Κυριακή 1 Νοεμβρίου 2020

ΕΙΣ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟΝ ΑΙΩΝΙΟΝ

 Ἄρθρο τοῦ μοναχοῦ Παταπίου Καυσοκαλυβίτου πού δημοσιεύτηκε στήν ἐφημερίδα Ὀρθόδοξη Ἀλήθεια, τήν Τρίτη 27 Οκτωβρίου 2020

 


Παρασκευή 23 Οκτωβρίου 2020

ΤΟ ΣΠΑΝΙΟ ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

 ΣΠΑΝΙΟ ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΜΗΝΑ


 

Ἀρχιμανδρίτου Ἀγαθαγγέλου Κοτρώνη, Ὁ Μοναχισμός, Ἀθῆναι 1963

Ἐπί τῇ Χιλιετηρίδι τοῦ Ἁγίου Ὄρους Ἄθω

Πέμπτη 15 Οκτωβρίου 2020

ΑΓΙΟΙ ΑΓΙΟΡΕΙΤΕΣ ΑΓΙΟΓΡΑΦΟΙ

 


ΠΑΤΑΠΙΟΣ ΜΟΝΑΧΟΣ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΤΗΣ

ΑΓΙΟΙ ΑΓΙΟΡΕΙΤΕΣ ΑΓΙΟΓΡΑΦΟΙ (19ΟΣ - 20ΟΣ ΑΙΩΝΑΣ):

ΑΝΤΑΥΓΕΙΕΣ ΑΙΩΝΙΟΤΗΤΑΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΟ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΙΚΟ ΤΟΥΣ ΕΡΓΟ.

πό τόν εὐαγγελιστή Λουκᾶ, πού θεωρεῖται ὁ πρῶτος ἁγιογράφος, μέχρι τόν ἐσχάτως ἁγιοκαταταχθέντα ὅσιο Σωφρόνιο τοῦ Ἔσσεξ, μιά πλειάδα ἁγίων ἁγιογράφων, ἀφοῦ ὑπηρέτησαν τήν ἱερή τέχνη τῆς εἰκονογραφίας, ἀξιώθηκαν στή συνέχεια νά βλέπουν «οὐκ ἐν ἐσόπτρῳ» καί νά προγεύονται τή δόξα τῶν εἰκονιζομένων προσώπων τοῦ Χριστοῦ, τῆς Θεοτόκου καί τῶν Ἁγίων. Ἀγωνίστηκαν μέ τόν χρωστῆρα τους νά ἐκφράσουν τήν ἕνωση τοῦ Ἀκτίστου μέ τό κτιστό ἐπικεντρώνοντας στήν ἐσωτερική ζωή τῶν εἰκονιζόμενων ἁγίων καί στήν ἀναζήτηση τοῦ πνευματικοῦ τους κάλλους καί ἀξιώθηκαν να γίνουν μέτοχοι στήν κοινωνία τους μέ τόν Θεό. Ἡ προσευχή καί ἡ συνέργεια μέ τό θεῖο εἶχαν τελεσφορήσει ὥστε ὁ διάλογος τῶν ἁγίων αὐτῶν ἁγιογράφων μέ τήν τέχνη νά κυμανθεῖ στή ψυχή τους ὡς ἀνθρώπων, οἱ ὁποῖοι μέσα ἀπό τήν παραδοσιακή Ὀρθόδοξη ἁγιογραφία ἐπιχείρησαν νά ἐκφράσουν καί νά μεταδώσουν τήν πνευματική ζωή πού οἱ ἴδιοι εἶχαν γευτεῖ καί γνωρίσει σέ βάθος.

   Ἀναφέρουμε ἐνδεικτικά τούς ἐπί Εἰκονομαχίας ὁμολογητές ἁγίους Λάζαρο καί Στέφανο, τούς ρωσικῆς καταγωγῆς ὅσιο Ἀλύπιο τόν εἰκονογράφο τῆς Λαύρας τῶν Σπηλαίων τοῦ Κιέβου καί ὅσιο Ἀνδρέα Ρουμπλιώφ ἀλλά καί τούς νεομάρτυρες Θεόδωρο τόν Βυζάντιο καί Ἀναστάσιο τόν Ἀναπλιώτη καί τόν ἅγιο  Ἄνθιμο Βαγιάνο τόν ἐν Χίῳ.

  Μέ τή σειρά του, τό Ἅγιον Ὄρος ὡς ἀκρόπολη τῆς Ὀρθοδοξίας καί ἐργαστήριο Ἁγιότητας ἀλλά καί ὡς πανανθρώπινη ἑστία πολιτισμοῦ, γραμμάτων καί καλλιτεχνικῶν ἐπιτευγμάτων δέν θά μποροῦσε νά ὑστερήσει στήν ἀνάδειξη Ἁγίων Ἁγιογράφων. Εἰδικότερα, μέσα ἀπό τήν καλλιέργεια τῆς εἰκονογραφίας, ἀναδείχθηκαν μορφές, πού ἀφοῦ μέ τό εἰκονογραφικό τους ἔργο μᾶς ὁδήγησαν καί συνεχίζουν νά μᾶς ὁδηγοῦν ἐπαγωγικά στήν ὡραιότητα τοῦ Θεοῦ, μετέχουν τώρα στό ὑπερουράνιο φῶς, τό ὁποῖο ἀγωνίστηκαν νά αἰσθητοποιήσουν μέ τήν τέχνη τους.

 Ἀνάμεσά τους ἀναφέρουμε: α) τόν βουλγαρικῆς καταγωγῆς ὅσιο Ποιμένα τόν Ζωγραφίτη, β) τόν ὅσιο Διονύσιο τόν ἐν Ὀλύμπῳ, γ) τόν ὅσιο Νεῖλο τόν Μυροβλύτη, δ) τόν ὁσιομάρτυρα Ἰωσήφ τόν Διονυσιάτη. ε) Ἀναφέρουμε ἐπίσης, τούς ὁσιακῆς μνήμης ἱερομόναχο Παρθένιο Σκούρτο τόν ἐξ Ἀγράφων, γέροντα Χατζηγιώργη καί τόν ρῶσο ἱερομόναχο Τύχωνα ἀλλά καί τούς ἁγίους ἁγιογράφους τοῦ 19ου καί τοῦ 20οῦ αἰ., ὅσιο Σάββα τόν ἐν Καλύμνῳ καί τούς προσφάτως ἁγιοκαταταχθέντες Δανιήλ Κατουνακιώτη καί Σωφρόνιο τοῦ Ἔσσεξ.

    Στό εἰκονογραφικό ἔργο τῶν τριῶν τελευταίων αὐτῶν συγχρόνων μας Ἁγιορειτῶν ἁγίων ἁγιογράφων Σάββα, Δανιήλ καί Σωφρονίου ἐστιάζεται ἡ εἰσήγησή μας αὐτή, πού ἔρχεται νά καλύψει ἕνα κενό στήν ἔρευνα, καθώς ἱκανά μέν ἔχουν γραφεῖ γιά τίς μεγάλες αὐτές ἁγιορείτικες μορφές, ἀναφορικά ὅμως μέ τήν πλευρά τους ὡς ἁγιογράφοι δέν ἔχει ἐκπονηθεῖ μέχρι σήμερα κάποια ἰδιαίτερη μελέτη (ἄν ἐξαιρέσουμε μία πρόσφατη μελέτη γιά τό γενικότερο ζωγραφικό ἔργο τοῦ ἁγίου Σωφρονίου). Στό πλαίσιο τῆς εἰσήγησής μας πού φωτίζει αὐτή τήν πλευρά τοῦ βίου τους ἐπιχειρεῖται τόσο μία πρώτη καταγραφή τοῦ σωζόμενου εἰκονογραφικοῦ τους ἔργου στό Ἅγιον Ὄρος ἀλλά καί ἐκτός αὐτοῦ ὅσο καί μία ἀπόπειρα ἀνίχνευσης τῆς ἰδιαίτερης πνευματικότητας πού τό ἔργο τους αὐτό ἐκπέμπει, ἀφοῦ ὅπως εἶναι φυσικό, ἡ ὁλοκλήρωσή τους ὡς προσώπων εἶχε ἀντίκτυπο καί στήν εἰκονογραφική τους τέχνη. Τεχνικά, αἰσθητικά και πνευματικά κατεῖχαν τίς ὁδούς καί τά μέσα τοῦ κάλλους πού πηγάζει ἀπό τόν Θεό καί μᾶς ὁδηγεῖ σ᾿ Αὐτόν καί εἶχαν ἀναπτύξει, μέ τή βοήθεια τῆς ἁγιογραφίας, γλῶσσα ἱκανή νά ἀναπαριστᾶ τή χάρη καί τή θεία δόξα στόν κτιστό κόσμο.

 ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΕΙΣΗΓΗΣΕΩΣ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ ΣΤΟ ΣΤ΄  ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ (ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΑ, ΑΘΗΝΑ, 1Ο ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2020)

Τετάρτη 14 Οκτωβρίου 2020

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

 ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

Μεγίστη Λαύρα: Περνώντας τό Διαβατικό πρός τό καθολικό.

Φωτογραφία Δημήτρης Γκόντας

 

Παρασκευή 9 Οκτωβρίου 2020

ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΤΑΠΙΟΥ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΤΟΥ ΣΤΟ ΣΤ΄ ΣΥΜΠΟΣΙΟ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

 Ἅγιοι Ἁγιορεῖτες Ἁγιογράφοι

(19ος αἰ. - 20ός αἰώνας): 

Ἀνταύγειες αἰωνιότητας μέσα ἀπό τήν προσέγγιση στό εἰκονογραφικό τους ἔργο





Σάββατο 10 Ὀκτωβρίου 2020

Παρακολουθεῖστε τήν εἰσήγηση τοῦ π. Παταπίου διδικτυακά, ζωντανά, μέσα ἀπό τήν ἱστοσελίδα τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν

http://www.theol.uoa.gr





Τετάρτη 7 Οκτωβρίου 2020

Πέμπτη 1 Οκτωβρίου 2020

ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

 


«Θὰ κάνεις ὑπομονὴ στὰ δικά σου τὰ πάθη, θὰ κάνεις καὶ στὰ δικά μου. Ἔτσι θὰ γίνεις ἅγιος»

ἅγιος Ἐφραίμ Κατουνακιώτης (1912-1998)

Πέμπτη 24 Σεπτεμβρίου 2020

ΕΥΧΕΣ

 Στό τέλος τοῦ Καλοκαιριοῦ 

τό ἱστολόγιό μας

ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ

 σᾶς εὔχεται

   Καλό Φθινόπωρο



Σάββατο 19 Σεπτεμβρίου 2020

Κυριακή 30 Αυγούστου 2020

Κυριακή 23 Αυγούστου 2020

ΤΟ ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΟ ΣΠΑΝΙΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΜΗΝΑ



Πανηγυρικαί Τελεταί τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τοῦ Πρωτάτου ἐν Καρυαίς τοῦ Ἁγίου  Ὄρους
 ἤτοι ἡ πανηγυρική Λειτουργία ἐν τῷ ἱερῷ ναῷ τοῦ Πρωτάτου, και ἡ μεγαλοπρεπεστάτη Λιτανεία τῆς θαυματουργοῦ εἰκόνος τοῦ Ἄξιόν Ἐστιν τῇ Δευτέρᾳ τῆς Διακαινησίμου, Ἅγιον Ὄρος 1936.


Τετάρτη 19 Αυγούστου 2020

Η ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

                       



  "Μέλι ἐκ πέτρας". Ντοματιά στήν Καλύβη τοῦ Ἁγίου Ἀκακίου τῆς Σκήτης Καυσοκαλυβίων, πού φύτρωσε στό τσιμέντο, χωρίς χώμα.










Παρασκευή 14 Αυγούστου 2020

ΔΕΚΑΠΕΝΤΑΥΓΟΥΣΤΟΣ: ΛΙΤΑΝΕΥΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΣΕ ΚΑΙΡΟΥΣ ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ



 
Δεκαπεντάγουστος ! Καί παντοῦ, σ᾿ ὁλόκληρο τόν Ἑλληνισμό ὅπου γῆς, ὁ ἑορτασμός τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου, ὡς ἄλλο Πάσχα τοῦ καλοκαιριοῦ, μαζί μέ τίς ὁλονύκτιες, τίς περισσότερες φορές, Ἀκολουθίες και τίς πανηγυρικές Θεῖες Λειτουργίες, ὁλοκληρώνεται μέ λιτάνευση τῆς θεομητορικῆς εἰκόνας, εἴτε γύρω ἀπό τόν ἑορτάζοντα ἱερό ναό, εἴτε μέσα στίς πόλεις, τά χωριά και τά νησιά μας. Και σέ ὅλες τίς περιπτώσεις πάνδημη και ὁλοπρόθυμη εἶναι ἡ συμμετοχή τῶν πιστῶν, πού λιτανεύουν ἀπό κοινοῦ τό ἱερό εἰκόνισμα τῆς Παναγίας μας, ἔχοντας ἀναθέσει τήν ἐλπίδα τῆς σωτηρίας τους στήν Μητέρα τοῦ Θεοῦ.
  Ὅμως, ἐφέτος, ὁ ἑορτασμός τῆς Παναγίας δέν θά συνοδευτεῖ ἀπό τη λιτανεία τῆς ἱερᾶς θεομητορικῆς εἰκόνας, ὅπως τη γνωρίζουμε. Λόγω τῶν ἔκτακτων μέτρων τοῦ περιορισμοῦ τῆς ἐξάπλωσης τῆς πανδημίας τοῦ νέου κορωναϊοῦ, ἡ λιτανεῖες, ὅπου γίνουν, θά γίνουν χωρίς τη μαζική συμμετοχή τῶν πιστῶν. Κι αὐτό εἶναι κάτι, πού σίγουρα προκαλεῖ μεγάλη στενοχώρια σέ ὅσους ἐξέφραζαν μέ τόν τόσο ἄμεσο αὐτό τρόπο τήν προσευχητική και εὐχαριστιακή τους ἐνατένιση πρός τό πανάγιο πρόσωπο τῆς Κυρίας Θεοτόκου.
  Σ᾿ αὐτούς, σέ ὅλους μας καλύτερα, ἀπευθύνεται το ἱστολόγιό μας ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ με τίς παρακάτω ἁγιορειτικές σκέψεις τοῦ γέροντος Παταπίου Καυσοκαλυβίτου.
                                                                                                                                              

Εἶναι γνωστό τό ὑψηλό αἴσθημα φιλοπατρίας πού ἔχουν οἱ φύλακες τῆς πατρίδας μας, τά 
στελέχη τοῦ Ἑλληνικοῦ Στρατοῦ.
 Ἐξισου γνωστή ὅμως εἶναι καί ἡ εὐλάβεια τῶν περισσοτέρων ἀπό τούς πιλότους τῆς πολεμικῆς ἀρεοπορίας μας καί τούς κυβερνῆτες τοῦ πολεμικοῦ ναυτικοῦ μας ἀλλά και τῆς πλειονότητας τοῦ λοιποῦ προσωπικοῦ, πρός τήν προστάτιδα τοῦ ἑλληνικοῦ ἔθνους, τήν Κυρία Θεοτόκο. Γι᾿ αὐτό καί στά περισσότερα πλοῖα ἤ καί στά πιλοτήρια τῶν ἀεροσκαφῶν, βρίσκεται ὁπωσδήποτε ἔστω καί μιά μικρή εἰκόνα τῆς Παναγίας.
                                   
 Μποροῦμε νά ξεφύγουμε λίγο ἀπό τήν δικαιολογημένη ἤ μή γκρίνια γιά τήν μή τέλεση τῶν λιτανειῶν ὅπως τίς ξέρουμε, καί νά μεταφέρουμε τή σκέψη μας σ᾿ αὐτά τά παλληκάρια πού ἀγωνίζονται για ὅλους ἐμᾶς; Καί εἰδικά αὐτές τίς δύσκολες μέρες τοῦ φετινοῦ Δεκαπεντάγουστου λόγω τῆς τουρκικῆς προκλητικότητας;
 Καί νά δοῦμε ὅτι ὅλοι αὐτοί λιτανεύουν ἐξ ὀνόματος ὅλων μας τήν θεομητορική εἰκόνα, στίς θάλασσες καί τούς αἰθέρες τῆς πραγματικά γαλάζιας πατρίδας μας; Ἑκατοντάδες λιτανεῖες, νύχτα καί μέρα, σ᾿ ὅλο τό Αἰγαῖο, ὑπέρ πίστεως καί πατρίδος. Ἐμεῖς θά ψάλλουμε στις ἐκκλησίες μας τά Ἐγκώμια τῆς Παναγίας και ἐκεῖνοι θά λιτανεύουν τήν εἰκόνα της, καί μαζί τους, νοερά και προσευχητικά, κι ὅλοι ἐμεῖς.
   Μιά μέρα τοῦ Δεκαπεντάγουστου, σάν κι αὐτή, τό 1940, ἕτεροι ἐπίβουλοι τῆς πατρίδας μας, προχώρησαν στήν ἄνανδρη και ἀπρόκλητη πράξη τοῦ τορπιλισμοῦ τῆς Ἔλλης στό λιμάνι τῆς Τήνου, πού τήν ἴδια ὥρα λιτάνευε στούς γραφικούς δρόμους της τήν θαυματουργή εἰκόνα τῆς Μεγαλόχαρης.   Ἐφέτος, αὐτές τίς δύσκολες στιγμές, πού οἱ ἐξ ἀνατολῶν γείτονές μας ἐπιχειροῦν νά παραβιάσουν τά κυριαρχικά δικαιώματα τῆς πατρίδας μας, στό ἱερό νησί τῆς Τήνου, λόγω τῶν μέτρων τῆς πανδημίας, δέν προβλέπεται νά γίνει ἡ καθιερωμένη λιτανεία.

  
Μαζί λοιπόν μέ τούς πιστούς πού θά συρρεύσουν στό νησί ἀλλά καί σέ κάθε κέντρο ἐκκλησιαστικῆς τιμῆς τῆς Θεοτόκου στήν Ἑλλάδα καί τήν Κύπρο, ἄς λιτανεύσουμε κι ἐμεῖς, μαζί μέ τούς πιλότους καί τούς ναῦτες τοῦ ἀμυντικοῦ στρατοῦ μας, τήν εἰκόνα τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου στίς θάλασσες καί τούς αἰθέρες τοῦ Αἰγαίου.
Μέ τήν εκαιρία λοιπόν τς σημερινς ορτς ς εχηθομε νά βρισκόμαστε τς Παναγίας, στε, νωμένοι μαζί της, νά μπορομε καί μεῖς νά ἀποκτήσουμε πνευματικούς φθαλμούς γιά νά βλέπουμε τά μεγαλεα το Θεο, τήν τραγωδία το νθρώπου, καθώς πίσης καί τόν τρόπο μέσα ἀπό τόν ὁποῖον θά μπορέσει νά πιτευχθε ἡ ἀνάπλαση καί ναδημιουργία μας.    

Χρόνια Πολλά καί ἡ Κυρία Θεοτόκος νά μᾶς ἔχει πάντοτε κάτω πό τήν θεομητορική σκέπη της!
Τό ἄρθρο μας συνοδεύει Εἰκόνα μέ τήν παράσταση τῆς θαυματουργικῆς ἔλευσης τῆς Παναγίας Πορταΐτισσας στό Ἅγιον Ὄρος, στή μονή Ἰβήρων.

Ἡ μικρή αὐτή φορητή εἰκόνα (διαστάσεων 33 Χ 26,5 ἑκ.) φυλάσσεται στό εἰκονοφυλάκιο τῆς μονῆς Ἰβήρων. Παριστάνεται ἡ θαυμαστή διαδρομή τῆς ἐφέστιας εἰκόνας τῆς μονῆς Ἰβήρων ἀλλά καί ὁλόκληρου τοῦ Ἁγίου Ὄρους, τῆς Παναγίας Πορταΐτισσας, ἀπό τή Νίκαια τῆς Βηθυνίας μέσα ἀπό τή θάλασσα τοῦ Αἰγαίου πελάγους, ἕως ὅτου καταλήξει στό Περιβόλι τῆς Παναγίας. Ἐξετάζοντας τήν εἰκόνα παρατηροῦμε ὅτι ὅλη ἡ ἐπιφάνειά της καλύπτεται ἀπό τό Αἰγαῖο πέλαγος καί τά παράλιά του, καί μάλιστα ὄχι μ τήν καθιερωμένη σχεδίαση, ἀλλά ἀντίστροφα, δηλ. ἀπό Β. πρός Ν. Ἔτσι, στήν ἐπάνω πλευρά βρίσκεται ἡ Κρήτη ἐνῶ ἡ Κωνσταντινούπολη καί ἡ Μακεδονία μας μέ τό Ἅγιον Ὄρος καταλαμβάνουν τό κάτω τμῆμα τῆς εἰκόνας. Εἶναι φανερό ὅτι ὁ ζωγράφος, πιθανώτατα Ἁγιορείτης μοναχός, θέλησε νά τονίσει τό σημεῖο ἀπ᾿ ὅπου ἐκεῖνος στεκόταν καί ἔβλεπε τόν κόσμο. Καταμεσίς τοῦ Αἰγαίου παριστάνεται σέ μικρογραφία ἡ εἰκόνα τῆς Πορταΐτισσας στόν εἰκονογραφικό τύπο τῆς Ὁδηγήτριας, πού ταξιδεύει ὄρθια πάνω στά κύματα.


Δευτέρα 3 Αυγούστου 2020

Κυριακή 26 Ιουλίου 2020

ΤΟ ΚΑΣΤΕΛΛΟΡΙΖΟ ΚΑΙ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΜΑΣ


         Τό Καστελλόριζο καί τά μάτια μας !
   









































Οἱ ἐξαίρετες αὐτές φωτογραφίες ἐλήφθησαν ἀπό τόν φιλοαθωνίτη ἀναγνώστη τοῦ ἱστολογίου μας Χρύσανθο Κετίκογλου τό θέρος τοῦ 2019. 

Καί ὁ ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ τίς προσφέρει στούς ἀναγνῶστες του, ἀφιερωμένες στή μνήμη τῆς μακαριστῆς μητρός του Ἀδαμαντίας Κετίκογλου (+ 23 Ἰουλίου 2020), πού σάν ἄλλη Κυρά τῆς Ρῶ μετελαμπάδευσε στά ἐγγόνια της τήν ἀγάπη πρός τήν πατρίδα καί τίς ἑλληνορθόδοξες παραδόσεις.

 Τό Καστελλόριζο, αὐτό τό γαλάζιο διαμάντι τοῦ νοτιοανατολικοῦ Αἰγαίου θά παραμείνει πολύτιμος λίθος στήν ἐσχατιά αὐτή τῆς Ἑλλάδας μας.