ΔΕΚΑΠΕΝΤΑΥΓΟΥΣΤΟΣ - ΚΟΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ

Ὁ ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ μέ τήν εὐκαιρία τῆς ἑορτῆς τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου, κατά τήν ὁποία πανηγυρίζει ἡ Καλύβη τοῦ Ἁγ. Ἀκακίου ἀλλά καί ὁλόκληρο τό Ἅγιον Ὄρος Ἄθως, πού εἶναι ἀφιερωμένο στήν Παναγία, εὔχεται σέ ὅλους τούς ἀναγνῶστες μας, ἀλλά καί τούς προσκυνητές τοῦ Ἁγίου Ὄρους ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ καί πλούσια τήν εὐλογία τοῦ Κυρίου καί τῆς ἐν πρεσβείαις ἀκοιμήτου Θεοτόκου.

 Ἡ Κοίμησις τῆς Θεοτόκου.

Τοιχογραφία (λεπτομέρεια) στό παρεκκλήσι τῆς Κοιμήσεως Θεοτόκου τῆς καλύβης Ἁγ. Ἀκακίου Καυσοκαλυβίων, 1759.

Ἐργαστήριο ἱερομον. Παρθενίου τοῦ ἐξ Ἀγράφων

ΛΑΜΠΡΗ Η ΦΕΤΙΝΗ ΠΑΝΗΓΥΡΙΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΑΚΑΚΙΟΥ ΤΟΥ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΤΟΥ

 Άρθρο του μοναχού Παταπίου Καυσοκαλυβίτου που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΑΛΗΘΕΙΑ την Τετάρτη 5 Ιουνίου 2024.

 

ΤΟ ΑΓΙΟ ΠΝΕΥΜΑ ΚΑΙ Η ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ

  [...] Σήμερα ἑορτάζουμε τό μέγα μυστήριο τῆς  ἐπιδημίας τοῦ Παναγίου Πνεύματος στόν κόσμο. Ἑορτάζουμε τήν σύσταση τοῦ  θεσμοῦ τῆς Ἐκκλησίας ὑπό τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί τήν χορηγία τῶν θείων Αὐτοῦ χαρισμάτων, ὅσες καταξιώθηκε τό ἀνθρώπινο γένος.

    Ἕνα ἀπό τά πρῶτα χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος εἶναι ἡ δυνατότητα τῆς ἐπικοινωνίας μεταξύ τῶν ἀνθρώπων: 

«Γλῶσσαι ποτέ συνεχύθησαν, διά τήν τόλμην τῆς πυργοποιΐας· γλῶσσαι δέ νῦν ἐσοφίσθησαν, διά τήν δόξαν τῆς θεογνωσίας... Τότε κατειργάσθη ἡ ἀφωνία, πρός τιμωρίαν· ἄρτι καινουργεῖται ἡ συμφωνία, πρός σωτηρίαν τῶν ψυχῶν ἡμῶν», καθώς ψάλλουμε στό Δοξαστικό τῆς Λιτῆς τοῦ Ἑσπερινοῦ τῆς Κυριακῆς τῆς Πεντηκοστῆς.

    Τό γεγονός τῆς Πεντηκοστῆς μεταξύ ἄλλων φανερώνει ὅτι ὁ ἄνθρωπος ὁ ὁποῖος ἔχει πνεῦμα Θεοῦ, μπορεῖ νά μιλάει καί νά ἀντιλαμβάνεται τήν γλώσσα τοῦ συνανθρώπου του, ξεπερνῶντας ὁποιοδήποτε σχετικό ἐμπόδιο.

  

 Στήν ἐποχή μας ὅμως, παρατηρεῖται τραγική ἔλλειψη ἐπικοινωνίας μεταξύ τῶν ἀνθρώπων, ἀκόμη καί ἀνάμεσα σέ ἐμᾶς τούς Χριστιανούς.

     Ἡ σύγχυση ἡ ὁποία ἐπικρατεῖ συχνά στήν ἀνθρώπινη ἐπικοινωνία, εἶναι ἀποτέλεσμα τῆς ἀνθρώπινης ἁμαρτίας καί τοῦ ἀνθρώπινου ἐγωκεντρισμοῦ, πού κάνει τόν ἄνθρωπο νά βλέπει ὅλους τούς συνανθρώπους του -ἀκόμη κι αὐτούς πού εἶναι πολύ πλησίον του- ὡς ἐχθρούς ἤ ὡς ἀνταγωνιστές. Αὐτή ἡ τραγική ἀνθρώπινη πραγματικότητα εἶναι ἡ αἰτία τῆς πιό βασανιστικῆς μοναξιᾶς, ἡ ὁποία τελικά εἶναι τό πιό ἀφόρητο μαρτύριο τοῦ σύγχρονου ἀνθρώπου.

    

Τό Ἅγιο Πνεῦμα ἀποθιστᾶ τήν ἐμπιστοσύνη καί τήν ἐπικοινωνία ἀνάμεσα στούς ἀνθρώπους, γιατί δέν εἶναι πνεῦμα ἀνταγωνισμοῦ, ἀλλά πνεῦμα προσφορᾶς. Ὁ ἄνθρωπος ὁ ὁποῖος ἔχει τό πνεῦμα τοῦ Θεοῦ δέν σκέπτεται τί θά πάρει ἀπό τόν ἄλλον, ἀλλά τί θά τοῦ προσφέρει. Δέν βλέπει τόν συνάνθρωπόν του ὡς ἀνταγωνιστή ἀλλά ὡς συναγωνιστή. Δέν προσπαθεῖ νά ἐξασφαλίσει γιά τόν ἑαυτό του τήν καλλίτερη θέση, ἀλλά νά βοηθήσει τόν συνάνθρωπό του νά τήν πάρει.

[...] Μόνον ὅταν συγκλονιστοῦν οἱ καρδιές μας ἀπό τήν εἰλικρινῆ ἀγάπη γιά τόν συνάνθρωπο, θά φλογιστοῦν καί ἀπό τόν θεῖο ἔρωτα πού φλόγισε τίς καρδιές πάντων τῶν Ἁγίων. Καί τότε θά συναντήσουμε τόν γλυκύτατο Ἰησοῦ, ὅπως οἱ Μυροφόρες μετά τήν Ἀνάσταση. Καί τότε ἡ περίοδος τῆς Πεντηκοστῆς καί μετά τήν Πεντηκοστή, θά εἶναι μία περίοδος πλημμυρισμένη ἀπό τό ἀνέσπερο φῶς τῆς Ἀναστάσεως καί τήν λυτρωτική παρουσία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, πού θά γεμίζει τήν ζωήν μας μέ τήν ἐλπίδα τῆς σωτηρίας μας καί τήν χαρά ἐκείνην τήν ὁποίαν ὑποσχέθηκε ὁ Κύριος στούς ἀγαπῶντες Αὐτόν. 

 

Ἀποσπάσματα ὁμιλίας τοῦ συγγραφέα κατά τήν Θεία Λειτουργία στήν πανηγυρίζουσα Ἱερά Μονή Ἁγίας Τριάδος στά Χανιά τῆς Κρήτης, πού εἶναι Μετόχι τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Σινᾶ. Κυριακή τῆς Πεντηκοστῆς 23 Ἰουνίου 2024.

ΣΥΝΤΑΓΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΘΩΝΙΚΟ ΛΑΧΑΝΟΚΗΠΟ 6

 

                 Κολοκυθοανθοί μέ αὐγά κοκκινιστά

Γιά τή συνταγή (γιά 3 ἄτομα) θά χρειαστοῦμε:

Κολοκυθοανθούς 12 καί λίγα πολύ μικρά κολοκυθάκια φρέσκα

Αὐγά 6

Ντομάτες ½ κιλό

Πιπεριές, πράσινες καί κόκκινες ½ κιλό

Ἐλαιόλαδο, ἕνα φλυτζάνι τοῦ καφέ

Ἁλάτι καί πιπέρι

 

 Ἐκτέλεση:

Πλένουμε τίς ντομάτες, τούς κολοκυθοανθούς καί τίς πιπεριές, πού μόλις μαζέψαμε ἀπό τόν κῆπο.

Διαλέγουμε τίς πιό ὥριμες ντομάτες καί τίς τρίβουμε στόν τρίφτη γιά νά γίνουν χυμός, τόν ὁποῖο βράζουμε σέ ἕνα τηγάνι, χωρίς νά προσθέσουμε νερό. Ρίχνουμε ἁλάτι καί πιπέρι.

 Μόλις πάρει μιά βράση ρίχνουμε μέσα τίς πιπεριές ψιλοκομμένες, τά μικρά κολοκυθάκια ψιλοτεμαχισμένα καί τούς κολοκυθοανθούς ὁλόκληρους. Βράζουμε τό μίγμα γιά 10 λεπτά. Στή συνέχεια προσθέτουμε τό ἐλαιόλαδο, ἀνακατεύοντας. Τέλος, ἔπειτα ἀπό 5 λεπτά ρίχνουμε μέσα τά αὐγά, διάσπαρτα, μέσα στό τηγάνι.

Μέ ἕνα πηρούνι φροντίζουμε, χωρίς νά σπάσουμε τούς κρόκους, νά ἀναμιχθεῖ τό ἀσπράδι μέ τά ὑπόλοιπα ὑλικά, σέ ὅλη τήν ἐπιφάνεια τοῦ σκεύους. 

Ρίχνουμε λίγο πιπέρι πάνω στούς κρόκους τῶν αὐγῶν καί σβήνουμε τή φωτιά, σκεπάζοντας μέ ἕνα καπάκι τό τηγάνι.

ΣΥΝΤΑΓΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΘΩΝΙΚΟ ΛΑΧΑΝΟΚΗΠΟ 5

 

Σταμναγκάθι μέ χταπόδι καί ντοματίνια

Ο ΚΗΠΟΣ ΤΟΥ ΑΓ. ΑΚΑΚΙΟΥ ΣΤΑ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ

Γιά τή συνταγή (γιά 3 ἄτομα) χρειαζόμαστε:

Σταμναγκάθι  ½ κιλό 

φρέσκα ντοματίνια ἤ κομμάτια ντομάτας

Χταπόδι 1 κιλό περίπου

Κρεμμύδι ἤ φρέσκα κρεμμυδάκια

ἐλαιόλαδο

ἁλάτι καί πιπέρι

Καθαρίζουμε καί στή συνέχεια, πλένουμε τά χόρτα πολύ καλά. Τά βράζουμε γιά 5 λεπτά σέ καλά ἁλατισμένο νερό καί μετά τά στραγγίζουμε.

Βράζουμε τό χταπόδι μέ πολύ λίγο νερό (ἕνα φλυτζάνι τσαγιοῦ) καί στή συνέχεια τό τεμαχίζουμε.

       Σέ ἕνα χαμηλό σκεῦος (νταβαδάκι) τσιγαρίζουμε τό κρεμμύδι στό ἐλαιόλαδο καί στή συνέχεια προσθέτουμε τό χταπόδι, ἀνακατεύοντας καλά γιά νά δέσουν οἱ γεύσεις. Ἔπειτα προσθέτουμε λίγο νερό καί ἀφήνουμε νά βράσει γιά 10 λεπτά. 

Προσθέτουμε τό σταμναγκάθι καί τά ντοματίνια καί ἀφήνουμε νά βράσει τό μίγμα γιά ἄλλα 5 λεπτά.

Σερβίρουμε μέ φρεσκοτριμμένο πιπέρι καί ὠμό ἐλαιόλαδο.

Το υμνογραφικό έργο του οσίου Γερασίμου του Μικραγιαννανίτου

 Τοῦ μοναχοῦ Παταπίου Καυσοκαλυβίτου, Δρ. Θεολογίας στην Romfea.gr

 

Ἕνας ἀπό τούς μεγαλύτερους Ἁγιορεῖτες λογίους τοῦ περασμένου αἰῶνα καί κυρίως ὁ παραγωγικότερος ὑμνογράφος τῆς μεταβυζαντινῆς ἐποχῆς, μέ διεθνῆ μάλιστα ἀναγνώριση, εἶναι πανθομολογουμένως ὁ προσφάτως ἁγιοκαταταχθείς ὅσιος Γεράσιμος ὁ Μικραγιαννανίτης (5 Σεπτεμβρίου 1903/5 - 7 Δεκεμβρίου 1991).

Τὸ ἔργο του γνώρισε μεγάλη ἀπήχηση καὶ ἡ φήμη του ὡς ὑμνογράφου ξεπέρασε σύντομα τόν περίβολο τοῦ ἀσκητικοῦ κελλὶου του στήν ἔρημο τῆς Μικρᾶς Ἁγίας Ἄννας καὶ διαδόθηκε σὲ ὁλόκληρο τὸ Ἅγιον Ὄρος καί πέραν αὐτοῦ. Ἰδιαίτερα ἀξιομνημόνευτο εἶναι τὸ γεγονὸς ὅτι ἡ ἀναγνώριση τοῦ ἔργου δὲν συνέβη κατὰ τὸ τέλος ἢ ἔστω τὴν διάρκεια τῆς ὑμνογραφικῆς παραγωγῆς, ἀλλὰ ἤδη ἀπὸ τὰ πρώιμα στάδιά της.

Τά χαρακτηριστικά πού κοσμοῦν τό ἔργο του εἶναι τό γνήσιο ἐκκλησιαστικό, πατερικό καί μυσταγωγικό ύφος, ἡ ἄριστη δογματική ὁρολογία, τό ἄρτιο ἐπίπεδο τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας, καθώς καί ἡ πρωτότυπη -ὁρισμένες φορές- μορφή τῆς ἐκκλησιαστικῆς του ποίησης.

Τό πλούσιο ὑμνογραφικό του ἔργο ὑπολογίζεται σέ περισσότερες ἀπό 2000 ἱερές Ἀκολουθίες. Ὁ ὅσιος Γεράσιμος εἶναι μιὰ ἀπὸ τὶς σπάνιες περιπτώσεις ὑμνογράφων, τῶν ὁποίων τὸ μεγαλύτερο μέρος τοῦ ἔργου ἀξιοποιήθηκε ἀμέσως στὴν λειτουργικὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία ἀποδέχθηκε πολὺ νωρὶς τὸ ἔργο τοῦ νέου ὑμνογράφου της καὶ τὸ ἐνέταξε στή θεία λατρεία, παράλληλα μὲ τὰ ἔργα τῶν προγενέστερων μεγάλων ὑμνογράφων.

Ἡ εὐρεία ἀπήχηση τοῦ ἔργου τοῦ ὁσίου Γερασίμου ἐπιβεβαιώνεται καὶ ἀπὸ τὴν μεγάλη ζήτηση διαφόρων Ἀκολουθιῶν ἀπὸ ὁλόκληρο τὸν κόσμο, προκειμένου νὰ συμπληρωθοῦν τὰ ἐκκλησιαστικὰ λειτουργικά βιβλία. Ὁρισμένες ἀπό τίς Ἀκολουθίες μεταφράστηκαν σέ διάφορες γλώσσες (σλαβικές, ἀραβική, γεωργιανική, ρουμανική, ἀγγλική, γαλλική, γερμανική καί ὀλλανδική). Ἀπό τό κολοσσιαῖο αὐτό ἔργο μόνο ἕνα μικρό μέρος ἔχει δημοσιευθεῖ, ἐνῶ τό μεγαλύτερο μέρος παραμένει ἀδημοσίευτο. Αὐτὸ ὀφείλεται στὸ γεγονὸς ὅτι πολλὲς Ἀκολουθίες κυκλοφοροῦν εὐρύτατα σὲ δακτυλογραφημένα φωτοαντίγραφα.

Ὁ ὅσιος Γεράσιμος διετέλεσε ἐπίσης βιβλιοθηκάριος καί τυπικάρης τοῦ Κυριακοῦ τῆς Σκήτης τῆς Ἁγίας Ἄννης. Ὡς βιβλιοθηκάριος μάλιστα συνέταξε καί δημοσίευσε τόν Κατάλογο τῶν χειρογράφων κωδίκων τῆς Βιβλιοθήκης τοῦ Κυριακοῦ τῆς Σκήτης.

Με την ἰδιότητά του μάλιστα αὐτή βοήθησε πολλούς ἐπιστήμονες και ἐρευνητές στον ἐντοπισμό και την ἀπόκτηση ἀντιγράφων τῶν χειρογράφων. Ὁ ἴδιος συνέταξε ἀξιόλογες μελέτες και ἄρθρα. Ἐκτιμώντας τη φιλεργία και τη συνέπεια τῆς ἐργασίας του, ἡ μονή Ἁγίου Παύλου, ἐπί ἡγουμένου Σεραφείμ, τοῦ ἀνέθεσε την ἀνασυγκρότηση και ταξινόμηση τῆς βιβλιοθήκης της. Το 1963 ἡ Μεγίστη Λαύρα τον ὅρισε τελετάρχη στον ἑορτασμό τῆς Χιλιετηρίδας τοῦ Ἁγίου Ὄρους και τοῦ ἀνέθεσε τη σύνταξη τῆς σχετικῆς Ἀκολουθίας. Τέλος, το 1969 ἡ Ἱερά Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος τον διόρισε ἀναπληρωματικό μέλος τῆς μόνιμης Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς ἐπί τοῦ Μοναχισμοῦ.

Ὅπως ἦταν φυσικό, ἡ καθολική ἀναγνώριση τῆς ἀξίας τοῦ ἔργου τοῦ ὁσίου Γερασίμου στάθηκε ἡ αἰτία γιά τήν ἀπονομὴ πρός τό σεβάσμιο πρόσωπό του διαφόρων διακρίσεων, τόσο ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία ὅσο καὶ ἀπὸ τὴν Πολιτεία. Ἔτσι, τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο στίς 25 Αὐγούστου 1955 τοῦ ἀπέδωσε τήν ἀνώτατη ἐκκλησιαστικὴ διάκριση τοῦ Ὑμνογράφου τῆς Μεγάλης τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας ἐνῶ στίς 28 Δεκεμβρίου 1968, ἡ Ἀκαδημία Ἀθηνῶν τόν τίμησε σέ πανηγυρική συνεδρίασή της, ἀπονέμοντάς του ἀργυρό μετάλλιο «διά τό ὑπέροχον ὑμνογραφικόν του ἔργον, τό ὁποῖον τιμᾶ τήν ἑλληνικήν γραμματείαν καί τήν θρησκευτικήν ποίησιν».

Τέλος, στίς 10 Ἰανουαρίου 2023 ἡ ἱερά Σύνοδος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου ἀποφάσισε τήν κατάταξη τοῦ ὁσίου Γερασίμου Μικραγιαννανίτου στό Ἁγιολόγιο τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας. Ἡ μνήμη του τιμᾶται στίς 7 Δεκεμβρίου.

Στήν παρούσα εἰσήγηση, ἐκτός ἀπό τήν ἀναφορά στή ζωή καί στό σύνολο τοῦ ὑμνογραφικοῦ ἔργου, παρουσιάστηκαν τά εὑρήματα ἀπό τή νεώτερη ἔρευνα περί τοῦ ὑμναγιολογικοῦ ἔργου τοῦ ὁσίου Γερασίμου, πού ἀφοροῦν σέ ἄγνωστα καί ἀδημοσίευτα ὑμνογραφήματα (ἀνάμεσά τους καί τά πρωϊμότερα ποιητικά του ἔργα χρονολογημένα ἀπό τό 1926 καί ἐντεῦθεν) ἀλλά καί στόν τρόπο συγκροτήσεως ὑμνογραφικῶν συλλογῶν ὅπως ὁ Ἐνιαύσιος Στέφανος.

Ἰδιαίτερη ἔμφαση δίνεται στά ἁγιολογικά κείμενα τοῦ ὁσίου Γερασίμου ὅπως βιογραφίες - Συναξάρια ἁγίων ἀλλά καί Ὑπομνήματα γιά διάφορες ἑορτές καί λειτουργικές ἀνάγκες, κυρίως ἁγιορειτικῶν μοναστικῶν σκηνωμάτων.

Πρόκειται γιά ἔργα τῆς σημαίνουσας αὐτῆς ἁγιορειτικῆς προσωπικότητας, στά ὁποῖα ἡ μέχρι σήμερα ἔρευνα δέν ἔχει ἐστιάσει.

Ἀπόσπασμα ἀπό τήν εἰσήγηση τοῦ συγγραφέα στό Συνέδριο ‘’Ὀρθόδοξος Μοναχισμός καί Ὑμνογραφία’’, πού διοργάνωσε ἡ Ἱερά Μητρόπολις Βεροίας στό πλαίσιο τῶν Λ΄ Παυλείων. Πανελλήνιο Προσκύνημα Παναγίας Σουμελᾶ, Σάββατο 8 Ἰουνίου 2024.

Πηγή: Romfea.gr

Η ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΗ ΤΕΧΝΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

Ἠ Τέχνη τῆς Ψαλτικῆς

Ἄδοντες καί ψάλλοντες κατά τήν ἀγρυπνία τῆς Πανηγύρεως τοῦ Ἁγίου Ἀκακίου.

 Χορός Ἁγιορειτῶν πατέρων. Κυριακή τῶν Μυροφόρων 2024.

                                                          Φωτογραφία Παταπίου μοναχοῦ