ΑΓΙΟΛΟΓΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΥΣΤΕΡΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ

Ἁγιολογικά κείμενα ὕστερης Βυζαντινῆς περιόδου.
Ἀπό τά προγράμματα τοῦ Ἐθνικοῦ Ἱδρύματος Ἐρευνῶν.




ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Κωνσταντῖνος Τσιώλης, Δέησις.


Αγιολογία Ύστερης Βυζαντινής Περιόδου
Ηλεκτρονικός κατάλογος
Κατάλογος κειμένων
Η βάση δεδομένων του ερευνητικού προγράμματος σχεδιάσθηκε ειδικά για να καλύψει επιστημονικές ανάγκες που προκύπτουν από την μελέτη των αγιολογικών κειμένων της Ύστερης Βυζαντινής Περιόδου (1204-1453) και των πληροφοριών που περιέχονται σ' αυτά.
Σήμερα, η βάση δεδομένων περιέχει 90 κείμενα και συνεχίζει διαρκώς να εμπλουτίζεται με νέα.
1. Κωνσταντίνου Ἀκροπολίτου Λόγος εἰς τὴν ἁγίαν ὁσιομάρτυρα Θεοδοσίαν, PG 140 893C-936B
2. Φιλοθέου πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως Ἐγκώμιον εἰς τὸν ἅγιον ἱερομάρτυρα Φωκᾶν, ἔκδ. Δ. Γ. Τσάμης-Κ. Κατσάνης, Φιλοθέου Κωνσταντινουπόλεως του Κοκκίνου Λόγος εις όσιον Ονούφριον και Εγκώμιον εις άγιον Φωκάν, Επιστημονική Επετηρίδα Θεολογικής Σχολής Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης 27 1982 423-445
3. Γεωργίου Κυπρίου Ἐγκώμιον εἰς τὸν μέγαν Εὐθύμιον ἐπίσκοπον Μαδύτων, ἔκδ. Β. Ἀντωνιάδης Δελτίον τῆς ἱστορικῆς καὶ ἐθνολογικῆς ἑταιρίας τῆς Ἑλλάδος 4 1892 387-422
4. Βίος ὁσίας Θεοδώρας Ἠπείρου, Vita Sanctae Theodorae Reginae Epiri, PG 127, 904-908
5. Νικηφόρου Καλλίστου τοῦ Ξανθοπούλου Περὶ συστάσεως τοῦ σεβασμίου οἴκου τῆς ἐν Κωνσταντινουπόλει Ζωοδόχου Πηγῆς, ἔκδ. Ἀμβρόσιος Παμπέρις, [Lipsiae] 1802, 1-99
6. Κωνσταντίνου Ἁρμενοπούλου Λόγος εἰς τὴν προεόρτιον ἑορτὴν τοῦ ἁγίου Δημητρίου, ἔκδ. Δ. Σ. Γκίνης, ΕΕΒΣ 21, 1951, 150-162
7. Φιλοθέου Κοκκίνου, Λόγος εἰς ἁγίαν Ἀνυσίαν, ἔκδ. Δ. Γ. Τσάμης, Φιλοθέου τοῦ Κωνσταντινουπόλεως τοῦ Κοκκίνου ἁγιολογικὰ ἔργα Α΄ Θεσσαλονικεῖς Ἅγιοι [Θεσσαλονικεῖς Βυζαντινοὶ Συγγραφεῖς 4], Θεσσαλονίκη 1985, 63 – 80
8. Βίος ἀρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως Ἀθανασίου συγγραφεὶς παρὰ τοῦ αὐτοῦ Ἰωσὴφ μοναχοῦ τοῦ Καλοθέτου, ἔκδ. Δ. Γ. Τσάμης, Ἰωσήφ Καλοθέτου Συγγράμματα [Θεσσαλονικεῖς Βυζαντινοί Συγγραφεῖς 1], Θεσσαλονίκη 1980, 453-502
9. Βίος καὶ πολιτεία τοῦ ἐν ἁγίοις πατρὸς ἡμῶν Γρηγορίου τοῦ Σιναΐτου συγγραφεὶς παρὰ τοῦ ἁγιωτάτου ἀρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως Καλλίστου, ed. I. Pomjalovskij, Žitie iže vo svjatyh otca našego Grigorija Sinaita po rukopisi Moskovkoj Sinodal noj biblioteki, Zapiski Istoriko-filologičeskago Fakulteta Imperatorskago S.Peterburskago Universiteta 35, Sankt Peterburg 1894, 1-46
10. Λόγος εἰς τὸ μαρτύριον τῆς ἁγίας Μαρίνης ὑπὸ τοῦ Πατριάρχου κυρίου Γρηγορίου τοῦ Κυπρίου, ἔκδ. Γ. Γ. Σταυρονικητιανός, Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς 19 (Ἰούνιος 1935, Ἰούλιος-Αὔγουστος 1935), 189-200, 227-239
11. Νικηφόρου Γρηγορᾶ λόγος εἰς τὴν ἁγίαν Θεοφανὼ τὴν βασιλίδα, hsgg. E. Kurtz, Zwei griechische Texte über die Hl.Theophano, die Gemahlin Kaisers Leo VI, Zapiski Imperatorskoi Akademii Nauk 3/2, 1898, 25-45
12. Ὑπόμνημα εἰς μερικὰ θαύματα καὶ εἰς τὴν εὕρεσιν καὶ ἀνακομιδὴν τοῦ λειψάνου τῆς ἁγίας καὶ πανευφήμου μεγαλομάρτυρος Εὐφημίας, ἔκδ. Ἀστ. Ἀργυρίου, Μακαρίου τοῦ Μακρῆ Συγγράμματα [Βυζαντινά κείμενα καὶ μελέται 25], Θεσσαλονίκη 1996, 121-130
13. Ἐγκώμιον εἰς τὸν ἀρχιεπίσκοπον Θεσσαλονίκης Γαβριήλ, ἔκδ. Ἀστ. Ἀργυρίου, Μακαρίου τοῦ Μακρῆ Συγγράμματα [Βυζαντινά κείμενα καὶ μελέται 25], Θεσσαλονίκη 1996, 101-120
14. Κωνσταντίνου Ἀκροπολίτου Λόγος εἰς τὸν ἅγιον Ἀθανάσιον τὸν Ἀτραμυττίου, ἔκδ. Α. Παπαδόπουλος-Κεραμεύς, Varia Graeca sacra: sbornik grečeskich neizdannych bogoslovskich tekstov IV-XV vekov, Zapiski Istoriko-filologičeskago Fakulteta Imperatorskago S.Peterburgskago Universiteta 95, S. Petersburg 1909, ανατ. Leipzig 1975, 141-147
15. Βίος καὶ πολιτεία καὶ μερικὴ θαυμάτων διήγησις τοῦ ἁγίου ἐνδόξου Εὐδοκίμου, ed. M. Loparev, Žitije svjatavo Evdokima pravednavo, Ižvestija Russkago Archelogičeskago Instituta v Konstantinopolě 13, 1908, 199-218
16. Κωνσταντίνου Ἀκροπολίτου Λόγος εἰς τὸν ἅγιον Βάρβαρον, ἔκδ. Ἀ. Παπαδόπουλος-Κεραμεύς, Ἀνάλεκτα Ἱεροσολυμιτικῆς Σταχυολογίας 1, 1891, 405-420
17. Βίος ἁγίου Ἰωάννου Βασιλέως, ed. N. Festa, A propos d΄une biographie de St. Jean le Miséricordieux, Vizantijskij Vremennik 13, 1907, 23-35
18. Νείλου Κωνσταντινουπόλεως, Ἐγκώμιον εἰς τὸν ἅγιον Γρηγόριον τὸν Παλαμᾶν, PG 151, 655-678
19. Βίος καὶ πολιτεία τοῦ ὁσίου πατρὸς ἡμῶν Γρηγορίου τοῦ ἐν τῷ κόλπῳ τῆς Nικομηδείας ἀσκήσαντος, ἔκδ. Δ. Γ. Τσάμης, Καλοθέτου Συγγράμματα [Θεσσαλονικεῖς Βυζαντινοί Συγγραφεῖς 1], Θεσσαλονίκη 1980, 503-520
20. Φιλοθέου Λόγος εἰς τὸν ἐν ἁγίοις πατέρα ἡμῶν Γρηγόριον ἀρχιεπίσκοπον Θεσσαλονίκης, ἔκδ. Δ. Γ. Τσάμης, Φιλοθέου τοῦ Κωνσταντινουπόλεως τοῦ Κοκκίνου ἁγιολογικὰ ἔργα Α΄ Θεσσαλονικεῖς Ἅγιοι [Θεσσαλονικεῖς Βυζαντινοὶ Συγγραφεῖς 4], Θεσσαλονίκη 1985, 427-591
21. Γεωργίου τοῦ Κυπρίου Βίος ἁγίου Γεωργίου, PG 142, 299-345
22. Φιλοθέου Κοκκίνου Βίος ὁσίου Γερμανοῦ Μαρούλη, ἔκδ. Δ. Γ. Τσάμης, Φιλοθέου τοῦ Κωνσταντινουπόλεως τοῦ Κοκκίνου ἁγιολογικὰ ἔργα Α΄ Θεσσαλονικεῖς Ἅγιοι [Θεσσαλονικεῖς Βυζαντινοὶ Συγγραφεῖς 4], Θεσσαλονίκη 1985, 95 – 158
23. Ἐκφρασις εἰκόνος λοχευομένου τοῦ Μεγάλου Δημητρίου, Μακαρίου ἱερομονάχου τοῦ Μακροῦ, ἔκδ. Ἀστ. Αργυρίου, Μακαρίου του Μακρή Συγγράμματα [Βυζαντινὰ κείμενα και Μελέται 25], Θεσσαλονίκη 1996, 167-168
24. Βίος καὶ πολιτεία τοῦ ὁσίου Θεοφάνους τοῦ ὁμολογητοῦ καὶ τοῦ αὐταδέλφου αὐτοῦ Θεοδώρου, συγγραφεὶς παρὰ Θεοδώρας Ῥαουλαίνης Κατακουζηνῆς τῆς Παλαιολογίνης, ἔκδ. Ἀ. Παπαδόπουλος-Κεραμεύς, Ἀνάλεκτα Ἱεροσολυμιτικῆς Σταχυολογίας 4, 1894, 185-223, 397-399
25. Μνήμη τοῦ ὁσίου πατρὸς ἡμῶν Μακαρίου τοῦ ἐπικεκλημένου Μακρῆ, ἔκδ. Ἀ. Παπαδοπούλου Κεραμέως, Μακάριος Μακρῆς, Δελτίον Ἱστορικῆς καὶ Ἐθνολογικῆς Ἑταιρίας τῆς Ἑλλάδος 3, Ἀθῆναι 1889, 459-467.
26. Ἐγκώμιον εἰς τὴν ὁσίαν μητέρα ἡμῶν καὶ μυροβλύτιδα Θεοδώραν, PG 150 753-772
27. Ἰωάννου διακόνου Λόγος εἰς τὸν Βίον τοῦ ἐν ἁγίοις πατρὸς ἡμῶν Ἰωσὴφ τοῦ Ὑμνογράφου, PG 105, 940B-976D
28. Κωνσταντίνου Ἀκροπολίτου, Λόγος εἰς τὸν ἅγιον Ἰωάννην τὸν Δαμασκηνόν, PG 140, 812-885
29. Ἰσιδώρου ἀρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης, Ὁμιλίαι εἰς τὰς ἑορτὰς τοῦ Ἁγίου Δημητρίου, ἔκδ. Β. Λαούρδας [Ἑλληνικὰ Παράρτημα 5], Θεσσαλονίκη 1954, 19-32
30. Ἰσιδώρου ἀρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης Ὁμιλίαι εἰς τὰς ἑορτὰς τοῦ Ἁγίου Δημητρίου, ἔκδ. Β. Λαούρδας [Ἑλληνικὰ Παράρτημα 5], Θεσσαλονίκη 1954, 1954 32-42
31. Ἰσιδώρου ἀρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης Ὁμιλίαι εἰς τὰς ἑορτὰς τοῦ Ἁγίου Δημητρίου, ἔκδ. Β. Λαούρδας [Ἑλληνικὰ Παράρτημα 5], Θεσσαλονίκη 1954, 1954, 32-43
32. Ἰσιδώρου ἀρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης Ὁμιλίαι εἰς τὰς ἑορτὰς τοῦ Ἁγίου Δημητρίου, ἔκδ. Β. Λαούρδας [Ἑλληνικὰ Παράρτημα 5], Θεσσαλονίκη 1954, 43-55
33. Ἰσιδώρου ἀρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης Ὁμιλίαι εἰς τὰς ἑορτὰς τοῦ Ἁγίου Δημητρίου, ἔκδ. Β. Λαούρδας [Ἑλληνικὰ Παράρτημα 5], Θεσσαλονίκη 1954, 55-60
34. Ἰσιδώρου ἀρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης Ὁμιλίαι εἰς τὰς ἑορτὰς τοῦ Ἁγίου Δημητρίου, ἔκδ. Β. Λαούρδας [Ἑλληνικὰ Παράρτημα 5], Θεσσαλονίκη 1954, 60-65
35. Φιλοθέου Κοκκίνου Βίος ἁγίου Ἰσιδώρου Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως, ἔκδ. Δ. Γ. Τσάμης, Φιλοθέου τοῦ Κωνσταντινουπόλεως τοῦ Κοκκίνου ἁγιολογικὰ ἔργα Α΄ Θεσσαλονικεῖς Ἅγιοι [Θεσσαλονικεῖς Βυζαντινοὶ Συγγραφεῖς 4], Θεσσαλονίκη 1985, 329 – 423
36. Νικηφόρου τοῦ Γρηγορᾶ Μαρτύριον τοῦ Ἁγίου Κοδράτου, ed. P.L.M. Leone, La ΄Passio sancti Codrati΄ di Niceforo Gregora, ΕΕΒΣ 47, 1987-1989, 285-294
37. Φιλοθέου Κωνσταντινουπόλεως Λόγος εἰς τὸν ὅσιον Ὀνούφριον, έκδ. Δ. Γ. Τσάμης-Κ. Κατσάνης, Φιλοθέου Κωνσταντινουπόλεως του Κοκκίνου Λόγος εις όσιον Ονούφριον και Εγκώμιον εις άγιον Φωκάν, Επιστημονική Επετηρίδα Θεολογικής Σχολής Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης 27 1982, 381-410
38. Βίος τοῦ ὁσίου Μιχαὴλ τοῦ Συγκέλλου, ed. Th. N. Schmit, Kahrie-džami, Ižvestija Russkago Archeologičeskago Instituta v Konstantinopolě 11, Sofia 1906, 260-279
39. Διήγησις τῶν ἁγίων τριῶν καὶ δέκα ὁσίων πατέρων τῶν διὰ πυρὸς τελειωθέντων παρὰ τῶν Λατίνων ἐν τῇ νήσῳ Κύπρῳ, ἔκδ. Σάθας Κ. Ν., Μεσαιωνική Βιβλιοθήκη 2, Βενετία 1873, 20-39
40. Φιλοθέου Κοκκίνου, Ὑπόμνημα Εἰς Ὅσιον Νικόδημον τὸν Νέον, ἔκδ. Δ. Γ. Τσάμης, Φιλοθέου τοῦ Κωνσταντινουπόλεως τοῦ Κοκκίνου ἁγιολογικὰ ἔργα Α΄ Θεσσαλονικεῖς Ἅγιοι [Θεσσαλονικεῖς Βυζαντινοὶ Συγγραφεῖς 4], Θεσσαλονίκη 1985, 83 – 93
41. Ἀνωνύμου Διήγησις θαύματος πάνυ θαυμασία θαυματουργηθέντος παρὰ τοῦ ἐν ἁγίοις πατρὸς ἡμῶν Χριστοδούλου, ἔκδ. Βοΐνης Κύριλλος, Ὁσίου καὶ θεοφόρου πατρὸς ἡμῶν Χριστοδούλου τοῦ θαυματουργοῦ τοῦ καὶ κτήτορος τῆς ἐν τῇ νήσῳ Πάτμῳ περιωνύμου βασιλικῆς καὶ αὐτοκρατορικῆς μονῆς τοῦ ἁγίου ἀποστόλου καὶ εὐαγγελιστοῦ Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου ἐν ᾗ καὶ τὸ τίμιον αὐτοῦ τεθησαύρισται λείψανον, Αθήνα 1884, 209-225.
42. Γεωργίου τοῦ Ἀκροπολίτου λόγος εἰς τοὺς ἁγίους καὶ πανευφήμους μεγάλους ἀποστόλους Πέτρον καὶ Παῦλον, hsgg. A. Heisenberg, Georgii Acropolitae Opera [Bibliotheca scriptorum Graecorum Teubneriana] II Stuttgard 1903, ανατ.1978, 81-111
43. Θεοδώρου τοῦ Πεδιασίμου Λόγος ἐγκωμιαστικὸς Εἰς τὸν ὅσιον Ἰωσὴφ τὸν Ὑμνογράφον, ed. M. Treu, Theodori Pediasimi eiusque amicorum quae exstant, Potisdamiae 1899, 1-14
44. Ἰωάννου τοῦ Σταυρακίου Λόγος εἰς τὸν Βίον καὶ τὰ θαύματα τῆς ὁσίας καὶ μυροβλύτιδος Θεοδώρας τῆς ἐν Θεσσαλονίκῃ, hsgg. E. Kurtz, Die Heiligen Theodora von Thessalonich, Zapiski Imperatorskoi Akademii Nauk 6/2, 1904, 50-70
45. Ἰωάννου Σταυρακίου Λόγος εἰς τὰ Θαύματα τοῦ ἁγίου Δημητρίου, ἔκδ. Ἰ. Ἰβηρίτης, Μακεδονικὰ 1, 1940, 334-376
46. Φιλοθέου Βίος καὶ πολιτεία τοῦ ἁγίου Σάβα τοῦ Νέου, ἔκδ. Δ. Γ. Τσάμης, Φιλοθέου τοῦ Κωνσταντινουπόλεως τοῦ Κοκκίνου ἁγιολογικὰ ἔργα Α΄ Θεσσαλονικεῖς Ἅγιοι [Θεσσαλονικεῖς Βυζαντινοὶ Συγγραφεῖς 4], Θεσσαλονίκη 1985, 161-325
47. Κωνσταντίνου Ἀκροπολίτου Λόγος εἰς ἁγίους Φλῶρον καὶ Λαῦρον, ed. Maria Kalatzi, Un discours inédit de Constantin Acropolite en l΄honneur des saints martyrs Florus et Laurus, Byzantion 71, 2001, 513 – 516
48. Φιλοθέου Ἐγκώμιον εἰς τὸν ἅγιον Δημήτριον τὸν Μυροβλύτην, ἔκδ. Δ. Γ. Τσάμης, Φιλοθέου τοῦ Κωνσταντινουπόλεως τοῦ Κοκκίνου ἁγιολογικὰ ἔργα Α΄ Θεσσαλονικεῖς Ἅγιοι [Θεσσαλονικεῖς Βυζαντινοὶ Συγγραφεῖς 4], Θεσσαλονίκη 1985, 33-60
49. Πεδιασίμου Ἔκθεσις τινῶν θαυμάτων τῶν ἁγίων Θεοδώρων, ed. M. Treu, Theodori Pediasimi eiusque amicorum quae exstant, Potisdamiae 1899, 17-25
50. Θεοκτίστου Στουδίτου Λόγος εἰς τὴν ἀνακομιδὴν τοῦ λειψάνου τοῦ πατριάρχου Ἀθανασίου, εκδ. Alice-Mary M. Talbot, Faith Healing in Late Byzantium. The Posthumous Miracles of the Patriarch Athanasios I of Constantinople by Theoktistos the Stoudite, Μασσαχουσέτη 1983, 44 – 123
51. Νικολάου Καβάσιλα, Ἐγκώμιον εἰς τὸν ἅγιον ὁσιομάρτυρα Ἀνδρέαν τὸν Νέον, ἔκδ. Ἀ. Παπαδοπούλου – Κεραμέως, Συλλογή Παλαιστινῆς καὶ Συριακῆς Ἁγιολογίας, 173 – 185
52. Νεῖλος Κωνσταντινουπόλεως, Λόγος εἰς τὸν Ἄνθιμον ἀρχιεπίσκοπον Ἀθηνῶν τὸν ὁμολογητήν, ἔκδ. Κ. Ι. Δυοβουνιώτης, ΕΕΒΣ 9, 1932, 56 – 79
53. Βίος τοῦ ἁγίου Ἰωάννου βασιλέως τοῦ Ἐλεήμονος, hsgg. A. Heisenberg, Kaiser Johannes Batatzes der Barmherzige. Eine mittelgriechische Legende, Byzantinische Zeitschrift 14 (1905), 193-233
54. Κωνσταντίνου Ἀκροπολίτη, Ἐγκώμιον εἰς τὸν ναὸν τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς, ἔκδ. Sofia Kotzambassi, Konstantinos Akropolites, Gregorios Ἴβηρ und das Kloster der Heiligen Paraskeve, Ελληνικά 54 (2004), 71-81
55. Κωνσταντίνου τοῦ Ἀκροπολίτου λόγος καὶ μερικὴ θαυμάτων διήγησις εἰς τὸν ὅσιον πατέρα ἡμῶν Γεράσιμον, Αἱ παρὰ τὸν Ἰορδάνην Λαῦραι Καλαμῶνος καὶ ἁγίου Γερασίμου καὶ οἱ Βίοι τοῦ ἁγίου Γερασίμου καὶ Κυριακοῦ τοῦ ἀναχωρητοῦ Κλ. Κοικυλίδης ἐν Ἱεροσολύμοις 1902 27-39, ανατ. Φ. Δημητρακόπουλος, Ὅσιος Γεράσιμος ὁ Ἰορδανίτης, Αθήνα 2007 136-144
56. Κωνσταντίνου Ἀκροπολίτου Ἐγκώμιον Εἰς τὸν ἅγιον καὶ θεόστεπτον Βασιλέα Κωνσταντῖνον τὸν Μέγαν, ed. C. Simonides, The panegyric of that holy apostolic and heaven crowned king Constantine the Great composed by his head logothetes Constantine Acropoliti, London 1853, 1-37.
57. Νικόλαος Καβάσιλας, Προσφώνημα εἰς τὸν ἔνδοξον τοῦ Χριστοῦ μεγαλομάρτυραν Δημήτριον τὸν μυροβλύτην, ἔκδ. Θ. Ἰωάννου, Μνημεῖα ἁγιολογικά, Βενετία 1884, 67-114.
58. Κωνσταντίνου Ἀκροπολίτου Λόγος εἰς τοὺς ἁγίους μάρτυρας Ἀνίκητον καὶ Φώτιον, ed. Maria Kalatzi, Κωνσταντίνου Ἀκροπολίτη ἀνέκδοτος Λόγος στοὺς ἁγίους μάρτυρες Ἀνίκητο καὶ Φώτιο, Porphyrogenita. Essays on the History and Literature of Byzantium and the Latin East in Honour of Julian Chrysostomides, London 2003, 394-399
59. Μακαρίου Χούμνου, Ὁμιλία μβ΄ Περὶ εἰρήνης καὶ περὶ τὸ τέλος τοῦ λόγου εὐχὴ περὶ ταύτης μετὰ καί τινων ἐγκωμίων ὀλίγων πρὸς τὸν μεγαλομάρτυρα καὶ μυροβλήτην Δημήτριον, ἔκδ. Β. Λαούρδας, Μακαρίου Χούμνου, ἡγουμένου τῆς Νέας Μονῆς Θεσσαλονίκης Ἐγκώμιον εἰς τὸν Ἅγιον Δημήτριον, Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, 38, 1955, 347-349
60. Ἰωσὴφ Καλοθέτου Λόγος εἰς τὸν ἀρχιεπίσκοπον Κρήτης Ἀνδρέαν τὸν Ἱεροσολυμίτην, ἔκδ. Δ. Γ. Τσάμης, Ἰωσήφ Καλοθέτου Συγγράμματα [Θεσσαλονικεῖς Βυζαντινοί Συγγραφεῖς 1], Θεσσαλονίκη 1980, 435-451
61. Γρηγορίου Παλαμά, Λόγος εἰς τον Πέτρον Ἀθωνίτη, PG 150, σ. 996-1040
62. Ἐγκώμιον εἰς τὸν Ἀθανάσιον πατριάρχην Κωνσταντινουπόλεως, ed. R. Fusco, L’ encomio di Teoctisto Studita per Atanasio di Cosatntinopoli (BHG 194a-b), Rivista di Studi Bizantini e Neoellenici 34 (1997), Roma 1998, 83-153
63. Βίος καὶ πολιτεία τοῦ ἐν ἁγίοις πατρὸς ἡμῶν ᾽Αθανασίου ἀρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως, ἔκδ. Ἀ. Παπαδόπουλος-Κεραμεύς, Žitija dvuh vselenskih patriarchov XIV v., svv. Athanasija I i Isidora I, Zapiski Istoriko-filologičeskago Fakulteta Imperatorskago S.Peterburgskago Universiteta 76, 1905, 1-51
64. Βίος Μακαρίου Μακρῆ, ed. Ast. Argyriou, Macaire Makrès et la polémique contre l΄Islam. Édition princeps de l΄éloge de Macaire Makrès et de ses deux oeuvres anti-islamiques précédée d΄une étude critique [Studi e testi 34], Città del Vaticano 1986, 185-236
65. Βίος Μελετίου τοῦ Ὁμολογητοῦ, ἔκδ. Σπ. Λαυριώτης, Βίος καὶ πολιτεία καὶ μερικὴ θαυμάτων διήγησις του ὁσίου πατρὸς ἡμῶν Μελετίου τοῦ Ὁμολογητοῦ, Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς 5, 1921, 582-584, 609-624
66. Βίος τοῦ ὁσίου Ἀθανασίου, ἀσκήσαντος ἐν τοῖς Σταγοῖς, ἐν τῷ λίθῳ τῷ ὑπ’ αὐτοῦ κληθέντι Μετεώρῳ, ἔκδ. Δ. Ζ. Σοφιανός, Ὁ συντάκτης τοῦ Βίου τοῦ ὁσίου Ἀθανασίου τοῦ Μετεωρίτη, γνωστὸς γραφέας μετεωρικῶν χειρογράφων (τέλη ΙΔ΄- ἀρχὲς ΙΕ΄αἰ.), Τρικαλινά 16, 1996, 37-55
67. Λόγος εἰς τὴν λαμπρὰν ἑορτὴν τοῦ Ἁγίου Δημητρίου, ἔκδ. D. Balfour, Συμεὼν Ἀρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης (1416/17-1429). Ἔργα Θεολογικά [Ἀνάλεκτα Βλατάδων 34], Θεσσαλονίκη 1981, 187-194
68. Λόγος εἰς τὸν ἐν ἁγίοις ἀθλητὴν καὶ μυροβλύτην Δημήτριον ἐν ἱστορίας τύπῳ τὰ νεωστὶ αὐτοῦ γεγονότα διηγούμενος θαύματα, ed. D. Balfour, Politico-historical works of Symeon Archbishop of Thessalonica (1416/17 to 1429). Critical greek text with introduction and commentary [Wiener byzantinistische Studien 13], Wien 1979, 39-69
69. Ὁμιλία περὶ τοῦ μὴ ἀπογινώσκειν καὶ ἐν τῷ τέλει εἰς τὸν μεγαλομάρτυρα καὶ θαυματουργὸν Δημήτριον, ἔκδ. Β. Λαούρδα, Γαβριὴλ Θεσσαλονίκης, Ὁμιλίαι, ᾿Αθηνᾶ 57, 1953, 142-145
70. Ὁμιλία περὶ τοῦ μὴ προσέχειν τοῖς βιοτικοῖς πράγμασι καὶ εἰς τὸν μεγαλομάρτυρα Δημήτριον, ἔκδ. Β. Λαούρδα, Γαβριὴλ Θεσσαλονίκης, Ὁμιλίαι, ᾿Αθηνᾶ 57, 1953, 146-149
71. Ὁμιλία εἰς τὴν προεόρτιον Κυριακὴν τοῦ μεγαλομάρτυρος Δημητρίου ἐν ᾗ καὶ κατὰ μεθυόντων, ἔκδ. Β. Λαούρδα, Γαβριὴλ Θεσσαλονίκης, Ὁμιλίαι, ᾿Αθηνᾶ 57, 1953, 169-173
72. Ὁμιλία περὶ τοῦ μὴ προσέχειν τοῖς βιοτικοῖς πράγμασι καὶ εἰς τὸν μεγαλομάρτυρα Δημήτριον, ἔκδ. Β. Λαούρδα, Γαβριὴλ Θεσσαλονίκης, Ὁμιλίαι, ᾿Αθηνᾶ 57, 1953, 146-149
73. Νικηφόρου τοῦ Γρηγορᾶ λόγος εἰς τὸν ἅγιον μεγαλομάρτυρα Μερκούριον, ed. St. Binon, Documents grecs inédits relatifs à S. Mercure de Césarée, Louvain 1937, 67-91
74. Βίος καὶ πολιτεία τῆς ὁσίας Βασιλίσσης, ed. St. Bezdechi, La vie de Ste Basilisse par Nicéphore Grégoras, Publications de l΄Institut d΄histoire générale de l΄Unversité de Cluj 1, 1927, 78-85
75. Τοῦ ὑπάτου τῶν φιλοσόφων τοῦ Κόμητος ἐγκώμιον εἰς τὸν περικαλλῆ καὶ θεῖον μάρτυρα Νέστορα, ed. Sofia Kotzabassi, Ein unediertes Enkomion auf den hl. Nestor (BHG 2291). Kritische Ausgabe, Ελληνικά 41/2, 1990, 269-276
76. [Νικολάου Καβάσιλα] Προσφώνημα εἰς τὸν ἔνδοξον τοῦ Χριστοῦ μεγαλομάρτυρα Δημήτριον τὸν μυροβλήτην, ἔκδ. Β. Λαούρδας, Νικολάου Καβάσιλα προσφώνημα καὶ ἐπιγράμματα εἰς ἅγιον Δημήτριον, ΕΕΒΣ 22,1952, 99-105
77. Κωνσταντίνου Ἀκροπολίτου Ἐγκώμιον εἰς ἁγίαν Εὐφροσύνην τὴν Νέαν, ed. Fr. Halkin, Eloge de Ste Euphrosyne la Jeune par Constantin Acropolite Byzantion 57, 1987, 56-65
78. Εἰς τὸν ὅσιον Ἰωάννην τὸν Νέον, Vita S. Iohannis Iunioris a Theodoro Metochita ed. Acta Sanctorum, Novembris IV, 1925, 679-687
79. Βίος καὶ πολιτεία τοῦ ἐν ἀγίοις πατρὸς ἡμῶν Ἰωάννου ἀρχιεράρχου Ποντοηρακλείας, ed. V. Laurent, La vie de Jean metropolite d’Heraclee du Pont, Ἀρχεῖον Πόντου 6, 1935, 29-63
80. Λόγος εἰς τὴν ἁγίαν Θωμαΐδα Laudatio S. Thomaidis a Constantino Acropolita Acta Sanctorum, Novembris IV, 1925, 242-246
81. Κωνσταντίνου Ἀκροπολίτου, Ἀνάμνησις τοῦ τελεσθέντος ἐν ταύτῃ τῇ βασιλίδι τῶν πόλεων θαύματος Acta Sanctorum, Novembris IV, 1925, 72-76
82. Βίος καὶ πολιτεία καὶ μερικὴ θαυμάτων διήγησις τῆς ὁσίας μητρὸς Εὐφροσύνης τῆς Νέας τῆς ἐν Κωνστανταντινουπόλει, συγγραφεὶς παρὰ Νικηφόρου Καλλίστου τοῦ Ξανθοπούλου, Vita S. Euphrosynae Acta Sanctorum, Novembris III, 1910, 861-877
83. Θεοδώρου Δούκα τοῦ Λάσκαρι ἐγκώμιον εἰς τὸν ἅγιον μεγαλομάρτυρα τοῦ Χριστοῦ Τρύφωνα, Laudatio S. Tryphonis a Theodoro Duca Lascarii Acta Sanctorum, Novembris IV, 1910, 352-357
84. Ἐγκώμιον εἰς τὸν ἅγιον Λεόντιον, Encomium S. Leontii martyri, Acta Sanctorum, Iuni III, 1701, 562-568
85. Φιλοθέου Κοκκίνου, Λόγος διδασκαλικὸς εἰς τὸν μέγαν Θεόδωρον τὸν Τήρωνα, Acta Sanctorum, Novembris IV, 1928, 76-80
86. Εἰς τὸν νέον μάρτυρα Μιχαήλ, Acta Sanctorum, Novembris IV, 1925, 670-678
87. Βίος καὶ πολιτεία καὶ μερικὴ θαυμάτων διήγησις τοῦ ὁσίου καὶ θεοφόρου πατρὸς ἡμῶν Λαζάρου τοῦ ἐν τῷ Γαλησίῳ ὄρει ἀσκήσαντος, συγγραφεὶς παρὰ τοῦ ἁγιωτάτου πατριάρχου κυροῦ Γρηγορίου, Acta Sanctorum, Novembris III, 1910 588-606
88. Βίος τοῦ ὁσίου πατρὸς ἡμῶν Ῥωμύλου, ed. F. Halkin, Un ermite des Balkans au XIVe siècle: La vie grecque inédite de St. Romylos, Byzantion 31,1961, 114-145
89. Βίος ὁσίου Νίφωνος, ed. Fr. Halkin, La Vie de S. Niphon, ermite au Mont Athos Analecta Bollandiana 58, 1940, 12-27
90. Μαξίμου τοῦ Πλανούδη λόγος εἰς τὸν ἅγιον Διομήδην, ed. L. G. Westerink, Trois textes inédits sur saint Diomède de Nicée, Analecta Bollandiana 84, 1966, 180-227

ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΣΤΗ ΘΡΑΚΗ (Γ' ΜΕΡΟΣ)

Παταπίου μοναχοῦ Καυσοκαλυβίτου

Ἁγιορειτικές ὁσιακές μορφές στή Θράκη τοῦ 14^ου αἰ.

   ( Γ΄ μέρος)

 

Ἄς ἐπιστρέψουμε ὅμως πάλι στόν ὅσιο Μάξιμο τόν Καυσοκαλύβη.

   Ἀ­πό τό Πα­πί­κιο ὁ ὅσιος Μάξιμος κα­τευ­θύν­θη­κε πρός τήν Κων­σταν­τι­νού­πο­λη γιά προ­σκύ­νη­μα. Ἐκεῖ ὁ Ὅ­σιος δέν πα­ρέ­λει­ψε νά συ­να­να­στρέ­φε­ται τόν γνώριμό του ἀπό τό ὄρος Γάνος, Πα­τριά­ρχη ἅγιο Ἀ­θα­νά­σιο τόν Α΄, τόν ὁ­ποῖ­ο καί ὀ­νό­μα­ζε ‘‘νέ­ο Χρυ­σό­στο­μο­’’. Ἁ­γι­ο­ρεί­της ὁ ἴ­διος κα­θώς ἦ­ταν καί φι­λο­μό­να­χος, πρό­τει­νε ἐ­πα­νει­λημ­μέ­να στό ὅσιο Μάξιμο νά ἐγ­κα­τα­βι­ώ­σει σ’ ἕ­να ἀ­πό τά μο­να­στή­ρια πού ἐ­κεῖ­νος εἶ­χε ἱ­δρύ­σει στήν Κων­σταν­τι­νού­πο­λη.

   Ἀ­πό τή Βα­σι­λεύ­ου­σα ὁ ὅσιος Μάξιμος πορεύθηκε περί τό 1310 πρός στό Ἅ­γιον Ὄ­ρος, πού ἔ­μελ­λε νά εἶ­ναι τό ἐν­δι­αί­τη­μά του γιά τό ὑ­πό­λοι­πο τῆς ζω­ῆς του. Ἐκοιμήθη ὁσιακά σέ ἡ­λι­κί­α ἐ­νεν­νην­τα­πέν­τε ἐ­τῶν, στίς 13 Ἰ­α­νου­α­ρί­ου, τό πιθανότερο -σύμφωνα μέ ὅλες τίς ἐνδείξεις- μεταξύ τῶν ἐτῶν 1365-70.

  Ὁ Βίος τοῦ ὁσίου Μαξίμου τοῦ Καυσοκαλύβη πού ἔτυχε ὁμολογουμένως τῆς μεγαλύτερης ἀναγνωσιμότητας, εἶναι αὐτός πού συντάχθηκε ἀπό τόν ὅσιο Θεοφάνη Περιθεωρίου (Βίος Β΄).

  Ὁ ὅσιος Θεοφάνης διετέλεσε ἱερομόναχος καί προϊστάμενος (προηγούμενος) τῆς μονῆς Βατοπαιδίου. Ἀργότερα, καί κατά πρόρρηση τοῦ ὁσίου Μαξίμου χειροτονήθηκε ἐπίσκοπος Μωραχριδῶν. Σύμφωνα μέ ὁρισμένους ἐρευνητές ἔγινε Μητροπολίτης τῆς θρακικῆς πόλεως Περιθεωρίου περί τό 1350 καί παραιτήθηκε τό 1353. Ἡ παρουσία τῆς μονῆς Βατοπαιδίου στήν πόλη τοῦ Περιθεωρίου (Ἀναστασιουπόλεως) ἀρχίζει , ὅπως προκύπτει ἀπό τά ἀρχεῖα τῆς μονῆς, πρίν ἀπό τίς ἀρχές τοῦ 14ου αἰ. Δέν πρέπει λοιπόν νά εἶναι τυχαῖο τό γεγονός ὅτι ὁ Θεοφάνης προχειρίστηκε σέ μητροπολίτη Περιθεωρίου, βυζαντινή πόλη πού βρισκόταν στό μυχό τῆς λίμνης Βιστωνίδος, στήν ὁποία ἡ μονή Βατοπαιδίου τήν ἴδια χρονική περίοδο διατηροῦσε (καί διατηρεῖ ἀκόμη καί σήμερα) μετόχι. Ὡς ἅγιος κατατάχθηκε στό ἁγιολόγιο τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας τόν Ἀπρίλιο τοῦ ἔτους 2000, μέ Συνοδική Πράξη τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου.

  Ὡς ἁγιολόγος ὁ ἅγιος Θεοφάνης βασίζεται ἐν μέρει  στό Βίο πού συνέταξε ὁ μαθητής τοῦ ὁσίου Μαξίμου, ὅσιος Νήφων ὁ Ἀθωνίτης δίνει ὅμως περισσότερο χῶρο στά βιογραφικά γεγονότα τοῦ ὁσίου Μαξίμου, γιά τά ὁποῖα μᾶς ἐφοδιάζει μέ περισσότερες πληροφορίες· πληροφορίες οἱ ὁποῖες ἀρκετές φορές ἀπουσιάζουν ἀπό τόν ἀρχαιότερο Βίο, ὅπως γιά παράδειγμα, ὁ διάλογος τοῦ Ὁσίου μέ τόν ὅσιο Γρηγόριο Σιναΐτη καί ἡ διδασκαλία τοῦ Ὁσίου. Ὁ ἅγιος Θεοφάνης ἐπαναλαμβάνει ὅλα τά θαύματα τοῦ ὁσίου Μαξίμου πού ἀναφέρει ὁ ὅσιος Νήφων, ἐπισυνάπτοντας δύο ἐπιπλέον.

   Ὁ ἅγιος Θεοφάνης, τονίζει μέ ἔμφαση μιά ἄλλη διάσταση τῆς προσωπικότητας τοῦ ὁσίου Μαξίμου· τήν διά Χριστόν σαλότητά του. Γι’ αὐτόν, ἡ πορεία τοῦ Ὁσίου πρός τήν ἁγιότητα συνίσταται στήν καλλιέργεια τῆς σαλότητας, συνοδευόμενη ἀπό τήν ταπείνωση καί τήν ἄρνηση τῆς μάταιης δόξας. Στόν ὑπό τοῦ ἁγίου Θεοφάνους Βίο, αὐτή ἡ ἰδιόμορφη ἄσκηση διαποτίζει τίς περισσότερες ἀπό τίς πτυχές τῆς ζωῆς τοῦ ὁσίου Μαξίμου, ἀπό τά νεανικά χρόνια στήν πατρίδα του, τή διαμονή του στήν Κωνσταντινούπολη καί τήν κοινοβιακή του ζωή στή Μεγίστη Λαύρα ὥς τήν κακή γνώμη τοῦ ἡλικιωμένου μοναχοῦ ὅτι ὁ Ὅσιος πλανήθηκε, ὅταν ἐκεῖνος τοῦ ἐξιστόρησε τίς θεῖες του ἐμπειρίες στήν κορυφή τοῦ Ἄθω. Ἄλλωστε γιά ὅλ’ αὐτά «καὶ ἀπλανὴς ὤν πεπλανημένος ἐλέγετο, καὶ σὺν αὐτῷ καὶ Καψοκαλύβης λέγεσθαι προσετέθη αὐτῷ παρὰ τοῖς γεώφροσιν, μὴ ὁρῶντες τὴν ἐν αὐτῷ θείαν χάριν τοῦ πνεύματος τὴν φωταυγῆ, τὴν σκέπουσαν ὡς σκηνὴν αὐτῷ θείαν οὐράνιον καὶ γλυκαίνουσαν, καὶ τὴν δροσίζουσαν αὐτὸν ἐλπίδαν καὶ προσευχὴν τὴν ἀένναον πάντοτε». Ἀκόμη καί ὁ ἄκρος ἀναχωρητισμός τοῦ Ὁσίου στίς ἀπρόσιτες ‘‘ἐρήμους’’ τοῦ Ἄθω, καθώς καί ἡ ἀπουσία μόνιμης κατοικίας, θεωροῦνται ἀπό τό Θεοφάνη ὡς μία ἀκόμη ὄψη τῆς διά Χριστόν σαλότητάς του. Τόν σαλό ἄλλωστε δέν ἔπαψε νά παριστάνει οὔτε καί κατά τή συνάντησή του μέ τόν ὅσιο Γρηγόριο τό Σιναΐτη (στήν ἀρχή τουλάχιστον τοῦ περίφημου διαλόγου τους). Θά μπορούσαμε νά ποῦμε ὅτι ὁλόκληρη ἡ διήγηση τοῦ  Θεοφάνη (μέ τή σαφή ἄλλωστε παραπομπή του στόν ἅγιο Ἀνδρέα τόν διά Χριστόν σαλό) μᾶς παρουσιάζει τόν ὅσιο Μάξιμο ὡς νέο παράδειγμα τοῦ ‘‘διά Χριστόν σαλοῦ’’ τύπου ἁγιότητας, ἄγνωστο ἐν πολλοῖς στόν Ἄθω τοῦ 14ου αἰ., ἐάν βέβαια ἐξαιρέσουμε τόν ὅσιο Σάββα τό Νέο, στόν ὁποῖο θά ἀναφερθοῦμε παρακάτω.

  Ἕνα ἐπιπλέον στοιχεῖο ἀπό τή ζωή τοῦ ὁσίου Μαξίμου πού τονίζεται ἰδιαίτερα συχνά καί μέ ἔμφαση ἀπό τόν ἅγιο Θεοφάνη (καί σέ ἀντίθεση μέ τήν ἀπουσία του στό Βίο πού συνέθεσε ὁ ὅσιος Νήφων), εἶναι τόσο ἡ ξεχωριστή τιμή πού προσέδιδε ὁ Ὅσιος στό ἱερό πρόσωπο τῆς Θεοτόκου ὅσο καί ἡ προστασία καί οἱ θεῖες ἐμπειρίες πού ἐκείνη τοῦ ἀντιδώρησε. Καθοριστικοί σταθμοί τῆς σωτήριας ὁδοιπορίας τοῦ Ὁσίου ἀποδίδονται στό Βίο στή θαυμαστή ἐπέμβαση τῆς Θεομήτορος: ἡ παραμονή τοῦ Ὁσίου γιά μεγάλο διάστημα σέ θεομητορικούς ναούς τῆς πατρίδας του, τῆς Ὁδηγήτριας καί τῶν Βλαχερνῶνστήν Κωνσταντινούπολη, ἡ διακονία του στό ναό τοῦ  Εὐαγγελισμοῦ (καθολικό) στή Λαύρα, ἡ θαυμαστή ἐμφάνισή της στήν κορυφή τοῦ Ἄθω, τό δῶρο τῆς νοερᾶς προσευχῆς στόν Ὅσιο ἀπό αὐτήν.

   Ἐξίσου ὅμως σημαντικό στοχεῖο πού χρωματίζει ἰδιαίτερα τό πορτρέτο τοῦ ὁσίου Μαξίμου, ὅπως αὐτό φιλοτεχνήθηκε ἀπό τόν Θεοφάνη, εἶναι ἡ ἡσυχαστική διάσταση τοῦ Ὁσίου, ὅπως αὐτή ἐκδιπλώνεται μέσα κυρίως ἀπό τόν διάλογο τοῦ Ὁσίου μέ τόν ὅσιο Γρηγόριο τό Σιναΐτη, στό ἐρημικό Κελλί τοῦ δεύτερου.

  Τέλος, θά πρέπει νά ὑπογραμμίσουμε τίς ἐκτενεῖς διδαχές τοῦ Ὁσίου, τόσο σέ μοναχούς ὅσο καί σέ λαϊκούς, πού προβάλλονται μέσα ἀπό τό ἁγιολογικό αὐτό κείμενο τοῦ ἁγίου Θεοφάνη· κάτι πού δέν βρίσκει τό ἀντίστοιχό του στό Βίο πού συνέταξε ὁ μαθητής τοῦ Ὁσίου, ὅσιος Νήφων, ἐνῶ παρουσιάζεται σέ ἐκτενέστερη μορφή στό Βίο πού συνέταξε ὁ ἱερομόναχος Ἰωαννίκιος Κόχιλας.

  Τό σημαντικό αὐτό ἁγιολογικό ἔργο τοῦ ἁγίου Θεοφάνους γνώρισε τρεῖς μεταφράσεις (παραφράσεις) στήν ἁπλούστερη ἑλληνική: α) τήν ὑπό Διονυσίου ἱερομονάχου (τήν ἐκδώσαμε πολύ πρόσφατα ἐμεῖς, Ὅσιος Μάξιμος ὁ Καυσοκαλύβης. Ἁγιολογία-Ὑμνογραφία-Τέχνη. Συμβολή στή μελέτη τοῦ ἁγιορειτικοῦ μοναχισμοῦ κατά τόν 14ο αἰ., Θεσσαλονίκη 2010), ἡ ὁποία εἶχε πολύ μεγάλη ἀπήχηση στόν ἁγιορειτικό κόσμο β) τήν ὑπό τοῦ ὁσίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου (Νέον Ἐκλόγιον, Βενετία 1803) καί γ) τήν ὑπό τοῦ μοναχοῦ Ἰακώβου Νεασκητιώτου (παραμένει ἀνέκδοτη).

   Ὁλοκληρώνοντας αὐτή μας τήν ἀναφορά στήν διαπρεπή αὐτή προσωπικότητα τοῦ Ἁγιορειτικοῦ μοναχισμοῦ, θά πρέπει νά ἀναφέρουμε ὅτι ἀνάμεσα στίς ὑψηλές ἐπισκέψεις πού δέχθηκε ὁ  ὅσιος Μάξιμος στήν ἀσκητική του καλύβη, εἶναι μετά τῶν αὐτοκρατόρων Ἰ­ω­άν­νη Ε΄ Πα­λαι­ο­λό­γου (1341-1391) καί Ἰ­ω­άν­νη ΣΤ΄ Καν­τα­κου­ζη­νοῦ (1347-1352) αθώς καί τοῦ Πα­τριά­ρχη Κων­σταν­τι­νου­πό­λε­ως ἁγίου Καλ­λίστου Α΄ (1350-1354 καί 1355-1356), καί ἡ ἐπίσκεψη ἑνός ἐπίσημου προσώπου ἀπό τή Θράκη· τοῦ ἀρχιερέως Τραϊανουπόλεως, Ρωμαϊκῆς κτήσεως τοῦ  αὐτοκράτορος Τραϊανοῦ, παρά τόν ποταμό Ἔβρο.

   Ἄν καί στό Βίο δέν ἀναφέρεται τό ὄνομά του, ὁ ἀρχιερέας πού ἐπισκέφθηκε τόν ὅσιο Μάξιμο θά πρέπει νά ταυτιστεῖ μέ τόν Τραϊανουπόλεως Γερμανό, πού ὑπέγραψε στόν ‘‘Συνοδικό τρίτο Τόμο κατά Βαρλαάμ καί Ἀκινδύνου’’ τό 1351. Ἀπό τόν Βίο τοῦ ὁσίου Μαξίμου δέν προκύπτει πότε αὐτός δέχθηκε τήν ἀρχιερατική ἐπίσκεψη. Σέ σιγγίλιο ὅμως τοῦ πατριάρχου ἁγίου Καλλίστου Α΄, τοῦ ἔτους 1358 ὑπέρ τῆς μονῆς Ἰβήρων, τό ὁποῖο ἐκδόθηκε γιά τό ζήτημα τῶν Γεωργιανῶν μοναχῶν, ἀναφέρεται ὅτι ὁ Γερμανός ὄχι μόνο παρέστη στή Σύναξη τοῦ Πρωτάτου ἀλλά καί ὑπέγραψε τήν Πράξη, μαζί μέ τούς ἐπισκόπους Ἱερισσοῦ καί Αἴνου. Μποροῦμε λοιπόν νά χρονολογήσουμε τήν ἐπίσκεψή του αὐτή στόν ὅσιο Μάξιμο, τήν περίοδο 1351-1358. Ὁ Γερμανός, ἐπειδή ἀπό τό 1347 εἶχε ἀναχωρήσει ἀπό τήν ἔδρα του λόγω τῶν ‘‘βαρβαρικῶν ἐπιδρομῶν’’, ἔλαβε ἀπό τόν πατριάρχη Ἰσίδωρο, τήν ἄδεια νά ἔχει ὡς ἔδρα τήν Μοσυνόπολη. Ὁ Γερμανός ἦταν ὁ τελευταῖος ἱεράρχης Τραϊανουπόλεως, πρίν τήν κατάληψή της ἀπό τούς Τούρκους καί τήν ὁλοκληρωτική ἐρήμωσή της. Σύμφωνα μέ ἀναφορά σέ Πράξη τοῦ 1353 τοῦ ἁγίου Καλλίστου Α΄ πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, ὁ Γερμανός γεννήθηκε στήν Κωνσταντινούπολη. Τό 1365 ὁ πατριάρχης ἅγιος Φιλόθεος Κόκκινος μετέθεσε αὐτόν στήν ἐπισκοπή Λακεδαίμονος, στό Δεσποτᾶτο τοῦ Μωρέως. (συνεχίζεται...........)

______________________________________________________________________

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ:

Ὁ ἅγιος Θεοφάνης Περιθεωρίου (πάνω δεξιά), αὐτόπτης θαυμαστῆς ἐμφάνισης τοῦ ὁσίου Μαξίμου τοῦ Καυσοκαλύβη. Τοιχογραφία τοῦ 1820 στή Λιτή τοῦ Κυριακοῦ τῆς σκήτης Καυσοκαλυβίων. Ἔργο Μητροφάνους μοναχοῦ τοῦ ἐκ Βιζύης τῆς Θράκης.

 

 Ἁγιορειτικές ὁσιακές μορφές στή Θράκη τοῦ 14^ου αἰ.  ( Α΄ μέρος)
 Ἁγιορειτικές ὁσιακές μορφές στή Θράκη τοῦ 14^ου αἰ.  ( Β΄ μέρος)

ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΗ ΨΗΦΙΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ: ΝΕΟΝ ΜΑΡΤΥΡΟΛΟΓΙΟΝ. ΒΕΝΕΤΙΑ 1799. (ΜΕΡΟΣ ΣΤ')

 Ἁγιορείτικη Ψηφιακή Βιβλιοθήκη.

 Νέον Μαρτυρολόγιον. Ἔκδοση πρώτη. Βενετία 1799. (Μέρος ΣΤ’)

 

 ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΗ ΨΗΦΙΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ: ΝΕΟΝ ΜΑΡΤΥΡΟΛΟΓΙΟΝ. ΒΕΝΕΤΙΑ 1799. (ΜΕΡΟΣ Α')

 ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΗ ΨΗΦΙΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ: ΝΕΟΝ ΜΑΡΤΥΡΟΛΟΓΙΟΝ. ΒΕΝΕΤΙΑ 1799. (ΜΕΡΟΣ Β')

 ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΗ ΨΗΦΙΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ: ΝΕΟΝ ΜΑΡΤΥΡΟΛΟΓΙΟΝ. ΒΕΝΕΤΙΑ 1799. (ΜΕΡΟΣ Γ')

 ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΗ ΨΗΦΙΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ: ΝΕΟΝ ΜΑΡΤΥΡΟΛΟΓΙΟΝ. ΒΕΝΕΤΙΑ 1799. (ΜΕΡΟΣ Δ')

 ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΗ ΨΗΦΙΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ: ΝΕΟΝ ΜΑΡΤΥΡΟΛΟΓΙΟΝ. ΒΕΝΕΤΙΑ 1799. (ΜΕΡΟΣ Ε')