Η ΣΥΝΑΞΙΣ ΤΩΝ ΑΓΙΑΝΝΑΝΙΤΩΝ ΑΓΙΩΝ

                                                                               τοῦ μοναχοῦ Παταπίου Καυσοκαλυβίτου                 

                           Ἡ ἑορτή τῆς Συνάξεως τῶν Ἁγιαννανιτῶν Ἁγίων

 Ἡ Σύναξη τῶν ἁγίων πού ἀσκήθηκαν στή λαυριωτική σκήτη τῆς Ἁγίας Θεοπρομήτορος Ἄννης, βάσει τῆς Ἀκολουθίας πού συνοδεύει τόν  Ἐγκωμιαστικό Λόγο πρός αὐτούς, ἑορτάζεται τήν Γ’ Κυριακή τοῦ Ματθαίου, δηλαδή τήν Κυριακή μετά τῶν Ἁγίων Πάντων. Ἡ αἰτία γιά τήν ὁποία ἐπιλέχθηκε ἡ συγκεκριμένη ἡμέρα γιά τήν ἑορτή αὐτή θά πρέπει νά ἑρμηνευθεῖ -ἐκτός ἀπό τό γεγονός ὅτι αὐτή ἡ ἡμέρα ἔχει ἐπιλεχθεῖ καί ἀπό ἄλλα ἁγιορειτικά καθιδρύματα γιά τόν κοινό ἑορτασμό τῶν τοπικῶν τους Ἁγίων- καί ἀπό τό ὅτι αὐτή μπορεῖ νά θεωρηθεῖ προέκταση τῆς μνήμης τῆς Σύναξης πάντων τῶν Ἁγιορειτῶν Ἁγίων, πού τελεῖται τήν προηγούμενη Κυριακή.

Ὁ Λόγος μετ᾿ ἐγκωμίου καί διηγήσεως πρός τούς ὁσίους Πατέρας συνασκητάς ἡμῶν τούς ἐν τῇ Ἱερᾷ ταύτῃ Σκήτῃ ἀσκήσει τε καί ἀθλήσει φαιδρῶς διαλάμψαντας -ὅπως ἄλλωστε καί ἡ Ἀκολουθία πρός τούς ἰδίους Ἁγίους, πού τόν συνοδεύει- συντάχθηκε γιά τήν κάλυψη τῶν λειτουργικῶν ἀναγκῶν τῆς τιμῆς τῶν ἁγίων πού ἀσκήθηκαν στή σκήτη τῆς Ἁγίας Ἄννας, ἀπό τήν ἀρχή τῆς σύστασεώς της μέχρι τίς πρῶτες δεκαετίες τοῦ 19ου αἰ.

    Συντάκτης τόσο τοῦ Ἐγκωμιαστικοῦ Λόγου ὅσο και τῆς Ἀκολουθίας εἶναι ὁ μοναχός Ἰάκωβος Νεασκητιώτης (+1869).

    Ὁ Ἐγκωμιαστικός καί Διηγηματικός Λόγος πρός τούς Ἁγιαννανῖτες Ἁγίους, πού οὐσιαστικά ἀποτελεῖ ἕνα ἁγιαννανίτικο ἁγιολόγιο, ἀναπτύσσεται ἀπό τό συντάκτη του σέ δύο βασικά ἑνότητες. Στήν πρώτη βιογραφοῦνται οἱ «ὁσίως λάμψαντες Πατέρες» τῆς Σκήτης, Γερόντιος, Διονύσιος, Μητροφάνης καί Σωφρόνιος, ἐνῶ στή δεύτερη ἑνότητα ὁ Ἐγκωμιαστικός Λόγος στρέφεται πρός τούς «φωστήρων δίκην διαλάμψαντας ὁσιοάθλους Πατέρας», νέους ὁσιομάρτυρες Μακάριο, Νικόδημο, Κοσμᾶ, Λουκᾶ, Ἱλαρίωνα, Νικήτα, Δαυίδ, καί Νεκτάριο. Ὁ Λόγος ἐπίσης διανθίζεται ἀπό ἕνα ἐκτενές προοίμιο καί ὁλοκληρώνεται ἀπό τόν Ἐπίλογο.

   Στήν ἀρχή τοῦ Ἐγκωμιαστικοῦ Λόγου, ἐν εἴδει προοιμίου, ὁ συντάκτης ἐντάσσει τή ζωή καί τά δράση τῶν Ἁγίων, μέσα στό προαιώνιο σχέδιο τοῦ Θεοῦ γιά τή σωτηρία τοῦ «πεσόντος» ἀνθρώπου ὥστε νά ἀναβιβαστεῖ «εἰς τόν βαθμόν ἐκ τοῦ ὁποίου ἐξέπεσεν». Δικαιολογεῖ τόν ἐγκωμιασμό τῶν Ἁγίων καί τήν τιμή τους «ἐν ἐτησίοις ἱεροτελεστίαις... καί ἐν ὕμνοις ἐγκωμίων», ἀφοῦ κατά τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Θεολόγο «ὁ πρός τούς ἁγίους ἔπαινος, καί ἡ πρός αὐτούς ἀναφερομένη τιμή, μισθός ἐστί τῆς ἀρετῆς». Ἐπιπλέον, ἡ ἔκφραση τιμῆς στήν «ὑψηλήν πολιτείαν τῶν ὁσίων Πατέρων» προτρέπει τούς πιστούς «εἰς ψυχικήν σωτηρίαν» καί «ἀνακουφίζει τό βάρος τῆς συνειδήσεως». Στή συνέχεια ὁ συντάκτης ἑρμηνεύει τούς λόγους γιά τούς ὁποίους κρίθηκε ἀπαραίτητη ἡ θέσπιση τοῦ κοινοῦ ἑορτασμοῦ τῶν Ἁγιαννανιτῶν ἁγίων, καθώς, ἐκτός ἀπό τούς γνωστούς Ἁγίους «τούς πλείονας παντελῶς ἀγνοοῦμεν καί τά ὀνόματα αὐτῶν καί πράξεις καί κατορθώματα» ἐξ αἰτίας τοῦ «πανδαμάτορος χρόνου, καί τῶν διαφόρων ἀνωμαλιῶν καί καταδρομῶν».

Ὁ συντάκτης στή συνέχεια ἀρχίζει τήν «διήγηση ἑνός ἑκάστου κατά χρονολογίαν, ἀπό τῶν ἀρχαιοτέρων ἄχρι τοῦ ἐσχάτως ἀθλήσαντος, τό πῶς, καί ἐν ποίῳ τόπῳ καί διά ποίου μαρτυρικοῦ τέλους ἐτελειώθησαν».

Ὁ Ἐγκωμιαστικός Λόγος ὁλοκληρώνεται μέ τόν «Ἐπίλογο τῆς διηγήσεως», ὅπως  ἐπιγράφεται τό τελευταῖο μέρος, πού γράφοντάς το, ὁ ἐγκωμιαστής ἔχει κατά νοῦ περισσότερο τούς Νεομάρτυρες, σέ σχέση μέ τούς λοιπούς ὁσίους τῆς Σκήτης. Θεωρώντας τήν τιμή τῶν ἐγκωμιαζομένων Ἁγίων, πού εἶναι ἄγρυπνοι πρεσβευτές πρός τόν Κύριο, ὡς χρέος «ἀπαραίτητον» τῶν ἀναγνωστῶν του καί κυρίως τῶν ἀσκουμένων στή σκήτη τῆς Ἁγίας Ἄννης, ὁ ἐγκωμιαστής προτρέπει αὐτούς νά ἀφήσουν «τῆς ἀγνοίας τήν ματαιότητα, καί τόν γνόφον τῆς πορώσεως» καί νά μήν καυχῶνται μόνο γι᾿ αὐτούς, ἀλλά νά μιμηθοῦν τόσο τήν πολιτεία ὅσο καί τούς ἀγῶνες τους γιά νά ἀποκτήσουν «τελείαν ἐγκάρδιον ἀγάπην» Χριστοῦ καί εἰλικρινῆ μετάνοια, μέσῳ τῶν ὁποίων θά μπορέσουν νά βιώσουν «πολιτείαν ἰσάγγελον», σύμφωνη μέ τό θεῖο θέλημα.

   Τέλος, ἐκ μέρους τῶν ἀναγνωστῶν του, ἀναπέμπει εὐχή στούς ὁσίους καί ὁσιοάθλους Πατέρες, πού εἶναι τό «ἱερόν σύνταγμα» καί οἱ «πρεσβευταί δυνατώτατοι» πρός τόν Κύριο, τόν ὁποῖον δόξασαν, ὅπως μέ τίς εὐπρόσδεκτες ἱκεσίες τους κατορθώσουν, μετά τό τέλος τῆς ζωῆς τους, νά βρεθοῦν μαζί τους στίς αἰώνιες μονές καί νά ἀξιωθοῦν νά συναγάλλονται, ἄν καί δέν τό ἀξίζουν, «ἐν τῇ ἀγήρῳ μακαριότητι».

     Ὁ Ἐγκωμιαστικός Λόγος πρός τούς Ἁγιαννανίτες ἁγίους ὅσο καί ἡ ἀντίστοιχη Ἀκολουθία, πού συνέταξε ὁ μοναχός Ἰάκωβος Νεασκητιώτης, ἐκδόθηκε μέ ὁρισμένες προσθῆκες τό ἔτος 1929 ἀπό τόν μοναχό Χαράλαμπο καί τόν ἱερομόναχο Κωνστάντιο καί τή συνοδεία του, ἐκ τῆς Καλύβης τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου καθώς καί τόν μοναχό Διονύσιο Ἁγιαννανίτη.

  [Ἀποσπάσματα ἀπό τή διδακτορική διατριβή τοῦ μοναχοῦ Παταπίου Καυσοκαλυβίτου: «Ὁ μοναχός Ἰάκωβος Νεασκητιώτης (+1869) καί τό ἔργο του. Ὑμναγιολογικά γιά τή Θεοτόκο καί τούς Ἁγιορεῖτες ὁσιομάρτυρες. Συμβολή στή μελέτη τοῦ ἁγιορειτικοῦ μοναχισμοῦ κατά τόν 19ο αἰώνα (ἔκδοση Ἱ. Μ. Ἁγ. Παύλου, Ἅγιον Ὄρος 2014)].

ΠΗΓΗ:  Πεμπτουσία  https://www.pemptousia.gr/2022/07/i-eorti-tis-sinaxeos-ton-agiannaniton-agion/

ΑΝΤΙΜΗΝΣΙΑ ΚΑΙ ΕΙΛΗΤΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ

Μητροπολίτου Κυδωνίας καί Ἀποκορώνου Δαμασκηνοῦ

Ἀντιμήνσια καί Εἰλητά τῆς Κρήτης.

Συμβολή στή μελέτη τῶν λειτουργικῶν ἀμφίων τῆς Ἁγίας Τραπέζης.

Χανιά 2022

Μέ πολλή χαρά ὁ ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ παρουσιάζει στούς ἀναγνῶστες του τήν πολύ σημαντική ἐπιστημονική μελέτη τοῦ φιλοαθωνίτου ἱεράρχου τῶν Χανίων, πού ἀναφέρεται στή λειτουργική παράδοση τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κρήτης, μέσα ἀπό τή μελέτη τῶν ἀντιμηνσίων καί τῶν εἰλητῶν, τῶν ἰδιαίτερων αὐτῶν ἀμφίων τῆς Ἁγίας Τράπεζας. 

 Νά σημειωθεῖ ὅτι ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Δαμασκηνός, ὁ ὁποῖος προσέφερε τό πρόσφατα κυκλοφορηθέν βιβλίο του (πού δημοσιεύει τή μελέτη) μέ τή μορφή pdf γιά τούς ἀναγνῶστες μας, ἐκπονεῖ διδακτορική διατριβή στή Θεολογική Σχολή τοῦ Ἀριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης μέ θέμα τίς λειτουργικές ἀναφορές στό ἔργο τοῦ μοναχοῦ Ἰακώβου Νεασκητιώτου (19ος αἰώνας). 

Εὐχόμαστε ὁ Κύριος νά τοῦ δίνει ὑγεία καί δύναμη γιά νά συνεχίσει τό θεοφιλές ποιμαντικό καί ἐπιστημονικό του ἔργο, πρός δόξαν Θεοῦ.

 

Για τη λήψη του βιβλίου, πατήστε ΕΔΩ

ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΑΠΟΣΤΟΛΟΙ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ ΣΗΡΙΚΑΡΙ ΧΑΝΙΩΝ ΚΡΗΤΗΣ

 Τό βυζαντινό παρεκκλήσι τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, στό χωριό Συρικάρι τῆς ἐπαρχίας Κισσάμου Χανίων Κρήτης. Κτίστηκε τό 1427.

 Νά σημειωθεῖ ὅτι στό χωριό αὐτό γεννήθηκε καί μεγάλωσε ὁ σύγχρονος ἅγιος Νικηφόρος ὁ Λεπρός, στόν ὁποῖον καί ἔχει ἀφιερωθεῖ μεγαλοπρεπής ἱερος ναός στό ἴδιο χωριό.

ΑΓΙΟΡΕΙΤΕΣ ΑΓΙΟΙ: ΟΙ ΟΣΙΟΜΑΡΤΥΡΕΣ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ ΖΩΓΡΑΦΟΥ

 

ΕΙΚΟΝΑ ΤΟΥ 19ου ΑΙ. ΣΕ ΞΥΛΟΓΛΥΠΤΟ ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΑΡΙ ΣΤΟ ΚΑΘΟΛΙΚΟ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ ΖΩΓΡΑΦΟΥ

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΑΓΙΟΡΕΙΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

                                                      τοῦ μακαριστοῦ μοναχοῦ Μωϋσέως Ἁγιορείτου

 Οι άγιοι του Αγίου Όρους είναι οι φιλόστοργοι πατέρες των Αγιορειτών. Η αγάπη μας προς αυτούς προέρχεται από χρέος και ευγνωμοσύνη για τις δωρεές τους. Είναι αγάπη τέκνων προς κηδεμόνες, μαθητών προς διδασκάλους. Αυτοί μετέβαλαν την αγριότητα του Όρους σε ημερότητα, τον ακατοίκητο τόπο τον έκαναν κατοικήσιμο, την έρημο τη μετέτρεψαν σε πολιτεία. Έγιναν κτήτορες μονών και σύναξαν πλησίον τους πλήθη μοναχών. Όσο ζούσαν ήταν σύμβουλοι και μετά την τελευτή τους έγιναν πρεσβευτές για όλους. Μοναχοί από διαφόρους τόπους συγκεντρώθηκαν σ’ ένα τόπο και πήραν ένα όνομα. Ακόλουθοι του πρώτου ησυχαστή Πέτρου, που του είπε η Θεοτόκος τη χαροποιό επαγγελία, περί συνεχούς προστασίας του Όρους. Και έγινε πράγματι η Θεοτόκος μόνιμη σκέπη, φρουρός και ιατρός όχι μόνο των άγιων, αλλά και όλων των μοναχών.

Οι άγιοι του Αγίου Όρους δόθηκαν ολοκληρωτικά στον Θεό. Με πολυχρόνιους σκληρούς αγώνες καθάρισαν τον εαυτό τους και έγιναν δοχεία καθαρά να δεχθούν ουράνια χαρίσματα. Την προς τους αδελφούς τους αγάπη απέδειξαν με το ν’ αφήσουν τη φίλη τους ησυχία και κατόπιν θεοσημειών να πορευθούν προς ίδρυση μονών, σκητών και κελλιών. Με κόπους πολλούς, έξοδα και πειρασμούς έκτισαν οικήματα για να είναι, κατά τον άγιο Νικόδημο, «σχολεία πάσης αρετής, εντολών του Θεού φυλακτήρια, πόνων ασκητικών φροντιστήρια, αγγελικής πολιτείας εργαστήρια, παλαιών και αγίων Κοινοβίων μιμητήρια, των ξένων καταγώγια, των πτωχών καταφύγια, λιμένες σωτηριώδεις και ακύμαντοι».

Από τους αγίους του ονομάσθηκε το όρος του Άθω άγιον. Αυτοί είναι η ωραιότητα του Όρους, το μεγαλείο του και η ακτινοβόλος θερμότητα που αναπαύει τους πιστούς. Άγιον Όρος, κατά τον άγιο Νικόδημο, σημαίνει «τόπος άγιότητος· τόπος καθαρότητος· τόπος όπου επάτησαν τόσων αγίων πόδες. Τόπος, όστις έχει εζυμωμένα τα χώματα από τα αίματα, από τους ιδρώτας, και από τα δάκρυα εκατοντάδων και χιλιάδων οσίων Πατέρων εν ενί λόγω, το Άγιον Όρος είναι τόπος αρετής και αγαθοεργίας».

Οι άγιοι του Αγίου Όρους ανέδειξαν το Όρος και το έκαναν θαυμαστό όπως το Σινά, τα όρη της Παλαιστίνης, το Πηλούσιο, το Γαλήσιο, τον Λάτρο, τον Όλυμπο της Βιθυνίας. Οι άγιοι και οι μαθητές τους στο πέρασμα των αιώνων, ως όσιοι και μάρτυρες, ησυχαστές και κοινοβιάτες, έγκλειστοι και ιεραπόστολοι, αναδείχθηκαν λαμπροί συνεχιστές της γνήσιας Ορθόδοξης μοναχικής παραδόσεως, που τη φύλαξαν όπως γεννήθηκε στα λίκνα του Ανατολικού Μοναχισμού με αγρυπνίες και θυσίες…

Ο ΚΟΙΝΟΣ ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΚΑΙ Η ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥΣ.

Ο κοινός εορτασμός των αγίων του Αγίου Όρους αρχίζει με τη σύνθεση της ακολουθίας και του εγκωμίου τους από τον άγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη, που είναι και ο τελευταίος συναξαριογράφος… Ο άγιος Νικόδημος ξεκίνησε την εργασία του αυτή «προτροπή και αξιώσει της Ιεράς και κοινής Συνάξεως πάντων των Μοναστηριακών του Αγίου Όρους Πατέρων». Ακολουθία και εγκώμιο τυπώθηκαν στην Ερμούπολη της Σύρου το 1847 μ.Χ., «διά συνδρομής της Σεβάσμιας ομηγύρεως των εν Άθω Πατέρων», οι οποίοι προεγράφησαν για πεντακόσια περίπου αντίτυπα, και προς «κοινήν των Μοναχών, και πάντων των Ορθοδόξων Λαϊκών Χριστιανών ωφέλειαν». Ο ακριβής χρόνος της συγγραφής δεν είναι γνωστός.

Η πρώτη χρονολογημένη εικόνα της Συνάξεως των Αθωνιτών Πατέρων αγιογραφήθηκε το 1796 μ.Χ. και βρίσκεται στο αντιπροσωπείο της ιεράς μονής Κωνσταμονίτου στις Καρυές. Πιθανώς το 1796 μ.Χ. να γράφτηκε η ακολουθία και μέχρι της εκδόσεως της να κυκλοφόρησε σε χειρόγραφα, όπως συνηθιζόταν. Περί το 1800 μ.Χ. αγιογραφήθηκε η εικόνα των Αγιορειτών Αγίων, που βρίσκεται στην αίθουσα των Συνάξεων της Ιεράς Κοινότητος, ενώ παλαιότερα βρισκόταν στο τέμπλο του ιερού ναού του Πρωτάτου Καρυών Αγίου Όρους.

Ο άγιος Νικόδημος στο γλαφυρό του εγκώμιο πρός τους οσίους αναφέρει τους λόγους που τον οδήγησαν στην «καινή και κοινή μνήμη πάντων των του Όρους άγιων Πατέρων».

Γιατί «κοινοί προστάται και ευεργέται όλου κοινώς του αγίου Όρους» φάνηκαν. Αυτοί οι οποίοι «έγιναν εις ημάς μυρίων αγαθών πρόξενοι» άξιο είναι να εορτάζονται μαζί. Παλαιά συνήθεια της Εκκλησιάς ο κοινός εορτασμός αγίων, όπως των «εν Σινά και Ραϊθω αναίρεθέντων Οσίων», των «εν τω Σαββάτω της Τυρινης Οσίων Πατέρων», των «εν τη Λιβύη και Αιγύπτω και Θηβαΐδι ασκησάντων» και άλλων πολλών αγίων εόρτιες συνάξεις κατά χώρες, τόπους και μονές. Συνεχίζοντας ο άγιος Νικόδημος γράφει πως, με την κοινή πανήγυρη των Αγιορειτών Οσίων, «όσοι Πατέρες του Όρους, είτε από τους ονομαστούς, είτε από τους ανωνύμους, έμειναν έως τώρα ανεγκωμίαστοι, διότι δεν έχουσιν ιδίαν ασματικήν ακολουθίαν, διά της κοινής ταύτης ακολουθίας και εορτής, και αυτοί» καθίσταται δυνατόν πλέον να «τιμώνται και εορτάζωνται». Ακόμη «ίνα μη ως αχάριστα τέκνα φανώμεν, μη τιμήσαντες κοινώς τους πνευματικούς ημών Πατέρας τούτους και διδασκάλους και ευεργέτας και οδηγούς, των οποίων και τα Μοναστήρια κατοικούμεν, και τας διδασκαλίας εντρυφώμεν, και τον άρτον αυτών τρώγομεν». Και ακόμη «ίνα η κοινή αύτη των αγίων Πατέρων εορτή, γένηται παρακίνησις προς μίμησιν της αρετής, και του ζήλου αυτών εις ημάς τους μοναχούς του νυν καιρού».

KAΛΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ

 

Ο ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

"Ὑμεῖς Παναγιώτατε,  μέ τήν φιλόστοργον πατρικήν ἀγάπην πού τρέφετε διά τούς ἀσκουμένους εἰς τό Περιβόλιον τῆς Παναγίας μας, ὡς ὁ κοινός μας προστάτης, ἀκολουθώντας τήν ὁδόν τῶν Ἁγίων Πατέρων, πάντοτε τρέφετε σεβασμόν εἰς τάς εὐαισθησίας τῶν Ἁγιορειτῶν.
 Καί τοῦτο, καθώς γνωρίζετε σαφῶς ὅτι, ἀνά τούς αἰῶνας, ἡ τάξις τῆς Ἐκκλησίας καί ἡ ἀκρίβεια εἰς περί τά τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως εἶναι ταυτόσημος μέ τήν φύσιν τῶν Μοναχῶν".

          Ἀρχιμ. Πρόδρομος Λαυριώτης. Καθηγούμενος Μεγίστης Λαύρας.

Ἀπόσπασμα ἀπό τήν προσφώνησή του στόν οἰκουμενικό πατριάρχη κο Βαρθολομαῖο κατά τήν ἐπίσκεψή του στή Μεγίστη Λαύρα. 28 Μαΐου 2022.