ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ π. ΠΑΤΑΠΙΟΥ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΤΟΥ ΣΤΑ ΔΗΜΗΤΡΙΑ 2024

 

Ὁμιλία τοῦ π. Παταπίου Καυσοκαλυβίτου, στόν ἱερό ναό Ἁγίου Δημητρίου, τοῦ Δήμου Ἁγίου Δημητρίου Ἀττικῆς, στό πλαίσιο τῶν ΔΗΜΗΤΡΙΩΝ 2024, μέ θέμα:

  Ὁδοδεῖκτες γιά τόν Παράδεισο:

Οἱ Κολλυβάδες πατέρες τοῦ Ἁγίου Ὄρους καί ἡ διδασκαλία τους 

Πέμπτη 10 Ὀκτωβρίου, 7 μ.μ.

Μετά τήν Ὁμιλία θά ἀκολουθήσει ἐνοριακό ἀρχονταρίκι ὅπου ὁ Ἁγιορείτης ὁμιλητής θά διαλεχθεῖ μέ τούς ἀκροατές γιά θέματα ὀρθόδοξης πνευματικότητας.

 

 Ἱερός ναός τοῦ Ἁγίου Δημητρίου.   Διεύθυνση: Πλατεία Ἁγίου Δημητρίου Ἅγιος Δημήτριος Ἀττικής, τηλ. 210-9712 456

 πρόσβαση ἀπό τήν Ἀθήνα μέ Ἀττικό μετρό: Στάση Δάφνη,

ἀπό Πειραιά: Λεωφορεῖο 229, 217, 219

 Ἡ Ὁμιλία του γέροντος Παταπίου καθώς καί ἡ συζήτηση μέ τούς ἀκροατές στό ἐνοριακό ἀρχονταρίκι, πού θά ἀκολουθήσει τήν Ὁμιλία θά μεταδίδονται ἀπ’ εὐθείας ἀπό τό ἐπίσημο κανάλι τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ στή διεύθυνση:  YouTube: @in-ad

ΕΝΑ ΑΝΕΚΔΟΤΟ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ ΕΠΙΣΤΟΛΑΡΙΟ ΤΟΥ 18ου ΑΙΩΝΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ

Νήσος Ἰωαννίνων. Μονή Ἁγ. Νικολάου - Στρατηγόπουλου - Ντίλιου (φωτογρ. Παταπίου μοναχοῦ)

μοναχός Πατάπιος Καυσοκαλυβίτης

Ἕνα ἀνέκδοτο Ἐπιστολάριο τοῦ α΄ μισοῦ τοῦ 18ου αἰ. ἀπό τό Ἅγιον Ὄρος.

Συμβολή στή μελέτη τῆς νεοελληνικῆς ἐπιστολογραφίας.

  Ἡ Ἑλληνική Ἐπιστολογραφία ὡς ξεχωριστός φιλολογικός κλάδος δέν παύει νά ὑφίσταται καί νά καλλιεργεῖται ἀπό τήν ἀρχαιότητα ὡς καί σήμερα. Εἰδικότερα, ἡ νεοελληνική ἐπιστολογραφία προσελκύει ὁλοένα καί περισσότερο τό ἐρευνητικό ἐνδιαφέρον καθώς τά τελευταῖα χρόνια πυκνώνουν οἱ μελέτες πού ἀποτυπώνουν τό ἐπιστολικό πορτρέτο ἀρκετῶν σημαντικῶν συγγραφέων καί φωτίζουν τό γενικότερο περιβάλλον τους.

  Στήν παρούσα ἀνακοίνωση ἐπιχειρεῖται μιά πρώτη παρουσίαση ἑνός ἀνέκδοτου Ἐπιστολαρίου τοῦ α΄ μισοῦ τοῦ 18ου αἰ., καί πιό συγκεκριμένα, τῆς περιὀδου 1737-1742, γραμμένου σέ ἁπλή δημώδη γλώσσα. Παραδίδεται στόν κώδικα ἀρ. 80 τῆς ἀθωνικῆς σκήτης Ἁγίας Τριάδος Καυσοκαλυβίων.

 Ὁ συντάκτης, γνώστης τοῦ γραμματειακοῦ εἴδους τῆς ἐπιστολογραφίας διακρίνει τούς «χαρακτῆρες» τῶν ἐπιστολῶν σέ «τεσσαράκοντα εἴδη», τά ὁποῖα καί περιγράφει, παραθέτοντας ὑποδείγματα ἐπιστολῶν κατά εἶδος ἀλλά καί τύπους ἐπιστολῶν μέ τυπικές προσφωνήσεις στόν ἀποδέκτη, τήν ἀρχή καί τό τέλος τῆς ἐπιστολῆς, γλωσσάριο λέξεων ἀναγκαίων στίς ἐπιστολές, καθώς καί τύπους Διαθήκης καί ἄλλων ἐγγράφων.

Νήσος Ἰωαννίνων. Μονή Ἁγ. Νικολάου Φιλανθρωπινῶν (φωτογρ. Παταπίου μοναχοῦ)

  Γραφέας τοῦ κώδικα, ὁ ὁποῖος -σύμφωνα μέ ὅλες τίς ἐνδείξεις- εἶναι καί ὁ συντάκτης τοῦ ἔργου, εἶναι πιθανότατα κληρικός, καταγόμενος ἀπό τόν Φουρνᾶ τῶν Ἀγράφων. Βάσει χειρόγραφων σημειώσεων ἀφήνεται νά ἐννοηθεῖ ὅτι πρόκειται γιά τόν «Ἰωάννη ἱερέα καί οἰκονόμο», τοῦ ὁποίου τό ὄνομα, καθώς καί τοῦ ἱερέως Δημητρίου Φίλη (πού ἐπίσης ἀναφέρεται στό Ἐπιστολάριο) συναντᾶται στόν κώδικα τῆς Μονῆς Ζωοδόχου Πηγῆς Φουρνᾶ Εὐρυτανίας τοῦ ἔτους 1739. τήν ὁποία ἵδρυσε τό 1738 ὁ ἱερομόναχος Διονύσιος ὁ ἐκ Φουρνᾶ ὁ ἱστοριογράφος.

  Στήν παρούσα εἰσήγηση δίνεται ἔμφαση στή σχέση τοῦ Ἐπιστολαρίου αὐτοῦ μέ τήν προγενέστερη χειρόγραφη ἐπιστολική παράδοση τῆς περιοχῆς τῶν Ἀγράφων, δηλ. τοῦ ὁσίου Εὐγενίου Γιαννούλη τοῦ Αἰτωλοῦ καί ἰδίως τοῦ ὁσίου Ἀναστασίου Γορδίου καί οἱ ἐπιδράσεις του στά μεταγενέστερα ἐγχειρίδια ἐπιστολογραφίας ὅπως τοῦ ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου (Κῆπος Χαρίτων).

Περίληψη τῆς εἰσήγησης τοῦ συγγραφέα κατά τό

 Η΄ Διεθνές Ἐπιστημονικό Συνέδριο 

Neograeca Medii Aevi VIII

Δημώδης Βυζαντινή και Πρώιμη Νεοελληνική Δημώδης Γραμματεία.

Παράδοση, πρόσληψη και έκδοση των κειμένων

Πανεπιστήμιο Ἰωαννίνων   Τμῆμα Φιλολογίας

Νήσος τῆς λίμνης Ἰωαννίνων

3-6 Ὀκτωβρίου 2024

ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΟΥ π. ΠΑΤΑΠΙΟΥ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΤΟΥ ΣΕ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΩΔΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΣΤΑ ΙΩΑΝΝΙΝΑ

 

Μοναχός Πατάπιος Καυσοκαλυβίτης

Ἕνα ἀνέκδοτο Ἐπιστολάριο τοῦ α΄ μισοῦ τοῦ 18ου αἰ. 

ἀπό τό Ἅγιον Ὄρος.

Συμβολή στή μελέτη τῆς νεοελληνικῆς ἐπιστολογραφίας.

Neograeca Medii Aevi VIΙΙ

Δημώδης Βυζαντινή καί  Πρώιμη Νεοελληνική Δημώδης Γραμματεία.

                Παράδοση, πρόσληψη καί ἔκδοση τῶν κειμένων 

Διεθνές Ἐπιστημονικό Συνέδριο

     Ἰωάννινα 3-6 Ὀκτωβρίου 2024

Εἰσήγηση π. Παταπίου:  Παρασκευή 4 Ὀκτωβρίου 19.30 

Βιβλιοθήκη Ἱ. Μονῆς Μεταμορφώσεως. Νήσος Ἰωαννίνων

Η ΚΑΛΥΒΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΑΚΑΚΙΟΥ ΣΤΑ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΑ ΠΡΙΝ ΑΠΟ 100 ΧΡΟΝΙΑ

 

ΔΕΚΑΠΕΝΤΑΥΓΟΥΣΤΟΣ - ΚΟΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ

Ὁ ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ μέ τήν εὐκαιρία τῆς ἑορτῆς τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου, κατά τήν ὁποία πανηγυρίζει ἡ Καλύβη τοῦ Ἁγ. Ἀκακίου ἀλλά καί ὁλόκληρο τό Ἅγιον Ὄρος Ἄθως, πού εἶναι ἀφιερωμένο στήν Παναγία, εὔχεται σέ ὅλους τούς ἀναγνῶστες μας, ἀλλά καί τούς προσκυνητές τοῦ Ἁγίου Ὄρους ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ καί πλούσια τήν εὐλογία τοῦ Κυρίου καί τῆς ἐν πρεσβείαις ἀκοιμήτου Θεοτόκου.

 Ἡ Κοίμησις τῆς Θεοτόκου.

Τοιχογραφία (λεπτομέρεια) στό παρεκκλήσι τῆς Κοιμήσεως Θεοτόκου τῆς καλύβης Ἁγ. Ἀκακίου Καυσοκαλυβίων, 1759.

Ἐργαστήριο ἱερομον. Παρθενίου τοῦ ἐξ Ἀγράφων

ΛΑΜΠΡΗ Η ΦΕΤΙΝΗ ΠΑΝΗΓΥΡΙΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΑΚΑΚΙΟΥ ΤΟΥ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΤΟΥ

 Άρθρο του μοναχού Παταπίου Καυσοκαλυβίτου που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΑΛΗΘΕΙΑ την Τετάρτη 5 Ιουνίου 2024.

 

ΤΟ ΑΓΙΟ ΠΝΕΥΜΑ ΚΑΙ Η ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ

  [...] Σήμερα ἑορτάζουμε τό μέγα μυστήριο τῆς  ἐπιδημίας τοῦ Παναγίου Πνεύματος στόν κόσμο. Ἑορτάζουμε τήν σύσταση τοῦ  θεσμοῦ τῆς Ἐκκλησίας ὑπό τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί τήν χορηγία τῶν θείων Αὐτοῦ χαρισμάτων, ὅσες καταξιώθηκε τό ἀνθρώπινο γένος.

    Ἕνα ἀπό τά πρῶτα χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος εἶναι ἡ δυνατότητα τῆς ἐπικοινωνίας μεταξύ τῶν ἀνθρώπων: 

«Γλῶσσαι ποτέ συνεχύθησαν, διά τήν τόλμην τῆς πυργοποιΐας· γλῶσσαι δέ νῦν ἐσοφίσθησαν, διά τήν δόξαν τῆς θεογνωσίας... Τότε κατειργάσθη ἡ ἀφωνία, πρός τιμωρίαν· ἄρτι καινουργεῖται ἡ συμφωνία, πρός σωτηρίαν τῶν ψυχῶν ἡμῶν», καθώς ψάλλουμε στό Δοξαστικό τῆς Λιτῆς τοῦ Ἑσπερινοῦ τῆς Κυριακῆς τῆς Πεντηκοστῆς.

    Τό γεγονός τῆς Πεντηκοστῆς μεταξύ ἄλλων φανερώνει ὅτι ὁ ἄνθρωπος ὁ ὁποῖος ἔχει πνεῦμα Θεοῦ, μπορεῖ νά μιλάει καί νά ἀντιλαμβάνεται τήν γλώσσα τοῦ συνανθρώπου του, ξεπερνῶντας ὁποιοδήποτε σχετικό ἐμπόδιο.

  

 Στήν ἐποχή μας ὅμως, παρατηρεῖται τραγική ἔλλειψη ἐπικοινωνίας μεταξύ τῶν ἀνθρώπων, ἀκόμη καί ἀνάμεσα σέ ἐμᾶς τούς Χριστιανούς.

     Ἡ σύγχυση ἡ ὁποία ἐπικρατεῖ συχνά στήν ἀνθρώπινη ἐπικοινωνία, εἶναι ἀποτέλεσμα τῆς ἀνθρώπινης ἁμαρτίας καί τοῦ ἀνθρώπινου ἐγωκεντρισμοῦ, πού κάνει τόν ἄνθρωπο νά βλέπει ὅλους τούς συνανθρώπους του -ἀκόμη κι αὐτούς πού εἶναι πολύ πλησίον του- ὡς ἐχθρούς ἤ ὡς ἀνταγωνιστές. Αὐτή ἡ τραγική ἀνθρώπινη πραγματικότητα εἶναι ἡ αἰτία τῆς πιό βασανιστικῆς μοναξιᾶς, ἡ ὁποία τελικά εἶναι τό πιό ἀφόρητο μαρτύριο τοῦ σύγχρονου ἀνθρώπου.

    

Τό Ἅγιο Πνεῦμα ἀποθιστᾶ τήν ἐμπιστοσύνη καί τήν ἐπικοινωνία ἀνάμεσα στούς ἀνθρώπους, γιατί δέν εἶναι πνεῦμα ἀνταγωνισμοῦ, ἀλλά πνεῦμα προσφορᾶς. Ὁ ἄνθρωπος ὁ ὁποῖος ἔχει τό πνεῦμα τοῦ Θεοῦ δέν σκέπτεται τί θά πάρει ἀπό τόν ἄλλον, ἀλλά τί θά τοῦ προσφέρει. Δέν βλέπει τόν συνάνθρωπόν του ὡς ἀνταγωνιστή ἀλλά ὡς συναγωνιστή. Δέν προσπαθεῖ νά ἐξασφαλίσει γιά τόν ἑαυτό του τήν καλλίτερη θέση, ἀλλά νά βοηθήσει τόν συνάνθρωπό του νά τήν πάρει.

[...] Μόνον ὅταν συγκλονιστοῦν οἱ καρδιές μας ἀπό τήν εἰλικρινῆ ἀγάπη γιά τόν συνάνθρωπο, θά φλογιστοῦν καί ἀπό τόν θεῖο ἔρωτα πού φλόγισε τίς καρδιές πάντων τῶν Ἁγίων. Καί τότε θά συναντήσουμε τόν γλυκύτατο Ἰησοῦ, ὅπως οἱ Μυροφόρες μετά τήν Ἀνάσταση. Καί τότε ἡ περίοδος τῆς Πεντηκοστῆς καί μετά τήν Πεντηκοστή, θά εἶναι μία περίοδος πλημμυρισμένη ἀπό τό ἀνέσπερο φῶς τῆς Ἀναστάσεως καί τήν λυτρωτική παρουσία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, πού θά γεμίζει τήν ζωήν μας μέ τήν ἐλπίδα τῆς σωτηρίας μας καί τήν χαρά ἐκείνην τήν ὁποίαν ὑποσχέθηκε ὁ Κύριος στούς ἀγαπῶντες Αὐτόν. 

 

Ἀποσπάσματα ὁμιλίας τοῦ συγγραφέα κατά τήν Θεία Λειτουργία στήν πανηγυρίζουσα Ἱερά Μονή Ἁγίας Τριάδος στά Χανιά τῆς Κρήτης, πού εἶναι Μετόχι τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Σινᾶ. Κυριακή τῆς Πεντηκοστῆς 23 Ἰουνίου 2024.