοῦ
¾ τῆς φλυτζάνας
ἐλαιόλαδο
Ἁλάτι καί
πιπέρι
Ἐκτέλεση
Πολύ πρίν τό
μαγείρεμα ἔχουμε πλύνει καλά τή σμέρνα πού τήν ἔχουμε κόψει σέ μεγάλες φέτες
καί τίς ἔχουμε βάλει σέ τρυπητό νά στραγγίξουν. Τίς ἔχουμε ἁλατίσει μέ χονδρό
ἁλάτι καί τίς ἔχουμε ἀφήσει πάλι στό τρυπητό. Ὅταν ἔλθει ἡ ὥρα, βάζουμε τά φιλέτα
τῆς σμέρνας στόν νταβά (χαμηλή φαρδειά κατσαρόλα), προσθέτουμε νερό μέχρι νά τά
σκεπάσει ἕνα δάκτυλο περίπου καί τά ἀφήνουμε νά βράζουν μονα τους σέ δυνατή
φωτιά. Συχνά καί γιά τό πρῶτο διάστημα τά ξαφρίζουμε.
Ἔπειτα ἀπό περίπου 20
λεπτά προσθέτουμε τά ψιλοκομμένα κρεμμύδια, τά σκόρδα μισά ἤ ὁλόκληρα καί στή
συνέχεια τίς πιπεριές ψιλοκομμένες και τά κολοκυθάκια κομμένα στή μέση κατά μῆκος.
Προσθέτουμε καί τό σέλινο (ὁλόκληρο τό ματσάκι) σέ μιά γωνιά τοῦ νταβᾶ.
Διανθίζουμε μέ κολοκυθοανθούς καί μέ δαμάσκηνα (προαιρετικῶς).
Συνεχίζουμε τό
βράσιμο σέ δυνατή φωτιά μέχρι τήν συμπλήρωση τῆς 1 ὥρας. Τότε προσθέτουμε καί
τό λάδι, ρίχνοντάς το σταυροειδῶς στό σκεῦος. Συνεχίζουμε γιά ἕνα τέταρτο ἀκόμη
τό βράσιμο, κουνώντας τακτικά τόν νταβά γιά να μήν κολλήσει. Μετά τή συμπλήρωση
1 ὥρας καί 15 λεπτῶν, πού περίπου χρειαζόμαστε γιά τό μαγείρεμα, καί πρίν
κατεβάσουμε τόν νταβά ἀπό τή φωτιά, περιχύνουμε τό φαγητό μέ τόν χυμό τοῦ
λεμονιοῦ καί σβήνουμε κουνῶντας καλά τόν νταβά. Τέλος, ρίχνουμε τόν ψιλοκομμένο
μαϊντανό καί τό πιπέρι καί ξανασκεπάζουμε μέχρι νά ἔλθει ἡ ὥρα να σερβίρουμε.
Μεγάλη θά εἶναι ἡ ἐπιτυχία ἄν καταφέρουμε νά «δέσουν» τό ζουμί τῆς σμέρνας, τό
νερό, τό λάδι καί τό λεμόνι μεταξύ τους ὥστε νά γίνει ἕνας παχύς ζωμός πού θά
περιβάλλει τά φιλέτα τῆς σμέρνας καί τά κολοκυθάκια. Καλή ἐπιτυχία!