Τρίτη 28 Ιανουαρίου 2020

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΝΗΓΥΡΗ ΤΟΥ ΠΑΡΕΚΚΛΗΣΙΟΥ ΑΓ. ΜΑΞΙΜΟΥ ΤΟΥ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΗ




Φωτογραφικά στιγμιότυπα ἀπό τήν πανηγυρική Θεία Λειτουργία πού τελέστηκε στό παρεκκλήσιο τῆς ἔρημης Καλύβης Ἁγίου Μαξίμου τοῦ Καυσοκαλύβη τῆς Σκήτης Ἁγίας Τριάδος τῶν Καυσοκαλυβίων, στίς 14/27 Ἰανουαρίου 2020,



 τήν ἑπομένη τῆς μνήμης τοῦ ὁσίου καί θεοφόρου πατρός ἡμῶν Μαξίμου τοῦ Καυσοκαλύβη
 (βλ. τήν προηγούμενη ἀνάρτηση τοῦ ἱστολογίου μας, τῆς 27ης Ἰανουαρίου 2020). 















Προηγοῦνται φωτογραφίες ἀπό ἐξωτερικές ἀπόψεις τοῦ παρεκκλησίου
 καί τοῦ περιβάλλοντος χώρου.











Παρατίθενται ἐπίσης καί φωτοενθύμια ἀπό τήν κοπή τῆς βασιλόπιτας τῆς Καλύβης Ἁγίου Ἀκακίου, στο κέρασμα πού προσφέρθηκε στούς πανηγυριστές πατέρες καί προσκυνητές, καί τό ὁποῖο ἀκολούθησε τήν πανηγυρική Θεία Λειτουργία τοῦ ἁγίου Μαξίμου. Νά σημειωθεῖ ὅτι ἡ Καλύβη τοῦ Ἁγίου Ἀκακίου ἔχει ἀπό ἐτῶν τήν μέριμνα ὄχι μόνο γιά τή συντήρηση καί ἀνακαίνιση τοῦ παρεκκλησίου ἀλλά καί γιά τήν ὀργάνωση τῆς πανηγύρεώς του.





  Τό ἱστολόγιό μας εὔχεται σέ ὅλους τούς φιλαγίους καί φιλοαθωνίτες ἀναγνῶστες του ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ καί ὁ ὅσιος Μάξιμος νά εἶναι βοήθειά τους!








Δευτέρα 27 Ιανουαρίου 2020

ΕΟΡΤΗ ΤΗΣ ΜΝΗΜΗΣ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΜΑΞΙΜΟΥ ΤΟΥ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΗ ΣΤΑ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΑ.


Μέ κατάνυξη, μέ ὁλονύκτιο πανηγυρική ἀγρυπνία ἀλλά καί μεθεόρτιο Θεία Λειτουργία στήν Ἱερά Σκήτη Ἁγίας Τριάδος Καυσοκαλυβίων τιμήθηκε ἡ μνήμη τοῦ ὁσίου καί θεοφόρου πατρός ἡμῶν Μαξίμου τοῦ Καυσοκαλύβη (13 Ἰανουαρίου, μέ τό ἀθωνικό ἡμερολόγιο). 




   Τόσο στό Κυριακό τῆς πανηγυρίζουσας Σκήτης ὅσο καί στό ἀνακαινισμένο παρεκκλήσι τῆς ἔρημης καλύβης τοῦ Ἁγίου Μαξίμου (τήν ἑπόμενη ἡμέρα, στίς 14 Ἰανουαρίου), οἱ Καυσοκαλυβίτες πατέρες συνεόρτασαν μέ ἄλλους Ἁγιορεῖτες πατέρες καί προσκυνητές τῆς Σκήτης τήν ἑορτή τῆς Κοιμήσεως τοῦ ὁσίου Μαξίμου, τοῦ πρώτου οἰκιστοῦ τῶν Καυσοκαλυβίων καί ἑνός ἀπό τούς μεγαλύτερους Ἁγιορεῖτες Ἁγίους πού ἤκμασε κατά τόν 14ο αἰώνα καί θεωρεῖται ἀπό τίς διαπρεπέστερες ἁγιορειτικές ἀσκητικές μορφές σέ ὅλους τούς αἰῶνες.


ΤΟ ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΜΕΝΟ ΠΑΡΕΚΚΛΗΣΙ ΤΗΣ ΕΡΗΜΗΣ ΚΑΛΥΒΗΣ ΑΓ. ΜΑΞΙΜΟΥ ΤΟΥ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΗ ΣΤΑ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΑ. ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ
''



Στή συνέχεια παραθέτουμε ἕνα ἀπόσπασμα ἀπό τόν Βίο τοῦ ὁσίου καί θεοφόρου πατρός ἡμῶν Μαξίμου τοῦ Καυσοκαλύβη, πού συνέγραψε ὁ Ἁγιορείτης ἅγιος Μακάριος Μακρῆς ὁ Βατοπαιδινός (14ος αἰώνας). Τό ἀπόσπασμα ἀναφέρεται στό περιστατικό κατά τό ὁποῖο ὁ ὅσιος Μάξιμος ἀνέβηκε στήν κορυφή τοῦ Ἄθω.






 «... Ἦταν τότε ἡ ἕβδομη Κυριακή ἀπό τοῦ Πάσχα. Φτάνοντας λοιπόν ἐκεῖ ἐπιδίδεται σέ τριήμερη νηστεία καί προσευχή, ἐκδημώντας ἀπ’ ὅλα τά γήϊνα καί ἐνούμενος μ’ ὅσα ὑπερβαίνουν τόν νοῦ καί τίς φυσικές αἰσθήσεις. Εὑρισκόμενος ἐν ἐγρηγόρσει ἀξιώνεται νά δεῖ τή Θεομήτορα, βρεφοκρατοῦσα, καί ἀπαστράπτουσα μέσα σέ θεϊκό φῶς, συνοδευόμενη ἀπό πλῆθος ἀγγελικῶν δυνάμεων. Χωρίς δισταγμό τήν προσκύνησε πέφτοντας στή γῆ -ἐπειδή γνώριζε νά διακρίνει μέ ποιούς ἔπρεπε νά συνταχθεῖ- ψάλλοντας τό «Ἄξιον ἐστίν», πληρούμενος θεῖας ἐμπνεύσεως καί εὐγνωμονώντας γιά τήν τόσο παράδοξη καί ὑπερφυῆ παρουσία.





Κάποτε διαλύθηκε ἡ ὀπτασία καί ἀνέβηκε στόν οὐρανό μέ ἀγγελικούς ὕμνους ὁ ἔμψυχος καί λογικός οὐρανός, ἡ Θεοτόκος. Ὁ δέ θεῖος Μάξιμος ἔμεινε ἐπί πολύ μέ τήν καρδιά του γεμάτη ἀγαλλίαση, ὀσφραινόμενος μιάν ἄρρητη εὐωδία πού ἀναδύονταν ἀπό κεῖ ὅπου ἀντίκρυσε τή θεία ὀπτασία. Δέν ἐπιθυμοῦσε καθόλου νά ἐγκαταλείψει τόν τόπο ἐκεῖνο, αἰχμαλωτισμένος ἀπό τή θεία ἡδονή.

  Ἀφοῦ παρέμεινε ἀκόμη τρεῖς μέρες στήν κορυφή καί αἰσθανόμενος ὅτι ὑποχώρησε κάπως ἡ Θεία Χάρη, κατεβαίνει λίγο χαμηλότερα στόν ναό τῆς Θεοτόκου. Ἐκεῖ διαμένοντας γιά λίγες μέρες καί συχνά ἀνεβαίνοντας στήν κορυφή γιά νά προσκυνήσει τόν τόπο ὅπου ἀξιώθηκε τῆς θείας ὀπτασίας, θερμά ζητοῦσε νά τήν ξαναδεῖ…».






Ἀπόδοση στή νεοελληνική ἀπό τόν ἱεροδιάκονο Ἀρσένιο Παρακλητιανό.

Τετάρτη 22 Ιανουαρίου 2020

ΑΝΑΓΓΕΛΙΑ ΑΓΡΥΠΝΙΑΣ ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ ΤΟΥ ΕΝ ΟΛΥΜΠΩ





Τό ἱστολόγιό μας ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ μέ ἀφορμή τήν ἑορτή τῆς μνήμης τοῦ Ἁγιορείτου ὁσίου Διονυσίου τοῦ ἐν Ὀλύμπῳ, ἐνημερώνει τούς ἀναγνῶστες του πού κατοικοῦν στήν Ἀττική ὅτι σήμερα Τετάρτη 22 Ἰανουαρίου 2020 θά τελεστεῖ ἀγρυπνία, κατά τό ἁγιορείτικο τυπικό, στόν ἱερό ναό Ἁγίου Τρύφωνος, παρεκκλήσιο-μετόχι τῆς μονῆς Πεντέλης, ἀπό τίς 20.00 μ.μ. ἕως τήν 1.00 τό πρωΐ τῆς Πέμπτης.

 Ὁ Ναός βρίσκεται στήν πλατεία Ἁγίας Τριάδος Πεντέλης, πίσω ἀπό τήν ταβέρνα «Πηλιορείτικο» καί διαθέτει θέρμανση.

Δευτέρα 20 Ιανουαρίου 2020

Η ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΣΚΗΤΗΣ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΩΝ. ΜΑΓΝΗΤΟΣΚΟΠΗΜΕΝΗ ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΣΤΟ Δ΄ ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΗΣ ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΗΣ ΕΣΤΙΑΣ

Πατάπιος Μοναχός Καυσοκαλυβίτης
Βιβλιοθηκάριος Σκήτης Καυσοκαλυβίων, Δρ Θεολογίας

Ἡ Βιβλιοθήκη τῆς σκήτης Καυσοκαλυβίων. Τά νεώτερα στοιχεῖα γιά τούς γραφεῖς τῶν κωδίκων της ἀπό τή συνεχιζόμενη ἔρευνα.

















Ἡ μαγνητοσκόπηση ἔγινε στό πλαίσιο τοῦ «Τέταρτου Διεθνοῦς Ἐπιστημονικοῦ Ἐργαστηρίου τῆς Ἁγιορειτικής Ἐστίας» πού πραγματοποιήθηκε στίς 7 καί 8 Δεκεμβρίου 2019, στό ἀμφιθέατρο «Στέφανος Δραγούμης» τοῦ Μουσείου Βυζαντινοῦ Πολιτισμοῦ στήν Θεσσαλονίκη.


Δ΄ ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΓΙΑ ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 7 - 8 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2019. ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΙΣΗΓΗΣΕΩΣ π. ΠΑΤΑΠΙΟΥ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΤΟΥ

Παρασκευή 17 Ιανουαρίου 2020

ΤΟ ΚΕΛΙ ΤΟΥ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ 119 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΟΙΜΗΣΗ ΤΟΥ. ΜΙΑ ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΗ ΜΑΤΙΑ



                                          τοῦ μοναχοῦ Παταπίου Καυσοκαλυβίτου

  Εἶναι γνωστό ὅτι σάν χθές, 3 Ἰανουαρίου μέ τό ἁγιορείτικο (παλαιό) ἡμερολόγιο, τοῦ 1911, πρίν ἀκριβῶς 119 χρόνια, ἐκοιμήθη ὁ μέγιστος τῶν Ἑλλήνων λογοτεχνῶν Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης (γενν. 4 Μαρτίου 1851).



   Ἐκεῖνο ὅμως πού δέν εἶναι σέ πολλούς γνωστό εἶναι ὅτι ὁ Σκιαθίτης «κοσμοκαλόγερος» ἔζησε κατά τήν τελευταία δεκαετία τῆς ζωῆς του μέσα σ᾿ ἕνα μικρό καί ἀπέριττο δωμάτιο, στήν πίσω αὐλή τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων, στή συνοικία Ψυρρῆ τῶν Ἀθηνῶν.

    Στήν Ἀθήνα τοῦ β΄ μισοῦ τοῦ 19ου αἰῶνα ὑπῆρχαν αὐλές πού στέγαζαν λυτά καί φτωχικά σπιτάκια καί δωμάτια. Σέ μία ἀπ᾿ αὐτές τίς «αὐλές τῶν θαυμάτων», στήν πολυσύχναστη καί σήμερα περιοχή τοῦ Ψυρρῆ, μέσα σ᾿ ἕνα δίπατο δωμάτιο ἔζησε γιά δέκα περίπου χρόνια ὁ «ἅγιος» τῆς Λογοτεχνίας μας, μέσρι περίπου τό 1902, προτοῦ ἐπιστρέψει μόνιμα στήν ἰδιαίτερη πατρίδα του Σκιάθο τό 1908. Πρόκειται γιά τό ἐπονομαζόμενο στίς μέρες μας «Κελί τοῦ Παπαδιαμάντη».

  Ἀρχικά, στόν χῶρο αὐτό ἔμενε μόνον ὁ μοναχός Νήφων. Μετέπειτα ὅμως, καί ἐπειδή ἡ στέγη τοῦ κακοσυντηρημένου σπιτιοῦ πού νοίκιαζε ὁ Παπαδιαμάντης στήν ὁδό Ἀριστοφάνους 18 κατέρρευσε ὡς συνέπεια μιᾶς μεγάλης νεροποντῆς (μάλιστα τό περιστατικό συνέβη τή νύχτα καί ὁ Παπαδιαμάντης λίγο ἔλειψε νά σκοτωθεῖ) ὁ Νήφων τόν προσκάλεσε νά μείνει μαζί του στό μέρος πού κι ἴδιος ἔμενε, στήν αὐλή τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων.

  


Ὁ Παπαδιαμάντης σέ ἡλικία 21 ἐτῶν, τόν Ἰούλιο τοῦ 1872 εἶχε ἐπισκεφθεῖ τό Ἅγιον Ὄρος, «χάριν προσκυνήσεως», ὅπως σημειώνει ὁ ἴδιος στή σύντομη αὐτοβιογραφία του, ἀλλά μέ βαθειά τήν ἐπιθυμία νά γίνει ἐκεῖ μοναχός. Παρέμεινε μάλιστα ἐπί ὀκτώ μῆνες δόκιμος μοναχός. Μαζί του στό ταξίδι αὐτό ἦταν ὁ καλύτερος φίλος του ἀπό τά ἐφηβικά του χρόνια στή Σκιάθο Νικόλαος Ἁγιώτης (1849-1891) γιός τοῦ πλοιάρχου Διανέλου Ν. Ἀγιώτη. 


   Ὁ Νικόλαος παρέμεινε στό Ἅγιον Ὄρος καί ὀνομάστηκε μετά τήν κουρά του μοναχός Νήφων Δοχειαρίτης. Ὁ Παπαδιαμάντης ὅμως, μετά ὀκτώ μῆνες παραμονῆς του, μή θεωρώντας πιθανότατα τόν ἑαυτό του ἄξιο να φέρει τό μέγα καί ἀγγελικό σχῆμα, ἐγκατέλειψε τόν Ἄθωνα καί ἐπέστρεψε στόν κόσμο. Γι αὐτήν του ὅμως τήν ἐμπειρία δέν μίλησε ποτέ. Ἀναμνήσεις μόνο τῆς ἁγιορείτικης σύντομης αὐτῆς περιόδου τοῦ Παπαδιαμάντη βρίσκουμε στό διήγημα «Ἀγάπη στόν κρεμνό»: «Ἐκεῖ, ὅταν διέτριψα ἐπί ἑβδομάδας εἰς τήν σκήτην τήν Ξενοφωντινήν, κειμένην ἡμισείας ὥρας δρόμον ὑψηλότερον τοῦ ρωσικοῦ μοναστηρίου, γύρω εἰς τήν καλύβην τοῦ Νήφωνος τοῦ Δοχειαρίτου, ὅπου ἐφιλοξενούμην -ἦτο ὁ μακαρίτης πατριώτης μου καί πιστός φίλος δι᾿ ἐμέ - ὅλαι αι γειτονικαί μας καλύβαι ἀνῆκον εἰς ἀλλογλώσσους».

  
  Ὁ Παπαδιαμάντης μετά τήν ἐπιστροφή του ἀπό τό Ἅγιον Ὄρος καί ἔπειτα ἀπό ὁλιγόμηνη παραμονή του στἠ Σκιάθο, ἀπό τό φθινόπωρο τοῦ 1873 ἐγκαθίσταται μόνιμα πλέον στήν Ἀθήνα προκειμένου νά ὀλοκληρώσει τίς σπουδές του. Στά 1882 ἀνταμώνει ξανά μέ τόν Νήφωνα, πού ἔχει ἤδη ἐγκαταλείψει τήν ἁγιορείτικη ζωή καί ἐπισκέπτεται τήν Ἀθήνα γιά θεραπεία τῶν ματιῶν του. Στήν πρωτεύουσα ὁ Νήφων γνωρίστηκε μέ τούς ἱερεῖς καί ἐπιτρόπους τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων, οἱ ὁποῖοι καί τοῦ παραχώρησαν τό καμαράκι γιά νά μείνει. Βρισκόταν ὅμως σέ φάση συνεχοῦς ἀναβολῆς τῆς ἀπόφασης νά ἐπιστρέψει στόν τόπο τῆς μετανοίας του, τό Ἅγιον Ὄρος, κάτι πού δέν πραγματοποιήθηκε ποτέ. Ἦταν ἀκριβῶς ἡ ἐποχή πού ἀντάμωσε ξανά μέ τόν ἐπιστήθιο φίλο του Παπαδιαμάντη καί τοῦ πρότεινε νά συγκατοικήσουν.


 Γράφει ὁ Παπαδιαμάντης πρός τόν πατέρα του στή Σκιάθο στίς 10 Νοεμβρίου 1882: «Ὁ Νήφων εἶναι ἐδῶ ἀκόμη, καί ὅπως λέγει, θά ὑπάγῃ εἰς τό Ἅγ. Ὄρος. Προσεπάθησε νά κατορθώσῃ κἄτι καί δέν ἠμπόρεσε. Δέν ἔκαμε δέ καμμίαν παρεκτροπήν ἐνταῦθα καί μήν ἀκούετε. Ἄν πίνη ὀλίγον τι, ἀλλά φέρεται σεμνῶς». Ὁ Νήφων στά τελευταῖα χρόνια τῆς ζωῆς του ἔγινε δάσκαλος καί ἱερέας στό κτῆμα τοῦ ἐφοπλιστοῦ Ἰωάννου Θεοφιλάτου στό Χαρβάτι (Παλλήνη), πού βρισκόταν στή θέση τοῦ σημερινοῦ ναοῦ τοῦ Ἁγίου Τρύφωνος (ὁ Παπαδιαμάντης πέρασε ἐκεῖ τό Πάσχα τοῦ 1887). Ἐκοιμήθη τό 1891 ἤ το 1901, κατά τόν Ν. Φραγκούλα.

  Σύμφωνα μέ μαρτυρίες, στό δίπατο αὐτό δωμάτιο, στίς ἀρχές τοῦ 1884 ὁ Νήφων ἀποσύρθηκε στό πατάρι μέ τό ἀχυρένιο στρῶμα, ἀφήνοντας φιλάδελφα τό ἰσόγειο στόν ἐξάδελφό του. Μάλιστα στόν χῶρο αὐτό ὁ Παπαδιαμάντης ἔγραψε τό μεγαλύτερο μέρος τοῦ ἀριστουργήματός του «Φόνισσα». Πιθανῶς τότε γράφει τόν «Κανόνα ἱκετήριον εἰς τήν Ὑπεραγίαν Θεοτόκον τήν Γοργοεπήκοον», βάζοντας στήν ἀκροστιχίδα μαζί μέ τό ὄνομά του καί τό ὄνομα τοῦ Νήφωνα. Ὁ Κανόνας πρωτοεκδόθηκε στά Ἅπαντα τοῦ Βαλέτα.

  Διηγοῦνται γιά τόν Παπαδιαμάντη ὅτι μεγάλο μέρος τῆς καθημερινότητάς του τό περνοῦσε στήν γειτονική ταβέρνα τῶν ἀδελφων Δημήτρη καί Βασίλη Καχριμάνη, δύο στενά παρακάτω, Σαρρῆ 15 καί Ἁγίων Ἀσωμάτων, στό ἰσόγειο διώροφης κατοικίας τῆς πρώτης ὀθωνικῆς περιόδου. Στό «ταβερνεῖον» αὐτό ἄλλωστε φέρεται ὅτι συνέγραφε ἐπί εἰκοσιεπτά χρόνια τά ἄρθρα του καί τά διηγήματά του, πίνοντας καί λίγο κρασάκι, ὡς ἄλλο «ἀλυπιακό μοσχᾶτο». Ὁ Παπαδιαμάντης ζοῦσε πολύ φτωχικά καί λέγεται ὅτι δέν εἶχε οὔτε χαρτί νά γράψει. Εὐτυχῶς πού τοῦ ἔδινε χαρτοσακούλες ὁ Καχριμάνης ὁ Τριπολιτσιώτης. Ἔκοβε ὁ κυρ Ἀλέξανδρος τίς σακούλες σέ ὀρθογώνιο σχῆμα καί ἔβγαζε ἀπ᾿ αὐτές φύλλα χαρτιοῦ, ἐπάνω στά ὁποῖα ἔγραφε τά δοκίμιά του. Αὐτός ἦταν ἄλλωστε καί ὁ λόγος πού ὁ λογοτέχνης μας τόν θεωροῦσε ἄνθρωπο τοῦ Θεοῦ, ἐπειδή τοῦ ἔδινε χαρτί γιά νά γράψει. Χωρίς ἐκεῖνον τόν εὐλογημένο ταβερνιάρη ποιός ξέρει πόσα ἀπό τά ἔργα τοῦ Παπαδιαμάντη δέν θά εἶχαν καταγραφεῖ ποτέ.

   Σύμφωνα μέ μελετητές τοῦ ἔργου τοῦ Παπαδιαμάντη, τά περισσότερα «ἀθηναϊκά» διηγήματα, τά ὁποῖα συνέγραψε ὁ κύρ Ἀλέξανδρος τά ἐμπνεύστηκε ἀπό τήν καθημερινή ζωή τῆς πόλης καί τῶν ἀνθρώπων της, πού ἐπιμελῶς παρατηροῦσε καί ψυχογραφοῦσε μέ τόν ζωντανό καί ἀνεπανάληπτο λόγο του. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ἀποτελεῖ τό ἔργο «Ὁ Καλόγερος», τό ὁποῖο φαίνεται νά παραπέμπει στόν φίλο του ἀλλά καί συγκάτοικό του, μοναχό Νήφωνα.

  Ὁ Παπαδιαμάντης ἐκτός ἀπό τό Κελί στό ὁποῖο ἀναφερόμαστε, διεμενε ἐπίσης σ᾿ ἕνα δωμάτιο σέ σπίτι τῆς ὁδοῦ Τάκη, δίπλα στούς Ἁγίους Ἀναργύρους, ὅπου ἔγραψε τήν «Γυφτοπούλα», ἐνῶ τά τελευταῖα δύο του χρόνια στοῦ Ψυρρῆ, ἔμενε σέ σπίτι τῆς ὁδοῦ Ἀριστοφάνους, δίπλα στόν Ἅη-Θανάση.

 Ἀπό τόν Φεβρουάριο τοῦ 1906 μέχρι τόν χειμώνα τοῦ 1908 μένει στή Δεξαμενή, ὅπου σύχναζαν πολλοί λόγιοι, σέ σπίτι ἀπέναντι ἀπό τόν πευκώνα τοῦ Λυκαβηττοῦ πού εἶχε φυτέψει ἡ βασίλισσα Ἀμαλία. Ἡ σπιτονοικοκυρά του ἦταν ἡ κυρά Μαρουδιά ἀπό τήν Κύμη. Στά τέλη τοῦ 1908 ἀναχωρεῖ γιά τή Σκιάθο καί δέν θά ἐπιστρέψει ποτέ ξανά στήν Ἀθήνα.

   Στόν ναό τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων ὁ Παπαδιαμάντης ἔψελνε μαζί μέ τόν ἅγιο Νικόλαο Πλανᾶ (1851-1931), μέ τόν ὁποῖο εἶχε ἀναπτύξει μία ἰδιαίτερη πνευματική σχέση.
  Τό «Κελί τοῦ Παπαδιαμάντη», ὁ ἐξαιρετικά σημαντικός γιά τήν Ἀθήνα ἀλλά καί γιά τήν μελέτη τῆς προσωπογραφίας τόσο τοῦ Παπαδιαμάντη ὅσο καί τῆς ἀθηναϊκῆς κοινωνίας τῆς ἐποχῆς, στίς μέρες μας εἶναι ἀνακαινισμένος καί ἐπισκέψιμος, καί μέ τήν φροντίδα τοῦ προϊσταμένου τοῦ ναοῦ τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων, ἀρχιμ. Παντελεήμονος Τσορμπαντζόγλου, συνεχίζει να ἐξακτινώνει τόν παπαδιαμαντικό λόγο στόν νοῦ καί τίς καρδιές μας. Ἀπό τήν Ἀθήνα μέχρι τό Ἅγιον Ὄρος.






































 Προτοῦ ὁλοκληρώσουμε αὐτή τήν σύντομη περιήγηση τοῦ ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ στήν ἀθηναϊκή περίοδο τοῦ Παπαδιαμάντη, ἄς ἀναφερθοῦμε καί στόν πλησιόχωρο ἱερό ναό τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ, μιά πού κι αὐτός σχετίζεται μέ τόν Παπαδιαμάντη, ἀφοῦ ἦταν ἕνας ἀπό τούς ἱερούς χώρους προσευχῆς καί θείας λατρείας του πρός τόν Θεό. Στόν συνειρμό τῆς σκέψης μας ἄλλωστε δέν μπορεῖ παρά νά ἔλθει τό κλασικό χριστουγεννιάτικο διήγημα τοῦ Παπαδιαμάντη «Στό Χριστό στό Κάστρο», πού ἀναφέρεται στόν ναό τῆς τοῦ Χριστοῦ Γεννήσεως, πού ἦταν ὁ κεντρικός ναός τῆς παλαιᾶς πρωτεύουσας τῆς Σκιάθου.


  Ὁ ἀθηναϊκός ναός τῆς τοῦ Χριστοῦ Γεννήσεως (κτίσμα τοῦ 1860) βρίσκεται κι αὐτός στοῦ Ψυρρῆ. Σύμφωνα μέ μαρτυρίες, στόν δυτικό τοῖχο τοῦ ναοῦ ὑπῆρχαν φορητές ἱερές εἰκόνες πού ὁ Παπαδιαμάντης εἶχε ἀφιερώσει στόν ναό. Σήμερα ὅμως ἡ τύχη τους ἀγνοεῖται. Στό σημερινό ἐπισκέπτη τοῦ ναοῦ ὑπογραμμίζεται ἡ σχέση τοῦ μεγάλου λογοτέχνη μας μέ τόν χῶρο, δείχνοντας μάλιστα μία τοιχογραφία στόν βόρειο τοῖχο πού παριστάνει τήν ἀνάβαση στόν οὐρανό τοῦ Προφήτη Ἠλία, μέ τόν μαθητή του προφήτη Ἐλισσαῖο, στόν ὁποῖο ὁ Παπαδιαμάντης ἔτρεφε μεγάλη εὐλάβεια. Ἕνα ἀπό τά ὑμνογραφικά κείμενα τοῦ Παπαδιαμάντη εἶναι τά «Ἀπόστιχα τοῦ Μικροῦ Ἑσπερινοῦ εἰς τήν ἑορτήν τοῦ Προφήτου Ἠλιοῦ» ἐνῶ μᾶς εἶναι γνωστή καί ἡ διακονία του ὡς ψάλτου στόν ὁμώνυμο, ἀνακαινισμένο σήμερα, ναό τοῦ Ἁγίου Ἐλισσαίου τῆς Παλαιᾶς Ἀγορᾶς τῶν Ἀθηνῶν. Ἀναφέρεται ὅτι ἡ τοιχογραφία αὐτή εἶναι ἀφιέρωμα τοῦ ἴδιου τοῦ Παπαδιαμάντη στόν ναό τῆς τοῦ Χριστοῦ Γεννήσεως. Χρειάζεται ὅμως περισσότερη ἔρευνα περί αὐτοῦ καθώς στήν τοιχογραφία ἡ ἀφιερωματική ἐπιγραφή, πού σώζεται στό κάτω ἀριστερό τμῆμα της, ἀναφέρει διαφορετικό ὄνομα ἀφιερωτοῦ, ἀλλά καί χρονολογία μεταγενέστερη τοῦ θανάτου τοῦ Παπαδιαμάντη:
 «Ἀφιέρωμα / Εὐθυμίας Ἠλία Σαλλιγγάρου / 1923».





  Οἱ φωτογραφίες εἶναι ἀπό τό Κελί τοῦ Παπαδιαμάντη, ὅπως αὐτές ἐλήφθησαν ἀπό τόν ἁγιογράφο Γιῶργο Μίχο πού συνόδευε μαζί μέ φίλους τόν συντάκτη τοῦ παρόντος (τόν ὁποῖο βλέπουμε νά στέκεται στό στασίδι τοῦ Κελιοῦ στό ὁποῖο συγκατοικοῦσε ὁ Παπαδιαμάντης μέ τόν μοναχό Νήφωνα) σέ πρόσφατη (παραμονές Χριστουγέννων 2019) ἀθηναϊκή του περιήγηση σέ ἱερούς χώρους τῆς γενέθλιάς του ἀττικῆς γῆς. Ἐπίσης, φωτογραφίες προέρχονται καί ἀπό τόν ἱερό ναό τῆς τοῦ Χριστοῦ Γεννήσεως. Τό ἔνθετο κείμενο γιά τόν Παπαδιαμάντη ἐπιμελήθηκε ὁ Κωνσταντῖνος Τσιώλης.





Πέμπτη 16 Ιανουαρίου 2020

Παρασκευή 10 Ιανουαρίου 2020

ΑΝΑΓΓΕΛΙΑ ΑΓΡΥΠΝΙΑΣ ΑΓ. ΜΑΞΙΜΟΥ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΗ

ΑΓΡΥΠΝΙΑ ΕΠΙ ΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΜΑΞΙΜΟΥ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΗ
  


Τήν νύκτα τῆς Κυριακῆς 12 πρός 13 Ἰανουαρίου θά 
τελεσθεῖ ἀγρυπνία ἐπί τῆ μνήμῃ τῆς Κοιμήσεως τοῦ ὁσίου Μαξιμου τοῦ Καυσοκαλύβη, πρώτου οἰκιστοῦ τῆς Σκήτης Ἁγίας Τριάδος Καυσοκαλυβίων καί ἑνός ἀπό τούς ἁγίους πού τιμῶνται ἰδιαιτέρως στήν Καλύβη τοῦ Ἁγίου Ἀκακίου. Ἡ ἀγρυπνία, ὅπως καί πέρυσι, θά τελεσθεῖ στό ἐξωκκλήσιον τοῦ Ἁγίου Νικολάου τῆς Παλαιᾶς Πεντέλης, πού εἶναι μετόχι τῆς μονῆς Πεντέλης, ἀπό τίς 8 τό βράδυ μέχρι τήν 1 η πρωϊνή τῆς Δευτέρας.
  





Τό ἱστολόγιό μας καλεῖ ὅλους τούς Ἀθηναίους ἀναγνῶστες μας, φιλάγιους καί φιλοαγιορεῖτες, νά προσέλθουν νά τιμήσουν τή μνήμη τοῦ μεγάλου αὐτοῦ ἡσυχαστῆ Ἁγίου τοῦ 14ου αἰώνα.

Πέμπτη 9 Ιανουαρίου 2020

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΓΕΡΟΝΤΑ ΠΑΤΑΠΙΟΥ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΤΟΥ ΣΤΗΝ ΕΚΠΟΜΠΗ ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ

Συνέντευξη τοῦ γέροντα Παταπίου Καυσοκαλυβίτου στόν ἔγκριτο δημοσιογράφο Στέλιο Λουκᾶ, στήν τηλεοπτική ἐκπομπή: ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ, ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ, μέ ἀφορμή τό βιβλίο τοῦ π. Παταπίου (διδακτορική διατριβή) «Ὁ μοναχός Ἰάκωβος Νεασκητιώτης (+ 1869) καί τό ἔργο του».

Δημοτική Τηλεόραση Θεσσαλονίκης TV100. Δευτέρα, 25 Δεκεμβρίου 2017
Μέρος Α'

Μέρος Β'


Σάββατο 4 Ιανουαρίου 2020

ΝΕΟΣ ΧΡΟΝΟΣ




Παταπίου μοναχοῦ Καυσοκαλυβίτου
 Νέος χρόνος ἄρχισε ἤδη νά μετράει γιά τήν ἀνθρωπότητα, καί οἱ προσδοκίες ὅλων μας γιά τό καλύτερο εἶναι μεγάλες.

  Ἡ Ἐκκλησία μέσα στή διαχρονική πορεία της διαμορφώνει τήν εἰκόνα τῆς μνήμης καί τήν συνολική ἀντίληψη τῆς ἱστορίας τοῦ κόσμου. Τά μοναστήρια κυρίως διασώζουν τά μνημεῖα τῆς μνήμης καί τά ἀναπαράγουν. Ὡς χαρακτηριστικό παράδειγμα φέρνουμε τούς χειρόγραφους κώδικες, πού στήν συνέχεια ἀντιγράφονται καί πάλι ἀντιγράφονται...

  Στό Ἅγιον Ὄρος ὁ χρόνος καί τά ἀποτυπώματά του, ἡ ἱστορική μνήμη, ἔχει καταγραφεῖ μέσα ἀπό τίς πολυάριθμες ἐπιγραφές, χαράγματα, χρονογραφίες, ἐνθυμήσεις σέ χειρόγραφα καί παλαιά ἔντυπα, σέ κειμήλια, σέ φορητές εἰκόνες καί τοιχογραφίες.

  Ὁ χρόνος ἀρχίζει μέ τήν κτίση τοῦ κόσμου καί τελειώνει μέ τή Δευτέρα Παρουσία
 Μάλιστα, ἡ χρονολόγηση «ἀπό κτίσεως κόσμου» προσδιόριζε τούς πρώτους αἰῶνες τά γεγονότα τῆς ἱστορίας. Τό χριστιανικό ἡμερολόγιο διαμορφώνεται τόν 4ο αἰώνα μ.Χ., ἡ ἀρίθμηση τῶν ἐτῶν ἄρχισε τόν 6ο αἰώνα καί ἡ διάκρισή τους σέ ἔτη, πρό καί μετά Χριστόν, μόλις τό 1627. Ἡ «ἀπό κτίσεως κόσμου» χρονολόγηση συνεχίζεται στή λογία παράδοση τῶν ἀθωνιτῶν κωδικογράφων καί στόν 17ο αἰώνα, παράλληλα πρός τήν χρονολόγηση «ἀπό Χριστοῦ», πού εἶχε ἤδη καθιερωθεῖ.

  Κέντρο τῆς ἱστορίας ἀποτελεῖ ἡ ἐνσάρκωση τοῦ Κυρίου, ἡ «τοῦ Λόγου οἰκονομία», τό ἔτος «ἀπό τῆς ἡμῶν σωτηρίας»· ἐκφράσεις πού συχνά συναντοῦμε στά χρονολογημένα ἁγιορειτικά χειρόγραφα. 

     Ὁ χρόνος εἶναι πολύτιμος, ἀλλά ὄχι λιγοστός
                           λένε οἱ Ἁγιορεῖτες μοναχοί.
 Καί εἶναι λιγότερο σημαντικός ἀπό τόν καιρό, τόν κατάλληλο δηλαδή χρόνο˙ τήν ἱερή στιγμή.
  Ζοῦμε τό ἐδῶ καί τό τώρα, σέ ἕνα παρόν πού νά ἔχει τή γεύση τῶν μελλόντων: θάνατος, ἀνάσταση, θέωση. 


Ὅ,τι κάνουμε τή στιγμή αὐτή πρέπει νά ἀντέχει νά δοκιμαστεῖ μπροστά σέ αὐτή τή μεγάλη καί πλατειά προοπτική τῆς αἰωνιότητας.




Ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο του συγγραφέα ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ. ΒΗΜΑΤΙΖΟΝΤΑΣ ΣΤΟΝ ΤΟΠΟ ΚΑ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ, ἔκδοση Ἱ. Κ. Ἁγ. Ἀκακίου, Ἅγιον Ὄρος 2012.