Πρόσφατα, πραγματοποιήθηκε στή Σερβία ἡ Δ΄ Μοναχική Σύναξη τοῦ Ἁγίου Προχόρου, γιά ἄλλη μία φορά καί μέ ἁγιορείτικη συμμετοχή. Συγκεκριμένα, στίς 31 Ὀκτωβρίου μέχρι τήν 1 Νοεμβρίου τρέχοντος ἔτους, στό ἀμφιθέατρο τῆς πανηγυρίζουσας Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίου Προχόρου Πτσίνσκι (Sveti Prohor Pcinjski), τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Βράνιε, στά νότια τῆς Σερβίας, διεξήχθησαν οἱ ἐργασίες τοῦἐπιστημονικοῦ Συνεδρίου στό πλαίσιο τῶν Μοναχικῶν Συνάξεων τοῦ Ἁγίου Προχόρου, ἑνός θεσμοῦ πού ὀργανώνεται μέ πολλή ἐπιτυχία τά τελευταῖα χρόνια. Στή φετινή Δ΄ Μοναχική Σύναξη, ἀπηύθυνε θερμό χαιρετισμό ὁ καθηγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Χιλανδαρίου ἀρχιμανδρίτης Μεθόδιος ἐνῶ συμμετεῖχε ὡς κεντρικός εἰσηγητής ὁ λόγιος μοναχός Πατάπιος Καυσοκαλυβίτης. Τό θέμα πού ἀνέπτυξε ὁ π. Πατάπιος (σέ παράλληλη μετάφραση στή σερβική γλώσσα) ἦταν: «Ἡ ἀξία τῆς συνέχειας τῆς Μοναχικῆς Παράδοσης στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία: Ἡ σύγχρονη ἐμπειρία τοῦ Ἁγίου Ὄρους».
Στό Συνέδριο ἦταν παρόντα τά μέλη πλέον τῶν δεκαπέντε μοναστικῶν ἀδελφοτήτων ἀπό τήν Σερβία ἀλλά καί ἀπό τά γειτονικά Σκόπια ἐνῶ εὐλόγησαν μέ τήν παρουσία τους, ἀλλά καί μέ τή συμμετοχή τους στόν διάλογο πού ἀκολουθοῦσε τίς πολύ ἐνδιαφέρουσες εἰσηγήσεις, ἀρκετοί ἀρχιερεῖς τόσο ἀπό τό Πατριαρχεῖο Σερβίας ὅσο καί ἀπό τήν Ἀρχιεπισκοπή Ἀχρίδος. Τήν εὐθύνη τῆς ἐξαιρετικά ἐπιτυχημένης διοργάνωσης ἀνέλαβε ἡ γυναικεῖα ἀδελφότητα τῆς Ἱ. Μονῆς Ἁγίου Στεφάνου Γόρνιε Ζάπσκο τῆς Μητροπόλεως Βράνιε ὑπό τήν δραστήρια ἑλληνομαθῆ ἡγουμένη Ἐφραιμία.
Τήν 1η Νοεμβρίου (19 Ὀκτωβρίου,
μέ τό παλαιό ἡμερολόγιο πού ἀκολουθεῖ ἡ Σερβική Ἐκκλησία) ἑορτάζεται ἡ μνήμη τοῦ
ὁσίου Προχόρου Πτσίνσκι τοῦ Μυροβλύτου, πού ἀσκήθηκε σέ σπήλαιο τῆς περιοχῆς
καί μυρόβλυσε μετά τήν κοίμησή του. Τό μοναστήρι πού φέρει τό ὄνομά του, ἱδρύθηκε
τόν 11ο αἰώνα ἀπό τόν βυζαντινό αὐτοκράτορα Ρωμανό Δ΄ τόν Διογένη (1068-1071),
στίς πλαγιές τοῦ ὄρους Κόζτζακ κοντά στό χωριό Klenike στίς ὄχθες
τοῦ ὁρμητικοῦ ποταμοῦ Pcinja,
στή νότια Σερβία. Ὁ τότε στρατηγός Ρωμανός συνάντησε τόν ἅγιο Πρόχορο πιό νότια
στό Staro Nagoričino. Ἐκεῖ ὁ ἅγιος προφήτεψε ὅτι ο Ρωμανός θά γινόταν αὐτοκράτορας
τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας. Ἐπιπλέον, ὁ
Ἅγιος ζήτησε ἀπό τόν Ρωμανό νά μήν τόν λησμονήσει, ἐφόσον ἐκπληρωθεῖ ὁ
προφητεία. Ὅπως πολύ σωστά προφήτευσε ὁ ἅγιος Πρόχορος, ὁ Ρωμανός ἔπειτα ἀπό
τριάντα χρόνια κατέλαβε τόν αὐτοκρατορικό θρόνο καί ἔψαξε νά βρεῖ τόν Ἅγιο, ὁ ὁποίος,
ὅμως εἶχε κοιμηθεῖ. Ὁ αὐτοκράτορας βρῆκε τό λείψανό του σέ μία σπηλιά στό ὄρος
Κόζιακ. Ὁ Ρωμανός προσπάθησε πολλάκις νά μεταφέρει τό λείψανο τοῦ ἁγίου
Προχόρου στόν ναό τοῦ Staro Nagoričino. Ὡστόσο, τό λείψανο μεταφερόταν κάθε
φορά πίσω στή σπηλιά. Ὁ αὐτοκράτορας θεώρησε ὅτι ὁ Ἅγιος ἤθελε νά ταφεῖ σέ
ξεχωριστό ναό. Ἀρχικά, ὁ Ρωμανός ἔκτισε ἕναν μικρό ναό, περί τό ἔτος 1068, τόν ὁποῖο
ἀφιέρωσε στόν Εὐαγγελιστή Λουκά. Λίγο αργότερα, ὅμως, ἔκτισε σέ μικρή ἀπόσταση ἕναν
μικρό ναό ἀφιερωμένο στόν ἴδιο τόν ἅγιο Πρόχορο καί τοποθέτησε μέσα τό ἱερό λείψανό
του. Τό μοναστήρι ἀνακαίνισε στίς ἀρχές τοῦ 14ου αἰώνα ὁ κράλης τῆς Σερβίας
Στέφανος Οὔρεσης Β΄ Μιλούτιν (1282-1321), ὁ ὁποῖος φρόντισε νά ἱστορηθεῖ τό
καθολικό τῆς Μονῆς μέ τοιχογραφίες τῶν Θεσσαλονικέων ζωγράφων Μιχαήλ Ἀστραπᾶ καί
Εὐτυχίου.
Στήν ἀγρυπνία τῆς ἑορτῆς
ἔψαλλαν καλλίφωνοι βυζαντινοί χοροί καί οἱ Ἁγιορεῖτες πατέρες πού
προαναφέρθηκαν. Ἀκολούθησε πολυαρχιερατική Θεία Λειτουργία ὅπου συμμετεῖχε πλῆθος
προσκυνητῶν ἀπό ὅλη τή Σερβία ἀλλά καί τή γειτονική χώρα τῶν Σκοπίων.
Τίς ἑπόμενες ἡμέρες πραγματοποιήθηκε πλῆθος ἑορταστικῶν ἐκδηλώσεων πού ἀφοροῦσαν τήν Ἐπέτειο 50 ἐτῶν ἀπό τήν ἐπανίδρυση τῆς Ἐπισκοπῆς Βρανίων τοῦ Πατριαρχείου Σερβίας (1975-2025). Σέ ὅλες τίς ἐκδηλώσεις συμμετεῖχε ἐνεργά ἡ ἁγιορειτική ἀντιπροσωπεία. Οἱ ἐκδηλώσεις κορυφώθηκαν μέ πανηγυρική πολυαρχιερατική Θεία Λειτουργία στόν μητροπολιτικό ναό τῆς Ἁγίας Τριάδος τῆς πόλεως Βράνιε, ὅπου χοροστάτησε ὁ φιλέλληνας καί ἑλληνομαθής μητροπολίτης Βράνιε κ. Παχώμιος.
