Η ΒΑΙΟΦΟΡΟΣ

Πορεία πρός τό Πάσχα, μέσα ἀπό τήν ἁγιορείτικη εἰκονογραφική τέχνη.

 Η Βαϊοφόρος

Τοιχογραφία στο Κυριακό της Σκήτης Καυσοκαλυβίων. 18ος αιώνας μ.Χ.

Ἡ Βαϊοφόρος. Τοιχογραφία γ΄μισοῦ τοῦ 18ου αἰ. Ἐργαστήριο ἱερομονάχου Παρθενίου Σκούρτου τοῦ ἐξ Ἀγράφων. Δημοσίευση: Παταπίου μοναχοῦ Καυσοκαλυβίτου, «Μεταβυζαντινή τέχνη στή σκήτη Καυσοκαλυβίων», Πρακτικά Β΄ Διεθνοῦς Συμποσίου: Ἅγιον Ὄρος. Πνευματικότητα καί Ὀρθοδοξία. Τέχνη, Θεσσαλονίκη 11-13 Νοεμβρίου 2005, Θεσσαλονίκη 2006, σ. 364, εἰκ. 1. Τοῦ ἰδίου, Ὅσιος Παρθένιος ὁ Σκοῦρτος, ὁ ἐκ Φουρνᾶ τῶν Ἀγράφων. Ὁ βίος καί τό ζωγραφικό του ἔργο, ἔκδ. Πανευρυτανική Ἕνωση, Ἀθήνα 2010, σ. 131, εἰκ. 75..

Η ΕΓΕΡΣΗΣ ΤΟΥ ΛΑΖΑΡΟΥ

 

 Η Ανάσταση του Λαζάρου, από το δωδεκαέορτο του Θεοφάνη του Κρητός.

Ιερά Μονή Σταυρονικήτα Αγίου Όρους (1545-1546). 

Η παράσταση μας μεταφέρει έξω από την πόλη, σε βράχους. Σ’ έναν από αυτούς, όπως συνήθιζαν οι Ιουδαίοι, ήταν λαξευμένο το μνήμα του Λαζάρου. Δεσπόζει κι εδώ η μορφή του Χριστού. Βλέπουμε τη θλίψη του, αλλά μαντεύουμε και τη θεότητά του. Την τελευταία προδίδουν, πρώτο, η μεγαλοπρεπής στάση του και, δεύτερο, το γεγονός ότι οι Ιουδαίοι (τους βλέπουμε στη δεξιά ομάδα των προσώπων) κοιτάζουν το Χριστό και όχι το Λάζαρο. Το ένα χέρι του Κυρίου κρατάει ειλητό και το άλλο με εκφραστική κίνηση εκτείνεται προς το Λάζαρο. Με το πρόσταγμά του ο Λάζαρος ανασταίνεται. Ένας νέος αφαιρεί τις ταινίες κι ένας άλλος σηκώνει την πλάκα του τάφου. Εντυπωσιακές οι αδελφές του Λαζάρου. Προσκυνούν τον Κύριο έχοντας στα πρόσωπά τους χαραγμένη την άφατη λύπη τους.

Έτσι η εικόνα μας εκτός από το θεικό της στοιχείο έχει και το ανθρώπινο. Άλλες εικόνες, όπως της Αναλήψεως, της Αναστάσεως κ.α. έχουν κρυμμένο το μυστήριό τους και φανερό το συμβολικό τους χαρακτήρα. Εδώ τα πράγματα είναι κατανοητά και φανερά. Ο Ουσπένσκη λέει:«Η εικόνα μεταδίδει την εξωτερική, φυσική πλευρά του θαύματος, κάνοντάς την προσιτή στην ανθρώπινη αντίληψη και έρευνα, όπως όταν τελέστηκε το θαύμα και όπως ακριβώς αναφέρεται στα Ευαγγέλια».

Η παράσταση συγκινεί με τα πρόσωπα των Εβραίων που έτρεξαν να παρηγορήσουν τις πονεμένες αδελφές του Λαζάρου. Γίνονται αυτόπτες μάρτυρες του θαύματος και πολλοί «θεασάμενοι α εποίησεν ο Ιησούς, επίστευσαν εις αυτόν».

Η εικόνα της Έγερσης του Λαζάρου μας προτρέπει να θυμηθούμε τα βαρυσήμαντα λόγια του Κυρίου: «Εγώ ειμι η ανάστασις και η ζωή. Ο πιστεύων εις εμέ, καν αποθάνη, ζήσεται και πας ο ζων και πιστεύων εις εμέ ου μη αποθάνη εις τον αιώνα».

Χρήστος Γκότσης

Πηγή: Βήμα Ορθοδοξίας

ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ

ΟΣΙΑ ΜΑΡΙΑ Η ΑΙΓΥΠΤΙΑ

 Παταπίου μοναχοῦ Καυσοκαλυβίτου

Τόν ἀναστημένο Χριστό μπορεῖ κάθε ἄνθρωπος νά Τόν συναντήσει

Σ᾿ αὐτό τό στάδιο τῆς πορείας μας πρός τό Πάσχα, τῆς πορείας μας πρός τή συνάντηση μέ τόν ἀναστημένο Χριστό, ἡ Ἐκκλησία προβάλλει τό παράδειγμα μιᾶς πόρνης, τῆς ὁποίας οἱ πολλές ἁμαρτίες συγχωρέθηκαν, ὅπως καί ἐκείνης τῆς ἄλλης πόρνης τοῦ Εὐαγγελίου, γιά νά μᾶς διαβεβαιώσει γιά ἕνα πρᾶγμα:

   Πώς τόν ἀναστημένο Χριστό μπορεῖ κάθε ἄνθρωπος, ἄν τό θελήσει καί τό ἐπιθυμήσει, νά Τόν συναντήσει. Στήν περίπτωση τῆς ὁσίας Μαρίας, ἡ ἁμαρτωλότητά της δέν τῆς ἀπέκλεισε τήν δυνατότητα νά πλησιάσει τόν Χριστό καί νά αἰσθανθεῖ τή λυτρωτική Του παρουσία στή ζωή της. 

Ἡ ὁσία Μαρία ἡ Αἰγυπτία καί ὁ ὅσιος Ζωσιμᾶς. Τοιχογραφία στό καθολικό τῆς Μονῆς Ἐσφιγμένου. 19ος αἰ.

 Καρπενησιώτες ζωγράφοι τοῦ Ἁγίου Ὄρους.

 

   Ἡ περίπτωση τῆς ὁσίας Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας μᾶς ὁδηγεῖ στό συμπέρασμα ὅτι κανείς δέν πρέπει νά ἀποθαρρύνεται ἀπό τήν πνευματική του κατάσταση, ὅσο ἄσχημη κι ἄν εἶναι. Γιά ὅλους ὑπάρχει ἐλπίδα. «Μηδείς ὀδυρέσθω πταίσματα, συγγνώμη ἐκ τοῦ τάφου ἀνέτειλε», θά ἀναφωνήσει σέ λίγες μέρες ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος στόν Κατηχητικό του Λόγο τό Πάσχα.

   Ἐξάλλου τά μάτια τοῦ Θεοῦ δέν εἶναι μέ τά ἴδια μέ τά ἀνθρώπινα μάτια. Ὅτι φαίνεται μακρυνό καί ἄπιαστο στούς ἀνθρώπους, μπορεῖ νά φαίνεται κοντινό στό Θεό, καί τό ἀντίστροφο. Ἄλλωστε, ὅπως εἶπε ὁ Χριστός, «οἱ τελῶνες καί οἱ πόρνες» μᾶς προάγουν στή βασιλεία τῶν οὐρανῶν. Κι αὐτό γιατί ἐκεῖνοι γνωρίζουν ὅτι βρίσκονται μακρυά ἀπό τόν Θεό καί γι᾿ αὐτό μποροῦν νά αἰσθανθοῦν τήν ἀνάγκη νά ἐπιστρέψουν, ἐνῶ οἱ «δίκαιοι» [ἐντός εἰσαγωγικῶν] πολλές φορές περιχαρακωμένοι στήν «δικαιοσύνη» τους δέν αἰσθάνονται τήν ἀνάγκη τῆς μετάνοιας, γιατί πιστεύουν ὅτι τήν ἔχουν πετύχει ἤδη. Δέν αἰσθάνονται τήν ἀνάγκη νά ἐπιστρέψουν στή βασιλεία τοῦ Θεοῦ γιατί εἶναι βέβαιοι ὅτι τήν δικαιοῦνται καί πιστεύουν ὅτι βρίσκονται ἤδη σ᾿ αὐτήν.

ΕΝΑΣ ΒΑΘΥΣ ΓΝΩΣΤΗΣ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ, Ο ΟΣΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΣΙΝΑΙΤΗΣ

Άρθρο του μοναχού Παταπίου Καυσοκαλυβίτου που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Ορθόδοξη Αλήθεια την Τετάρτη 29 Μαρτίου 2017