ΝΕΟΣ ΧΡΟΝΟΣ ΚΑΙ ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΗ ΜΝΗΜΗ

Παταπίου μοναχοῦ Καυσοκαλυβίτου

Νέος Χρόνος

καί

ἁγιορείτικη μνήμη

Νέος χρόνος ἄρχισε ἤδη νά μετράει γιά τήν ἀνθρωπότητα, καί οἱ προσδοκίες ὅλων μας γιά τό καλύτερο εἶναι μεγάλες.
Ἡ Ἐκκλησία μέσα στή διαχρονική πορεία της διαμορφώνει τήν εἰκόνα τῆς μνήμης καί τή συνολική ἀντίληψη τῆς ἱστορίας τοῦ κόσμου. Τά μοναστήρια κυρίως διασώζουν τά μνημεῖα τῆς μνήμης καί τά ἀναπαράγουν. Ὡς χαρακτηριστικό παράδειγμα φέρνουμε τούς χειρόγραφους κώδικες, πού στή συνέχεια ἀντιγράφονται καί πάλι ἀντιγράφονται...
Στό Ἅγιον Ὄρος ὁ χρόνος καί τά ἀποτυπώματά του, ἡ ἱστορική μνήμη, ἔχει καταγραφεῖ μέσα ἀπό τίς πολυάριθμες ἐπιγραφές, χαράγματα, χρονογραφίες, ἐνθυμήσεις σέ χειρόγραφα καί παλαιά ἔντυπα, σέ κειμήλια, σέ φορητές εἰκόνες καί τοιχογραφίες.
Ὁ χρόνος ἀρχίζει μέ τήν κτίση τοῦ κόσμου καί τελειώνει μέ τή Δευτέρα Παρουσία. Μάλιστα, ἡ χρονολόγηση «ἀπό κτίσεως κόσμου» προσδιόριζε τούς πρώτους αἰώνες τά γεγονότα τῆς ἱστορίας.
Τό χριστιανικό ἡμερολόγιο διαμορφώνεται τόν 4ο αἰώνα μ.Χ., ἡ ἀρίθμηση τῶν ἐτῶν ἄρχισε τόν 6ο αἰώνα καί ἡ διάκρισή τους σέ ἔτη, πρό καί μετά Χριστόν, τό 1627.
Κέντρο τῆς ἱστορίας ἀποτελεῖ ἡ Ἐνσάρκωση τοῦ Κυρίου, ἡ «τοῦ Λόγου οἰκονομία», τό ἔτος «ἀπό τῆς ἡμῶν σωτηρίας»· ἐκφράσεις πού συναντοῦμε στά χρονολογημένα ἁγιορειτικά χειρόγραφα.
Ἡ «ἀπό κτίσεως κόσμου» χρονολόγηση συνεχίζεται στή λογία παράδοση τῶν κωδικογράφων καί στόν 17ο αἰώνα, παράλληλα πρός τήν ἀπό Χριστοῦ, πού εἶχε ἤδη καθιερωθεῖ.
Ἡ γνώση τοῦ ἑορτολογίου, ἡ μέτρηση τοῦ χρόνου στή διάρκεια τοῦ ἡμερονυκτίου, ἀποτελοῦν βασικές προϋποθέσεις γιά τή θεία λατρεία, μέσα στόν ἁγιορείτικο ναό. Ἡ ἀκρίβεια στίς «ὥρες» τῆς λατρείας ἀλλά καί τίς ὧρες τῆς ἐργασίας, τοῦ φαγητοῦ, καί τῆς ἀνάπαυσης, εἶναι ἀπαραίτητη.
Τή βυζαντινή περίοδο, οἱ μοναχοί χρησιμοποιοῦσαν ἡλιακά ρολόγια καί κλεψύδρες γιά νά δώσουν ρυθμό στά σήμαντρα καί τίς καμπάνες πού, μέ τή σειρά τους, σηματοδοτοῦσαν τή ζωή τοῦ μοναστηριοῦ. Ἡ καθιέρωση τοῦ μηχανικοῦ ρολογιοῦ ἀνάγεται στόν 14ο αἰώνα καί συνοδευόταν μέ τήν ἀκρίβεια καί τήν ἀποτελεσματικότητα. Ὡστόσο, στόν Ἄθω τά μεγάλα μηχανικά ρολόγια ἐμφανίζονται μόλις τόν 18ο αἰώνα.
Ἄς διαβάσουμε μία χαριτωμένη περιγραφή τοῦ ρολογιοῦ τῆς μονῆς Ἰβήρων, ἀπό τόν ἱεροδιάκονο Ἰγνάτιο, στήν ἔκδοση τοῦ Προσκυνηταρίου τοῦ Ἰωάννη Κομνηνοῦ (Βενετία 1745), μιά περιγραφή, ἀγαπητοί ἀκροατές, πού δέν ἀπέχει ἀπό τή σημερινή πραγματικότητα:
Κατά τήν δεξιάν ἄκραν εἰς τό παρεκκλήσιον τοῦ Ἁγίου Νικολάου, εἶναι συνημμένος ἕνας πύργος καί ὑψηλός καί ἔντεχνος· μέσα εἰς τόν ὁποῖον εἶναι ἕνα ὡρολόγιον θαυμασιώτατον μέ μίαν μεγάλην καμπάναν καί τέσσερας μικράς· ἀπό τάς ὁποίας ἡ μέν μεγάλη, εἶναι διά τάς ὥρας· αἱ δέ μικραί διά τά κάρτα, καί εἰς κάθε κάρτον ὁποῦ ἤθελαν κτυπήσει αὐταί, εἶναι ἀπέξω εἰς τόν τοῖχον τοῦ πύργου ἕτοιμος καί ἕνας Ἀράπης ξύλινος, μέ ἕνα σφυρί εἰς τό δεξιόν χέρι, καί μέ ἕνα κόνδιον εἰς τό ἀριστερόν, καί κτυπᾶ καί αὐτός εὐθύς ὁποῦ παύσουν ἐκεῖναι· πρᾶγμα ἀληθινά τεχνικόν καί νόστιμον· μέσα εἰς τοῦτον τόν πύργον εἶναι τά κελλία διωρισμένα ἐπιταυτοῦ καί κάθηνται ἐκεῖνοι ὅπου ὑπηρετοῦν τόν Ναόν, διά νά εἶναι ἀποκάτω ἀπό τό ὡρολόγιον, νά ἐπιτελοῦσι τά πάντα εἰς διωρισμένον καιρόν καί πρέποντα.
Ἕναν ἀνάλογο ξύλινο Ἀράπη βλέπουμε καί στόν πύργο τοῦ ρολογιοῦ τῆς μονῆς Βατοπαιδίου. Τό 1745 ἡ μονή στέλνει στή Βενετία τόν ἱερομόναχο Ἀθανάσιο ἐλέους χάριν καί βοηθείας, μέ τήν ἐντολή ὅπως ἀπό τά συναχθέντα χρήματα νά προβλέψῃ ἕνα ὡρολόγιον σιδηρένιον μεγάλον ὡσάν ἐκεῖνα ὁποῦ συνηθίζουν ἐδῶ [εἰς τήν Βενετίαν] νά βάνουσι εἰς τά καμπανέλλια, πολλά χρειαζόμενον διά τήν μονήν.
Ὅπως μάλιστα τεκμηριώνουν καί οἱ παραστάσεις ἄλλων ἁγιορειτικῶν μονῶν σέ χαλκογραφίες τῆς ἐποχῆς, τό «ὡρολόγιον» ἀποτέλεσε σημαντικό στοιχεῖο τοῦ μοναστηριακοῦ ἐξοπλισμοῦ καί κύρους.
Ἔξω ὅμως ἀπό τόν περίβολο μιᾶς μονῆς, ἀλλά κοντά σ᾿ αὐτήν ἤ, ἀναφερόμενοι σέ σκῆτες, κοντά στό Κυριακό, βρίσκεται τό κοιμητήριο, χῶρος καί χρόνος ἐνδιάμεσος, σέ ἀναμονή τῆς Δευτέρας Παρουσίας. Ὅπως καί στήν περίπτωση τοῦ «ὡρολογίου», ἡ θέση του σημειώνεται προσεκτικά στίς χαλκογραφίες. Τήν ἱερότητά του καθιερώνει ναός καί ὁριοθετεῖ περίβολος καί οἱ σταυροί. Εἶναι ὁ χῶρος τῶν «πλειόνων», τῆς ἀόρατης, τῆς θριαμβεύουσας Ἐκκλησίας. Ἐξόδιος ἀκολουθία, μνημόσυνα, σαρανταλείτουργα, ἐλεημοσύνες, ἀφιερώματα, ὅλ᾿ αὐτά ὑπηρετοῦν τή συλλογική μνήμη τῶν πατέρων, τήν ὑπέρβαση τοῦ φόβου τοῦ θανάτου, πού εἶναι ὅριο τοῦ προσωπικοῦ χώρου καί χρόνου. Σέ ἀναμονή τῆς Ἀνάστασης...
Κάθε τόπος ἄσκησης στό Ἅγιον Ὄρος εἶναι ἕνας κόσμος ἔξω ἀπό τόν κόσμο.
Οἱ Ἁγιορεῖτες πατέρες ζοῦν κυρίως μέσα στό χρόνο τῆς θείας λατρείας καί τῆς ἱστορίας τοῦ μοναστικοῦ σκηνώματος στό ὁποῖο ζοῦν· ἔχουν ἰδιαίτερα ἔντονη τή συνείδηση τῆς συνέχειάς της. Οἱ νυχθήμερες ἀκολουθίες, οἱ ὁλονύκτιες ἀγρυπνίες, οἱ πανηγύρεις, οἱ μέ ἰδιαίτερο τρόπο ἑορταζόμενες γιορτές τοῦ Δωδεκαημέρου καί κυρίως τοῦ Πάσχα, μεταμορφώνουν τήν καθημερινότητα, κορυφώνουν μέ ἐντάσεις τή βίωσή της, ἀλλάζουν τήν ποιότητα τοῦ χρόνου. Ἀνατρέπεται ὁ χρόνος καί ἀντί νά μᾶς ὁδηγήσει πρός τόν θάνατο, πηγαίνει ἀντίστροφα πρός τήν ζωή, πρός Αὐτόν πού εἶναι «τό φῶς τοῦ κόσμου» καί ὁ ὁποῖος εἶπε «ὁ ἀκολουθών μοι ἕξει τό φῶς τῆς ζωῆς». Γι᾿ αὐτό δέν μετροῦμε πλέον τίς ἡμέρες ἀπό τό πρωΐ ὥς τό βράδυ, ἀλλά ἀρχίζει ἡ λειτουργική ἡμέρα ἀπό τόν ἑσπερινό, ἀπό τό σκότος μᾶς ὁδηγεῖ πρός τό φῶς, μέσα στό φῶς τοῦ Χριστοῦ.
Γράφει ἕνας ξένος στοχαστής σέ ἔργο του μέ τίτλο «Τά σύνορα τοῦ Παραδείσου. Σπουδή στό μοναχισμό»:
Σέ κάθε ἐπισκέπτη πού μπαίνει γιά πρώτη φορά σ᾿ ἕνα μοναστήρι, ὁ χρόνος δίνει τήν ἐντύπωση ὅτι στέκει ἀκίνητος. Ἄν κάποιος μείνει ἐκεῖ μιά ἑβδομάδα ἤ ἕνα μήνα, τοῦ ἐπιβάλλεται διαφορετική κλίμακα καί σχῆμα χρόνου, στά ὁποῖα, στήν ἀρχή, ἀνθίσταται σάν νά ἦταν σέ δεσμά. Ὅταν αὐτή ἡ νέα κλίμακα χρόνου γίνει ἀποδεκτή, διαποτίζει τά κόκκαλα καί διεισδύει στό μυαλό. Δέν ἔχει καμμιά σχέση μέ θάνατο ἤ αἰωνιότητα ἀλλά συνεπάγεται ἕναν γαλήνιο, ἀβίαστο, ἀπόλυτα ἐπιβαλλόμενο ρυθμό. Αὐτή ἡ τόσο ἀδιατάρακτη ὅσο καί ρυθμική αἴσθηση τοῦ χρόνου εἶναι ἡ μέγιστη διαφορά μεταξύ τῆς μοναχικῆς ζωῆς καί κάθε ἄλλης. Πέρα ἀπό τόν ρυθμό τῶν ἡμερῶν, βαθύτερα βρίσκεται ὁ ρυθμός τῶν ἐποχῶν καί τῶν ἑορτῶν. Τόν βασικό ρυθμό δίνει ἡ θεία λειτουργία, κυρίως ὅταν αὐτή γίνεται κατά τίς νυκτερινές καί τίς πρῶτες πρωϊνές ὧρες.

Άπό τό βιβλίο τοῦ μοναχοῦ Παταπίου:

Διαβάζοντας τήν εἰκόνα τῶν Χριστουγέννων
Δεύτερη ἔκδοση. Ἅγιον Ὄρος-Ἀθήνα 2011.

Ο ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ ΣΑΣ ΕΥΧΕΤΑΙ ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ

Ὁ ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ εὔχεται στούς συνεργάτες του καί σέ ὅλους τούς ἀναγνῶστες του ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ. καί ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΟ ΤΟ ΝΕΟ ΕΤΟΣ 2012.

Εὐχόμαστε σέ ὅλους ὑγεία καί ἐκπλήρωση ὅλων τῶν κατά Θεόν προσδοκιῶν.

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ. ΤΑ ΠΤΕΡΟΕΝΤΑ ΔΩΡΑ

Ἀλέξανδρου Παπαδιαμάντη.

Τά πτερόεντα δῶρα.

ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ. ΕΠΕΤΕΙΟΣ ΕΝΟΣ ΧΡΟΝΟΥ.

Ἁγιορείτικος Λόγος.

Ἐπέτειος ἑνός χρόνου λειτουργίας του:

Δεκέμβριος 2010-Δεκέμβριος 2011.

Τά φετινά Χριστούγεννα (2011) συμπληρώθηκε ἕνας χρόνος ἀπό τήν ἔναρξη λειτουργίας τοῦ ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ, τοῦ Ἰστολογίου τῶν Φίλων τῆς Καλύβης Ἁγ. Ἀκακίου τῆς Σκήτης Καυσοκαλυβίων τοῦ Ἁγίου Ὄρους. Ἑνός Ἰστολογίου μέ θέματα ἁγιορείτικης πνευματικότητας, ίστορίας, παράδοσης καί τέχνης.

Μέ ἀφορμή τήν ἐπέτειο αὐτή, εὐχόμαστε σέ ὅλους τούς ἐπισκέπτες τοῦ ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ καί τούς ἀναγνώστες τῶν κειμένων πού ἀναρτώνται σ᾿ αὐτόν, πλούσια τή χάρη τοῦ Θεοῦ καί τήν εὐλογία τῆς Κυρίας Θεοτόκου, προστάτιδος τοῦ Ἁγίου Ὄρους.

Σᾶς εὐχόμαστε ἐπίσης, μέ τίς πρεσβεῖες τῶν ὁσίων καί θεοφόρων Ἁγιορειτῶν Πατέρων, τήν αὔξηση τοῦ πνευματικοῦ ὀφέλους καί τῆς πνευματικῆς βοήθειας πού προσδοκοῦμε ὅτι ἀντλεῖτε μέσα ἀπό τά θέματα πού διαπραγματεύεται καί προβάλλει ὁ ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ.

Σᾶς εὐχαριστοῦμε γιά τήν ἀνταπόκριση πού δείξατε ἀπό τή μέρα πού ὁ ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ, ἕνα χρόνο πρίν (14 Δεκεμβρίου 2010), ἄρχισε νά ἐκπέμπει τά πνευματικά του μηνύματα στόν παγκόσμιο ἰστοχῶρο. Ἡ μεγάλη ἐπισκεψιμότητα (25 χιλιάδες προβολές σέ ἕνα χρόνο) καθώς καί ἡ ἀναμετάδοση ἀλλά καί ἡ φιλοξενία πολλῶν ἀπό τίς ἀναρτήσεις μας σέ ἄλλα ἰστολόγια καί ἰστοσελίδες, μᾶς ἐνίσχυσαν στή συνέχιση τῆς πρωτοβουλίας μας, νά δημιουργηθεῖ ἕνα ἀκόμα ἰστολόγιο ὀρθόδοξης πνευματικότητας.

Ζητοῦμε βέβαια τήν κατανόησή σας, καθώς ὁρισμένες φορές παρατηρήσατε χαμηλό ρυθμό ἀναρτήσεων. Καταβάλουμε προσπάθεια νά γίνεται τουλάχιστον μία ἀνάρτηση τήν ἑβδομάδα, ἀφοῦ οἱ συνεργάτες τοῦ ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ εἴμαστε πολύ λίγοι καί ὁ χρόνος, τόν ὁποῖο διαθέτουμε γιά τό Ἰστολόγιό μας εἶναι ἐπίσης περιορισμένος, μιά πού εἴμαστε ἐργαζόμενοι.

Μεγάλη ὅμως εἶναι ἡ ἀγάπη μας στό Ἅγιον Ὄρος καί ἰδιαίτερα στήν καλύβη τοῦ Ἁγίου Ἀκακίου τῆς σκήτης Καυσοκαλυβίων, τόσο γιά τή χάρη τῶν Ἁγίων πού ἀσκήθηκαν στό ἀρχαῖο αὐτό Ἡσυχαστήριο (χάρη πού εἶναι ἔκδηλη σέ ὅποιον ἐπισκεφθεῖ τούς ἱστορικούς χώρους της) ὅσο καί γιά τό πνευματικό ἔργο πού ἐπιτελεῖται σήμερα ἐκεῖ.

Σᾶς καλοῦμε νά συμβάλλετε στήν βελτίωση τοῦ ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ, μέσα ἀπό τίς προτάσεις σας, στήν ἠλεκτρονική διεύθυνση τοῦ ἰστολογίου: agioritikoslogos@gmail.com.

Καλή συνέχεια λοιπόν,

τοῦ Θεοῦ συνεργοῦντος,

γιά ἐσᾶς

καί μαζί μέ ἐσᾶς!

ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ!

ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ. ΜΥΣΤΑΓΩΓΙΑ ΣΤΟ ΑΓΙΟ ΔΩΔΕΚΑΗΜΕΡΟ

Παταπίου μοναχοῦ Καυσοκαλυβίτου

Ἅγιον Ὄρος: Μυσταγωγία στό ἅγιο Δωδεκαήμερο

Στό Ἅγιον Ὄρος, ἡ θεία λατρεία, πού ἐπιτελεῖται στίς κοινόβιες μονές, τίς σκῆτες, τά κελλιά καί τά ἡσυχαστήρια εἶναι ἀδιάλειπτη, ἐδῶ καί αἰῶνες. Κατά τούς μυσταγωγικούς Ἑσπερινούς, τά κατανυκτικά Ἀπόδειπνα, ἰδιαίτερα δέ κατά τή Θεία Λειτουργία ἀλλά καί κατά τή διάρκεια τῆς ἀτομικῆς προσευχῆς τῶν μοναχῶν, οἱ ἀφορμές εἶναι πολλές γιά νά συνδεθεῖ ἡ καθημερινή ζωή τους μέ τό μυστήριο τῆς Θείας Ἐνανθρωπήσεως, ἰδιαίτερα ὅταν ψάλλονται ὑμνογραφήματα καί ἐκπέμπονται πλήρους θεολογίας ἱερατικές Εὐχές, πού ἔχουν ὡς κέντρο τή Γέννηση τοῦ Χριστοῦ καί τήν σωτηρία τοῦ κόσμου.
...
Καί ὅπως γράφει ὁ ἀείμνηστος Γέροντας Θεόκλητος Διονυσιάτης, «οἱ μοναχοί, σέ ἕνα ποικίλο μέτρο δεκτικότητος, κατά ἀναλογία μέ τίς προσωπικές τους προϋποθέσεις καί τήν ἄθλησή τους, ἀνανεώνουν συνεχῶς στίς ψυχές τους τήν μνήμη τοῦ ὑπερφυοῦς γεγονότος τῆς Ἐνανθρωπήσεως. Καί ἡ μνήμη αὐτή μεταποιεῖται σέ πνευματική αἴσθηση σέ ὅσους ἔφθασαν στό μέτρο αὐτό. Γι᾿ αὐτό καί μελετοῦν τό βάθος καί τήν ἄπειρη ἀγάπη τοῦ Θεοῦ πρός τούς ‘’κατ᾿ εἰκόνα καί καθ᾿ ὁμοίωση’’ πλασθέντας ἀνθρώπους καί ‘’ἐν συνοχῇ καρδίας’’ ὑμνολογοῦν, εὐγνωμονοῦντες τήν ὑπερύμνητη ἀγαθότητά Του.
...
Μεγάλυνον ψυχή μου, τήν τιμιωτέρα καί ἐνδοξοτέρα τῶν ἄνω στρατευμάτων.
Μυστήριον ξένον, ὁρῶ καί παράδοξον! οὐρανόν τό Σπήλαιον· θρόνον Χερουβικόν, τήν Παρθένον· τήν φάτνην χωρίον· ἐν ᾧ ἀνεκλίθη ὁ ἀχώρητος, Χριστός ὁ Θεός· ὅν ἀνυμνοῦντες μεγαλύνομεν.
Ἡ Έννάτη Ὠδή τῶν Χριστουγέννων! Πρόκειται γιά ἕνα ξέσπασμα πνευματικῆς χαρᾶς, ἄρρητης, ἀνέκφραστης μέ λόγια χαρᾶς. Ὡς ὀρθόδοξοι καί μάλιστα ὡς Ἕλληνες θά πρέπει νά καυχώμεθα ἐν Κυρίῳ γι᾿ αὐτό τό ἔργο τοῦ ἁγίου Κοσμᾶ τοῦ Ποιητοῦ, τονισμένο σέ πρῶτο ἦχο. Ἄς μήν προτείνουμε ἀνάμεσα στά ἔργα τῆς παγκόσμιας μουσικῆς κληρονομιᾶς μόνο τήν Ἐννάτη Συμφωνία τοῦ Μπετόβεν γιά τόν μεγαλειώδη ἔντεχνο νατουραλισμό της...
...

Ἕνας ἀπό τούς νεώτερους Ἁγιορεῖτες ἁγίους, ὁ ὅσιος Σιλουανός ὁ Ἀθωνίτης διδάσκει ὅτι, γιά νά γνωρίσει κανείς τόν Χριστό, δέ χρειάζεται νά εἶναι πλούσιος ἤ ἐπιστήμονας· ἀρκεῖ νά ἔχει πνεῦμα ταπεινό καί νά ἀγαπᾶ τό συνάνθρωπό του. Οἱ Μάγοι ἀξιώθηκαν νά ἀναγνωρίσουν τόν Χριστό καί νά Τόν προσκυνήσουν ἐπειδή εἶχαν ἐσωτερική καθαρότητα καί πόθο νά Τόν δοῦν.
...
Ὁ ὅσιος Συμεών ὁ Νέος Θεολόγος μᾶς λέγει ὅτι αὐτός πού ξέρει τί σημαίνει θεάρεστος ἑορτή, αὐτός πού δέ μένει στά φαινομενικά στοιχεῖα τῆς γιορτῆς, βλέπει κάθε γιορτή σάν ἕνα μέρος ἀπό τά ἐπουράνια καί τήν αἰωνιότητα. Καί σήμερα, πού ἡ πατρίδα μας χειμάζεται ἀπό τήν οἰκονομική κρίση, πού ἀσφαλῶς εἶναι συνέπεια τῆς πνευματικῆς κρίσης. σήμερα πού τό σκοτάδι πού περιβάλλει τόν σημερινό ἄνθρωπο φαντάζει πιό βαθύ κι ἀπό τήν πιό σκοτεινή παραμονή Χριστουγέννων, χρειάζεται νά διατηρηθεῖ ἡ ἐλπίδα ὅτι κάποτε θά μπορέσει νά δεῖ τή λάμψη πού ἐκπέμπει τό θεῖο βρέφος μέσα στή καρδιά του.
...
Ὁλοκληρώνοντας τίς παραπάνω σκέψεις μας γιά τή μυσταγωγική βίωση τοῦ ἁγίου Δωδεκαημέρου στό Ἅγιον Ὄρος, ἄς προτρέψουμε κι ἐμεῖς μέ τά λόγια τοῦ ὁσίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου, τίς θεοφιλεῖς ψυχές σας, λέγοντας πρός τόν κάθε ἕνα ἀπό ἐμᾶς:
Μή παύσης, ἀδελφέ, ἀπό τό νά δοξολογεῖς τόν γεννηθέντα Χριστόν, ὄχι μόνον μέ λόγια, ἀλλά πολύ περισσότερο μέ ἔργα. Πρόλαβε δέ καί νά συναντήσης ὅταν θά κατέρχεται ἀπό τόν οὐρανό, Αὐτόν πού πῆρε τή δική σου θωριά γιά σένα. Ὕψωσε τόν ἑαυτό σου ἀπό τῆς γῆς καί τῶν γηΐνων, γιά τήν ἀγάπην Ἐκείνου πού κατέβηκε στή γῆ γιά χάρη σου. Ψάλλε σ᾿ αὐτόν ἄσμα καινόν, καθώς σέ παρακινεῖ ὁ Δαβίδ. Ἐάν ἔτσι ψάλλεις, τότε θά σέ θυμηθεῖ ὁ Κύριος, στόν ὁποῖο πρέπει πᾶσα δόξα, τιμή καί προσκύνηση εἰς τούς αἰώνας τῶν αἰῶνων. Ἀμήν !

Ἀποσπάσματα τό πρόσφατα κυκλοφορηθέν βιβλίο τοῦ π. Παταπίου Καυσοκαλυβίτου, Διαβάζοντας τήν εἰκόνα τῶν Χριστουγέννων.
Δεύτερη ἔκδοση: Ἅγιον Ὄρος, Νοέμβριος 2011.
Τά κείμενα μεταδόθηκαν στά πλαίσια διετοῦς (Δεκ. 2009- Ἰούλ. 2011) ἐκπομπῆς τοῦ π. Παταπίου: Ἅγιον Ὄρος. Βηματίζοντας στόν τόπο καί τήν ἱστορία του, στό Ραδιοφωνικό Σταθμό τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος.
Ἡ εἰκόνα τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ, ἔργο τῶν Γαλατσιάνων ζωγράφων τοῦ Ἁγίου Ὄρους, τοῦ ἔτους 1840, προέρχεται ἀπό τό βιβλίο: Εἰκόνες Ἱερᾶς Μονῆς Καρακάλλου, Ἄγιον Ὄρος 2011.
Οἱ δύο φωτογραφίες: Σταυρός σέ χιονισμένο τρούλο. Καλύβη Ἁγίου Ἀκακίου. Καυσοκαλύβια καί Καυσοκαλύβια. Χιονισμένο καλντερίμι,
προέρχονται ἀπό τό φωτογραφικό ἀρχεῖο τῆς Καλύβης τοῦ Ἁγ. Ἀκακίου Καυσοκαλυβίων.

ΑΛΕΞ. ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ. ΣΤΟ ΧΡΙΣΤΟ ΣΤΟ ΚΑΣΤΡΟ

Ἀφιέρωμα στόν Ἀλέξανδρο Παπαδιαμάντη.

Στό Χριστό στό Κάστρο.

Ἐφέτος, τό 2011, ὅπως γνωρίζουμε, συμπληρώνονται ἐκατό χρόνια ἀπό τήν κοίμηση τοῦ «ἁγίου» τῆς λογοτεχνίας μας, τοῦ Ἀλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Γιά τό λόγο αὐτό, προσέγγιζοντας εἰκονογραφικά τό μυστήριο τῆς Θείας Ἐνανθρωπήσεως, τό μυστήριο τῶν Χριστουγέννων, ἄς δοῦμε μέ ἕνα χαρακτηριστικό ἀπόσπασμα, πῶς περιγράφει ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης, τήν εἰκόνα τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ, μέσα ἀπό τό διήγημά του Στό Χριστό στό Κάστρο:
«Ὁ ναός τῆς Χριστοῦ Γεννήσεως ἦτο ἡ παλαιά μητρόπολις τοῦ φρουρίου. Ὁ ναΐσκος, πρό ἑκατονταετηρίδος κτισθείς, ἵστατο ἀκόμη εὐπρεπής καί ὄχι πολύ ἐφθαρμένος. Ὁ παπα-Φραγκούλης καί ἡ συνοδεία του φθάσαντες εἰσῆλθον τέλος εἰς τόν ναόν τοῦ Χριστοῦ, καί ἡ καρδία των ᾐσθάνθη θάλπος καί γλυκύτητα ἄφατον... ἔθεσαν τό πύραυνον ἐν τῷ μέσῳ τοῦ ναοῦ, ρίψασαι ἄφθονον λίβανον εἰς τούς ἄνθρακας. Καί ὠσφράνθη Κύριος ὁ Θεός ὀσμήν εὐωδίας. Ἔλαμψε δέ τότε ὁ ναός ὅλος, καί ἤστραψεν ἐπάνω εἰς τόν θόλον ὁ Παντοκράτωρ μέ τήν μεγάλην κ’ ἐπιβλητικήν μορφήν, καί ἠκτινοβόλησε τό ἐπίχρυσον καί λεπτουργημένον μέ μυρίας γλυφάς τέμπλον, μέ τάς περικαλλεῖς τῆς ἀρίστης βυζαντινῆς τέχνης εἰκόνας του, μέ τήν μεγάλην εἰκόνα τῆς Γεννήσεως, ὅπου Παρθένος καθέζεται τά Χερουβείμ μιμουμένη, ὅπου θεσπεσίως μαρμαίρουσιν αἱ μορφαί τοῦ θείου Βρέφους καί τῆς ἀμώμου Λεχοῦς, ὅπου ζωνταναί παρίστανται αἱ ὄψεις τῶν ἀγγέλων, τῶν μάγων καί τῶν ποιμένων, ὅπου νομίζει τις ὅτι στίλβει ὁ χρυσός, εὐωδιάζει ὁ λίβανος καί βαλσαμώνει ἡ σμύρνα, καί ὅπου, ὡς ἐάν ἡ ζωγραφική ἐλάλει, φαντάζεταί τις ἐπί μίαν στιγμήν ὅτι ἀκούει τό, Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ!».

Ἡ εἰκόνα τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ εἶναι μία πύλη εἰσόδου στό μυστήριον ξένον καί παράδοξον.
Ἄς διαβοῦμε κι ἐμεῖς αὐτή τήν πύλη, ὥστε νά ἀξιωθοῦμε τή νύχτα τῶν Χριστουγέννων νά ψάλλουμε μαζί μέ τούς Ἀγγέλους τό Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ καί ἐπί γῆς εἰρήνη ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία!

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ

Διαβάζοντας τήν είκόνα τῶν Χριστουγέννων.

Ἅγιον Ὄρος: Μυσταγωγία στό Ἅγιο Δωδεκαήμερο.

Μόλις κυκλοφόρησε σέ δεύτερη ἔκδοση τό βιβλίο τοῦ μοναχοῦ Παταπίου Καυσοκαλυβίτου, Διαβάζοντας τήν εἰκόνα τῶν Χριστουγέννων. Συμβολισμός καί θεολογική ἑρμηνεία.

Στή νέα αὐτή ἔκδοση, πρωτοδημοσιεύεται τό κείμενο τοῦ π. Παταπίου, Ἅγιον Ὄρος: Μυσταγωγία στό Ἅγιο Δωδεκαήμερο, μέ στοχασμούς γιά τήν έμπειρία τοῦ ἑορτασμοῦ τῶν Χριστουγέννων στό Περιβόλι τῆς Παναγίας καθώς καί τή βίωση καί αἴσθηση τοῦ Χρόνου στή μακρόχρονη ἀθωνική παράδοση.