Ο ΑΓΙΟΣ ΝΕΟΜΑΡΤΥΣ ΜΙΧΑΗΛ Ο ΕΞ ΑΓΡΑΦΩΝ. ΕΜΑΡΤΥΡΗΣΕ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 1544

«Ὅ Ἅγιος Μηχαήλ / Γρανίτζης». Φορητή εἰκόνα τοῦ τέλους τοῦ 18ου αἰ. Ναός Ὑπαπαντῆς Θεσσαλονίκης.

Ὁ δέ ἅγιος Μιχαήλ ἐμαρτύρησε τοιουτοτρόπως. Οὗτος ἦν ἐκ μιᾶς χώρας τῶν Ἀγράφων Γρανίτζας λεγομένης. Διαλεγόμενος οὖν ποτέ μέ τινα τουρκόπουλον περί πίστεως, ἠκούσθη καί ἀπό τόν χότζαν διαβαίνοντα τότε ἀπό ἐκεῖ, ὅστις συναθροίσας καί ἄλλους Τούρκους, συνέλαβον τόν μάρτυρα, καί παρέστησαν εἰς τό κριτήριον, βοῶντες κατ᾿ αὐτοῦ. Ὁ δέ μάρτυς εἰς τόσην θεολογίαν παρετάθη, καί τόσον ἐξουθένησε τόν ψευδοπροφήτην, ὅσον ἐξέπληξεν ἅπαντας. Διά τό ὁποῖον βασανισθείς πρότερον ἱκανῶς, ἐπυρπολήθη τῷ 1544».

   Μικρό συναξάρι τοῦ ἁγίου Μιχαήλ που βρίσκεται σέ νεομαρτυρολογικό κείμενο ὑπό τόν τίτλο:

«Συνοπτική διήγησις πάντων τῶν Ἁγίων Νεομαρτύρων, ὅσοι μετά τήν ἅλωσιν τῆς Κωνσταντινουπόλεως ὑπέρ Χριστοῦ γενναίως ἐνήθλησαν, ἐπί τῆς τῶν Ἀγαρηνῶν βασιλείας κληρικοί τε καί λαϊκοί»[1].

[1] Κώδ. Καυσοκαλυβίων 124, σσ. 13-60, τοῦ ΙΘ΄ αἰ (βλ. Παταπίου Καυσοκαλυβίτου, μοναχοῦ, Κατάλογος τῶν Χειρογράφων Κωδίκων τοῦ Κυριακοῦ τῆς Σκήτης Ἁγίας Τριάδος Καυσοκαλυβίων, ἔκδ. Ἀντ. Σταμούλης, Θεσσαλονίκη 2005, σ. 183). Ἔκδοση τῆς Διήγησης στό:

Παταπίου Καυσοκαλυβίτου, μοναχοῦ - Βαρβούνη Μ., Καυσοκαλυβίτικα Νεομαρτυρολογικά. Ὑμνολογικά καί ἁγιολογικά ἀνέκδοτα κείμενα περί Νεομαρτύρων ἀπό τή Βιβλιοθήκη τῆς Σκήτης Καυσοκαλυβίων, ἔκδ. Ἠρόδοτος, Θεσσαλονίκη 2003, σ. 55-102.

Παραλλαγή τῆς διηγήσεως αὐτῆς ὑπό τόν τίτλο: «Συνοπτική διήγησις εἰς τά περί τῶν Ἁγίων πάντων νεοφανῶν Μαρτύρων ἀγωνίσματα, ὅσοι δηλοῦν ὅτι μετά τήν ἅλωσιν τῆς Κωνσταντινουπόλεως ὑπέρ Χριστοῦ γενναίως ἐνήθλησαν ἐπί τῆς τῶν ἀθέων Ἀγαρηνῶν μιαρωτάτης βασιλείας» βρίσκουμε στόν κώδ. Καυσοκαλυβίων 157, σσ. 35-74, τοῦ ἔτους 1908 (Παταπίου μον., Κατάλογος, ὅ.π., σ. 230), ἐκδόθηκε στό παραπάνω ἔργο τῶν Παταπίου μον.-Βαρβούνη Μ., Καυσοκαλυβίτικα Νεομαρτυρολογικά, ὅ.π., σ. 103-164.

ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΣ ΣΕΡΓΙΟΣ ΜΑΚΡΑΙΟΣ

ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΗ ΠΡΟΣΩΠΟΓΡΑΦΙΑ

Ἱερομόναχος Σέργιος Μακραῖος (1734/40 - 1819). Διδάσκαλος καί σχολάρχης τῆς Μεγάλης τοῦ Γένους Σχολῆς. Καταγόταν ἀπό τό Φουρνᾶ τῶν Ἀγράφων καί μαθήτευσε ἀρχικά στή σχολή τῶν Ἀγράφων ὑπό τόν ἱερομόναχο Θεοφάνη τόν ἐξ Ἀγράφων, καθώς καί στά Ἰωάννινα, γιά νά καταλήξει στήν Ἀθωνιάδα ὡς μαθητής τοῦ Εὐγένιου Βούλγαρη· τόν τελευταῖο ἀντικατέστησε γιά μικρό χρονικό διάστημα, ὅταν αὐτός ἀποχώρησε ἀπό τή Σχολή. Τό Δεκέμβριο τοῦ 1779 ἀναλαμβάνει τή διεύθυνση τῆς Πατριαρχικῆς Σχολῆς, θέση τήν ὁποία διατηρεῖ ὥς τό 1793. Τό 1794 ἐπαναπροσλαμβάνεται στήν ἴδια Σχολή λειτουργώντας ὡς διδάσκαλος τῶν γραμματικῶν ὥς τό 1801, ὁπότε παραιτεῖται καί ἀποσύρεται στό Ἁγιοταφιτικό Μετόχιο τῆς Κωνσταντινουπόλεως μέχρι τό θάνατό του τό Μάρτιο τοῦ 1816. Τό συγγραφικό του ἔργο περιλαμβάνει -πέραν τῶν διδασκαλικῶν του ἐγχειριδίων- κυρίως ἐκκλησιαστικά κείμενα.

Περί αὐτοῦ βλ. ἐνδεικτικά: Ζαχαρόπουλου Γ., «Ἕλληνες λόγιοι τῆς Τουρκοκρατίας: Σέργιος Μακραῖος, ὁ διδάσκαλος τῶν ἐπιστημῶν ἐν τῇ Πατριαρχικῇ Ἀκαδημίᾳ», Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς 53 (1970), 44-69.

ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ, ΠΗΛΙΟ, ΜΑΓΝΗΣΙΑ, ΜΙΑ ΑΜΦΙΔΡΟΜΗ ΣΧΕΣΗ• 15ος-21ος ΑΙΩΝΑΣ

Πρωτ. Χαρίλαος Παπαγεωργίου

Πτ. Θ. & Φ., Γραμματεύς Ι. Μ. Δ., Υπεύθυνος Ιστορικού Αρχείου

Καρπός της αγωνίας και του αγώνα του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας κ. Ιγνατίου να περισωθεί και να προβληθεί ο πολιτιστικός μας θησαυρός αποτέλεσε η διοργάνωση της Τρίτης Επιστημονικής Ημερίδας του Ιστορικού Αρχείου της Ιεράς Μητροπόλεώς μας, με θέμα « ΑΠΟΝ ΟΡΟΣ, ΠΗΛΙΟ, ΜΑΓΝΗΣΙΑ, ΜΙΑ ΑΜΦΙΔΡΟΜΗ ΣΧΕΣΗ 15ος - 21ος αιώνας». Η Ημερίδα διοργανώθηκε με ευθύνη της Ιεράς Μητροπόλεώς μας στο τριήμερο 3, 4 και 5 Δεκεμβρίου 2004 και φιλοξενήθηκε στούς χώρους του Πνευματικού μας Κεντρου στο Βολο. Οι εργασίες ξεκίνησαν το απόγευμα της Παρασκευής 3 Δεκεμβρίου με Αγιασμό που τέλεσε ο Σεβασμιώτατος. Η Χορωδία του Πρωτοψάλτη και καθηγητή Παραδοσιακής Μουσικής κ. Κωστα Καραγκούνη απέδωσε βυζαντινούς αγιορείτικους ύμνους ενώ ακολούθησαν οι χαιρετισμοί των επισήμων κ.κ. Αναστ. Στρατηγόπουλου, αντιδημάρχου Βολου και Κ. Αλεξογιάννη, Προϊσταμένου του Γραφείου Β/βάθμιας Εκπαίδευσης Μαγνησίας. Ο Σεβασμιώτατος στον εναρκτήριο χαιρετισμό του υπογράμμισε την καθιέρωση των Επιστημονικών Ημερίδων του Αρχείου μας ως τακτικού θεσμού στην τοπική κοινωνία και στα πολιτιστικά της δρώμενα. Παράλληλα μίλησε και για την έκδοση των πρακτικών της Πρώτης Ημερίδας του 2001 και παρουσίασε με θερμά λόγια τούς εκλεκτούς ομιλητές χάρη στην πλειάδα των οποίων «επιχειρείται να φωτισθεί τούτη η πτυχή της τοπικής μας Ιστορίας, των σχέσεων δηλαδή που αναπτύχθηκαν και αναπτύσσονται μεταξύ της Μαγνησίας και του Περιβολιού της Παναγίας». Ακολούθησε η προβολή της ταινίας « Αθως. Χιλια χρόνια σαν μια ημέρα», παραγωγής γερμανικού καναλιού. Κατόπιν πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια της έκθεσης εικαστικών του γνωστού καλλιτέχνη κ. Αστέρη Γκέκα με θέμα· «Της ερήμου πολίτης - Αγιος Διονύσιος ο εν Ολύμπω».

Οι κύριες επιστημονικές εργασίες της Ημερίδας ξεκίνησαν την επόμενη μέρα 4 Δεκεμβρίου 2004 με την τέλεση της Θ. Λειτουργίας στο παρεκκλήσιο του Πνευματικού Κεντρου και τις επακόλουθες πρωινές και απογευματινές συνεδριάσεις και συγκεκριμένα· Κατά την πρώτη συνεδρία, όπου προήδρευσε ο ελλογιμώτατος Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ. κ. Απόστολος Γλαβίνας, μίλησαν· Ο Αρχιμανδρίτης Νικόδημος Σκρέττας, Λεκτορας Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ. με θέμα· «ΚΟΛΛΥΒΑΔΕΣ. ΟΙ ΦΙΛΟΚΑΛΙΚΟΙ ΜΥΣΤΑΓΩΓΟΙ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΕΩΣ», ο κ. Αντώνιος Παπαδόπουλος, ομότιμος Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ., με θέμα· «Ο ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΒΑΣΙΛΑΣ ΕΓΚΩΜΙΑΖΕΙ ΤΟΝ ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΟ ΜΟΝΑΧΙΣΜΟ ΔΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ», ο Μοναχός Γερων Μαξιμος Ιβηρίτης με θέμα· «Ι. ΜΑΓΝΗΤΕΣ ΙΒΗΡΙΤΑΙ ΜΟΝΑΧΟΙ. ΙΙ. Ο ΙΒΗΡΙΤΗΣ ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο Ε'» και τελευταία ανεγνώσθη η εισήγηση του κ. Σωτηρίου Μπαλατσούκα, Διδάκτορος Θεολογίας Α.Π.Θ. και καθηγητού Α.Ε.Σ.Θ., με θέμα· «ΤΟ ΜΟΝΑΧΙΚΟ-ΑΣΚΗΤΙΚΟ ΙΔΕΩΔΕΣ ΤΟΥ ΑΠΟ ΜΕΤΕΩΡΩΝ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΑΙΜΙΛΙΑΝΟΥ ΣΙΜΩΝΟΠΕΤΡΙΤΟΥ». Στον Β' Κυκλο των εισηγήσεων προήδρευσε ο ελλογιμώτατος καθηγητής της Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ. κ. Γεώργιος Μαρτζέλος και παρουσίασαν τα θέματά τους· ο κ. Απόστολος Γλαβίνας, Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ. για τον «Αγιο διονυσιο το θετταλο, Ιδρυτή τΗς ΙερΑς μονΗς ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΟΣ ΣΟΥΡΒΙΑΣ». Ο Αρχιμανδρίτης Νεκτάριος Δρόσος, Υποψήφιος Διδάκτωρ, Αρχιερατικός Επίτροπος Αγιάς για τον «ΑΓΙΟΡΕΙΤΗ ΟΣΙΟΜΑΡΤΥΡΑ ΑΓΙΟ ΔΑΜΙΑΝΟ, ΚΤΙΤΟΡΑ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΤΙΜΙΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ ΑΝΑΤΟΛΗΣ». Ο μοναχός Πατάπιος Καυσοκαλυβίτης για τον «ΑΓΙΟ ΑΚΑΚΙΟ ΤΟΝ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΤΗ, ΤΗΝ ΙΕΡΑ ΣΚΗΤΗ ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΟΣ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΩΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΟΣ ΣΟΥΡΒΙΑΣ». Τελος η μοναχή Αρχαγγέλη της Ιεράς Μονής Ταξιαρχών Νηλείας ολοκλήρωσε τον κύκλο των εισηγήσεων παρουσιάζοντας τη μορφή του «ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΓΑΒΡΙΗΛ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ, ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΤΗ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΠΑΜΜΕΓΙΣΤΩΝ ΤΑΞΙΑΡΧΩΝ ΝΗΛΕΙΑΣ».

Στην πρώτη απογευματινή συνεδρίαση πρόεδρος ήταν ο ελλογιμώτατος καθηγητής κ. Αντώνιος Παπαδόπουλος ενώ αναπτύχθηκαν τα θέματα· Ο κ. Γεώργιος Μαρτζέλος , Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ. μίλησε για «ΤΟΝ ΥΜΝΟΓΡΑΦΟ ΑΓΙΩΝ ΤΗΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ΓΕΡΑΣΙΜΟ ΜΙΚΡΑΓΙΑΝΝΑΝΙΤΗ» Ο κ. Απόστολος Ζαχαρός, Διδάκτορας Θεολογίας Α.Π.Θ., Καθηγητής Μ.Ε. για το «ΜΟΝΑΧΟ ΙΑΚΩΒΟ ΚΩΦΟ ΤΟΝ ΝΕΟΣΚΗΤΙΩΤΗ, ΣΥΝΘΕΤΗ ΑΚΟΛΟΥΘΙΑΣ ΤΟΥ ΝΕΟΜΑΡΤΥΡΟΣ ΑΓΙΟΥ ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ». Ο κ. Κωνσταντίνος Καραγκούνης, Διδάκτορας Μουσικολογίας και Καθηγητής Μ.Ε. για το «ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΟ ΥΦΟΣ ΣΤΗ ΜΑΓΝΗΣΙΑΚΗ ΨΑΛΤΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ». Οι εργασίες ολοκληρώθηκαν με τη δεύτερη απογευματινή συνεδρία, όπου προήδρευσε ο ελλογιμώτατος κ. Λαζαρος Δεριζιώτης, τ. έφορος 7ης Ε.Β.Α. και ανέπτυξαν τα θέματά τους· ο Μοναχός Μωυσής Αγιορείτης για τούς «ΑΓΙΟΡΕΙΤΕΣ ΙΔΡΥΤΕΣ ΚΟΙΝΟΒΙΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΤΕΣ ΜΟΝΩΝ ΣΤΗΝ Ι. Μ. ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΒΟΡΕΙΕΣ ΣΠΟΡΑΔΕΣ (15ος -20ος αι.)». Ο κ. Συμεών Πασχαλίδης, Λεκτορας Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ. για τη «ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΗ ΝΕΟΜΑΡΤΥΡΟΛΟΓΙΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ ΤΟΥ ΚΑΙΣΑΡΙΟΥ ΔΑΠΟΝΤΕ». Τελος αναγνώσθηκε και η εισήγηση του πρεσβυτέρου π. Κωνσταντίνου Καλλιανού για «Ι. ΤΑ ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΑ ΜΕΤΟΧΙΑ ΤΩΝ βορείων σποραδων ΙΙ. Η Ιδρυση, Η προσφορά και Η Επίδραση τούσ στην Ορθόδοξη πνευματική ζωη τΩν κατοίκων».

Την επομένη, Κυριακή 5 Δεκεμβρίου, ετελέσθη από τον Σεβασμιώτατο Αρχιερατική Θεία Λειτουργία στο Μητροπολιτικό Ιερό Ναο Αγίου Νικολάου Βολου. Κατόπιν στην αίθουσα Τεχνης « Ηλίου Μελαθρον» του Ιδρύματος Αδελφών Δεληγεώργη πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια της Εκθεσης εικαστικών του π. Αναστασίου Αγιορείτου, με θέμα «ΑΘΩΝΙΚΑ ΔΙΠΤΥΧΑ» και της έκθεσης φωτογραφίας του φωτογράφου και ιατρού κ. Κων/νου Αντωνοπούλου με θέμα· «ΜΑΤΙΕΣ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΟΛΙ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ». Οι εκδηλώσεις έκλεισαν με την παρουσίαση του τόμου των Πρακτικών της 1ης Επιστημονικής Ημερίδας του 2001 από τούς κ.κ. Χαράλαμπο Χαρίτο, Καθηγητή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, κ. Χρήστο Ξενάκη, τ. Λυκειάρχη και ιδιαίτερο γραμματέα του Σεβ. Μητροπολίτου και τον κ. Λαζαρο Δεριζιώτη, τ. Εφορο της 7ης Ε.Β.Α.

Με την Ημερίδα αυτή καταδείχθηκε η μακραίωνη σχέση της Μαγνησίας με το Αγιον Ορος, όπως αποτυπώνεται στην ίδρυση η την επάνδρωση μοναστηριών στο Πηλιο και το Ορος των Κελλίων που εκτείνεται προς την επαρχία της Αγιάς. Γι’ αυτό εξάλλου στη συνείδηση των πιστών το Πηλιο καθιερώθηκε ως το « Αγιον Ορος» της Θεσσαλίας και το έμψυχο δυναμικό του πολλές φορές μεταφυτεύθηκε στον Αθωνα. Στη μακρά διαδρομή των χρόνων άπό τον 15ο αιώνα και μετά έως σήμερα υπήρξε μια διαρκής και αδιάκοπη αφιέρωση μοναχών από τη Μαγνησία στο Αγιον Ορος και μια ασταμάτητη μετάδοση πνευματικών εμπειριών του Αγιώνυμου Ορους στην εκκλησιαστική επαρχία της Δημητριάδος και τις Βορειες Σποράδες. Παράλληλα, μορφές της Εκκλησίας και του Γενους διήλθαν και διέρχονται την περιοχή μας προερχόμενοι από το Αγιον Ορος, στηρίζοντας το λαο σε εποχές δύσκολες, κάτι που και στις μέρες μας συνεχίζεται με τις μετακλήσεις αγιορειτών πατέρων. Η Μαγνησία, ακόμη και σήμερα εξακολουθεί να προσφέρει στον Αθωνα πλειάδα εκλεκτών μοναχών και σεβασμίων γερόντων, που αποτελούν πνευματικά κεφάλαια.

ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΑΡΙ ΣΤΟ ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΤΩΝ ΚΡΥΩΝ ΝΕΡΩΝ ΣΤΗΝ ΚΕΡΑΣΙΑ ΤΗΣ ΜΕΓΙΣΤΗΣ ΛΑΥΡΑΣ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΚΟΥΤΟΥΔΗΣ

ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΘΗΓΟΥΜΕΝΟΥ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΜΕΓΙΣΤΗΣ ΛΑΥΡΑΣ ΣΕ ΜΟΝΑΣΤΙΚΗ ΣΥΝΑΞΗ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΠΡΕΒΕΖΗΣ

Ἀρχιμανδρίτου Προδρόμου Λαυριώτου

Σεβασμιώτατε, σεβαστοί πατέρες, σεβαστές γερόντισσες.

   Μέ τήν χάριν τοῦ Θεοῦ, προέρχομαι ἀπό ἕναν ἱερόν τόπον, τό Ἅγιον Ὄρος, ὅπου εἰς τό πέρασμα ἔνδεκα αἰώνων ἀδιαλείπτου ἱστορίας τοῦ ἀθωνικοῦ μοναχισμοῦ, οἱ Ἁγιορεῖται πατέρες, μέ γενάρχην τόν ὅσιον Ἀθανάσιον τόν ἐν τῷ Ἄθῳ, ἀνεδείχθησαν εὐθαρσεῖς πρόμαχοι τῆς Ὀρθοδοξίας, ἄγρυπνοι φύλακες τῶν ἱερῶν καί τῶν ὁσίων τῆς πίστεως, καθώς καί συνεχισταί καί ἱερουργοί τῆς γνησίας ὀρθοδόξου ἀσκητικῆς ζωῆς καί παραδόσεως, ὅπως αὐτή διεμορφώθη εἰς τά πρωταρχικά κέντρα τοῦ Μοναχισμοῦ...

   [...] Τό Ἅγιον Ὄρος τοῦ Ἄθωνος, ἥμισυ καί πλέον αἰώνα μετά τόν ἑορτασμόν τῆς πρώτης Χιλετηρίδος τοῦ ἀθωνικοῦ μοναχισμοῦ, εἶναι καί πασχίζουμε νά παραμείνει ἐσαεί κιβωτός τοῦ ἀκραιφνοῦς μοναχικοῦ ἰδεώδους καί τῶν ἱερῶν παραδόσεων, σάλπιγξ ἀνοθεύτου ὀρθοδόξου πνευματικότητος, γαλήνιος λιμήν τῶν ἀγαπώντων τόν Κύριον ψυχῶν. Μαρτυροῦν τά ἀνωτέρω τά πλήθη τῶν εὐλαβῶν προσκυνητῶν καί ἐπισκεπτῶν, οἱ ὁποῖοι προσέρχονται εἰς τό Ἅγιον Ὄρος, ἀπό τά πέρατα τῆς γῆς, ὅπως ἀναπνεύσουν κάτι ἀπό τήν ζείδωρον αὔραν τῆς γαλήνης καί τῆς περισυλλογῆς, μετάσχουν -κατά τό δυνατόν- εἰς τήν ἀδιάλειπτον κοινήν προσευχήν κατά τάς ἱεράς Ἀκολουθίας, αἱ ὁποῖαι τελοῦνται νυχθημερῶς ὑπέρ τοῦ σύμπαντος κόσμου καί λάβουν κάτι ἀπό τό ἀντιφέγγισμα τῆς μοναχικῆς ψυχῆς τοῦ Ἁγιορείτου Μοναχοῦ.

 Ἐπί αἰώνας τό Ἅγιον Ὄρος μέ τήν πνευματικήν αὐτοῦ ἀκτινοβολίαν, διαλέγεται μέ τούς ἐν τῷ κόσμῳ, ἐν μέσῳ τῆς δίνης τῆς ζωῆς, ἀγωνιζομένους χριστιανούς εἰς τόν ἀγῶνα τῆς ἠθικῆς τελειώσεως καί τῆς σωτηρίας τῆς ψυχῆς...

    Ὁ γαλήνιος τῶν Ἁγιορειτῶν μοναχῶν κόσμος, ἀπό τῶν κλιτύων τοῦ οὐρανογείτονος Ἄθωνος διαλεγόμενος συνεχῶς μέ τόν κόσμον, ἐξακολουθεῖ νά ἀπευθύνει σιωπηλά μηνύματα διά στροφήν πρός ἑαυτόν καί ἀνασύνταξιν τῶν πνευματικῶν δυνάμεων τοῦ ἀνθρώπου διά τῆς μετανοίας καί τῆς μυστηριακῆς ζωῆς.

  Ὅμως ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ ἀσφαλῶς δέν περιορίζεται εἰς ἕναν τόπον, καθώς οἱ διά μέσου τῶν αἰώνων, ἀναρίθμητοι μονασταί ὅπου γῆς, φλεγόμενοι ὑπό θείου ἔρωτος, ἔδωκαν τά πάντα, διά νά ἀγοράσουν τόν ἴδιον πολύτιμον μαργαρίτην, τόν Χριστόν. Καί διά τῆς προσευχῆς, τῆς σιωπῆς καί τῆς αὐταπαρνήσεως, ἀφοῦ ἐκαθάρισαν καί ἐξάγνισαν τήν ψυχήν καί τόν νοῦν των, ἐκοινώνησαν καί προσωμίλησαν μέ τόν Θεόν.

  Ὡς ἐκ τούτου, ἀφορμή δοξολογίας πρός τόν ἐν παντί καιρῷ καί παντί τόπῳ λατρευόμενον Θεόν, ἀποτελεῖ τό γεγονός τῆς ἱδρύσεως καί, ἐν συνεχείᾳ, τῆς ὑποδειγματικῆς λειτουργίας τῶν δύο ὑμετέρων ἱερῶν Μονῶν τῆς θεοσώστου ταύτης ἐπαρχίας, πού ἀσφαλῶς θά συνεχίζει τήν παράδοσιν τοῦ Μοναχισμοῦ, ὅπως αὕτη ἐξεδηλώθη εἰς τό πλαίσιον λειτουργίας ἑνός κοινοβίου, εὑρισκόμενον οὐχί μακράν τοῦ κόσμου, ὅπως συμβαίνει εἰς τό Ἅγιον Ὄρος, ἀλλά πλησίον κοινωνικῶν δομῶν, χωρίων καί πόλεων. Καί ὡς ἐκ τούτου, σημαντική θά εἶναι διά τόν ὁμιλοῦντα ἡ μετακένωσις τῆς μοναστικῆς σας ἐμπειρίας, καθώς αἱ ἱεραί μοναί εἰς τάς ὁποίας ἀσκεῖστε, ἐπιτελοῦν -ἐκτός ἀπό τόν κύριον σκοπόν των, ὁ ὁποῖος ἀσφαλῶς εἶναι ἡ κάθαρσις, ὁ φωτισμός καί ἡ θέωσις τῶν ἀσκουμένων- καί ἡ πνευματική προσφορά εἰς τάς τοπικάς κοινωνίας.

   Διά τούς προλαλήσαντας λόγους Σεβασμιώτατε, θά ἐπιθυμοῦσα, ἐάν εἶναι εὐλογημένο, νά βάλω μία ἄνω τελεία εἰς τόν πτωχόν μου λόγον, καί ἐφεξῆς ἡ Σύναξίς μας ταύτη, νά λάβει τήν μορφήν διαλόγου μεταξύ ὑμῶν. Καί τοῦτο διότι, ταπεινῶς φρονῶ, ὅτι ἡ ἀνταλλαγή μοναστικῆς ἐμπειρίας μεταξύ τοῦ Ἁγίου Ὄρους καί τοῦ ἐν τῷ κόσμῳ μοναχισμοῦ θά ἀποβεῖ ὠφέλιμος εἰς πάντας τούς παρευρισκομένους, πρός δόξαν Θεοῦ....

Ἀποσπάσματα εἰσηγήσεως τοῦ συγγραφέα σέ μοναστική Σύναξη τῆς Ἱ. Μητροπόλεως Πρεβέζης. Δευτέρα 16 Μαρτίου 2015. Περί τόν Σεβασμιώτατον μητροπολίτη Πρεβέζης κο Χρυσόστομο παρευρέθησαν οἱ ἀδελφότητες τῶν ἱερῶν Μονῶν Προφήτου Ἠλιοῦ καί Ἁγίου Δημητρίου Ζαλόγγου.

ΙΕΡΑ ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΝΗ ΣΚΗΤΗ ΑΓΙΟΥ ΑΝΔΡΕΑ: ΠΡΟ ΤΩΝ ΠΥΛΩΝ.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΚΟΥΤΟΥΔΗΣ

ΣΥΣΤΑΥΡΩΜΕΝΟΙ ΚΑΙ ΣΥΝΑΝΑΣΤΗΜΕΝΟΙ ΜΕ ΤΟΝ ΧΡΙΣΤΟ

                            

Ο ΤΙΜΙΟΣ  ΣΤΑΥΡΟΣ ΣΤΟΝ ΙΕΡΟ ΝΑΟ ΑΓ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΠΑΠΑΓΟΥ. 

 Παταπίου μοναχοῦ Καυσοκαλυβίτου

  Συσταυρωμένοι καί συναναστημένοι μέ τόν Χριστό

    Τρίτη Κυριακὴ τῶν Νηστειῶν σήμερα καὶ καθὼς βρισκόμαστε στὴ μέση τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, ἡ Ἐκκλησία μας προβάλλει τὸν Τίμιο Σταυρό, γιὰ νὰ ἐνισχυθοῦμε στὸν πνευματικὸ ἀγῶνα τῆς περιόδου αὐτῆς, πού εἶναι καιρός ὁ εὐπρόσδεκτος τῆς μετανοίας γιά ὅλους μας.

  Μέ τήν χά­ρη τοῦ Θε­οῦ, ἡ ἀ­νη­φο­ρι­κή καί κο­πι­α­στι­κή πο­ρεί­α τῆς Με­γά­λης Τεσ­σα­ρα­κο­στῆς, πρός τή συ­νά­ντη­σή μας μέ τόν ἀ­να­στη­μέ­νο Χρι­στό, ἔφθασε ἤδη στό μέσον της. Βλέ­πο­ντας σήμερα καί προ­σκυ­νῶ­ντας εὐ­λα­βι­κά τό Σταυ­ρό τοῦ Χρι­στοῦ, ἀρ­χί­ζουμε νά δι­α­κρί­νου­με τό φῶς τῆς Ἀ­να­στά­σε­ώς Του....

[...]  Ὅ­ποι­ος θέ­λει νά ἀ­κο­λου­θή­σει τό δρό­μο πού ὁ­δη­γεῖ στόν ἀ­να­στη­μέ­νο Χρι­στό, πρέ­πει νά ἀρ­νη­θεῖ τόν ἑ­αυ­τό του καί νά ση­κώ­σει τό σταυ­ρό του, σταυ­ρώ­νο­ντας τόν ἐ­γω­κε­ντρι­σμό του καί τή φι­λαυ­τί­α του. Αὐτό τό μήνυμα λάβαμε μέ τήν χάρη τοῦ Τιμίου καί Ζωοποιοῦ Σταυροῦ σήμερα, Κυ­ρι­α­κή τῆς Σταυ­ρο­προ­σκυ­νή­σε­ως, πού ἡ Ἐκκλησία μας γιορτάζει τήν προσκύνησή του. 

  Κατά τόν μεγάλο ἡσυχαστή Ἁγιορείτη ἅγιο Γρηγόριο τόν Παλαμᾶ, «ὄχι μόνο ὁ λόγος περί Σταυροῦ καί τό μυστήριο, ἀλλά καί τό σχῆμα του εἶναι θεῖο καί προσκυνητό, διότι εἶναι σφραγίδα σεβάσμια, ἁγιαστική καί τελειωτική ὅλων τῶν θαυμασίων καί ἀνεκφράστων ἀγαθῶν, τά ὁποῖα προέρχονται ἀπό τόν Θεό»...

   [...] Στόν Σταυρό ὁ Χριστός φανέρωσε, ὅτι αὐτός ὁ κόσμος δέν εἶναι ἡ τελική πραγματικότητα, ἐάν μέσα σ᾿ αὐτόν ἀγωνισθοῦμε σταυρικά κατά τοῦ ἐγωισμοῦ μας. Ἀποκατέστησε ἔτσι τό θετικό νόημα τοῦ κόσμου...

 [...]  Οἱ χριστιανοί δέν ἔχουμε ἄλλο τρόπο νά ζήσουμε παρά μόνον τόν τρόπο τοῦ Σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ, συμμεριζόμενοι δηλαδή κάθε στιγμή τῆς ζωῆς μας τήν ταπείνωση τοῦ Χριστοῦ, τήν θυσία Αὐτοῦ, τήν νίκη κατά τῶν παθῶν καί τοῦ ἐγωϊσμοῦ μας.

    Ἡ δύναμη τοῦ Σταυροῦ μετατρέπει τά ἐμπόδια στή ζωή μας σέ εὐεργετήματα, τά ἀναδεικνύει θείες δωρεές, ἐφόδια πνευματικά, ἀφορμές δοξολογίας στόν Θεό.

  Ἐμεῖς βεβαίως, ὡς ἄνθρωποι, δέν φοβόμαστε τίποτε περισσότερο, ὅσο τίς θλίψεις καί τίς δυσχέρειες. Καί εἰδικότερα, τήν τελευταία αὐτή περίοδο, κατά τήν ὁποία ἡ πατρίδα μας βιώνει σέ ὅλες της τίς διαστάσεις τήν οἰκονομική κρίση, πού εἶναι ὅμως, πρῶτα ἀπ᾿ ὅλα, ἀποτέλεσμα, τῆς πνευματικῆς κρίσεως, πού βιώνει ἀπό δεκαετίες ὁ λαός μας.  Ἕνα κλῖμα ἐμπιστοσύνης στό θέλημα τοῦ Θεοῦ, ὁ ὁποῖος παραχωρεῖ τήν δοκιμασία αὐτή ἀλλά καί κλῖμα ἀλληλεγγύης μεταξύ τῶν ἀνθρώπων, θά πρέπει νά εἶναι τό κλῖμα, πού θά πρέπει νά ἐπικρατήσῃ μεταξύ τῶν μελῶν τῆς Ἐκκλησίας καί γενικότερα, μεταξύ ὅλων τῶν ἀνθρώπων.

  Μέσα ἀπό τήν προοπτική αὐτή, τό καθημερινό βίωμα τῶν δυσχερειῶν καί τῶν ἀπογοητεύσεων καί τῆς ἐλλείψεως προοπτικῆς, τό ὁποῖο μπροστά στά πόδια μας συνεχῶς κατρακυλᾶ, ὁ πάνσοφος Θεός καί οἰκονόμος τῆς σωτηρίας μας, τό κάνει μεταγωγικόν στούς οὐρανούς. Μᾶς δίνει τήν δυνατότητα, ἄν ὄχι νά ξεπεράσουμε τά ἐμπόδια, τουλάχιστον νά ὑπομένουμε αὐτά, γιά νά μή χάσουμε ἀπό μπροστά μας τό ὄραμα τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν.

  Ὅλα τά ἐμπόδια λαμβάνουν μίαν ἄλλη διάσταση ὑπό τό πρίσμα τοῦ Τιμίου Σταυροῦ.

  [...] «Ἡμεῖς κηρύττομεν Ἰησοῦν Χριστόν καί τοῦτον ἐσταυρωμένον καί τοῦτον δέ ἀναστάντα», διακυρήττει ὁ ἀπόστολος Παῦλος.

 Αὐτόν τόν Ἐσταυρωμένο καί ἀναστάντα Ἰησοῦ Χριστό, ἀσπαζόμαστε καί προσκυνοῦμε σήμερα, τιμώντας καί ἀσπαζόμενοι τόν Τίμιο Σταυρό Του. Εἶναι ἡμέρα σταυροαναστάσιμη. Γιατί, ὄχι μόνο ἀντλοῦμε δύναμη καί ἐλπίδα στό μέσον τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, ὄχι μόνο λαμβάνουμε ὑπόδειγμα σταυροαναστάσιμης βιοτῆς καί χαρμολύπης, ἀλλά κυρίως προκηρύττουμε τῆς Ἀναστάσεως τά τρόπαια, προεορτάζουμε τήν πασχαλινή πανήγυρη, ὁμολογοῦμε τήν βιωματική πεποίθηση πώς ὁ Χριστός ἀνέστη! 

  Αὐτή ἡ χαρά, ἡ πίστη ἄς φωτίσει καί ἄς χαράξει τήν καρδιά μας, ἀδελφοί μου καί ἄς εἶναι γιά ὅλους ἐμᾶς πρόγευση τῆς Ἀναστάσεως, τῆς κλητῆς καί ἁγίας ἡμέρας τοῦ Πάσχα. 

   Γιατὶ ὅπως ὁ Χριστός, ἔτσι κι ἐμεῖς ἀπὸ τὴ θλίψη τοῦ Σταυροῦ καὶ τοῦ πάθους, ἀπὸ τὸν πόνο καὶ τὸ θάνατο, φθάνουμε στὴ χαρὰ τῆς Ἀναστάσεως, πρὸς τὴν ὁποία καὶ πορεύομαστε μὲ κουράγιο καὶ δύναμη. Στήν πορεία πρός τήν συνάντησή μας μέ τόν ἀναστημένο Χριστό, τόν Θεό μας, στόν ὁποῖο πρέπει κάθε δόξα, τιμή καί προσκύνηση, στούς αἰώνες τῶν αἰώνων. Ἀμήν

Ἀποσπάσματα ὁμιλίας τοῦ συγγραφέα πού πραγματοποιήθηκε κατά τήν Θεία Λειτουργία τῆς Κυριακῆς τῆς Σταυροπροσκυνήσεως, 15 Μαρτίου 2015, στόν ἱερό ναό τοῦ Ἁγίου Γεωργίου Παπάγου τῶν Ἀθηνῶν