Ο ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ ΛΟΓΙΟΣ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΛΑΥΡΙΩΤΗΣ

 Παταπίου μοναχοῦ Καυσοκαλυβίτου

Ὁ ἁγιορείτης λόγιος Κύριλλος Λαυριώτης καί τά ἀνέκδοτα Συναξάρια τοῦ Τριωδίου καί τοῦ Πεντηκοσταρίου. Συμβολή στή μελέτη τοῦ ἔργου του

 

  

Ἡ μελέτη αὐτή τοῦ μοναχοῦ Παταπίου Καυσοκαλυβίτου δημοσιεύθηκε στό περιοδικό Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς 844 (2012) 27-72.

 

Για τη λήψη της μελέτης πατήστε ΕΔΩ.

Η ΕΙΣ ΑΔΟΥ ΚΑΘΟΔΟΣ

Κυρίλλου ἱερομονάχου Λαυριώτου, Συναξάρια Τριωδίου καί Πεντηκοσταρίου.

   (Ἐκδίδονται ἀπό τόν κώδ. Σκήτης Καυσοκαλυβίων 107)

Η ΕΙΣ ΑΔΟΥ ΚΑΘΟΔΟΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ. ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ Β΄ ΜΙΣΟΥ ΤΟΥ 18ου ΑΙΩΝΑ ΣΤΟ ΚΥΡΙΑΚΟ ΤΗΣ ΣΚΗΤΗΣ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΩΝ. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΙΕΡΟΜ. ΠΑΡΘΕΝΙΟΥ ΤΟΥ ΣΚΟΥΡΤΟΥ

Τῷ Μεγάλῳ Σαββάτῳ.

  Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ἔχομεν τῇ σήμερον τό ἅγιον καί μέγα Σάββατον.

               Στίχοι: Φέρων σε φεύγει Σῶτερ Ἰωσήφ πάλαι,

                            καί νῦν Ἰωσήφ ἄλλος ἐνθάπτει φέρων. //

(φ. 49α)   Τῷ ἁγίῳ καί μεγάλῳ Σαββάτῳ, τήν θεόσωμον ταφήν τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, τοῦ Θεοῦ καί Σωτῆρος ἡμῶν, καί τήν εἰς Ἄδου κάθοδον ἑορτάζομεν, δι᾿ ὧν τῆς φθορᾶς τό ἡμέτερον γένος ἀνακληθέν, πρός αἰωνίαν ζωήν μεταβέβηκε. Πασῶν γάρ ἡμερῶν αἱ ἅγιαι τεσσαρακοσταί ὑπερφέρουσι. Τούτων δέ πάλιν ἡ ἁγία αὕτη καί μεγάλη Τεσσαρακοστή. Ταύτης δέ μείζων, ἡ μεγάλη ἑβδομάς. Καί τῆς μεγάλης ἑβδομάδος πάλιν, τοῦτο τό μέγα καί ἅγιον Σάββατον. Ἐν τούτῳ γάρ κατέπαυσεν ἀπό πάντων τῶν ἔργων τῶν περί ἡμᾶς φρικτῶν μυστηρίων, καί ἡγίασεν αὐτό, τόν φυσίζωον ὑπνώσας ὕπνον καί σωτήριον. Ἀλλ᾿ ὁ μέν Ἰωσήφ, τό ἅγιον σῶμα τοῦ Κυρίου καταγαγών, ἐν μνήματι καινῷ θάπτει, ἐν τῷ κήπῳ, λίθον σφόδρα μέγαν τιθέμενος πρός τῇ εἰσόδῳ τοῦ μνήματος. Οἱ δέ Ἰουδαῖοι αἰτήσαντες ἐσφράγισαν τόν τάφον, παρά τοῦ Θεοῦ κινηθέντες πρός τοῦτο, ἵνα μᾶλλον ἡ ζωηφόρος τοῦ Κυρίου ἀνάστασις πιστωθήσεται. Τῇ ἀνεκφράστῳ σου συγκαταβάσει Χριστέ ὁ Θεός ἡμῶν, ἐλέησον ἡμᾶς. Ἀμήν. //

Ἀπόσπασμα ἀπό τή μελέτη τοῦ μοναχοῦ Παταπίου Καυσοκαλυβίτου:

«Ὁ ἁγιορείτης λόγιος Κύριλλος Λαυριώτης καί τά ἀνέκδοτα Συναξάρια τοῦ Τριωδίου καί τοῦ Πεντηκοσταρίου. Συμβολή στή μελέτη τοῦ ἔργου του», Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς 844 (2012) 27-72.

ΣΥΝΑΞΑΡΙΟΝ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ ΥΠΟ ΚΥΡΙΛΛΟΥ ΛΑΥΡΙΩΤΟΥ

Συ­να­ξά­ρι­α εἰς τὰς ἐ­πι­σή­μους ἡ­μέ­ρας τοῦ Τρι­ω­δί­ου. Συν­­τε­θέν­τα μὲν ἀ­ρί­στως ὑπὸ τοῦ Σο­φω­τά­του κυ­ρί­ου Νι­κη­φό­ρου τοῦ Ξαν­θο­πού­λου· συν­τμη­θέν­τα δὲ νῦν λί­αν συ­νε­πτυγ­μέ­νως πα­ρά­τι­νος πά­νυ ἀ­μα­θοῦς ἱ­ε­ρο­μο­νά­χου Λαυ­ρι­ώ­του.

Ἐκδίδονται ἀπό τόν κώδ. Σκήτης Καυσοκαλυβίων 107, φφ. 39α-39β

Τῇ Κυριακῇ τῆς Ὀρθοδοξίας.

Τῇ αὐ­τῇ ἡ­μέ­ρᾳ συ­νέ­τυ­χε καὶ ἡ πρώ­τη Κυ­ρι­α­κὴ τῶν
παν­σέ­πτων νη­στει­ῶν, ἐν ᾗ φαι­δρῶς ἑ­ορ­τά­ζο­μεν
τὴν ἀ­να­στή­λω­σιν τῶν θεί­ων καὶ ἁ­γί­ων εἰ­κό­νων.

Στίχοι: Τὰς οὐ πρεπόντως ἐξορίστους εἰκόνας,

χαίρω πρεπόντως προσκυνουμένας βλέπων.

Τῇ πρώ­τῃ Κυ­ρι­α­κῇ τῶν νη­στει­ῶν, τὴν ὀρ­θο­δο­ξί­αν καὶ τὴν ἀ­να­στή­λω­σιν τῶν ἁ­γί­ων καὶ σε­πτῶν εἰ­κό­νων, ἅ­πα­σα ἡ εὐ­σε­βε­στά­τη τοῦ Χρι­στοῦ ἐκ­κλη­σί­α ἑ­ορ­τά­ζειν πα­ρέ­λα­βε, γε­νο­μέ­νην πα­ρὰ τῆς ἁ­γί­ας καὶ μα­κα­ρί­ας Θε­ο­δώ­ρας βα­σι­λίσ­σης, καὶ τοῦ ἁ­γί­ου Με­θο­δί­ου πα­τρι­άρ­χου Κων­σταν­τι­νου­πό­λε­ως. Καὶ γὰρ κα­κῶς τε­λευ­τή­σαν­τος τοῦ δυ­σε­βοῦς ἐ­κεί­νου βα­σι­λέ­ως Θε­ο­φί­λου, ἡ τού­του σύ­ζυ­γος βα­σί­λισ­σα Θε­ο­δώ­ρα, εὐ­θὺς νό­μῳ συ­νο­δι­κῷ καὶ ψή­φῳ παν­τὸς τοῦ κλή­ρου, τὸν ἱ­ε­ρὸν ἐ­κεῖ­νον καὶ ἅ­γι­ον Με­θό­δι­ον, κα­νο­νι­κὸν Πα­τρι­άρ­χην τί­θη­σι. Ἔ­πει­τα συ­να­γα­γόν­τες οὗ­τοι οἱ δύ­ο, ἡ βα­σί­λισ­σα καὶ ὁ πα­τρι­άρ­χης τὸν λα­ὸν ἅ­παν­τα, καὶ τὸν κλῆ­ρον ὁ­μοῦ, ἐν τῇ τοῦ Θε­οῦ Λό­γου με­γά­λῃ ἐκ­κλη­σί­ᾳ πα­ρα­γί­νον­ται, καὶ κοι­νὴν οἱ πάν­τες δέ­η­σιν ποι­οῦν­ται ὑπὲρ τοῦ Θε­ο­φί­λου βα­σι­λέ­ως ἐν ὅ­λῃ τῇ πρώ­τῃ ἑ­βδο­μά­δι τῶν νη­στει­ῶν. Τό­τε ἡ βα­σί­λισ­σα Θε­ο­δώ­ρα βλέ­πει ἐν ὀ­νεί­ρῳ εἰς τὰ ξη­με­ρώ­μα­τα τῆς Πα­ρα­σκευ­ῆς // ὅ­τι εὑ­ρέ­θη εἰς τὸν στύ­λον τοῦ Φό­ρου, καὶ ἔ­βλε­πεν με­ρι­κοὺς ἀ­περ­χο­μέ­νους με­τὰ πολ­λοῦ θο­ρύ­βου βα­στά­ζον­τες δι­ά­φο­ρα ὄρ­γα­να καὶ ἐρ­γα­λεῖ­α κο­λα­στι­κά, καὶ ἐν τῷ μέ­σῳ αὐ­τῶν δέ­σμι­ον εἶ­χον καὶ πε­ρι­ηγ­κω­νι­σμέ­νον αὐ­τὸν τὸν Θε­ό­φι­λον. Καὶ ἀ­φοῦ ἔ­φθα­σαν εἰς τὴν Χαλ­κὴν πύ­λην, εἶ­δεν ἕ­να ἄν­δρα θαυ­μά­σι­ον κα­θή­με­νον ἔμ­προ­σθεν τῆς εἰ­κό­νος τοῦ δε­σπό­του Χρι­στοῦ. Τού­του προ­σέ­πε­σεν εἰς τοὺς πό­δας ἡ βα­σί­λισ­σα καὶ ἐ­πα­ρα­κά­λει αὐ­τὸν διὰ τὸν Θε­ό­φι­λον. Ὁ δὲ θαυ­μά­σι­ος ἐ­κεῖ­νος λέ­γει αὐ­τῇ, «Με­γά­λη σου ἡ πί­στις γύ­ναι. Γί­νω­σκε λοι­πὸν ὅ­τι διὰ τὰ δά­κρυ­ὰ σου καὶ διὰ τὴν πί­στιν σου καὶ διὰ τὴν δέ­η­σιν τῶν ἱ­ε­ρέ­ων μου, ἰ­δοῦ συγ­χω­ρῶ τὸν Θε­ό­φι­λον». Καὶ ταῦ­τα ἡ βα­σί­λισ­σα Θε­ο­δώ­ρα ἔ­βλε­πεν ἐν ὀ­νεί­ροις. Ὁ δὲ Πα­τρι­άρ­χης Με­θό­δι­ος γρά­ψας ἐν χάρ­τῃ τὰ ὀ­νό­μα­τα τῶν αἱ­ρε­τι­κῶν βα­σι­λέ­ων καὶ αὐ­τοῦ τοῦ Θε­ο­φί­λου, τὰ ἔ­βα­λεν ὑ­πο­κά­τω τῆς ἁ­γί­ας τρα­πέ­ζης. Εἰς δὲ τὰ ξη­με­ρώ­μα­τα τῆς Πα­ρα­σκευ­ῆς, καὶ αὐ­τὸς ὁ­ρᾶ προ­σευ­χό­με­νος καὶ βλέ­πει ἄγ­γε­λον φο­βε­ρὸν λέ­γον­τα αὐ­τῷ, «Εἰ­ση­κού­σθη ἡ δέ­η­σίς σου ἐ­πί­σκο­πε. Ὁ βα­σι­λεὺς Θε­ό­φι­λος ἐ­συγ­χω­ρή­θη. Ὅ­μως ἄλ­λην φο­ρὰν διὰ τοι­αῦ­τα μὴ πει­ρά­ζε­τε τὸν Θε­όν». Ἀ­κού­σας ταῦ­τα ὁ θεῖ­ος Με­θό­δι­ος, λα­βὼν τὸν χάρ­την ἐν ᾧ
ἔ­γρα­ψε τὰ ὀ­νό­μα­τα τῶν αἱ­ρε­τι­κῶν βα­σι­λέ­ων, βλέ­πει καὶ παν­τε­λῶς δὲν ἦ­τον γε­γραμ­μέ­νον τὸ ὄ­νο­μα τοῦ Θε­ο­φί­λου, ἐ­πει­δὴ εὐ­θὺς καὶ τὸ ὄ­νο­μα αὐ­τοῦ ἐξα­λεί­φθη ἀπὸ τῆς στά­σε­ως τῶν αἱ­ρε­τι­κῶν. Τό­τε θαυ­μά­σαν­τες ἅ­παν­τες τὴν φι­λαν­θρω­πί­αν τοῦ Θε­οῦ, ἐ­ποί­η­σαν λι­τα­νεί­αν με­τὰ τῶν ἁ­γί­ων εἰ­κό­νων καὶ με­τὰ τοῦ τι­μί­ου Σταυ­ροῦ, προ­πο­ρευ­ο­μέ­νης τῆς βα­σι­λίσ­σης με­τὰ τοῦ υἱ­οῦ αὐ­τῆς Μι­χα­ήλ, [καί] τοὺς μὲν εἰ­κο­νο­μά­χους ἅ­παν­τες ἀ­να­θε­μά­τι­σαν, τοὺς δὲ εὐ­σε­βεῖς εὐ­φή­μη­σαν. Καὶ τό­τε ὥ­ρι­σαν οὖ­τοι οἱ ἅ­γι­οι Πα­τέ­ρες, ἵ­να καθ΄ ἕ­κα­στον ἐ­νι­αυ­τὸν τὴν τοι­αύ­την πα­νή­γυ­ριν ποι­ῶ­σιν οἱ εὐ­σε­βεῖς, δο­ξά­ζον­τες καὶ ὑ­μνοῦν­τες τὸν Θε­ὸν εἰς τοὺς αἰ­ῶ­νας. Ἀμήν.

Ἀπόσπασμα ἀπό τή μελέτη τοῦ μοναχοῦ Παταπίου Καυσοκαλυβίτου:

«Ὁ ἁ­γι­ο­ρεί­της λό­γι­ος Κύ­ριλ­λος Λαυ­ρι­ώ­της καὶ τὰ ἀ­νέκ­δο­τα Συ­να­ξά­ρι­α τοῦ Τρι­ω­δί­ου καὶ τοῦ Πεν­τη­κο­στα­ρί­ου. Συμ­βο­λὴ στὴ με­λέ­τη τοῦ ἔρ­γου του», πού δημοσιεύτηκε στό περιοδικό Γρη­γό­ρι­ος ὁ Πα­λα­μᾶς 844 (2012) 27-72.