ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΗ ΤΕΧΝΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

 ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΗ ΤΕΧΝΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

Ἡ τέχνη τῆς ὡρολογοποιΐας

Ὁ «Ἀράπης» στόν πύργο τοῦ ρολογιοῦ τοῦ καθολικοῦ τῆς Μονῆς Ἰβήρων

 

ΕΙΣ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟΝ ΑΙΩΝΙΟΝ

 Ἄρθρο τοῦ μοναχοῦ Παταπίου Καυσοκαλυβίτου πού δημοσιεύτηκε στήν ἐφημερίδα Ὀρθόδοξη Ἀλήθεια, τήν Τρίτη 27 Οκτωβρίου 2020

 

ΤΟ ΣΠΑΝΙΟ ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

 ΣΠΑΝΙΟ ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

 

Ἀρχιμανδρίτου Ἀγαθαγγέλου Κοτρώνη, Ὁ Μοναχισμός, Ἀθῆναι 1963

Ἐπί τῇ Χιλιετηρίδι τοῦ Ἁγίου Ὄρους Ἄθω

ΑΓΙΟΙ ΑΓΙΟΡΕΙΤΕΣ ΑΓΙΟΓΡΑΦΟΙ

 

ΠΑΤΑΠΙΟΣ ΜΟΝΑΧΟΣ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΤΗΣ

ΑΓΙΟΙ ΑΓΙΟΡΕΙΤΕΣ ΑΓΙΟΓΡΑΦΟΙ (19^ΟΣ - 20^ΟΣ ΑΙΩΝΑΣ):

ΑΝΤΑΥΓΕΙΕΣ ΑΙΩΝΙΟΤΗΤΑΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΟ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΙΚΟ ΤΟΥΣ ΕΡΓΟ.

Ἀπό τόν εὐαγγελιστή Λουκᾶ, πού θεωρεῖται ὁ πρῶτος ἁγιογράφος, μέχρι τόν ἐσχάτως ἁγιοκαταταχθέντα ὅσιο Σωφρόνιο τοῦ Ἔσσεξ, μιά πλειάδα ἁγίων ἁγιογράφων, ἀφοῦ ὑπηρέτησαν τήν ἱερή τέχνη τῆς εἰκονογραφίας, ἀξιώθηκαν στή συνέχεια νά βλέπουν «οὐκ ἐν ἐσόπτρῳ» καί νά προγεύονται τή δόξα τῶν εἰκονιζομένων προσώπων τοῦ Χριστοῦ, τῆς Θεοτόκου καί τῶν Ἁγίων. Ἀγωνίστηκαν μέ τόν χρωστῆρα τους νά ἐκφράσουν τήν ἕνωση τοῦ Ἀκτίστου μέ τό κτιστό ἐπικεντρώνοντας στήν ἐσωτερική ζωή τῶν εἰκονιζόμενων ἁγίων καί στήν ἀναζήτηση τοῦ πνευματικοῦ τους κάλλους καί ἀξιώθηκαν να γίνουν μέτοχοι στήν κοινωνία τους μέ τόν Θεό. Ἡ προσευχή καί ἡ συνέργεια μέ τό θεῖο εἶχαν τελεσφορήσει ὥστε ὁ διάλογος τῶν ἁγίων αὐτῶν ἁγιογράφων μέ τήν τέχνη νά κυμανθεῖ στή ψυχή τους ὡς ἀνθρώπων, οἱ ὁποῖοι μέσα ἀπό τήν παραδοσιακή Ὀρθόδοξη ἁγιογραφία ἐπιχείρησαν νά ἐκφράσουν καί νά μεταδώσουν τήν πνευματική ζωή πού οἱ ἴδιοι εἶχαν γευτεῖ καί γνωρίσει σέ βάθος.

   Ἀναφέρουμε ἐνδεικτικά τούς ἐπί Εἰκονομαχίας ὁμολογητές ἁγίους Λάζαρο καί Στέφανο, τούς ρωσικῆς καταγωγῆς ὅσιο Ἀλύπιο τόν εἰκονογράφο τῆς Λαύρας τῶν Σπηλαίων τοῦ Κιέβου καί ὅσιο Ἀνδρέα Ρουμπλιώφ ἀλλά καί τούς νεομάρτυρες Θεόδωρο τόν Βυζάντιο καί Ἀναστάσιο τόν Ἀναπλιώτη καί τόν ἅγιο  Ἄνθιμο Βαγιάνο τόν ἐν Χίῳ.

  Μέ τή σειρά του, τό Ἅγιον Ὄρος ὡς ἀκρόπολη τῆς Ὀρθοδοξίας καί ἐργαστήριο Ἁγιότητας ἀλλά καί ὡς πανανθρώπινη ἑστία πολιτισμοῦ, γραμμάτων καί καλλιτεχνικῶν ἐπιτευγμάτων δέν θά μποροῦσε νά ὑστερήσει στήν ἀνάδειξη Ἁγίων Ἁγιογράφων. Εἰδικότερα, μέσα ἀπό τήν καλλιέργεια τῆς εἰκονογραφίας, ἀναδείχθηκαν μορφές, πού ἀφοῦ μέ τό εἰκονογραφικό τους ἔργο μᾶς ὁδήγησαν καί συνεχίζουν νά μᾶς ὁδηγοῦν ἐπαγωγικά στήν ὡραιότητα τοῦ Θεοῦ, μετέχουν τώρα στό ὑπερουράνιο φῶς, τό ὁποῖο ἀγωνίστηκαν νά αἰσθητοποιήσουν μέ τήν τέχνη τους.

 Ἀνάμεσά τους ἀναφέρουμε: α) τόν βουλγαρικῆς καταγωγῆς ὅσιο Ποιμένα τόν Ζωγραφίτη, β) τόν ὅσιο Διονύσιο τόν ἐν Ὀλύμπῳ, γ) τόν ὅσιο Νεῖλο τόν Μυροβλύτη, δ) τόν ὁσιομάρτυρα Ἰωσήφ τόν Διονυσιάτη. ε) Ἀναφέρουμε ἐπίσης, τούς ὁσιακῆς μνήμης ἱερομόναχο Παρθένιο Σκούρτο τόν ἐξ Ἀγράφων, γέροντα Χατζηγιώργη καί τόν ρῶσο ἱερομόναχο Τύχωνα ἀλλά καί τούς ἁγίους ἁγιογράφους τοῦ 19ου καί τοῦ 20οῦ αἰ., ὅσιο Σάββα τόν ἐν Καλύμνῳ καί τούς προσφάτως ἁγιοκαταταχθέντες Δανιήλ Κατουνακιώτη καί Σωφρόνιο τοῦ Ἔσσεξ.

    Στό εἰκονογραφικό ἔργο τῶν τριῶν τελευταίων αὐτῶν συγχρόνων μας Ἁγιορειτῶν ἁγίων ἁγιογράφων Σάββα, Δανιήλ καί Σωφρονίου ἐστιάζεται ἡ εἰσήγησή μας αὐτή, πού ἔρχεται νά καλύψει ἕνα κενό στήν ἔρευνα, καθώς ἱκανά μέν ἔχουν γραφεῖ γιά τίς μεγάλες αὐτές ἁγιορείτικες μορφές, ἀναφορικά ὅμως μέ τήν πλευρά τους ὡς ἁγιογράφοι δέν ἔχει ἐκπονηθεῖ μέχρι σήμερα κάποια ἰδιαίτερη μελέτη (ἄν ἐξαιρέσουμε μία πρόσφατη μελέτη γιά τό γενικότερο ζωγραφικό ἔργο τοῦ ἁγίου Σωφρονίου). Στό πλαίσιο τῆς εἰσήγησής μας πού φωτίζει αὐτή τήν πλευρά τοῦ βίου τους ἐπιχειρεῖται τόσο μία πρώτη καταγραφή τοῦ σωζόμενου εἰκονογραφικοῦ τους ἔργου στό Ἅγιον Ὄρος ἀλλά καί ἐκτός αὐτοῦ ὅσο καί μία ἀπόπειρα ἀνίχνευσης τῆς ἰδιαίτερης πνευματικότητας πού τό ἔργο τους αὐτό ἐκπέμπει, ἀφοῦ ὅπως εἶναι φυσικό, ἡ ὁλοκλήρωσή τους ὡς προσώπων εἶχε ἀντίκτυπο καί στήν εἰκονογραφική τους τέχνη. Τεχνικά, αἰσθητικά και πνευματικά κατεῖχαν τίς ὁδούς καί τά μέσα τοῦ κάλλους πού πηγάζει ἀπό τόν Θεό καί μᾶς ὁδηγεῖ σ᾿ Αὐτόν καί εἶχαν ἀναπτύξει, μέ τή βοήθεια τῆς ἁγιογραφίας, γλῶσσα ἱκανή νά ἀναπαριστᾶ τή χάρη καί τή θεία δόξα στόν κτιστό κόσμο.

 ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΕΙΣΗΓΗΣΕΩΣ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ ΣΤΟ ΣΤ΄  ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ (ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΑ, ΑΘΗΝΑ, 1Ο ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2020)

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

 ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

Μεγίστη Λαύρα: Περνώντας τό Διαβατικό πρός τό καθολικό.

Φωτογραφία Δημήτρης Γκόντας

 

ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΤΑΠΙΟΥ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΤΟΥ ΣΤΟ ΣΤ΄ ΣΥΜΠΟΣΙΟ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

 Ἅγιοι Ἁγιορεῖτες Ἁγιογράφοι

(19ος αἰ. - 20ός αἰώνας): 

Ἀνταύγειες αἰωνιότητας μέσα ἀπό τήν προσέγγιση στό εἰκονογραφικό τους ἔργο

Σάββατο 10 Ὀκτωβρίου 2020

Παρακολουθεῖστε τήν εἰσήγηση τοῦ π. Παταπίου διδικτυακά, ζωντανά, μέσα ἀπό τήν ἱστοσελίδα τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν

http://www.theol.uoa.gr

ΕΚΤΟ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

Ἀθήνα 9-11 Ὀκτωβρίου, 2020 (Θά διεξαχθεῖ διαδικτυακά)

Παρατίθεται τό Πρόγραμμα