ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΣΧΟΙΝΑΣ. ΕΚΔΟΤΗΣ ΤΗΣ ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΗΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ

Σχοινᾶς Σωτήριος  (1887-1975).

 Ἐκδότης τοῦ περιοδικοῦ «Ἁγιορειτική Βιβλιοθήκη»

«Γεννήθηκε τὸ 1887 στὴν Ἁγιὰ Λαρίσης. Δέκα χρόνια ἀργότερα ἡ μητέρα του Βασιλικὴ ἔφερε τὰ πέντε παιδιά της στὸ Βόλο. Ἐδῶ ὁλοκληρώνει τὴν ἐγκύκλιο παιδεία του καὶ τὸ 1908 κατατάσσεται στὸ στρατό, ὅπου καὶ ὑπηρετεῖ τὴ θητεία του μὲ τὴν εἰδικότητα τοῦ σκαπανέως. Μετὰ τὴν ἀπόλυσή του, ξεκινᾶ ἐπιχείρηση στὴν ὁδὸ Ἑρμοῦ, ὡς "Βιβλιοδετεῖον καὶ Χαρτοπωλεῖον - Ο ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ".
.......Ἡ ἐπιστράτευση τῆς 12ης Σεπτεμβρίου 1912 τὸν βρίσκει στὴν Καρδίτσα, ἄρρωστο ἀπὸ πυρετούς. Στὶς 19 Σεπτεμβρίου παρουσιάζεται στὴ Λάρισα καὶ μέχρι τὶς 27 Νοεμβρίου 1913, ὅποτε ἀπολύθηκε ἀπὸ τὸ στρατὸ μὲ διαγωγὴ ἄμεμπτον, ἔλαβε μέρος, στὴ μὲν ἐκστρατεία κατὰ τῆς Τουρκίας (1912-1913), στὶς μάχες Ἐλάσσονος, Σαρανταπόρου καὶ Γιαννιτσῶν, στὴ δὲ ἐκστρατεία κατὰ τῆς Βουλγαρίας (1913), στὶς μάχες Κιλκίς, Λαχανᾶ, Κρέσνας καὶ Τζουμαγιᾶς.

Γιὰ τὴ συμμετοχή του αὐτή, τοῦ ἀποστέλλεται στὶς 25 Μαρτίου 1914 "Δίπλωμα ἀπονομῆς μεταλλίων", καθὼς καὶ δύο ἀναμνηστικὰ μετάλλια. Καθ' ὅλη τὴ διάρκεια τῶν ἐκστρατειῶν κρατοῦσε προσωπικὸ ἡμερολόγιο, τμήματα τοῦ ὁποίου πολὺ ἀργότερα δημοσίευσε ἡ ἐφημερίδα Ταχυδρόμος (13-24/12/1968). τ
.......Τὰ ἔτη 1917-1918 σπουδάζει Βυζαντινῆς Μουσικῆς στὸ Ὠδεῖο Ἀθηνῶν. Τὸ 1919 ἐγγράφεται ὡς μέλος στὸν Θρησκευτικὸ - Φιλολογικὸ Σύλλογο "Οἱ Τρεῖς Ἱεράρχαι", στὸν ὁποῖο διετέλεσε καὶ μέλος τοῦ Διοικητικοῦ Συμβουλίου τὶς τριετίες 1929-1932 καὶ 1932-1935.
.......Ἀπὸ τὸ 1933 μέχρι καὶ τὸ 1966 ἐπισκέπτεται κάθε χρόνο τὸ Ἅγιον Ὅρος, μὲ ἐξαίρεση μόνο τὰ χρόνια της κατοχῆς. Κατὰ τὴ διάρκεια τῶν ἐπισκέψεων στὸ Ἅγιον Ὅρος καὶ "τῆ συστάσει τοῦ ἀειμνήστου πατρὸς Ἀθανασίου Μοναχοῦ Λαυριώτου (ἰατροῦ), ὃν καὶ ἱδρυτὴν τοῦ ἔργου ἀνεκήρυξε", ἀπεφάσισε τὴν ἔκδοση τοῦ περιοδικοῦ Ἁγιορείτικη Βιβλιοθήκη", τὸ ἔτος 1936.

Συνεργάτες τοῦ περιοδικοῦ ὑπῆρξαν πολλοὶ Ἁγιορεῖτες Πατέρες, μὲ " πρωτεύοντα τὸν Βιβλιοθηκάριο τῆς Μεγίστης Λαύρας Γέροντα Παντελεήμονα Λαυριώτη, καθὼς καὶ ἐπιστήμονες, κληρικοὺς καὶ λαϊκούς, ἀπὸ τὸ Βόλο καὶ ἀλλοῦ. Στὰ 30 χρόνια ἔκδοσής της ἡ "Ἁγιορείτικη Βιβλιοθήκη" ἔφτασε στὶς βιβλιοθῆκες τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, τῶν Πατριαρχείων Ἱεροσολύμων καὶ Ἀλεξανδρείας, τῶν Ἀρχιεπισκοπῶν Ἀθηνῶν, Κύπρου καὶ Ἀμερικῆς, στὴν Ἀποστολικὴ Βιβλιοθήκη τοῦ Βατικανοῦ καὶ στὶς βιβλιοθῆκες πολλῶν συνδρομητῶν, ἰδιωτῶν καὶ ἱδρυμάτων, στὴν Ἑλλάδα καὶ στὸ ἐξωτερικό.
.......Ἐν τῷ μεταξύ, ἡ ἐπιχείρηση τοῦ Σωτηρίου Σχοινᾶ ἔχει ἐξελιχθεῖ σὲ Τυπογραφεῖο - Βιβλιοδετεῖο - Κυτιοποιεῖο καὶ ἀφοῦ ἄλλαξε ἀρκετὲς φορὲς ἕδρα, κατέληξε στὸ ἐπὶ τῆς ὁδοῦ Χατζηαργύρη 37, κατάστημα Κυπριζλῆ, ὅπου καὶ παρέμεινε μέχρι καὶ τὸ κλείσιμό της τὸ 1996, ἀφοῦ συνταξιοδοτήθηκαν καὶ οἱ δύο υἱοί του. Ἀπὸ τὸ τυπογραφεῖο αὐτὸ ἐκδόθηκαν πολλὰ θρησκευτικὰ βιβλία, ἀνάμεσα στὰ ὁποῖα καὶ κάποιες σπάνιες ἀνατυπώσεις βιβλίων τοῦ ἁγίου Νικόδημου τοῦ Ἁγιορείτου.
.......Δίδαξε Βυζαντινὴ Μουσικὴ στὴ Σχολὴ ποὺ ἵδρυσε ὁ Μητροπολίτης Ἰωακείμ (σημ. ἐπιμ.: Πρόκειται γιὰ τὴν Γ’ Σχολὴ Βυζαντινῆς Μουσικῆς τῆς Ἱ. Μ. Δημητριάδος). Ἔψαλλε στοὺς Ἅγ. Ἀναργύρους, τὸν Ἅγ. Νικόλαο, τὸν Ἅγ. Κωνσταντῖνο (σημ. ἐπιμ.: Διετέλεσε ἀριστερὸς Ἱεροψάλτης στὴν παλαιὰ ἐκκλησία) καὶ τὸ Ναὸ τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος (σημ. ἐπιμ.: Μαρτυρεῖται πὼς εἶχε λεπτὴ καὶ γλυκιὰ φωνή).
.......Τὸ Σάββατο 22 Μαρτίου 1975 ἀναπαύθηκε στὰ 88 του χρόνια καὶ κηδεύτηκε στὸν Ἱ. Ν. Μεταμορφώσεως Βόλου. Τὴ νεκρώσιμη ἀκολουθία τέλεσαν ὁ τότε Μητροπολίτης Δημητριάδος κ. Χριστόδουλος, οἱ ἀρχιμανδρῖτες Δαμασκηνὸς Καζανάκης καὶ Νεόφυτος Μπούμης καὶ πολλοὶ ἱερεῖς.

(Κείμενο τῆς ἐγγονῆς Ἄννας Κ. Σχοινᾶ, γραμμένο στὶς 25 Ἰανουαρίου 2007, βασισμένο σὲ χειρόγραφα ἡμερολόγια καὶ στὸ ἀρχεῖο ἀλληλογραφίας τοῦ παπποῦ της.)

 ΠΗΓΗ: ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΕΣ ΜΝΗΜΕΣ

ΜΟΝΑΧΟΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΔΑΝΙΗΛΑΙΟΣ. ΕΙΣ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟΝ ΑΙΩΝΙΟΝ

Στέφανος μοναχός Δανιηλαῖος (1943-2015)

.Ο μακαριστός γέρων καταγόταν από το Παλαιοχώρι της περιοχής του Παγγαίου. Σε νεαρή ηλικία, το 1947, αναχώρησε για τον ασκητικό βίο στην Αθωνική Πολιτεία μαζί με τον κατά σάρκα αδελφό του Γρηγόριο και τους συντοπίτες του Δανιήλ και Ακάκιο, εντασσόμενοι στο Ι. Κελλίον των Δανιηλαίων μοναχών. Εκεί ακολούθησε τα διακονήματα της αγιογραφίας και της βυζαντινής μουσικής τέχνης, που καλλιεργούσε η Συνοδεία, στα οποία μάλιστα διακρίθηκε. Υπενθυμίζεται ότι ειδικά η άσκηση στη βυζαντινή μελωδία θεμελιώθηκε από τον ξακουστό γέροντα του Κελλίου Δανιήλ, ο οποίος ήταν ακόλουθος της μελωδικής Σμυρναΐικης Σχολής. Ο μακαριστός πατήρ ήταν γνωστός για το πράο και νηφάλιο του χαρακτήρα του.

π. Στέφανος Δανιηλαίος (1943-2015),

ὡς δόκιμος μοναχός

(Φωτογραφία: Σπύρος Λουλακάκης, Κατουνάκια 1955) 

 ΠΗΓΗ: ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΕΣ ΜΝΗΜΕΣ

Ο ΑΓΙΟΣ ΣΥΜΕΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ

Παναγιώτης Ι. Σκαλτσής

Αναπλ. Καθηγητής ΑΠΘ

ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

Εὐεργετινός

Συναγωγή τῶν θεοφθόγγων ρημάτων καί διδασκαλιῶν τῶν θεοφόρων καί ἁγίων Πατέρων ἀπό πάσης Γραφῆς θεοπνεύστου συναθροισθεῖσα, οἰκείως τε καί προσφόρως ἐκτεθεῖσα παρά Παύλου τοῦ ὁσιωτάτου μοναχοῦ καί κτήτορος Μονῆς τῆς Εὐεργέτιδος καί Εὐεργετινοῦ ἐπικαλουμένου. Ληφθεῖσα ἐκ τῆς Βιβλιοθήκης τῆς ἐν τῷ Ἁγιωνύμῳ ὄρει βασιλικῆς.. μονῆς τοῦ Κουτλουμούση ἐπικαλουμένης... ἤδη δέ τό δεύτερον ἀνατυποῦται... ἐν Κωνσταντινουπόλει 1861

ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

Ἱερά Μονή Γρηγορίου
 

Στήν πολυκύμαντη θάλασσα τῆς ζωῆς τοῦ κόσμου τούτου, τό Ἅγιον Ὄρος παραμένει σταθερά ἀγκυροβολημένο στήν πηγή τῆς ὄντως Ζωῆς, τόν Χριστό.

Ο ΟΣΙΟΣ ΜΑΞΙΜΟΣ Ο ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΗΣ ΚΑΙ Ο ΗΣΥΧΑΣΜΟΣ

                                   Παταπίου μοναχοῦ  Καυσοκαλυβίτου

   Ὁ ὅσιος Μάξιμος ὁ Καυσοκαλύβης καί ὁ Ἡσυχασμός

 

ΟΣΙΟΣ ΜΑΞΙΜΟΣ Ο ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΗΣ ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΧΡΥΣΟΚΕΝΤΗΤΟΥ ΕΠΙΓΟΝΑΤΙΟΥ. ΚΥΡΙΑΚΟ ΣΚΗΤΗΣ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΩΝ

Ἄν καί ὁ Ἡσυχασμός, ὡς εὐρύτερο πνευματικό κίνημα πού συνιστᾶ τήν πεμπτουσία τῆς ὀρθόδοξης παράδοσης, ἔχει τήν ἀρχή του στή μοναχική πρακτική τοῦ 4ου αἰ., ἐνηλικιώθηκε καί κυριάρχησε στή ζωή τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας τόν 14ο αἰ. Δέν θά ἦταν ἴσως ὑπερβολή ἐάν θεωρούσαμε τόν 14ο αἰ. ὡς τόν αἰώνα τοῦ Ἡσυχασμοῦ. Τήν περίοδο αὐτή, ἡ ἡσυχαστική κίνηση βγῆκε ἀπό τήν ἔρημο καί ἔγινε ἡ κυρίαρχη τάση τόσο τῆς ἐκκλησιαστικῆς καί κοινωνικῆς ζωῆς τοῦ βυζαντινοῦ κράτους ὅσο καί τῆς κοινωνικῆς καί πολιτιστικῆς ζωῆς τῶν ὀρθοδόξων λαῶν, τουλάχιστον αὐτῶν πού γειτόνευαν μέ τήν βυζαντινή ἐπικράτεια. Ἀκόμη καί ἡ ἐκκλησιαστική ζωγραφική τέχνη  δέχθηκε τήν εὐεργετική ἐπίδραση τοῦ Ἡσυχασμοῦ.

  Τό παράδοξο πάντως εἶναι ὅτι ἡ πνευματική αὐτή ἄνθηση σημειώθηκε μέσα σέ μιά ταραγμένη πολιτικά γιά τόν βυζαντινό κόσμο ἐποχή, ὅπως στάθηκε τό μεγαλύτερο μέρος τοῦ 14ου αἰ. Ἡ ἐποχή αὐτή εἶναι μία ἀπό τίς κρισιμότερες τῆς βυζαντινῆς χιλιετίας. Ὁ ἑλληνικός κόσμος μαστίζεται ἀπό πολιτικές διαμάχες καί ἐμφυλίους πολέμους πού ἐπιτάχυναν μέ τίς πολλαπλές ἐπιπτώσεις τους τήν τελική πτώση τῆς βυζαντινῆς αὐτοκρατορίας, ἀλλά καί θρησκευτικές ἔριδες, ὅπως ἡ λεγόμενη ‘‘ἡσυχαστική’’, πού ἀπασχόλησαν πολύ καί δίχασαν πρός στιγμήν τήν βυζαντινή κοινωνία, πρόσφεραν ὅμως στούς πιστούς λαμπρότερη καί ἐνδυναμωμένη δογματικῶς τήν ὀρθόδοξη πίστη.

   Παράλληλα, ὁ Ἄθως, πού ζοῦσε κι αὐτός τά τελευταῖα βυζαντινά του χρόνια, δέν ἔμεινε ἀνεπηρέαστος ἀπό τίς πολιτικές καί γεωοπολιτικές ἐξελίξεις. Τό Ἅγιον Ὄρος προσπαθοῦσε νά συνέλθει ἀπό τίς καταστροφές τῶν Καταλανῶν (ἀρχές 14ου αἰ.), ἐνῶ ἀργότερα γεύθηκε γιά μία σύντομη περίοδο τή σερβική ἐπικυριαρχία σ’ αὐτό (τρίτο τέταρτο τοῦ 14ου αἰ.). Ταυτόχρονα ἐνισχύθηκε ὁ θεσμός τοῦ Πρώτου καθώς καί ἡ παρουσία τοῦ οἰκουμενικοῦ πατριάρχου (1312). Ἡ ἐμφάνιση τῆς ἰδιορρυθμίας στή μοναχοπολιτεία δημιούργησε τίς προϋποθέσεις γιά τήν ἐμφάνιση τῶν πρώτων Σκητῶν σ’ αὐτήν, ἐνῶ ἡ ἴδια δέν ἄργησε νά δεχθεῖ τίς ἐπιπτώσεις τῶν πρώτων τουρκικῶν ἐπιδρομῶν· πραγματικότητες ὅμως πού δέν ἀπέτρεψαν τήν ἵδρυση ἀρκετῶν νέων μονῶν στήν ἱερή χερσόνησο.

  Παράλληλα, στό Ἅγιον Ὄρος, πού τόν αἰώνα αὐτό ἔφθασε σέ μεγάλη θεολογική, πνευματική καί καλλιτεχνική ἄνθιση, ριζώνει καί φέρνει καρπούς ἡ διδασκαλία καί πρακτική τῆς ‘‘νοερᾶς προσευχῆς’’. Γύρω ὅμως ἀπ’ αὐτήν περιστράφηκε τό σημαντικότερο  ἀναμφισβήτητα γεγονός πού ἐπιρρέασε βαθειά τήν πνευματική ζωή τόσο στόν Ἄθωνα ὅσο καί τήν ὑπόλοιπη βυζαντινή κοινωνία κατά τήν περίοδο αὐτή· ἡ ἔριδα περί τοῦ Ἡσυχασμοῦ, ἡ ὁποῖα ἔληξε μέ τήν τελική ἐπικράτηση τῶν Ἡσυχαστῶν καί τῶν θεολογικῶν θέσεων τοῦ ὑπερασπιστή τους, ἁγίου Γρηγορίου Παλαμᾶ (1296-1359).

   Μέσα στήν ταραγμένη, ἀλλά πολύ ἐνδιαφέρουσα ἀπό πνευματικῆς ἀπόψεως, αὐτή ἐποχή, ἔζησε ἕνας μεγάλος Μικρασιάτης ἀσκητής, ὁ ὅσιος Μάξιμος ὁ Καυσοκαλύβης, μία μεγάλη φυσιογνωμία τοῦ ἀθωνικοῦ ἀλλά καί πανορθόδοξου χώρου.

ΟΣΙΟΣ ΜΑΞΙΜΟΣ Ο ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΗΣ ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΧΡΥΣΟΚΕΝΤΗΤΟΥ ΕΠΙΓΟΝΑΤΙΟΥ. ΚΥΡΙΑΚΟ ΣΚΗΤΗΣ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΩΝ

  Σύμφωνα μέ ὅλες τίς ἐνδείξεις πού προκύπτουν ἀπό τόν Βίο ἀλλά καί ἄλλες ἔμμεσες πηγές, τό πιθανότερο εἶναι, ὁ ὅσιος νά ἐκοιμήθη γύρω στό ἔτος 1365, ὁπότε καί νά γεννήθηκε περί τό 1270, ἀφοῦ γνωρίζουμε ἀπό τό Βίο του ὅτι ἔζησε ἐνενήντα πέντε ἔτη.

  Τό γεγονός ὅτι λίγο μετά τήν ὁσιακή του κοίμηση καί σέ διάστημα λίγων δεκαετιῶν, γράφηκαν πρός τιμήν του τέσσερεις Βίοι (ὑπό τῶν ἱερομονάχων Νήφωνος, Θεοφάνους Περιθεωρίου, Μακαρίου Μακρῆ καί Ἰωαννικίου Κόχιλα), οἱ ὁποῖοι σέ μεταγενέστερες ἐποχές παρουσιάστηκαν σέ ἁπλούστερη δημώδη γλώσσα μέ τή βοήθεια τεσσάρων παραφράσεων (ὑπό Διονύσιου ἱερομονάχου, Νικοδήμου Ἁγιορείτου, Ἰακώβου Νεασκητιώτου καί ἑνός ἑτέρου ἀγνώστου) -ὅλα τους κείμενα ἀθωνικῆς προέλευσης- ἀποδεικνύει τήν μεγάλη ἀπήχηση πού εἶχε στόν ἁγιορειτικό κόσμο ἡ ἱερή μορφή τοῦ ὁσίου Μαξίμου.

  Παράλληλα, γιά τίς λειτουργικές ἀνάγκες ὅσων ἐπιθυμοῦσαν νά προστρέξουν στίς πρεσβεῖες του καί νά ἔχουν μία ἐναργέστερη σχέση μαζί του, συντέθηκαν τρεῖς Ἀκολουθίες, παρακλητικοί κανόνες, Χαιρετιστήριοι Οἶκοι καί πλῆθος ἄλλων ὑμνογραφημάτων (κυρίως ἀπό τούς Νήφωνα Ἀθωνίτη, Ἱερεμία Πατητᾶ, Ἰάκωβο Νεασκητιώτη, Νήφωνα Ἰβηροσκητιώτη, Ἱλαρίωνα Ξενοφωντινό καί Γεράσιμο Μικραγιαννανίτη), ἐνῶ παράλληλα, οἱ πολυάριθμες ἀπεικονίσεις του στούς ἀθωνικούς ναούς ἐπέτειναν τήν παρουσία του στίς ψυχές τῶν Ἁγιορειτῶν μοναχῶν πού ἔβλεπαν σ’ αὐτόν ἕνα ἀσφαλές πρότυπο πρός μίμηση γιά τή σωστή βίωση τῶν μοναχικῶν ἀρετῶν καί τήν ἐπίτευξη τῆς σωτηρίας τους.