Παρασκευή 3 Απριλίου 2015

Η ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΓΗΡΟΚΟΜΙΤΙΣΣΗΣ ΠΑΤΡΩΝ

ΤΟ ΚΑΘΟΛΙΚΟ ΤΗΣ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ ΓΗΡΟΚΟΜΕΙΟΥ. ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΑΠΟΨΗ
  Η Ιερά Μονή Γηροκομείου είναι μία από τις αρχαιότερες Μονές της Ελλάδος. Ιδρύθηκε γύρω στον 10ο αιώνα , τότε δηλαδή που εμφανίστηκε ο Μοναχισμός στην κυρίως Ελλάδα.
Η ονομασία της οφείλεται στο ότι, στο χώρο που ιδρύθηκε η Μονή, προϋπήρχε γηροκομείο που διέθετε και Ναό, ή κατ' άλλους στο ότι, όταν οι Μοναχοί ίδρυσαν το Μοναστήρι έκτισαν ταυτόχρονα και συντηρούσαν Γηροκομείο, πράγμα άλλωστε όχι άγνωστο για τα Μοναστήρια της Βυζαντινής εποχής. Μία όμως παλιά παράδοση, που δέχεται και ο ιστορικός Θωμόπουλος, συνδέει την ίδρυση και το όνομα της Μονής με τον Άγιο Αρτέμιο, τη μεταφορά του Ιερού Λειψάνου του Αγίου Ανδρέου στην Κωνσταντινούπολη και το υδραγωγείο της πόλεως.

"ΘΕΟΤΟΚΟΣ Η ΓΗΡΟΚΟΜΙΤΙΣΣΑ". ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΟΣ ΕΙΚΟΝΑ ΣΤΟ ΚΑΘΟΛΙΚΟ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ ΓΗΡΟΚΟΜΕΙΟΥ

Στον τόπο που είναι κτισμένη η Ι. Μονή κατά την προχριστιανική εποχή υπήρχε ειδωλολατρικός ναός πιθανόν της θεάς Αρτέμιδος. Στον τοίχο της βόρειας πτέρυγος της Μονής (έξω από τα κελλιά των μοναχών) υπάρχει εντοιχισμένο τμήμα από κιονόκρανο ιωνικού ρυθμού του προχριστιανικού ναού.
Το 1204, έτος κατά το οποίο καταλήφθηκε η Πάτρα από τους Φράγκους, βρισκόταν σε μεγάλη ακμή, γι' αυτό και τα διάφορα ιεροπολεμικά τάγματα της Δύσεως διαπληκτίσθηκαν για την κατάληψή της. Οι Πατέρες της Ι. Μονής εξηναγκάσθησαν υπό των κατακτητών Φράγκων να επιλέξουν μεταξύ της υπακοής στον Πάπα της Ρώμης και της εξορίας. Προτίμησαν αξιεπαίνως το δεύτερο.
Η Μονή υπήρξε για ένα χρονικό διάστημα και Βασιλική. Υπήγετο στον Βασιλέα Δεσπότη του Δεσποτάτου του Μυστρά Παλαιολόγον.
Η Μονή πυρπολήθηκε από τους Τουρκαλβανούς την Μ. Παρασκευή του 1770 (13 Απριλίου) κατά τα Ορλωφικά και την Κυριακή των Βαΐων του 1821 (3 Απριλίου). Στην περίοδο της Εθνεγερσίας έγινε θέατρο πολλών μαχών. Κρίσιμη για την έκβαση του Αγώνα του '21 ήταν η μάχη που κερδήθηκε στην περιοχή της Μονής, την 9η Μαρτίου 1822, από τον Θ. Κολοκοτρώνη, που δίκαια αποδόθηκε σε θαύμα της Παναγίας της Γηροκομήτισσας.
Η Μονή υπήρξε για πολύ καιρό Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή.
Το 1943 οι Μοναχοί εκδιώχθηκαν από τη Μονή και έφυγαν εξόριστοι για ένα χρόνο στο Παλιομονάστηρο, (Μονή Μπάλα) όπου μετέφεραν με συγκίνηση την Ιερά Εικόνα της Γηροκομμήτισσας και τα Ιερά Λείψανα των Αγίων.
Το πρώτο Καθολικό της Μονής (ο Ναός) ήταν βυζαντινού ρυθμού με τρούλλο και κίονες. Το 1806 κατέπεσε από σεισμό. Μαρμάρινο ανάγλυφο με σταυρούς κ.λ.π., που βρίσκεται εντειχισμένο παρά την κλίμακα της Ι. Μονής, είναι έργο του 9ου ή του 10ου αιώνα. Ο σημερινός Ναός και τα κελλιά κτίσθηκαν από το 1833 ως το 1836. Το θαυμάσιο μαρμάρινο τέμπλο κατασκευάσθηκε το 1852 από Τήνιο γλύπτη.

"ΜΗΤΗΡ ΘΕΟΥ Η ΑΛΗΘΙΝΗ". ΦΟΡΗΤΗ ΕΙΚΟΝΑ ΣΤΟ ΚΑΘΟΛΙΚΟ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ ΓΗΡΟΚΟΜΕΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ

Στο Ναό φυλάσσεται ο πάνσεπτος θησαυρός της Μονής, η θαυματουργός εικόνα της Παναγίας της Γηροκομητίσσης, σε επιβλητικό μαρμάρινο θρόνο, καθώς και η αξιόλογης τέχνης εικόνα της Παναγίας, που φέρει την επιγραφή "Μήτηρ Θεού, η Αληθινή" (η μόνη διασωζομένη εικόνα με την ονομασία αυτή), η οποία είναι έργο του 14ου αιώνα, καθαρίσθηκε δε και συντηρήθηκε επιμελώς από το Χριστιανικό και Βυζαντινό Μουσείο Αθηνών το 1988-1989.

ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ "ΜΗΤΗΡ ΘΕΟΥ Η ΑΛΗΘΙΝΗ" ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ ΓΗΡΟΚΟΜΕΙΟΥ ΠΟΥ ΚΟΣΜΕΙ ΤΗΝ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ Ι. ΚΑΛΥΒΗΣ ΤΟΥ ΑΓ. ΑΚΑΚΙΟΥ ΣΤΑ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΑ

Η ανατολική μάνδρα της Μονής ανεγέρθηκε το 1958.
Η Ι. Μονή από τη φθορά του χρόνου και κυρίως λόγω του καταστρεπτικού σεισμού του έτους 1993 υπέστη μεγάλες ζημιές. Ανακαινίστηκε κατά τα έτη 1995 - 1999.
Η Ιερά Μονή Γηροκομείου πανηγυρίζει το Δεκαπενταύγουστο, δευτερευόντως δε την Τρίτη του Πάσχα και την 23ην Αυγούστου.


 ΠΗΓΗ: Ι. ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΤΡΩΝ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΑΡΧΕΙΟ ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ

Πέμπτη 2 Απριλίου 2015

ΑΓΙΟΡΕΙΤΕΣ ΑΓΙΟΙ ΤΩΝ ΟΠΟΙΩΝ Η ΜΝΗΜΗ ΤΙΜΑΤΑΙ ΤΟΝ ΜΗΝΑ ΑΠΡΙΛΙΟ


Τετάρτη
1
Απριλίου

Πέμπτη
2
Απριλίου
Όσιος Γρηγόριος ο Βυζάντιος (14ος αι.)
Παρασκευή
3
Απριλίου

Σάββατο
4
Απριλίου
Κυριακή
5
Απριλίου

Δευτέρα
6
Απριλίου
Τρίτη
7
Απριλίου
Τετάρτη
8
Απριλίου

Πέμπτη
9
Απριλίου

Παρασκευή
10
Απριλίου
Σάββατο
11
Απριλίου
Κυριακή
12
Απριλίου
Δευτέρα
13
Απριλίου

Τρίτη
14
Απριλίου

Τετάρτη
15
Απριλίου

Πέμπτη
16
Απριλίου
Παρασκευή
17
Απριλίου
Σάββατο
18
Απριλίου

Κυριακή
19
Απριλίου
Δευτέρα
20
Απριλίου
Τρίτη
21
Απριλίου

Τετάρτη
22
Απριλίου
Πέμπτη
23
Απριλίου

Παρασκευή
24
Απριλίου
Σάββατο
25
Απριλίου
Όσιος Βασίλειος ο Ησυχαστής
Κυριακή
26
Απριλίου

Δευτέρα
27
Απριλίου

Τρίτη
28
Απριλίου

Τετάρτη
29
Απριλίου
Πέμπτη
30
Απριλίου



ΠΗΓΗ: ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΕΣ ΜΝΗΜΕΣ

Δευτέρα 30 Μαρτίου 2015

ΚΥΡΙΑΚΗ ΟΣΙΑΣ ΜΑΡΙΑΣ ΤΗΣ ΑΙΓΥΠΤΙΑΣ

                              Παταπἰου μοναχοῦ Καυσοκαλυβίτου
Μέ τή χά­ρη τοῦ Θε­οῦ, ἡ ἀ­νη­φο­ρι­κή καί κο­πι­α­στι­κή πο­ρεί­α τῆς Με­γά­λης Τεσ­σα­ρα­κο­στῆς, ἡ πορεία πρός τή συ­νά­ντη­σή μας μέ τόν ἀ­να­στη­μέ­νο Χρι­στό, φθά­νει στό τέ­λος της...
   [...]   Τόσο ἡ προηγούμενη Κυριακή ὅσο καί ἡ σημερινή εἶναι ἀφιερωμένες στή μνήμη δύο μεγάλων διδασκάλων τῆς ὀρθόδοξης πνευματικότητας: τοῦ ὁσίου Ἰωάννου τοῦ Σιναΐτου καί τῆς ὁσίας Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας. Δύο ἀντιπροσωπευτικές μορφές τῆς ὀρθόδοξης ἄσκησης ὡς τρόπο προσεγγίσεως τοῦ Θεοῦ.
   Συνεχίζοντας λοιπόν τή λυτρωτική πορεία μας πρός τό Πάσχα, σήμερα Κυ­ρι­α­κή τῆς ἁγίας Μα­ρί­ας τῆς Αἰ­γυπτί­ας, δι­δα­σκό­μα­στε ὅ­τι κά­θε ἄν­θρω­πος, ὅ­σο ἁ­μαρ­τω­λός κι ἄν εἶ­ναι, μπο­ρεῖ -ἄν τό θε­λή­σει βα­θει­ά καί ὑ­παρ­ξι­α­κά- νά συ­να­ντή­σει τόν ἀ­να­στη­μέ­νο Χρι­στό  φθάνει νά φλογισθεῖ ἀπό τόν πόθο τῆς συνάντησης μαζί Του.
   Πέμπτη Κυριακ τν Νηστειν σήμερα, κακαθς ὁδεύουμε πρός τό τέλος τς Μεγάλης Τεσσαρακοστς, κκλησία μας προβάλλει ἀκόμη ἕνα πρότυπο ἁγιαστικῆς ζωῆς, ἕνα πρότυπο μετανοίας, γι νὰ μᾶς βοηθήσει νά ἐντείνουμε τν πνευματικ γνα τς περιόδου αὐτῆς, τοῦ «καιροῦ τοῦ εὐπρόσδεκτου τῆς μετανοίας», ὅπως εὔστοχα ἡ ἐκκλησιαστική ποίηση χαρακτηρίζει τήν περίοδο τῆς Σαρακοστῆς.

  Ἡ ὁσία Μαρία, μιά γυναίκα ἀπόλυτα δουλωμένη στά ἐγωκεντρικά πάθη τῆς ματαιοδοξίας καί τῶν σωματικῶν ἀπολαύσεων, παρ᾿ ὅλο πού, ὅπως γνωρίζουμε, προσπάθησε νά δεῖ καί νά προσκυνήσει τόν τίμιο Σταυρό στά Ἱεροσόλυμα, δέν τά κατάφερε, καθώς τά πάθη της τήν ἐμπόδιζαν. Καί τότε ἦταν πού ἡ ἀκτινοβολία τῆς σταυρωμένης ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ ἄνοιξε καί φώτισε τά τυφλωμένα ἀπό τόν ἐγωκεντρισμό μάτια τῆς ψυχῆς της καί μπόρεσε νά σταυρώσει τά πάθη της.
   Βλέπουμε λοιπόν ὅτι ἡ κατάντια στήν ὁποία εἶχε φθάσει ἡ ὁσία Μαρία, δέν τήν ἀπέκλεισε τελικά ἀπό τή συνάντησή της μέ τόν ἀναστημένο Χριστό.
 Ὅπου κι ἄν βρίσκεται κανείς, ὅταν κεντριστεῖ ἀπό τόν θεῖο πόθο καί ἀπό πίστη ζέουσα καί φλογερή ὅπως ἐκείνη τῆς ὁσίας Μαρίας, μπορεῖ ἀσφαλῶς νά πορευθεῖ πρός αὐτή τή συνάντηση.
   Εἶναι ἡ ἀποφασιστική στιγμή ὅπου ὁ ἄνθρωπος μεταθέτει τόν ἔρωτά του ἀπό τά κτίσματα στόν κτίστη. Αὐτή τή μεγάλη ἀγάπη βίωσαν οἱ Ἅγιοι τοῦ Θεοῦ, πού ἦταν πρόθυμοι καί τήν ἴδια τή σωτηρία τους νά θυσιάσουν γιά τό συνάνθρωπο.
  Ἔτσι λοιπόν, σ᾿ αὐτό τό στάδιο τῆς πορείας μας πρός τό Πάσχα, τῆς πορείας μας πρός τή συνάντηση μέ τόν ἀναστημένο Χριστό, ἡ Ἐκκλησία προβάλλει τό παράδειγμα μιᾶς πόρνης, τῆς ὁποίας οἱ πολλές ἁμαρτίες συγχωρέθηκαν, ὅπως καί ἐκείνης τῆς ἄλλης πόρνης τοῦ Εὐαγγελίου, γιά νά μᾶς διαβεβαιώσει γιά ἕνα πρᾶγμα:
   Πώς τόν ἀναστημένο Χριστό μπορεῖ κάθε ἄνθρωπος, ἄν τό θελήσει καί τό ἐπιθυμήσει, νά Τόν συναντήσει. Στήν περίπτωση τῆς ὁσίας Μαρίας, ἡ ἁμαρτωλότητά της δέν τῆς ἀπέκλεισε τήν δυνατότητα νά πλησιάσει τόν Χριστό καί νά αἰσθανθεῖ τή λυτρωτική Του παρουσία στή ζωή της.
  Ἡ περίπτωση τῆς ὁσίας Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας μᾶς ὁδηγεῖ στό συμπέρασμα ὅτι κανείς δέν πρέπει νά ἀποθαρρύνεται ἀπό τήν πνευματική του κατάσταση, ὅσο ἄσχημη κι ἄν εἶναι. Γιά ὅλους ὑπάρχει ἐλπίδα. «Μηδείς ὀδυρέσθω πταίσματα συγγνώμη ἐκ τοῦ τάφου ἀνέτειλε», θά ἀναφωνήσει σέ
λίγες μέρες ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος στόν Κατηχητικό του Λόγο τό Πάσχα.
     [...]  Εὔχομαι ὁλόψυχα, ὁ Κύριος διά πρεσβειῶν τῆς σήμερα ἑορταζομένης ὁσίας Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας, νά φωτίζει τό δρόμο μας πρός τή συνάντησή Του κατά τήν λαμπροφόρο ἡμέρα τοῦ Πάσχα.
                                             Κα­λήν Ἀ­νά­στα­ση !

 Ἀπόσπασμα ὁμιλίας τοῦ συγγραφέα κατά τή Θεία Λειτουργία τῆς Ε΄ Κυριακῆς τῶν Νηστειῶν 29 Μαρτίου 2015, στόν ἱερό ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Χαϊδαρίου

Σάββατο 28 Μαρτίου 2015

ΚΥΡΙΛΛΟΥ ΛΑΥΡΙΩΤΟΥ: ΣΥΝΑΞΑΡΙΟΝ ΣΑΒΒΑΤΟΥ ΤΗΣ ΑΚΑΘΙΣΤΟΥ

Κώδ. Σκήτης Καυσοκαλυβίων 107 (φ. 42β)      
                    
                                  Τῷ Σαββάτῳ τῆς Ἀκαθίστου.

  Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, κατά τοῦτο τό πέμπτον Σάββατον τῆς τεσσαρακονθημέρου ταύτης πανσέπτου νηστείας, ψάλλομεν τόν ἀκάθιστον ὕμνον.
            Στίχοι: Ὕμνοις ἀΰπνοις εὐχαρίστως ἡ ποίμνη,
                           ἐν μάχαις ἄϋπνον ὑμνεῖ προστάτιν.
   
    πειδή πᾶσα πόλις, πᾶσα χώρα, πᾶσα μονή καί πᾶς ἄνθρωπος καταπολλά χρειάζεται τήν βοήθειαν καί ὑπεράσπισιν τῆς κυρίας καί δεσποίνης Θεοτόκου, καί χωρίς τῆς βοηθείας αὐτῆς, οὐαί ἡμῖν, διά τοῦτο, ἐν  τούτῳ τῷ Σαββάτῳ ἐπικαλούμεθα τήν βοήθειαν αὐτῆς καί ὁλονυκτίως δεόμεθα καί παρακαλοῦμεν αὐτήν τήν κυρίαν ἡμῶν Θεοτόκον, ἵνα βοηθῇ ἡμῖν, ἵνα ἔχῃ ἡμᾶς ὑπό τήν ἀντίληψιν, ὑπό τήν βοήθειαν καί ὑπό τήν ὑπεράσπισίν της. Καί οὐ μόνον ἡμᾶς, ἀλλά καί πᾶσαν πόλιν καί χώραν καί πᾶσαν μονήν, ὅλους δηλονότι τούς εὐσεβεῖς καί ὀρθοδόξους χριστιανούς, ὅσοι ταύτην μετά πίστεως ἐπικαλοῦνται. Καί βέβαιοι ἐσμέν, ἵνα ἐάν ταύτην καθώς ἁρμόζει ἐπικαλῶμεν εἰς βοήθειαν ἡμῶν, εὐθύς ὑπακούει εἰς τήν δέησιν καί πληροῖ τά αἰτήματα τῶν ψυχῶν ἡμῶν, καθώς πάλαι ποτέ ὑπήκουσεν τάς δεήσεις τῶν ταύτην ἐπικαλουμένων χριστιανῶν ἐν τῷ καιρῷ τοῦ βασιλέως Ἡρακλείου, ἐλευθερώσασα μέν αὐτούς τῆς τῶν ἐχθρῶν ἐπιδρομῆς, τούς δέ ἐχθρούς καταποντώσασα καί καταπνίξασα ἐν τῷ βυθῷ τῆς θαλάσσης. Ταῖς σῆς μητρός σου πρεσβεί // (φ. 43 α) αι Χριστέ ὁ Θεός ἡμῶν, τῆς μόνης ἀκαταισχύντου προστασίας, καί βεβαίας ἐλπίδος ἡμῶν, κατάβαλαι τούς ἐχθρούς ἡμῶν ὁρατούς καί νοητούς καί ἐλέησον ἡμᾶς ὡς ἀγαθός καί φιλάνθρωπος. Ἀμήν.


Ἀπόσπασματα ἀπό τή μελέτη:
Παταπίου μοναχοῦ Καυσοκαλυβίτου, «Ὁ ἁγιορείτης λόγιος Κύριλλος Λαυριώτης καί τά ἀνέκδοτα Συναξάρια τοῦ Τριωδίου καί τοῦ Πεντηκοσταρίου. Συμβολή στή μελέτη τοῦ ἔργου του», Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς 844 (2012) 27-72.


Παρασκευή 27 Μαρτίου 2015

ΜΟΝΑΧΟΥ ΙΑΚΩΒΟΥ ΝΕΑΣΚΗΤΙΩΤΟΥ (+ 1869): ΔΕΗΣΙΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΘΕΟΤΟΚΟΝ

ΘΕΟΤΟΚΟΣ ΟΔΗΓΗΤΡΙΑ. ΕΙΚΟΝΑ ΣΤΟΝ ΚΟΙΜΗΤΗΡΙΑΚΟ ΝΑΟ ΤΗΣ ΣΚΗΤΗΣ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΩΝ. ΕΡΓΟ ΙΕΡΟΜ. ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ ΤΟΥ ΕΚ ΦΟΥΡΝΑ. Α΄ ΜΙΣΟ 18 ου ΑΙΩΝΑ

Τῆς ἀναξιότητός μου ἡ ἔνδεια, ἀνάρμοστον μοῦ σχηματίζει τό αἴτημα, ἀλλά τολμήσας ζητῶ νά ἀπολαύσω μιᾶς ῥανίδος ἐλέους ἀπόκτησιν ὡς ἀχρεῖος οἰκέτης σου καί πιστός.
  Σβέσον οὖν τῶν παθῶν τήν φλόγα τῇ δρόσῳ τῆς εὐσπλάγχνου σου συμπαθείας. Ὕψωσόν με ἀπό τήν πτῶσιν τῶν ἐγκλημάτων μου, ὁδηγοῦσα με πρός σωτηρίας ὁδούς, καί δώρησαι τήν ἄφεσιν τῶν ἐπταισμένων μοι, καί ἀσφάλειαν βίου ἐγχείρισόν μοι, μέ εὐαρέστησιν θείων ἔργων, καί ἄξιον λατρευτήν τοῦ σοῦ υἱοῦ καί Θεοῦ ἀνάδειξόν με.
  Καί ἀξίωσον πάντας τούς ὑμνοῦντας σε, καί ψάλλοντάς σοι τόν ἐφύμνιον τοῦτον ἱκετήριον κανόνα ἀκατακρίτους παραστάτας εἰς τό δεσποτικόν αὐτοῦ θεῖον πρόσωπον, εἰς τό φρικτόν βῆμα τῆς ἀδεκάστου αὐτοῦ κρίσεως. Ἀμήν»[1].

Μοναχοῦ Ἰακώβου Νεασκητιώτου, Δέησις πρός τήν Θεοτόκον




[1] Κώδικας Μονῆς Φιλοθέου Ἁγίου Ὄρους  220, φ. 3α.