Αγιορείτικα κοιμητήρια: Χώρος ενδιάμεσος σε αναμονή της Ανάστασης

Άρθρο του μοναχού Παταπίου Καυσοκαλυβίτου που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΑΛΗΘΕΙΑ την Τετάρτη 26 Ιουλίου 2023

 

Για την λήψη του άρθρου, πατήστε ΕΔΩ

Η ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΠΕΡΙ ΕΛΕΥΣΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΑ ΠΑΤΡΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ ΚΑΙ ΤΗ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ

 Παταπίου μοναχοῦ Καυσοκαλυβίτου

Η παράδοση περί ελεύσεως της Θεοτόκου στην Κύπρο μέσα απο τα πάτρια του Άγίου Όρους και τη χειρόγραφη παράδοση

 

Ἡ μελέτη αὐτή τοῦ μοναχοῦ Παταπίου Καυσοκαλυβίτου δημοσιεύθηκε στη Βέλλα Επιστημονική Επετηρίδα, Όγδοος τόμος, Τεύχος Α' (2017 -2019) σ. 171-188.

 

Για τη λήψη της μελέτης πατήστε ΕΔΩ.

 

Ο ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ ΛΟΓΙΟΣ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΛΑΥΡΙΩΤΗΣ

 Παταπίου μοναχοῦ Καυσοκαλυβίτου

Ὁ ἁγιορείτης λόγιος Κύριλλος Λαυριώτης καί τά ἀνέκδοτα Συναξάρια τοῦ Τριωδίου καί τοῦ Πεντηκοσταρίου. Συμβολή στή μελέτη τοῦ ἔργου του

 

  

Ἡ μελέτη αὐτή τοῦ μοναχοῦ Παταπίου Καυσοκαλυβίτου δημοσιεύθηκε στό περιοδικό Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς 844 (2012) 27-72.

 

Για τη λήψη της μελέτης πατήστε ΕΔΩ.

ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΥ ΙΩΑΝΝΙΚΙΟΥ ΚΟΧΙΛΑ, ΒΙΟΣ ΟΣΙΟΥ ΜΑΞΙΜΟΥ ΤΟΥ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΗ (14ος αι.)

  Παταπίου μοναχοῦ Καυσοκαλυβίτου

Ἱερομονάχου Ἰωαννικίου Κόχιλα, βίος ὁσίου Μαξίμου τοῦ Καυσοκαλύβη (14ος αἰ.). 

Ἔκδοση τοῦ κειμένου ἀπό τό ἀρχαιότερο χειρόγραφο

 

Ἡ μελέτη αὐτή τοῦ μοναχοῦ Παταπίου Καυσοκαλυβίτου δημοσιεύθηκε στό περιοδικό Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς 819 (2007), σ. 513-577.

 Για τη λήψη της μελέτης πατήστε ΕΔΩ.

 

ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΛΟΓΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗ ΣΚΗΤΗ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΩΝ ΚΑΤΑ ΤΟ 18ο ΑΙΩΝΑ

 Παταπίου μοναχοῦ Καυσοκαλυβίτου

 Ἄσκηση καί λογιότητα στή Σκήτη Καυσοκαλυβίων κατά τό 18ο αἰ.

 

 

Ἡ μελέτη αὐτή τοῦ μοναχοῦ Παταπίου Καυσοκαλυβίτου δημοσιεύθηκε στό περιοδικό Παρνασσός Ν΄ (2008), σ. 115-172.

 

Για τη λήψη της μελέτης πατήστε ΕΔΩ.

Παρουσίαση βιβλίου: «Παπα-Ιωνά Καυσοκαλυβίτου (+1765) Νεομαρτυρολογική Συλλογή»

 

Ἡ ἀσκητική καί ἁγιοτόκος ἱερά σκήτη Ἁγίας Τριάδος τῶν Καυσοκαλυβίων, κατά τή φωτεινή διαδρομή τῶν τριῶν αἰώνων τῆς ἱστορίας της, ἄν καί βρίσκεται «εἰς τήν ἐσχατιάν τῆς ἀθωΐτιδος χερσονήσου», προσείλκυσε πολλές λόγιες πνευματικές μορφές, θεράποντες τῶν χριστιανικῶν γραμμάτων καί ἐκφραστές τῆς πλούσιας καί γνήσιας παράδοσης, οἱ ὁποῖοι συνέβαλαν στήν ἀκμή τῆς ἁγιορειτικῆς πνευματικῆς ζωῆς, πού σημειώθηκε κατά τόν 18ο αἰώνα.

Στή σεπτή χορεία τῶν Καυσοκαλυβιτῶν λογίων καί σέ σημαίνουσα θέση, βρίσκουμε τόν ἱερομόναχο Ἰωνᾶ τόν Αἰτωλό, γνωστότερο στή βιβλιογραφία ὡς παπα-Ἰωνᾶς Καυσοκαλυβίτης (+ 1765).
Ἀπό ὅλους τούς ἐρευνητές, παλαιούς καί σύγχρονους, τό ἔργο του ἐκτιμᾶται ὡς πρωτοποριακό γιά τήν ἐποχή του, καθώς εἶναι ὁ πρῶτος συλλέκτης καί μεταφραστής-διασκευαστής Νεομαρτυρολογίων.

 Ἡ πλούσια φιλολογική δράση τοῦ ἱερομονάχου Ἰωνᾶ χρωματίζεται κυρίως ἀπό τή μνημειώδη συλλογή του μέ βίους νεοφανῶν μαρτύρων.

Ἡ Συλλογή Ἰωνᾶ σώζεται στόν ἄριστα καλλιγραφημένο αὐτόγραφο κώδικα 2 τῆς καλύβης Ἁγ. Ἀκακίου.
Ἡ Συλλογή περιλαμβάνει τριάντα δύο ἐκτενῆ Μαρτύρια, Συναξάρια καί συναξαριακά σημειώματα γιά νεομάρτυρες, πέντε Ἀκολουθίες, τρεῖς Λόγους, Διηγήσεις καί Σχόλια.

Στό πολύ σημαντικό αὐτό πρωτογενές ὑλικό τῶν νεομαρτυρολογικῶν κειμένων τοῦ παπα-Ἰωνᾶ, στηρίχθηκαν οἱ συντάκτες τοῦ Νέου Μαρτυρολογίου (Βενετία 1799) ἅγιος Μακάριος Νοταρᾶς καί ὅσιος Νικόδημος Ἁγιορείτης, εἴτε χρησιμοποιώντας αὐτούσιες ἐκφράσεις εἴτε κάνοντας ἐπιτομή ἀπό τά νεομαρτυρολογικά κείμενα πού συνέταξε ὁ παπα-Ἰωνᾶς.

 Πρόσφατα ἡ παραπάνω νεομαρτυρολογικά συλλογή τοῦ παπα-Ἰωνᾶ εἶδε τό φῶς τῆς δημοσιότητας μέσα ἀπό τό βιβλίο πού συνέγραψαν ὁ ὁμότιμος καθηγητής τοῦΠανεπιστημίου Ἀθηνῶν Δημ. Γόνης καί ὁ μοναχός Πατάπιος Καυσοκαλυβίτης, Βιβλιοθηκάριος τῆς Ἱ. Σκήτης Ἁγ. Τριάδος, Δρ. Θεολογίας.

Τό ἔργο ὑπό τόν τίτλο: Παπα-Ἰωνᾶ Καυσοκαλυβίτου (+ 1765) Νεομαρτυρολογική Συλλογή (Εἰσαγωγή – Κριτική ἔκδοση τοῦ κειμένου), ἐκδόθηκε ἀπό τόν ἐκδοτικό οἶκο Ἀντ. Σταμούλης (Θεσσαλονίκη 2020).

Ἡ σημασία τῆς παρούσας συλλογῆς εἶναι πολυποίκιλη, δεδομένου ὅτι τὸ περιεχόμενό της ἀποτελεῖ σταθμὸ στὴν ἱστορία τῶν νεομαρτυρολογικῶν συλλογῶν.

Εἶναι πολύτιμος κρίκος στὴν ἁλυσίδα τῶν Νεομαρτυρολογίων τῆς περιόδου τῆς Ὀθωμανοκρατίας.

Ἡ ἔκδοση τῆς Συλλογῆς κρίθηκε ἀναγκαία ὄχι μόνο γιὰ νὰ ἰδεῖ τὸ φῶς τῆς δημοσιότητας μία ἀκόμη νεομαρτυρολογικὴ συλλογὴ καὶ νὰ ἀπολαύσουν οἱ ἀναγνῶστες τὰ κείμενα τοῦ Ἰωνᾶ (διασκευὲς καὶ πρωτότυπα), ἀλλὰ καὶ νὰ τεθεῖ αὐτὴ στὴ διάθεση τῶν ἐρευνητῶν, γιὰ νὰ μπορέσουν νὰ ἐξετάσουν ἀντικειμενικὰ καὶ ὑπεύθυνα τὴ σχέση τῆς συλλογῆς αὐτῆς μὲπρογενέστερα Μαρτύρια καὶ μὲ προγενέστερες καὶ μεταγενέστερες νεομαρτυρολογικὲς συλλογές.

Πρόσφατα, στίς 12 Δεκεμβρίου 2022, ἔγινε παρουσίαση τοῦ βιβλίου στή Θεολογική Σχολή τοῦ Ἀριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Τήν παρουσίαση συνδιοργάνωσαν τό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακῶν Σπουδῶν «Σπουδές στήν Ἱστορία, τήν Πνευματικότητα, τήν Τέχνη καί τήν Μουσική Παράδοση τοῦ Ἁγίου Ὄρους», Ἡ Ἁγιορειτική Ἐστία καί ὁἘκδοτικός Οἶκος Ἀντ. Σταμούλη τῆς Θεσσαλονίκης.

Μίλησαν οἱ καθηγητές τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Α.Π.Θ. Παναγ. Σκαλτσῆς καί Συμεών Πασχαλίδης καθώς καί οἱ δύο συγγραφεῖς τοῦ βιβλίου.
 

Σήμερα Σάββατο 7 Ἰανουαρίου 2023, στήν ἐκπομπή ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ τοῦτηλεοπτικοῦ σταθμοῦ TV 100 τῆς Δημοτικῆς Τηλεόρασης Θεσσαλονίκης, στίς 19.00, οἱσυγγραφεῖς τοῦ βιβλίου καθηγ. Δημ. Γόνης καί π. Πατάπιος Καυσοκαλυβίτης, συζητοῦν μέ τόν δημοσιογράφο Στέλιο Λουκᾶ, μέ ἀφορμή τήν πρόσφατη παρουσίαση τοῦ ἔργου στό Ἀριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
 

Ἡ ἐκπομπή ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ, πού θά μεταδοθεῖ καί διαδικτυακά στή διεύθυνση www.fm100.gr  θά προβληθεῖ σέ ἐπανάληψη στίς 10 Ἰανουαρίου, στίς 19.00.

Οἱ φωτογραφίες προέρχονται ἀπό τήν πρόσφατη παρουσίαση τοῦ βιβλίου στό Α.Π.Θ. καί ἀπό τό τρέϊλερ τῆς ἐκπομπῆς.

 

O ΜΟΝΑΧΟΣ ΠΑΤΑΠΙΟΣ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΤΗΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΟΜΠΗ "ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ" TV100 07/01/23

Ο Δημήτρης Γόνης Ομότιμος καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών και ο Μοναχός Πατάπιος Καυσοκαλυβίτης, μιλούν για το βιβλίο "Παπά Ιωνά Καυσοκαλυβίτου(1765) Νεομαρτυρική συλλογή (εκδόσεις Σταμούλη Θεσσαλονίκη).

Επιμέλεια - παρουσίαση: Στέλιος Λουκάς.

ΕΚΠΟΜΠΗ "ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ" TV100 07/01/23

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΣΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ ΜΕ ΤΟΝ ΦΩΤΗ ΚΟΝΤΟΓΛΟΥ. 1

 Άρθρο του μοναχού Παταπίου Καυσοκαλυβίτου που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΑΛΗΘΕΙΑ την Τετάρτη 27 Ιουλίου 2022

 

 Για την λήψη του άρθρου, πατήστε  ΕΔΩ

ΛΟΓΟΣ ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΟΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΑΓΙΟΥΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥΣ

Άρθρο του μοναχού Παταπίου Καυσοκαλυβίτου που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΑΛΗΘΕΙΑ την Τετάρτη 29 Ιουνίου 2022

 

Για την λήψη του άρθρου, πατήστε  ΕΔΩ

Η ΜΟΝΑΧΙΚΗ ΖΩΗ ΣΤΑ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΑ

Του Δικαίου της Ιεράς Σκήτης Αγίας Τριάδος

μοναχού Παταπίου Καυσοκαλυβίτου

 

«Στή Σκήτη τῶν Καυσοκαλυβίων ζοῦσαν στό παρελθόν πολλοί σεβαστοί γέροντες, ἰσάξιοι τῶν παλαιῶν μεγάλων Πατέρων. Ὁλόκληρη ἡ ἀδελφότητα τῆς Σκήτης περνούσαμε ἀπό μπροστά τους μέ μεγάλη εὐλάβεια. Ἐκεῖνοι στέκονταν ὀρθοί στήν ἀγρυπνία, ὡς ἀκίνητοι στύλοι, ἀπό τό βράδυ ὡς τό πρωΐ. Οὔτε μιά φορά δέν κοίταζαν δεξιά ἤ ἀριστερά. Ὅλοι ἦσαν σιωπηλοί. Ἀργό λόγο ἀπ᾿ αὐτούς δέν ἄκουγες. Ἀκόμη καί γιά τά ἀπαραίτητα, μιλοῦσαν ἐλάχιστα, κι αὐτό μόνο ὅταν ὑπῆρχε μεγάλη ἀνάγκη, διαφυλάττοντας μέ τόν τρόπο αὐτόν τήν πνευματική τους ζωή».

Μ᾿ αὐτά τά λιτά μά ἐπαινετικά λόγια ἕνας ἀσκητής τῶν μέσων τοῦ 19ου αἰ. περιγράφει στίς σημειώσεις του τήν πνευματικότητα τῶν πατέρων τῆς πλέον ἀπομεμακρυσμένης περιοχῆς τοῦ Ἁγίου Ὄρους.

«Οἱ μοναχοί αὐτῆς, οἱ Καυσοκαλυβῖται, διακρίνονται διά τήν φιλοξενίαν αὐτῶν, τό μειλίχιον τῶν τρόπων καί τάς λοιπάς ἀρετάς των. Ὁ ἐπισκεπτόμενος αὐτούς νομίζει ὅτι εὑρίσκεται ἐνώπιον μοναχῶν τῶν ἀρχαίων χρόνων, ἀγάλλεται δέ νά συνομιλῇ μαζί των λόγους πνευματικούς, διότι ὅλοι σχεδόν εἶναι ἐγκυκλοπαιδικώτατοι ὡς ἐκ τῶν νυκτερινῶν ἀναγνώσεων, εἰς ἅς ἀφιερώνονται καθ᾿ ἑκάστην, διεξερχόμενοι τά συγγράμματα τῶν ἁγίων Πατέρων».
(Ἀλέξανδρος Μωραϊτίδης, Μέ τοῦ Βορηᾶ τά κύματα)

«Μεγάλο πρᾶγμα ἡ μοναχική ζωή! Πολύ μεγάλο! Μεγάλη, ὑψηλή ζωή, θεία ζωή, ποιητική ζωή. Εἶναι μιά ζωή ἐξαίσια. Ὁ μοναχός μπορεῖ νά βρίσκεται στή γῆ, ἀλλά ταξιδεύει πάνω, μέ τ᾿ ἄστρα, μέσα στό ἄπειρο… Αὐτήν τή ζωή τή λένε ἀγγελική καί εἶναι ἀγγελική», μᾶς ἔλεγε ὁ ὅσιος Πορφύριος ὁ Καυσοκαλυβίτης. Ξύλον ζωῆς. Ξένη ζωή, ἔλεγε ὁ ἴδιος πώς σημαίνουν τά ἀρχικά αὐτά γράμματα Ξ καί Ζ. «Ξένη ζωή». Καί πρόσθετε ὅτι αὐτή τήν ξενιτεία τήν εἶχε ζήσει: «Πράγματι! Μακριά ἀπ᾿ ὅλους κι ἀπ᾿ ὅλα. Νά κάνεις τό ἐργόχειρό σου, νά προσεύχεσαι, νά διακονεῖς τούς ἀδελφούς καί νά σέ βλέπει μονάχα ὁ Θεός», ἀναπολοῦσε.

Τό Ἅγιον Ὄρος εἶναι τό πανεπιστήμιο τῆς καρδιᾶς, εἶναι τό θεραπευτήριο τοῦ ἔσω ἀνθρώπου. Εἶναι ὁ τόπος ὅπου ὄχι μόνο ἀναπαύονται τόσοι ἄνθρωποι, ἀλλά καί τόπος ἀναπαύσεως τοῦ ἴδιου τοῦ Θεοῦ!

Ὅπως μεταξύ τῶν δώδεκα μαθητῶν Του εἶχε καί τόν «ἠγαπημένον», ὅπως ἐπιλέγει τά θαύματα τῆς φανέρωσής Του, ἔτσι ἐπιλέγει καί τόπους μέσα στή δημιουργία Του, στούς ὁποίους χαρίζει πλουσιοπάροχα τή χάρη Του. Ἐδῶ ἡ ψυχή ξανοίγεται πρός τά οὐράνια, κυριαρχεῖ τό ἐνδιαφέρον γιά τά αἰώνια, γιά τήν ἕνωση τῆς ψυχῆς μέ τόν Χριστό μέσα ἀπό τή σωτηρία της.

Τό Ἅγιον Ὄρος εἶναι τό Ὄρος τοῦ Θεοῦ! Ἐδῶ, στή σκιά τοῦ Ἄθωνα, οἱ μοναχοί προσπαθοῦν νά ἀνακαλύπτουν τόν Οὐρανό. Ὁ ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος διδάσκει ὅτι «ἡ σκάλα πού ὁδηγεῖ στή βασιλεία τοῦ Θεοῦ εἶναι κρυμμένη στήν ψυχή μας˙ καί ἐκεῖ θά πρέπει νά τήν ἀνακαλύψουμε γιά νά ἀρχίσουμε νά ἀναβαίνουμε πρός τά πάνω». Τό Ἅγιον Ὄρος ἀποτελεῖται ἀπό δύο λέξεις: Τή μία, τή δεύτερη, τήν περπατᾶς μέ τά πόδια, τό Ὄρος. Τήν ἄλλη τήν ἀνεβαίνεις μέ τήν προσευχή, τήν ἁγιότητά του.

Μικρή ἀνθοδέσμη ἀπό τόν πνευματικό λειμώνα τῶν Καυσοκαλυβιτῶν πατέρων.

Ὁ γέροντας Ἱερόθεος (+1966) τῆς καλύβης Ἁγ. Ἀκακίου εἶχε τή χάρη μέ τόν λόγο καί τίς συμβουλές του, πού ἦταν βάλσαμο γιά κάθε ψυχή, νά ἀναπαύει τούς λογισμούς ὅλων τῶν πατέρων πού τόν ἐπισκέπτονταν. Τό ἐργαστήριό του ἦταν ἀνοικτό σέ ὅλους. Εἶχε ὅμως συνάμα μέ φρόνηση φροντίσει, νά μήν ὑπάρχει σ᾿ αὐτό κανένα κάθισμα, ὥστε οἱ ἐπισκέπτες του νά μήν κάθονται πολύ καί ἀργολογοῦν. Ἐκοιμήθη ὁσιακά μετά ἀπό τή Θεία Λειτουργία πού εἶχε τελεστεῖ στήν καλύβη του καί ἀφοῦ εἶχε μεταλάβει τῶν θείων μυστηρίων.

Ὁ μοναχός Παΐσιος τῆς καλύβης τῶν Ἁγιορειτῶν Πατέρων ἔγινε μεγαλόσχημος μοναχός πιθανότατα τό 1898. Ἦταν ἄριστος ξυλουργός καί κατασκεύαζε τά σανίδια τῶν εἰκόνων τῶν Ἰωασαφαίων. Κατασκεύασε ἐπίσης τά στασίδια τοῦ κυρίως ναοῦ τοῦ Κυριακοῦ και τόν δεσποτικό θρόνο καθώς καί τό τέμπλο τῆς καλύβης του. Γενικά ἦταν πολύ φίλεργος καί φιλάδελφος καί ἐξυπηρετοῦσε ὅλους μέ τήν ἐργασία του. Ἴσως γι᾿ αὐτό, ὅταν μετά τήν κοίμησή του (ἐκοιμήθη νέος, 38-40 ἐτῶν) ἔγινε ἀνακομιδή τῶν λειψάνων του, βρέθηκε τό χέρι του ἄφθαρτο ἐκπέμποντας ἄρρητη εὐωδία.

Τό χέρι αὐτό φυλασσόταν γιά καιρό στήν Καλύβη καί προσκυνοῦνταν εὐλαβικά ἀπό ὅλους. Δυστυχῶς ὅμως σέ κάποια πανήγυρη τῆς Καλύβης κάποιοι βούλγαροι μοναχοί ἔκλεψαν τό χέρι καί ἔγιναν ἄφαντοι. Ἀργότερα, ἕνας καυσοκαλυβίτης μοναχός πού βρέθηκε στήν Ὀδησσό τῆς Ρωσίας, καθ᾿ ὁδόν πρός τόν τόπο καταγωγῆς του, διαπίστωσε μετά θαυμασμοῦ ὅτι σέ ἕναν ναό τῆς πόλης, ἀφιερωμένο στή Θεοτόκο, προσκυνοῦνταν ὡς ἅγιο λείψανο, πού ἔφερε μάλιστα καί τήν ἐπιγραφή: «Παΐσιος μοναχός Καυσοκαλυβίτης».

Ὁ ἱερομόναχος Συμεών τῆς καλύβης Ἁγ. Συμεών τοῦ Νέου Θεολόγου θεράπευσε κάποτε ἕναν ἁγιοπαυλίτη μοναχό πού ὀνομαζόταν Βενέδικτος καί εἶχε προσβληθεῖ ἀπό δαιμόνιο. Ὁ παπα-Συμεών τόν κράτησε κλεισμένο στήν καλύβη του σαράντα μέρες μέ αὐστηρή νηστεία καί ἄλλα πνευματικά γυμνάσματα.

Τελικά, μέ τήν εὐχή τοῦ Γέροντα ὁ μοναχός ἀπαλλάχτηκε ἀπό τόν πειρασμό αὐτό καί ὡς εὐχαριστία πρόσφερε μιά εἰκόνα τοῦ Τιμίου Προδρόμου, πού βρίσκεται στόν ναό μέχρι σήμερα καί φέρει τήν ἀφιέρωση τοῦ θεραπευθέντος μοναχοῦ. Ὁ γέροντας Συμεών τῆς παραπάνω καλύβης στά ἑξῆντα χρόνια πού ἔζησε στό Ὄρος ποτέ δέν βγῆκε ἔξω. Προγνωρίζοντας τόν θάνατό του, ἐκοιμήθη ὁσιακά κατά τήν ἡμέρα τῆς γιορτῆς του ἀλλά καί τῆς πανηγύρεως τῆς καλύβης του, κατά τήν ἑορτή τοῦ ἁγίου Συμεών τοῦ Νέου Θεολόγου,στίς 12 Μαρτίου 1988, κάτι πού θεωρεῖται σημεῖο τῆς θείας χάριτος. Τό ἐπί ἑξῆντα χρόνια ἄπλυτο σῶμα του, πρός δόξαν Θεοῦ, δέν ἀνέδιδε καμμία δυσάρεστη μυρωδιά.

Ὁ γέροντας Νικόδημος τῆς καλύβης Ἁγ. Παντελεήμονος (+1867), καθοδηγώντας τόν ὑποτακτικό του στήν ἐργασία τῆς νοερᾶς προσευχῆς, τόν δίδασκε νά προσεύχεται συνεχῶς καί νά μήν ἐμπιστεύεται ὁράματα καί φαντασίες, ἀκόμη κι ἄν τοῦ ἐμφανιστεῖ ὁ ἴδιος ὁ Χριστός, ἀλλά νά λέει: «Ἐγώ δέν ἐπιθυμῶ νά δῶ τόν Χριστό στή ζωή αὐτή, ἀλλά στή μέλλουσα».

Ὁ γέροντας Μιχαήλ τῆς καλύβης Εὐαγγελισμοῦ ἦταν καλός ἁγιογράφος καί εἶχε θεῖο ζῆλο γιά τή θεοφιλῆ αὐτή ἐργασία. Ὁ Θεός μάλιστα εὐδόκησε μιά εἰκόνα του, τοῦ ἁγίου Σάββα τοῦ ἐν Καλύμνῳ, νά συνδεθεῖ μέ θαυμαστά γεγονότα. Συγκεκριμένα, τό 1959 ἡ ἡγουμένη τῆς μονῆς Ἁγίων Πάντων στήν Κάλυμνο, ὅπου φυλάσσεται τό ἅγιο λείψανο τοῦ ἁγίου Σάββα, παρήγγειλε στόν γέροντα Μιχαήλ εἰκόνα τοῦ Ἁγίου. Ἐκεῖνος ὅμως, μήν ἔχοντας πρότυπο καί μή γνωρίζοντας τή μορφή του, παρακάλεσε τόν Ἅγιο νά τόν φωτίσει στήν ἁγιογράφησή του.

Ὅταν ἀργότερα ἡ εἰκόνα στάλθηκε στήν Κάλυμνο, ἡ καμπάνα τῆς μονῆς ἄρχισε νά κτυπᾶ ἀπό μόνη της, ἀπό τή στιγμή πού ἔφθασε στό λιμάνι τό πλοῖο, μέχρι τήν ἑπομένη πού ἔφεραν τήν εἰκόνα στή Μονή. Πρόκειται γιά τήν παλαιότερη εἰκόνα πού ἱστορεῖ τήν ἱερή μορφή τοῦ ἁγίου Σάββα.

Ὁ γερο-Χαράλαμπος ἀπό τό Καστελλόριζο, πού ἔζησε στήν καλύβη Ἁγ. Χαραλάμπους, γιά τήν ἁπλότητα, τήν εἰλικρινῆ μετάνοια καί τήν ἁγνότητα τῆς καρδιᾶς του ἀξιώθηκε νά προγνωρίσει τήν ἡμέρα τοῦ θανάτου του. Τό γεγονός αὐτό τό ἀνακοίνωσε στούς δελφουςύ μοναχούς μέ τά ἑξῆς λόγια: «Ὅταν θά κτυπήσει ἡ καμπάνα τοῦ Ἁγίου Γεωργίου γιά τόν νέο Δικαῖο, θά κτυπήσει καί γιά τό γερο-Χαράλαμπο». Τήν ἡμέρα τῆς μνήμης τοῦ ἁγίου Γεωργίου, δηλαδή στίς 23 Ἀπριλίου, διεξάγονται σέ ὅλες τίς ἀθωνικές σκῆτες οἱ ἐκλογές γιά τήν ἀνάδειξη τοῦ νέου Δικαίου· εὐχάριστο γιά κάθε Σκήτη γεγονός πού ἀνακοινώνεται καί συνάμα ὑπογραμμίζεται μέ χαρμόσυνες κωδωνοκρουσίες. Ἔτσι, ἐκεῖνον τόν Ἀπρίλιο τοῦ 1938, ἡ καμπάνα κτύπησε γιά δύο αἰτίες καί μέ δύο ρυθμούς: πρῶτα πανηγυρικά γιά τόν νέο Δικαῖο καί ἔπειτα πένθιμα γιά τήν κοίμηση τοῦ γερο-Χαράλαμπου.

(Οἱ φωτογραφίες πού συνοδεύουν τό κείμενο εἶναι παλαιῶν πατέρων τῆς Σκήτης, ἀπό τή συλλογή τῆς Καλύβης Ἁγ. Ἀκακίου).

Δημοσιεύτηκε στην ΡΟΜΦΑΙΑ

Dicheul (Δικαίος) Schitului Sfânta Treime, Gheron Patapie Kavsokalivitul, despre „Sfântul Porfirie ca monah Kavsokalivit”

Ἄρθρο τοῦ μοναχοῦ Παταπίου Καυσοκαλυβίτου για τη Ρουμάνικη έκδοση του ΠΕΜΠΤΟΥΣΙΑ

În Sfântul Munte, în acest ținut al pocăinței și laborator al sfințeniei, în schitul Sfintei Treimi de la Kavsokalivia Marii Lavre și în coliba Sfântului Gheorghe, a trăit la începutul vieții sale monahale, dar și la sfârșitul vieții sale pământești, una dintre cele mai importante prezențe duhovnicești ale secolului trecut, Sfântul Porfirie Kavsokalivitul (1906-1991), cunoscut deja în întreaga lume ortodoxă.

Este vorba despre un excepțional fenomen de chemare divină și viață sfântă. Vorbim despre cazul special al unei fizionomii duhovnicești care, pe de o parte, a contribuit la reînviorarea vechii tradiții ascetice a Părinților athoniți, iar pe de altă parte, a îmbinat viața monahală și isihastă cu slujirea filantropică și frățească a creștinilor care se nevoiau în lume.

Pe Sfântul Munte rămâne nestinsă flacăra necreată a vieții Bisericii. Iar Sfântul Porfirie a fost o manifestare a acestei lumini nepătate și neapuse și încă o mărturie a harului divin și a vieții și experienței athonite pentru epoca noastră agitată. Viața sa ne dă mângâierea că Dumnezeu acționează și astăzi și îmbrățișează cu iubirea Sa sărmana noastră lume. Chiar dacă acest om excepțional al lui Dumnezeu a trecut și a plecat de pe pământ, ne-a lăsat spre imitare nouă, oamenilor din secolul al XXI-lea, urme curate ale sfințeniei.

Știrea despre proclamarea oficială a sfințeniei părintelui Porfirie (noiembrie 2013), a constituit un motiv de mare bucurie printre credincioși. După cum era firesc, acest eveniment i-a bucurat foarte mult și pe părinții athoniți, și în special pe cei care ne nevoim la schitul Sfintei Treimi din Kavsokalivia, care suntem fii duhovnicești ai Cuviosului Porfirie, după cum suntem fii duhovnicești și ai sfinților mai vechi ai Schitului, ai cuvioșilor Maxim, Nifon, Nil, ai întemietorului schitului, cuviosul Acachie, ai cuvioșilor martiri Roman, Nicodim, Pahomie și Constantin.

Personalitatea harismatică cu adevărat impresionantă și bogată a Sfântului Porfirie, a ultimului în lanțul de aur al oamenilor sfinți de la Kavsokalivia, s-a cultivat într-un loc în care tradiția duhovnicească se poate simți până astăzi. De la primii locuitori ai Kavsokaliviei până la ultimii bătrâni îmbunătățiți, cu toții formează o familie spirituală căreia toate îi sunt comune: cugetul ascetic, reușitele și harismele duhovnicești. De altfel, sentimentul continuității istorice a tradiției athonite constituie piatra de temelie a parcursului spiritual al Sfântului Munte.

Cuviosul Porfirie a avut o relație directă sau indirecă cu părinții generațiilor anterioare. Stabilirea lui în locurile de asceză ale cuvioșilor kavsokaliviți din vechime i-a creat o identitate de spirit cu aceștia și l-a impulsionat să realizeze isprăvi ascetice asemănătoare. Colibele, peșterile, sihăstriile care stau suspendate în locuri abrupte rămân martori tăcuți ai vieții minunate și îngerești a părinților iar pentur noi, ce mai tineri, o chemare permanentă de a-i imita.

Cuvosul Porfirie nu s-a gândit niciodată să părăsească Sfântul Munte și mănăstirea sa de metanie și să se întoarcă în lume. Iubirea sa divină l-a îndemnat să se găsească „în pustiuri” singur cu singurul Dumnezeu. Însă o boală greu de vindecat în condițiile aghioritice i-a obligat pe părinții săi călugări să îi poruncească să se întoarcă la locurile sale natale pentru a se face bine. Aceasa a fost sfânta iconomie pentru a-și oferi fraților săi din lume, timp de aproape cincizeci de ani, slujirea sa preoțească și duhovnicească precum și bogatele sale harisme. Cuviosul Porfirie a adormit întru Domnul la coliba sa de metanie, după o boală dureroasă pe care a îndurat-o cu răbdare.

Dragostea sa față de locul său de metanie dar și smerenia sa au fost așa de mari încât, prevăzându-și sfârșitul, s-a îndepărtat de lume pentru a nu fi cinstit la înmormântarea sa, revenind acolo unde a început luptele sale duhovnicești, la Schitul Kavsokalivia al Marii Lavre. Ultima sa rugăciune nu a fost decât ca Dumnezeu să îl învrednicească să își sfârșească viața acolo unde s-a născut duhovnicește. Și Dumnezeu i-a ascultat rugăciunea. S-a întors și a adormit întru Domnul acolo unde a fost tuns în monahism.

Cuviosul Porfirie i-a spus unui foarte drag vizitator, cu două luni înainte de adormirea sa: „Această cămăruță este locul unde am pornit, pe când aveam paisprezece ani și am urcat aici la părinții mei de veșnică pomenire, Pantelimon și Ioanichie. Dumnezeu a îngăduit și am revenit aici”. Și zicând acestea, ochii săi înhiși s-au umplut de lacrimi de bucurie, recunoștință și mulțumire față de Dumnezeu.

Traducurea din limba greacă de diac. dr. Florin Toader Tomoioagă și pr. dr. Florin-Cătălin Ghiț.

Εορτή της Συνάξεως των Καυσοκαλυβιτών Αγίων

  Ἄρθρο τοῦ μοναχοῦ Παταπίου Καυσοκαλυβίτου πού δημοσιεύτηκε στήν ἐφημερίδα Ὀρθόδοξη Ἀλήθεια, τήν Τετάρτη 27 Οκτωβρίου 2021

Για λήψη του άρθρου, πατήστε ΕΔΩ

ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΝΕΟΜΑΡΤΥΡΕΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ

 Ἄρθρο τοῦ μοναχοῦ Παταπίου Καυσοκαλυβίτου πού δημοσιεύτηκε στήν ἐφημερίδα Ὀρθόδοξη Ἀλήθεια, τήν Τετάρτη 31 Μαρτίου 2021

ΞΥΛΟΓΛΥΠΤΑ ΤΟΥ 18ου - 19ου ΑΙΩΝΑ ΣΤΗ ΣΚΗΤΗ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΩΝ

Ξυλόγλυπτα τέμπλα, προσκυνητάρια καί ἔργα μικροξυλογλυπτικῆς στή Σκήτη Καυσοκαλυβίων (18ος – μέσα 19ου αἰ.). Μία πρώτη παρουσίαση.

Εισήγηση του μοναχού Παταπίου Καυσοκαλυβίτου που πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια του «Πέμπτου Διεθνούς Επιστημονικού Εργαστηρίου της Αγιορειτικής Εστίας» που πραγματοποιήθηκε διαδικτυακά την Παρασκευή 27, το Σάββατο 28 και την Κυριακή 29 Νοεμβρίου 2020.

Ο Χρόνος στη ζωή του Αγιορείτη μοναχού

 Μοναχός Πατάπιος Καυσοκαλυβίτης

Ο Χρόνος στη ζωή του Αγιορείτη μοναχού

 

 Nέος χρόνος άρχισε ήδη να μετράει για την ανθρωπότητα, και οι προσδοκίες όλων μας για το καλύτερο είναι μεγάλες.

Η Εκκλησία μέσα στη διαχρονική πορεία της διαμορφώνει την εικόνα της μνήμης και την συνολική αντίληψη της ιστορίας του κόσμου. Τα μοναστήρια κυρίως διασώζουν τα μνημεία της μνήμης και τα αναπαράγουν. Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα φέρνουμε τους χειρόγραφους κώδικες, που στην συνέχεια αντιγράφονται και πάλι αντιγράφονται…

Στο Άγιον Όρος ο χρόνος και τα αποτυπώματά του, η ιστορική μνήμη, έχει καταγραφεί μέσα από τις πολυάριθμες επιγραφές, χαράγματα, χρονογραφίες, ενθυμήσεις σε χειρόγραφα και παλαιά έντυπα, σε κειμήλια, σε φορητές εικόνες και τοιχογραφίες.

Η γνώση του εορτολογίου, η μέτρηση του χρόνου στη διάρκεια του ημερονυκτίου, αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για τη θεία λατρεία, μέσα στον αγιορείτικο ναό. Η ακρίβεια στις «ώρες» της λατρείας αλλά και τις ώρες της εργασίας, του φαγητού, και της ανάπαυσης, είναι απαραίτητη.

Τη βυζαντινή περίοδο, οι μοναχοί χρησιμοποιούσαν ηλιακά ρολόγια και κλεψύδρες για να δώσουν ρυθμό στα σήμαντρα και τις καμπάνες που, με τη σειρά τους,. Η καθιέρωση του μηχανικού ρολογιού ανάγεται στον 14ο αιώνα και συνοδευόταν με την ακρίβεια και την αποτελεσματικότητα. Ωστόσο, Στον Άθωνα τα μεγάλα μηχανικά ρολόγια εμφανίζονται μόλις τον 18ο αιώνα για να σηματοδοτήσουν τη ζωή του μοναστηριού. Στον πύργο του ρολογιού της μονής Βατοπαιδίου βλέπουμε έναν ξύλινο Αράπη, με ένα σφυρί στο δεξιό χέρι και «κόνδιον» στο αριστερό να κτυπά κι αυτός στην αλλαγή της ώρας. Το 1745 η μονή στέλνει στη Βενετία τον ιερομόναχο Αθανάσιο ελέους χάριν και βοηθείας, με την εντολή όπως από τα συναχθέντα χρήματα να προβλέψη ένα ωρολόγιον σιδηρένιον μεγάλον ωσάν εκείνα οπού συνηθίζουν εδώ (εις την Βενετίαν) να βάνουσι εις τα καμπανέλλια, πολλά χρειαζόμενον δια την μονήν.

Έξω όμως από τον περίβολο μιας μονής αλλά κοντά σ αὐτήν η, αναφερόμενοι σε σκήτες, κοντά στο Κυριακό, βρίσκεται το Κοιμητήριο, χώρος και χρόνος ενδιάμεσος, σε αναμονή της Δευτέρας Παρουσίας. Είναι ο χώρος των «πλειόνων», της αόρατης, της θριαμβεύουσας Εκκλησίας. Εξόδιος ακολουθία, μνημόσυνα, σαρανταλείτουργα, ελεημοσύνες, αφιερώματα, ολ αὐτά υπηρετούν τη συλλογική μνήμη των πατέρων, την υπέρβαση του φόβου του θανάτου, που είναι όριο του προσωπικού χώρου και χρόνου. Σε αναμονή της Ανάστασης…

Κάθε τόπος άσκησης στο Άγιον Όρος είναι ένας κόσμος έξω από τον κόσμο. Οι Αγιορείτες πατέρες ζουν κυρίως μέσα στο χρόνο της θείας λατρείας και της ιστορίας του μοναστικού σκηνώματος στο οποίο ζουν· έχουν ιδιαίτερα έντονη τη συνείδηση της συνέχειάς της. Οι νυχθήμερες ακολουθίες, οι ολονύκτιες αγρυπνίες, οι πανηγύρεις, αλλάζουν την ποιότητα του χρόνου. Ανατρέπεται ο χρόνος και αντί να μας οδηγήσει προς τον θάνατο, πηγαίνει αντίστροφα προς την ζωή, προς Αυτόν που είναι «το φως του κόσμου». Γι αὐτό δεν μετρούμε πλέον τις ημέρες από το πρωΐ ως το βράδυ, αλλά αρχίζει η λειτουργική ημέρα από τον εσπερινό˙ από το σκότος μας οδηγεί προς το φως, μέσα στο φως του Χριστού.

Ο χρόνος είναι πολύτιμος, αλλά όχι λιγοστός, λένε οι Αγιορείτες μοναχοί. Και είναι λιγότερο σημαντικός από τον καιρό, τον κατάλληλο δηλαδή χρόνο˙ την ιερή στιγμή. Ζουν το εδώ και το τώρα, σε ένα παρόν που να έχει τη γεύση των μελλόντων: θάνατος, ανάσταση, θέωση. Ο,τι κάνουν τη στιγμή αυτή πρέπει να αντέχει να δοκιμαστεί μπροστά σε αυτή τη μεγάλη και πλατειά προοπτική της αιωνιότητας.

Οι μοναχοί έχουν τη δική τους αντίληψη του χρόνου. Κάθε ώρα έχει τη δική της ποιότητα, τη δική της γεύση μέσα στην αένναη εναλλαγή προσευχής και εργασίας. Η ανατολή και η δύση του ήλιου, το μεσημέρι και τα μεσάνυχτα, το φως και το σκοτάδι αποτελούν ιερές ώρες, ξεχωριστές, αλλά και συνδεδεμένες μεταξύ τους στον καθημερινό κύκλο της θείας λατρείας. Είναι δύσκολο να φαντασθεί κανείς πόσο πολύ χρόνο περιέχει μία ημέρα στο Άγιον Όρος, αν δεν έχει εξοικειωθεί με τον αγιορείτικο ρυθμό ζωής. Και όπως έχει γραφεί: «Στο Άγιον Όρος κινείται κανείς προς τα όρια του χρόνου. Εδώ η φλόγα που καίει το φιτίλι του χρόνου είναι πολύ μικρή. Λίγο ακόμα να το τραβήξει κανείς και θα αποδεσμευθεί από αυτόν».

 

Πηγή: Πεμπτουσία

ΑΝΤΙΓΡΑΦΟΝΤΑΣ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΑ ΣΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ

Ἄρθρο τοῦ μοναχοῦ Παταπίου Καυσοκαλυβίτου πού δημοσιεύτηκε στήν ἐφημερίδα Ὀρθόδοξη Ἀλήθεια, τήν Τετάρτη 29 Ιουλίου 2020

ΤΙΜΩΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΟΣΙΟΥΣ ΑΓΙΟΡΕΙΤΕΣ ΠΑΤΕΡΕΣ

Ἄρθρο τοῦ μοναχοῦ Παταπίου Καυσοκαλυβίτου πού δημοσιεύτηκε στήν ἐφημερίδα Ὀρθόδοξη Ἀλήθεια, τήν Τετάρτη 24 Ιουνίου 2020

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΜΕΓΙΣΤΗΣ ΛΑΥΡΑΣ

τοῦ μοναχοῦ Παταπίου Καυσοκαλυβίτου

Το παραπάνω κείμενο βρίσκεται στην δικτυακή εφαρμογή για κινητά τηλέφωνα "ΛΑΥΡΙΩΤΙΚΟΝ ΕΓΚΟΛΠΙΟΝ", που διαχειρίζεται η Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας του Αγίου Όρους

ΟΤΑΝ ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΕΠΕΣΕ...

Ἄρθρο τοῦ μοναχοῦ Παταπίου Καυσοκαλυβίτου πού δημοσιεύτηκε στήν ἐφημερίδα Ὀρθόδοξη Ἀλήθεια, τήν Κυριακή 27 Μαίου 2020

ΠΑΣΧΑ ΣΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ

Ἄρθρο τοῦ μοναχοῦ Παταπίου Καυσοκαλυβίτου πού δημοσιεύτηκε στήν ἐφημερίδα Δημοκρατία, τήν Δευτέρα, 10 Απριλίου 2017