«Δεύτε ίδωμεν πιστοί» – Εικονογραφικές προσεγγίσεις στο Μυστήριο των Χριστουγέννων

Ομιλία του Μοναχού Παταπίου Καυσοκαλυβίτη, Δρ. Θεολογίας με θέμα: «Δεύτε ίδωμεν πιστοί» – Εικονογραφικές προσεγγίσεις στο Μυστήριο των Χριστουγέννων, η οποία πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 18 Δεκεμβρίου 2019 στον Ιερό Καθεδρικό Ναό Αγίου Θεράποντος Ζωγράφου.

Πηγή: Pemptousia.gr

ΔΕΥΤΕ ΙΔΩΜΕΝ ΠΙΣΤΟΙ

      

                                Ἡ Θεοτόκος

 Ἀπό τήν ἀρχή ἡ Ἐκκλησία συνέδεσε τίς ἱερές εἰκόνες μέ τό γεγονός τῆς ἐνανθρώπησης τοῦ Λόγου. «Ὁ ἀχώρητος παντί ἐχωρήθη ἐν γαστρί», ψάλλουμε. Χώρεσε, σχηματίσθηκε ὡς ἄνθρωπος μέσα στό ἁγνό σῶμα τῆς Παρθένου. Ἔτσι, πρώτη Του εἰκόνα φανερώθηκε κατά τήν ἐνανθρώπησή Του. Θά μπορούσαμε λοιπόν νά ποῦμε ὅτι ἡ πρώτη ἁγιογράφος στάθηκε ἡ Κυρία Θεοτόκος, ὅπως παραστατικά μᾶς λέει τό κοντάκιο τῆς Κυριακῆς τῆς Ὀρθοδοξίας: «Ὁ ἀπερίγραπτος Λόγος τοῦ Πατρός ἐκ Σοῦ Θεοτόκε, περιεγράφη σαρκούμενος, καί τήν ῥυπωθεῖσαν εἰκόνα τοῦ ἀνθρώπου εἰς τό ἀρχαῖον ἀναμορφώσας τῷ θείῳ κάλλει συγκατέμιξε».

  Ἡ θέση τῆς Θεοτόκου εἶναι κυρίαρχη στήν εἰκόνα, ἐξαίροντας μέ τόν τρόπο αὐτό τή συμμετοχή καί τό ρόλο της στό ἔργο τῆς σωτηρίας. Ἄλλωστε, κατά τόν ἅγιο Νικόδημο τόν Ἁγιορείτη, κατέχει τά δευτερεῖα τῆς Ἁγίας Τριάδος. Ἔτσι ἡ Θεοτόκος προβάλλεται μέ ἰδιαίτερη ἔμφαση στό κέντρο τῆς παράστασης ἐνῶ παράλληλα ὁ ἁγιογράφος τίς δίνει διαστάσεις πέρα ἀπό τό μέτρο. Εἰκονίζεται σέ ἄμεση σχέση μέ τό τέκνο της -προσφέροντας τήν ἀγκαλιά της ὡς θρόνο- ἀλλά διατηρεῖ καί κάποια ἀπόσταση ἀπ’ αὐτό, ἀπόσταση πού ὑπαγορεύεται ἀπό τήν γνώση ὅτι Θεός τό γεννηθέν.

  Τή βρίσκουμε στήν κορυφή ἑνός λόφου ὄρους, ὁ ὁποῖος τό ὁποῖο διαμορφώνεται πρό τοῦ σπηλαίου τῆς Γεννήσεως. Πρόκειται περί συμβολικῆς θέσης, καθώς ἐκείνη εἶναι, σύμφωνα μέ τή βυζαντινή ὑμνολογία, τό ὄρος τό ἅγιον καί τό ὄρος τό ἀλατόμητον ἀπ’ ὅπου θά ἐξέλθει ὁ Χριστός, ὅπως ψάλλουμε στόν Ἀκάθιστο Ὕμνο.

  Ἡ στάση καί ἡ ἔκφραση τῆς καθήμενης ἤ ἀνακεκλιμένης σέ πορφυρένια στρωμνή ἤ γονατιστῆς Θεοτόκου ἀντανακλᾶ κυρίως τήν ἀντίληψη γιά τόν μέ ἤ χωρίς ὠδίνες τοκετό τοῦ θείου βρέφους, καθώς καί τήν πρόθεση νά ἐξαρθεῖ πότε ἡ θεότητα καί πότε ἡ ἀνθρωπότητα τοῦ Κυρίου. Ἔτσι, γιά παράδειγμα, σέ ὁρισμένες παραστάσεις τῆς Γεννήσεως, ἡ ἀνάλαφρη, μισοκαθισμένη ἤ μισοξαπλωμένη Θεοτόκος προδίδει τήν ἀπουσία πόνων κατά τόν τοκετό της καί συνεπῶς τήν παρθενική γέννηση καί τή θεία καταγωγή τοῦ βρέφους. Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός διδάσκει ὅτι ἡ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ ἦταν συνάμα «δι’ ἡμᾶς, καθ’ ἡμᾶς καί ὑπέρ ἐμᾶς», δηλαδή σωτήρια, φυσική καί ὑπερφυσική» καί συνάμα  «ὑπέρ νόμον κυήσεως».

   Ἀτενίζοντας τήν Παρθένο Μαρία δίπλα στό θεῖο βρέφος, ἐμπνεόμαστε ἀπό τήν ἁγνότητά της καί διδασκόμαστε ἀπό ἐκείνην πῶς νά ὑπακοῦμε στό θέλημα τοῦ Θεοῦ· πῶς νά ἐνσαρκώνουμε κι ἐμεῖς στήν ψυχή μας τό Λόγο, τόν Ἰησοῦ Χριστό· πῶς νά προετοιμάζουμε τή ψυχή καί ὅλη τήν ὕπαρξή μας, γιά νά γίνει τόπος ἀνάπαυσής Του. Διδασκόμαστε πῶς νά καθαρίζουμε τήν καρδιά μας «τοῦ κατοικῆσαι τόν Χριστόν ἐν ταῖς καρδίαις ἡμῶν» κατά τόν Ἀπόστολο. Παρακινούμαστε νά ἐνσαρκώνουμε κι ἐμεῖς πνευματικά τόν Θεό Λόγο, δίνοντας σάρκα καί ὀστᾶ στή διδασκαλία Του μέ τό νά  τήν ζοῦμε καί νά τή μεταδίδουμε καί στούς ἄλλους, στήν πράξη καί τή θεωρία, ἀληθινά καί ζωντανά.

  Ὅσο ὁ Χριστός γεννᾶται στήν ψυχή μας τόσο ὁ ἔσω ἄνθρωπος ἀναγεννᾶται. Ὅσο ὁ Χριστός, ὁ νέος Ἀδάμ, αὐξάνει μέσα μας, τόσο ὁ παλαιός, ὁ χοϊκός Ἀδάμ, ἀδυνατεῖ καί χάνεται.

Ἀπόσπασμα ἀπό ὁμιλία τοῦ γέροντος Παταπίου Καυσοκαλυβίτου στόν ἱερό ναό Ἁγίου Θεράποντος τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀθηνῶν, στίς 14 Δεκεμβρίου 2019 μέ τίτλο:

Δεῦτε ἴδωμεν πιστοί: 

Εἰκονογραφικές προσεγγίσεις στό μυστήριο τῶν Χριστουγέννων

---

ΕΥΧΕΣ ΓΙΑ ΠΑΝΤΟΤΕΙΝΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ

ΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΣΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΠΟΜΠΗ: ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ

Τά Χριστούγεννα στό Ἅγιον Ὄρος. Συνομιλία μέ τόν Γέροντα Πατάπιο Καυσοκαλυβίτη στήν ἐκπομπή ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ τῆς Δημοτικῆς Τηλεόρασης Θεσσαλονίκης TV 100. Παραμονή Χριστουγέννων 2019, ὥρα 21.00.

"ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ" ΣΥΝΟΜΙΛΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ΓΕΡΟΝΤΑ ΠΑΤΑΠΙΟ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΤΗ ΣΤΗ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ TV 100. ΠΑΡΑΜΟΝΗ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ 2019 ΩΡΑ 21.00

Μία μυσταγωγική και στοχαστική συνομιλία με τον Αγιορείτη Γέροντα και συγγραφέα ΠΑΤΑΠΙΟ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΤΗ, μέσα στο πνεύμα αγάπης των Χριστουγέννων.

Ο Γέρων Πατάπιος Καυσοκαλυβίτης μιλά στον Στέλιο Λουκά για τα Χριστούγεννα στο ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ, τα βιβλία του για Αγιασμένες μορφές των Καυσοκαλυβίων, αναλύει την εικόνα των Χριστουγέννων και τα σύμβολά της, για την σπουδαία Βιβλιοθήκη της Σκήτης των Καυσοκαλυβίων και για το θησαυρό των Χειρογράφων .

-ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΜΗΝΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΑΝΘΡΩΠΟ;

-ΤΑ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ ΣΥΝΕΤΕΛΕΣΑΝ ΚΑΙ ΣΕ ΠΟΙΟ ΒΑΘΜΟ ΣΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ;

-ΤΙ ΝΟΗΜΑΤΟΔΟΤΕΙ Η ΥΠΑΡΞΗ ΚΑΙ Η ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΩΝ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΩΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΑΝΘΡΩΠΟ;

Στην εκπομπή προβάλλονται αποσπάσματα από σχετικά βίντεο παραγωγής της Σκήτης Καυσοκαλυβίων.

"ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ" ΣΤΗ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΤΡΙΤΗ 24 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ ΣΤΙΣ 9 ΤΟ ΒΡΑΔΥ

ΣΑΒΒΑΤΟ 28 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ ΣΤΙΣ 2 ΤΟ ΜΕΣΗΜΕΡΙ (ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ)

ΤΙΣ ΙΔΙΕΣ ΩΡΕΣ Η ΕΚΠΟΜΠΗ ΠΡΟΒΑΛΛΕΤΑΙ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ:

http://www.fm100.gr ή https://www.fm100.gr/live/tv100

 

(Ἀπό τό Δελτίο Τύπου τῆς Δημοτικῆς Τηλεόρασης Θεσσαλονίκης)

ΣΤΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ Ο ΓΕΡΩΝ ΠΑΤΑΠΙΟΣ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΤΗΣ ΣΥΝΟΜΙΛΕΙ ΜΕ ΤΟΝ ΣΤΕΛΙΟ ΛΟΥΚΑ ΣΤΗΝ ΕΚΠΟΜΠΗ " ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ"

ΥΠΟΔΟΧΗ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟΥ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ ΤΗΣ ΦΟΒΕΡΑΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ ΚΟΥΤΛΟΥΜΟΥΣΙΟΥ

Στιγμιότυπα ἀπό τήν ὑποδοχή ἀντιγράφου τῆς ἱερᾶς

 εἰκόνος τῆς Θεοτόκου Φοβερᾶς Προστασίας

 τῆς μονῆς Κουτλουμουσίου στό 424 Στρατιωτικό 

Νοσοκομεῖο Θεσσαλονίκης. 

   

 

 Ἡ λαμπρή ἐκδήλωση πραγματοποιήθηκε στίς 13 Δεκεμβρίου 2019, στόν ἱερό ναό τοῦ Νοσοκομείου, ὁ ὁποῖος τιμᾶται στή μνήμη τοῦ ἁγίου Λουκᾶ τοῦ ἰατροῦ, ἐπισκόπου Συμφερουπόλεως.

 Τήν εἰκόνα προσεκόμισαν ἀπό τό Ἅγιον Ὄρος καί προσέφεραν στό Νοσοκομεῖο, ὁ καθηγούμενος τῆς μονῆς Κουτλουμουσίου ἀρχιμ. Χριστόδουλος καί πατέρες τῆς Μονῆς

 καί τήν ὑποδέχθηκαν ὁ μητροπολίτης Νεαπόλεως  καί Σταυρουπόλεως κ. Βαρνάβας,

ὁ προϊστάμενος τοῦ Ναοῦ π. Δημήτριος Πιττάκης, ἱερεῖς και διάκονοι τῆς Μητροπόλεως, ὁ διευθυντής τοῦ Νοσοκομείου, πλῆθος ἀξιωματικῶν καί νοσηλευομένων. 

Μετά τό πέρας τῆς ἐκδήλωσης, ἡ εἰκόνα ἐναποτέθηκε μέ λαμπρή πομπή σε προσκυνητάριο στόν χῶρο ὑποδοχῆς τοῦ Νοσοκομείου πρός ἀέναον προσκύνησιν ἀπό τό  προσωπικό τοῦ Νοσοκομείου, τῶν νοσηλευομένων και τῶν ἐπισκεπτῶν.

ΟΜΙΛΙΑ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΤΑΠΙΟΥ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΤΟΥ ΣΤΟΝ ΝΑΟ ΑΓ. ΘΕΡΑΠΟΝΤΟΣ ΖΩΓΡΑΦΟΥ. ΤΕΤΑΡΤΗ 18 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ