ΑΓΙΟΣ ΜΑΞΙΜΟΣ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΗΣ

13 Ἰανουαρίου: Μνήμη ἁγίου Μαξίμου Καυσοκαλύβη (+1365)

Παταπίου μοναχοῦ Καυσοκαλυβίτου

 'Αγιος Μάξιμος Καυσοκαλυβίτης, έργο του Παταπίου μοναχού Καυσοκαλυβίτη, Καλύβη Αγίου Ακακίου, Σκήτης Καυσοκαλυβίων

Μάξιμος ὁ Καυσοκαλύβης, ὁ διά Χριστόν σαλός, ὁ Νέος Προφήτης, ὁ ὑπόπτερος, ὁ θαυματουργός, ἡ Ἡσυχαστής, ὁ Νηπτικός Πατήρ, ὁ Ἅγιος. Ἀρκετές εἶναι οἱ προσωνυμίες πού ἡ παράδοση τῆς Ἑκκλησίας μας ἀπέδωσε στόν Ἅγ. Μάξιμο, τήν πολυεδρική αὐτή ὁσιακή προσωπικότητα, πού συνδύαζε τήν ὑπακοή καί τήν τέλεια ταπείνωση τῶν ἀληθινῶν δούλων τοῦ Θεοῦ μέ τήν ἐκκεντρικότητα τοῦ διά Χριστόν σαλοῦ· τήν ἰδιότητα τοῦ θεραπευτῆ μέ τό διορατικό χάρισμα τοῦ προφήτη καί τόν φωτισμό ἑνός μυστικοῦ θεολόγου· τήν ἐνεργό ἀγάπη πρός τόν Θεό καί τόν πλησίον μέ τόν θεωρητικό ἀναχωρητισμό, πού προϋποθέτει τήν ἀπομάκρυνση ἀπό τόν κόσμο.

Ὁ Ἅγ. Μάξιμος θά μποροῦσε νά θεωρηθεῖ ὡς ἡ "διαπρεπέστερη ἁγιορειτική ἀσκητική μορφή καθ' ὅλους τούς αἰῶνες" . Στά στενά πλαίσια τοῦ ἄρθρου αὐτοῦ, θά προσπαθήσουμε νά σκιαγραφήσουμε μέ μικρές πινελιές τό συναξάρι τοῦ Ἁγίου. Ἡ χειρόγραφη παράδοση μᾶς ἀποκαλύπτει τήν φιλοσοφικώτατη καί χαριτόβρυτη μορφή του, μέσω τεσσάρων βιογράφων του: τοῦ Ἁγ. Νήφωνος τοῦ Καυσοκαλυβίτου, μαθητοῦ καί ὑμνογράφου αὐτοῦ, τοῦ Ἁγ. Θεοφάνους Περιθεωρίου τοῦ Βατοπεδινοῦ , τοῦ ἱερομ. Ἰωαννικίου τοῦ Κόχυλα καί τοῦ ἱερομ. Μακαρίου τοῦ Μακρῆ.

Ὁ Μικρασιάτης αὐτός Ἅγιος, γεννήθηκε στή Λάμψακο τοῦ Ἑλλησπόντου καί ἔλαβε τό ὄνομα Μανουήλ κατά τό ἅγιο βάπτισμα. Ὅταν ἦλθε σέ ἱκανή ἡλικία, οἱ γονεῖς του τόν ἀφιέρωσαν στό Ναό τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, ἐκπληρώνοντας ἔτσι τό τάμα τους στό Θεό, μιά πού ἦσαν πρίν γιά χρόνια ἄτεκνοι. Παραμένοντας στό ναό, πρόκοπτε σέ ὅλα τά πνευματικά καί φυσικά χαρίσματα. Πολύ συχνά ἐπισκεπτόταν Ὁσίους Γέροντες πού ἡσύχαζαν ἐκεῖ κοντά, γιά νά ἀκούει τίς ψυχωφελεῖς νουθεσίες τους. Τότε ὁ θεῖος ἔρωτας ἄναψε στή καρδιά του καί στά δεκαεπτά του χρόνια, ἄφησε γονεῖς καί πατρίδα περνώντας στό Ὄρος Γάνου ὅπου φόρεσε τό μέγα σχῆμα μετονομασθείς Μάξιμος . Μετα τήν κοίμηση τοῦ γέροντά του Μάρκου, ἀνεχώρησε γιά τό Παπίκιον , ὅπου βρῆκε ὁσίους ἄνδρες, ὅμοιους μέ τούς παλαιούς, μέ τούς ὁποίους συναναστρεφόμενος, ἀνέλαβε στόν ἑαυτό του ὅλες τίς ὑπέρ ἄνθρωπον ἀρετές τους, "καθώς δέχεται τό κερί τούς χαρακτῆρες τῆς βούλλας". Ἔπειτα πῆγε στή Κωνσταντινούπολη, ὅπου ἐπισκέφθηκε ὅλα τά προσκυνήματα καί τούς ναούς της, καταλήγοντας στό Ναό τῆς Παναγίας τῶν Βλαχερνῶν, ὅπου παρέμεινε στό προαύλιό της μέ πεῖνα καί ἄσκηση, ἀγρυπνώντας ὅλη τή νύχτα καί συμπεριφερόμενος ὡς διά Χριστόν σαλός. Ἐπισκεπτόταν ὅμως καί τόν Πατριάρχη Ἅγ. Ἀθανάσιο , γιά νά ἀκούει τούς σοφούς λόγους του. Ὀ Πατριάρχης βλέποντας τήν ἀρετή του, προσπάθησε νά τόν πείσει νά κοινοβιάσει σέ μία ἀπό τίς Μονές τῆς Πόλης. Δέν τά κατάφερε ὅμως, μιά πού ὁ Ὅσιος προτίμησε τήν ἄσκησή του στό παραπάνω ναό.

Μετά ἀπό καιρό ἀνεχώρησε γιά τό Ἅγ. Ὄρος, ὅπου περιδιάβασε ὅλα τά μοναστήρια, καταλήγοντας στή Λαύρα τοῦ Ἁγ. Ἀθανασίου τοῦ Ἀθωνίτου. Ἐκεῖ, διαβάζοντας τόν βίο καί τούς ἀγώνες τοῦ Ἁγίου, ὁμοίως καί τοῦ Ἁγ. Πέτρου τοῦ Ἀθωνίτου, ἐθαύμαζε τοῦ μέν Πέτρου τήν ἡσυχία, τοῦ δέ Ἀθανασίου τήν κοινοβιακή ζωή. Συλλογιζόμενος τήν προθυμία καί τήν ἐπιμέλεια πού εἶχαν καί οἱ δύο στό νά φυλάξουν τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ, ἐπόθησε νά μείνει στόν τόπο ἐκεῖνο καί νά μιμηθεῖ καί τῶν δύο τή ζωή. Ἔμεινε λοιπόν στή Λαύρα, ἔχοντας τό διακόνημα νά ψάλλει στό Καθολικό, καθώς ὅταν ἦταν νέος ἔμαθε τήν μουσική. Ψάλλοντας συνετά καί μέ γνώση τῶν λεγομένων, ὕψωνε τό νοῦ του στόν ὑμνούμενο Θεό, χύνοντας δάκρυα κατανύξεως ὁ μακάριος. Ζοῦσε ὅμως μέ τήν ἴδια σκληραγωγία ὅπως τότε στό ναό τῶν Βαχερνῶν, καθώς οὔτε κελλίον εἶχε δικό του, ἔπαιρνε μόνο τήν ἀναγκαία τροφή ἀπό τήν τράπεζα καί ἀναπαυόταν στά στασίδια τοῦ νάρθηκα τῆς ἐκκλησίας.

Μετά ἀπό θεία ἐμφάνεια τῆς Θεοτόκου βρεφοκρατούσας, ὁ πιστός δούλος της, ἀποφάσισε νά ἀκολουθήσει τήν προτροπή της καί μιά μέρα, Σάββατο τῆς Πεντηκοστῆς, ἀνέβηκε στή κορυφή τοῦ Ἄθω, ὅπου ἔμεινε τρία μερόνυχτα προσευχόμενος ἀδιαλείπτως, δεχόμενος συνάμα φοβερούς πειρασμούς ἀπό τόν ἐχθρό. Ὅμως ὅλα αὐτά διαλύθηκαν, ὅταν ἐμφανίστηκε σ' αὐτόν ἡ Θεοτόκος μετά δόξης πολλῆς, περικυκλούμενη ἀπό πλῆθος φωτεινές μορφές, κρατοῦσα πάλι στά χέρια της τόν Υἱό της καί δημιουργό τῆς Κτίσεως καί ἐκπέμποντα ἄρρητη εὐωδία. Ἀφοῦ προσκύνησε ὁ Ἅγιος, ἄκουσε ἀπό τήν Παναγία τά παρακάτω: "Λάβε τήν χάριν κατά τῶν δαιμόνων, ὁ σεπτός ἀθλοφόρος καί κατοίκησε στούς πρόποδες τῆς κορυφῆς ττοῦ Ἄθω· διότι τοῦτο εἶναι τό θέλημα τοῦ Υἱοῦ μου, γιά ν' ἀνέβεις σέ ὕψος ἀρετῆς καί να γίνεις διδάσκαλος καί ὁδηγός σέ πολλούς καί νά τούς σώσεις". Μετά τοῦ δόθηκε οὐράνιος ἄρτος γιά τροφή. Καί με τή λήψη αὐτῆς, τόν μέν Ὅσιο περικύκλωσε θεῖο φῶς, ἡ δέ Θεοτόκος ἀνέβηκε στά οὐράνια, ἀφήνοντας στόν τόπο ἄρρητη εὐωδία καί ὑπερκόσμια λάμψη. Ὑπακούοντας τότε στή προσταγή τῆς Παναγίας, ὁ Ἅγιος κατέβηκε πρός τό Καρμήλιο , ὅπου βρίσκοντας ἕνα γέροντα, τοῦ διηγήθηκε τάς τῆς θείας ἐμφάνειας. Ἐκεῖνος ὅμως, θεώρησε αὐτά πλάνες. Ἔτσι τοῦ βγῆκε ἡ φήμη ὅτι εἶναι πλανεμένος καί περιφρονεῖτο ἀπό ὅλους. Ὅμως ὁ ἀπλανής ἐκεῖνος φωστήρας, δέχτηκε μέ χαρά τό νά τόν ὀνομάζουν πλανεμένο. Ὑποκρινόταν δέ πάντοτε ὅτι ἤταν πλανεμένος καί παρίστανε τόν διά Χριστόν σαλό, καλλιεργώντας ἔτσι τήν θεοειδή ἀρετή τῆς ταπεινοφροσύνης. Γι αὐτό καί δέν κατοίκησε σ' ἕνα τόπο σταθερά, ἀλλά σάν πλανεμένος μετατοπιζόταν συνεχῶς, ζώντας σέ σπήλαια ἤ κτίζοντας ὅπου πήγαινε μικρή καλύβα ἀπό ξύλα καί χόρτα, τήν ὁποία ἔκαιγε μετά ἀπό λίγο, πηγαίνοντας σέ ἄλλο μέρος καί φτιάχνοντας ἄλλη. Γι αὐτό καί τόν ἔλεγαν "καυσοκαλύβη" , καθώς σέ κανένα δέν εἶχε γίνει ἀντιληπτή ἡ μεγἀλη του ἀρετή. Ζοῦσε συνάμα μέ ὑπερβολική ἀκτημοσύνη. Κανείς δέν μπορεῖ νά παραστήσει τήν πείνα καί τήν δίψα πού ὑπέμενε, μαζί μέ τούς παγετούς τοῦ χειμώνα καί τά καύματα τοῦ θέρους, χωρίς δεύτερο ἔνδυμα, ἀνυπόδητος, χωρίς νά ἔχει ἀπό κάποιον καμμία ὑπόληψη. Μέ τόν καιρό ὅμως, κάποιοι ἀπό τούς ἁγίους γέροντες πού τόν συναναστράφηκαν, γνώρισαν τήν θεία χάρη πού κατοικοῦσε σ' αὐτόν καί δέν τόν ἔλεγαν πλέον πλανεμένο, ἀλλά τίμιο Μάξιμο καί φωστῆρα ὑπέρλαμπρο.

Κορυφαία στιγμή στό βίο τοῦ Ἁγ. Μαξίμου ἀποτελεῖ ὁ πολύ διαφωτιστικός διάλογός του μέ τόν Ἅγ. Γρηγόριο τό Σιναΐτη, τόν διαπρεπῆ αὐτόν διδάσκαλο τῆς νοερᾶς προσευχῆς τοῦ ΙΔ' αἰ.. ὁ ὁποῖος ἐπισκέφθηκε πολλούς Ὁσίους καί νηπτικούς ἄνδρες, ἀπό τό Ὄρος Σινᾶ μέχρι καί τήν Κρήτη καί ὁ ὁποῖος φθάνοντας γιά πρώτη φορά στό Ἅγ.Ὄρος, δέν βρῆκε- ὅπως ὁ ἴδιος ὁμολόγησε στούς μαθητές του-παρά 3 ἤ 4 μοναχούς νά ἀσκοῦνται στή νοερά προσευχή, ἀνάμεσα στούς ὁποίους ἦταν καί ὁ Ἅγ. Μάξιμος. Ἀφοῦ ἐγκαταστάθηκε στή σκήτη τοῦ Μαγουλᾶ , ἔγινε ποθητός σ'ὅλους τούς Πατέρες τοῦ Ὄρους καί ἰδιαίτερα στούς ἡσυχαστές, πού ἔτρεχαν σ'αὐτόν νά διδαχθοῦν τά μυστήρια τῆς νοερᾶς προσευχῆς. Ἀκούγοντας ὁ Ἅγ. Γρηγόριος νά διηγοῦνται γιά τήν ὑπεράνθρωπη βιοτή καί τήν πλαστή μωρία τοῦ Ἁγ.Μαξίμου, θαύμασε καί ἔστειλε τούς μαθητές του νά προσκαλέσουν τόν Ὅσιο νά τόν ἐπισκεφθεῖ. Κατά θαυμάσιο τρόπο, ἐκεῖνος τούς ὑποδέχτηκε, χαιρετώντας καθένα μέ τό ὄνομά του, προλέγοντας καί τήν ἐπιθυμία τοῦ διδασκάλου τους. Ἀμέσως δέ, ἀναχώρησαν γιά τό κελλίον τοῦ Γρηγορίου. Ἐκεῖ οἱ δύο Ἅγιοι εἶχαν ἕναν διάλογο πού ἀποτελεῖ τήν διαφανέστερη ἀνάπτυξη τῆς θεωρίας περί νήψεως καί ἐκστάσεως τοῦ νοῦ, καί περιγράφει τήν κατάστασή του ὅταν ἐλλάμπεται ἀπό τό θεῖο φῶς κατά τήν προσευχή. Διακρίνει δέ μέ σαφήνεια καί προσοχή τά σημεῖα τῆς χάριτος ἀπό αὐτά τῆς πλάνης. Στό τέλος, ὁ Ἅγ. Γρηγόριος ἔπεισε τόν Ἅγ. Μάξιμο νά παύσει πλέον νά καίει καλύβες καί νά μείνει σταθερά σ' ἕνα τόπο γιά νά ὠφελήσει καί ἄλλους πολλούς, σάν ἐμπειροτατος στήν ἀρετή.

Τότε ὁ Ὅσιος βρῆκε ἕνα σπήλαιο κοντά στοῦ κυρ Ἠσαΐα στό ὁποῖο διαμόρφωσε ἕνα ἀσκηταριό. Τότε ἔλαμψε ὅχι μόνο ἡ ἀρετή του- μιά πού ἐρχόντουσαν ἀπό ὅλα τά μέρη τοῦ Ὄρους μοναχοί γιά νά τόν συμβουλευτοῦν- μά καί ἡ ἁγιότητά του, μιά πού πλῆθος εἶναι τά θαύματα πού ἐπιτέλεσε. Τέλος, προλέγοντας τό τέλος του, ἐκοιμήθη ἐν Κυρίῳ σέ ἡλικία 95 ἐτῶν, τήν 13η Ἰανουαρίου . Προηγουμένως εἶχε δώσει ἐντολή στούς ἐνταφιαστές του νά μή μεταθέσουν σέ ἄλλο τόπο τό λείψανό του, ἀλλά νά τό ἀφήσουν κρυμμένο στό τάφο γιά νά μή δοξάζεται ἀπό τούς ἀνθρώπους .

Τό γεγονός ὅτι λίγο μετά τήν ὁσιακή κοίμηση τοῦ ὁσίου Μαξίμου τοῦ Καυσοκαλύβη καί σέ διάστημα λίγων δεκαετιῶν (τέλη 14ου-ἀρχές 15ου αἰ.), γράφηκαν πρός τιμήν του τέσσερις Βίοι (ὑπό τῶν ἱερομονάχων Νήφωνος, Θεοφάνους Περιθεωρίου, Μακαρίου Μακρῆ καί Ἰωαννικίου Κόχιλα), οἱ ὁποῖοι σέ μεταγενέστερες ἐποχές παρουσιάστηκαν σέ ἁπλούστερη δημώδη γλώσσα μέ τή βοήθεια τεσσάρων παραφράσεων (ὑπό Διονύσιου Ρήτορος, Νικοδήμου Ἁγιορείτου, Ἰακώβου Νεασκητιώτου καί ἑνός ἑτέρου ἀγνώστου) -ὅλα τους κείμενα ἀθωνικῆς προέλευσης- ἀποδεικνύει τήν μεγάλη ἀπήχηση πού εἶχε στόν ἁγιορειτικό κόσμο ἡ ἱερή μορφή τοῦ ὁσίου Μαξίμου. Ἐδῶ θά πρέπει νά τονιστεῖ ὅτι οἱ Βίοι τοῦ ὁσίου Μαξίμου τοῦ Καυσοκαλύβη, ἐκτός ἀπό ὑψηλοῦ ἐπιπέδου ἁγιολογικά κείμενα, ἀποτελοῦν ταυτόχρονα καί σημαντικές πηγές τόσο γιά τά θεολογικά ζητήματα τῆς ἐποχῆς (αἵρεση Μασσαλιανῶν, Ἀκινδύνου) ὅσο γιά ἱστορικά γεγονότα, πρόσωπα καί τοπωνύμια πού ἔχουν μεγάλη σημασία γιά τήν ἱστορία πού ἀφορᾶ εἰδικότερα στόν ὑστεροβυζαντινό Ἄθω καί γενικότερα τό Βυζάντιο κατά τήν ἐξεταζόμενη περίοδο. Ὁρισμένες μάλιστα ἀπό τίς πληροφορίες πού μᾶς δίνουν οἱ Βίοι, θά μποροῦσε νά θεωρηθεῖ ὅτι ἔχουν τόν χαρακτῆρα τῆς μοναδικότητας.

Παράλληλα, γιά τίς λειτουργικές ἀνάγκες ὅσων ἐπιθυμοῦσαν νά προστρέξουν στίς πρεσβεῖες του καί νά ἔχουν μία ἐναργέστερη σχέση μαζί του, συντέθηκαν τρεῖς Ἀκολουθίες, Παρακλητικοί Κανόνες, Χαιρετιστήριοι Οἶκοι καί πλῆθος ἄλλων ὑμνογραφημάτων (κυρίως ἀπό τούς Νήφωνα Ἀθωνίτη, Ἱερεμία Πατητᾶ, Ἰάκωβο Νεασκητιώτη, Νήφωνα Ἰβηροσκητιώτη, Ἱλαρίωνα Ξενοφωντινό καί Γεράσιμο Μικραγιαννανίτη), ἐνῶ παράλληλα, οἱ πολυάριθμες ἀπεικονίσεις του στούς ἀθωνικούς ναούς ἐπέτειναν τήν παρουσία του στίς ψυχές τῶν Ἁγιορειτῶν μοναχῶν πού ἔβλεπαν σ’ αὐτόν ἕνα ἀσφαλές πρότυπο πρός μίμηση γιά τή σωστή βίωση τῶν μοναχικῶν ἀρετῶν καί τήν ἐπίτευξη τῆς σωτηρίας τους.

Ἀκόμη καί κατά τούς ἔσχατους αὐτούς καιρούς πού ζοῦμε, ὅπου τά πάντα ἀμφισβητοῦνται καί ἀναθεωροῦνται καί πού ἴσως κανείς πιά δέν πολιτεύεται ὅπως ὁ Ἅγ. Μάξιμος, αὐτός ἐπιμένει νά προτείνει τή δική του χαρισματική "ὑπέρβαση" σάν διέξοδο ἀπό τά σημερινά "ἀδιέξοδα". Ἡ ἐνθύμηση καί μόνο τοῦ μεγάλου αὐτοῦ ἀγωνιστοῦ εἶναι γιά μᾶς πηγή ἔμπνευσης καί ἐλπίδας ὅτι μέ τή τιμή καί προσευχή μας πρός αὐτόν, θά ἐλκύσουμε τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ γιά τή σωτηρία μας.

Ἀπολυτίκιον

Ἦχ. πλ. Α΄. Τόν συνάναρχον Λόγον.

Μητρικῆς ἐκ νηδύος ὅσιε Μάξιμε, ἐκλογῆς ὡς δοχεῖον ἀνατεθείς τῷ Θεῷ, τοῦ θείου γνόφου ὡς Μωσῆς κατηξίωσαι, καί τά πόῤῥῳ προορᾶν, κατά τόν μέγαν Σαμουήλ, τοῦ Ἄθω τό θεῖον θαῦμα, τῆς Θεοτόκου ὁ λάτρης ᾗ καί πρεσβεύεις ὑπέρ πάντων ἡμῶν.

Ἀπό τήν Καλύβη τοῦ Ἁγίου Ἀκακίου ἔχει ἐκδοθεῖ ἡ Ἱερά Ἀσματική καί Πανηγυρική Ἀκολουθία τοῦ ὁσίου Μαξίμου, ἐνῶ πρόσφατα, ἀπό τίς ἐκδόσεις ΜΥΓΔΟΝΙΑ ἔχει ἐκδοθεῖ τό βιβλίο:
Παταπίου μοναχοῦ Καυσοκαλυβίτου, Ὁσιος Μάξιμος ὁ Καυσοκαλύβης. Ἁγιολογία-Ὑμνογραφία-Τέχνη. Συμβολή στή μελέτη τοῦ Ἁγιορειτικοῦ Μοναχισμοῦ κατά τόν 14ο αἰώνα, Θεσσαλονίκη 2010,σελίδες 550, ὅπου συγκεφαλαιώνεται ἡ περί τοῦ ὁσίου Μαξίμου βιβλιογραφία.

ΣΤΟΝ ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΟ ΒΙΟ ΑΝΑΤΡΕΠΕΤΑΙ Ο ΧΡΟΝΟΣ, ΑΛΛΑΖΟΥΝ ΤΑ ΟΡΙΑ ΤΟΥ

Άρθρο του μοναχού Παταπίου Καυσοκαλυβίτου που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Ορθόδοξη Αλήθεια στις 4 Νοεμβρίου 2015

ΑΓΙΟΥ ΠΟΡΦΥΡΙΟΥ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΤΟΥ

Απο τις διδαχές του Αγίου Πορφυρίου του Καυσοκαλυβίτου

Ο ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ ΜΟΝΑΧΟΣ ΓΕΝΝΑΔΙΟΣ Ο ΡΩΣΟΣ

Παταπίου μοναχού Καυσοκαλυβίτου

Ο Αγιορείτης μοναχός Γεννάδιος ο Ρώσος (μέσα 19ου αιώνα) και η αρχή της "Νέας Μεθόδου της Ζωγραφικής Επιστήμης.

Εισήγηση του γέροντος Παταπίου Καυσοκαλυβίτου στο Δ' Επιστημονικό Συμπόσιο Νεοελληνικής Εκκλησιαστικής Τέχνης, Αθήνα 13-15 Νοεμβρίου 2015

ΑΘΩΝΙΚΟ ΔΕΚΑΠΕΝΤΑΥΓΟΥΣΤΟ

Ὁ ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ μέ τήν εὐκαιρία τῆς ἑορτῆς τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου, κατά τήν ὁποία πανηγυρίζει ἡ Καλύβη τοῦ Ἁγ. Ἀκακίου ἀλλά καί ὁλόκληρο τό Ἅγιον Ὄρος Ἄθως, πού εἶναι ἀφιερωμένο στήν Παναγία, εὔχεται σέ ὅλους τούς ἀναγνῶστες μας, ἀλλά καί τούς προσκυνητές τοῦ Ἁγίου Ὄρους ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ καί πλούσια τήν εὐλογία τοῦ Κυρίου καί τῆς ἐν πρεσβείαις ἀκοιμήτου Θεοτόκου.

 Ἡ Κοίμησις τῆς Θεοτόκου.
Τοιχογραφία (λεπτομέρεια) στό παρεκκλήσι τῆς Κοιμήσεως Θεοτόκου τῆς καλύβης Ἁγ. Ἀκακίου Καυσοκαλυβίων, 1759.
Ἐργαστήριο ἱερομον. Παρθενίου τοῦ ἐξ Ἀγράφων

ΑΝΑΒΑΣΗ ΣΤΟΝ ΑΘΩΝΑ

Ανάβαση στον Άθωνα

( Του Νικολάου Ι. Κουφού )

Καθώς το πλοιάριο « Μικρά Αγία Άννα », περιπλέει το νοτιοδυτικό άκρο της χερσονήσου του Άθωνα, ξεχνώ αυτά που ξέρω για το Άγιο Όρος. Αυτά που είχα γνωρίσει παλαιότερα, σε επισκέψεις μου σε Ιερές Σκήτες και Μονές.

Αντικρίζοντας από τη θάλασσα τα « φοβερά Καρούλια », η ματιά μου στέκεται στα σκηνώματα των παλαιών ασκητών, μέσα στο αδυσώπητο βραχοτόπι. Από εκεί οι κρατερώτατοι ερημίτες, έβλεπαν ως επίγειοι Άγγελοι, μόνον αυτό που φλόγιζε την ψυχή τους · το φως της δόξης του Θεού. Αναζητώντας μια κίνηση ή ένα νεύμα τους από τους ηλιόλουστους βράχους, βλέπω μόνο τις ηλιαχτίδες να μετασχηματίζονται σε ανεμόσκαλες, που συνδέουν τα ευτελή οικήματα με τον υπέρλαμπρο ουρανό του Αιγαίου. Αυτή είναι η πραγματική ανάβαση από τον Άθωνα στον απαστράπτοντα θρόνο του Θεού, που είδε ο Ιωάννης από την Πάτμο.

Αποβιβαζόμενος από το πλοίο, με ελάχιστους συνταξιδιώτες, στο λιμανάκι της Σκήτης της Αγίας Τριάδος Καυσοκαλυβίων, συνειδητοποιώ τη δυσκολία της αποστολής μου.

Αναμετρώντας τις δυνάμεις μου με τον δύσκολο ανήφορο και τον καυτό ήλιο του Ιουλίου, διαπιστώνω την απομάκρυνσή μας από τη φύση και τον τρόπο ζωής των προγόνων μας.

Με την κόπωση να βαραίνει ολοένα και περισσότερο τα πόδια μου, όπως και το γεμάτο σακίδιο την πλάτη μου, διδάσκομαι για άλλη μια φορά, ότι κανένας πνευματικός άθλος δεν είναι αδυσκόλευτος. Τότε έρχεται και λάμπει έμπροσθεν των οφθαλμών μου ένα αναπάντεχο φωτεινό σήμα· υπερβολικά  έντονα χρώματα, πράσινο και κίτρινο, εναλλάσσονται αρμονικά με την κίνηση των φτερών μιας σπάνιας πεταλούδας. Το εκλαμβάνω ως αποκάλυψη των παραδείσιων λειμώνων του Άθωνα και συνεχίζω με μεγαλύτερο ζήλο και αναπτερωμένο ηθικό.

Στην ξύλινη βεράντα του Ξενώνα της Σκήτης, με την απεριόριστη θέα προς τη θάλασσα, ανακτώ πάραυτα τις δυνάμεις μου με το τσίπουρο και το λουκούμι, που βρίσκονται στο τραπέζι για τους επισκέπτες.

Καθισμένος το καταμεσήμερο στο πεζούλι του Κυριακού της Αγίας Τριάδος, νιώθω την αόρατη παρουσία αμέτρητων Οσίων Γερόντων Καυσοκαλυβιτών, από τον Όσιο Μάξιμο ως τον Γέροντα Πορφύριο.

            Εισερχόμενος περί το δείλι, με άλλους τρεις εκ Πειραιώς προσκυνητές στον Ναό για το απαραίτητο προσκύνημα, μας καθηλώνουν στον χώρο του Εξωνάρθηκα τα λόγια του Δικαίου της Ιεράς Σκήτης, που μας συνοδεύει : « Σ’ εκείνη τη γωνιά καθόταν ένα πρωί, αξημέρωτα ακόμα, ο Άγιος Πορφύριος, καλογεροπαίδι τότε και έλαμψε πάνω του η θεία Χάρη, που εκπέμφθηκε από τον ασκητή γερο – Δημά, ο οποίος μπήκε μέσα και χωρίς να τον δει, έπεσε εδώ στην πύλη του ναού, και έκανε μετάνοιες και προσευχόταν με μεγάλη δύναμη ».

            Ακινητούμε σαστισμένοι από την πνευματική κατάσταση, που δημιούργησε ο λόγος του πατρός Πολυκάρπου, του κληρονομήσαντος εκ των παλαιών Γεροντάδων του, το χάρισμα της απλότητας. Στρέφουμε τη ματιά μας, τη μία προς το μέρος του πολύτλαντος υπέργηρου ασκητού, του πέμποντος τη θεία Χάρη και την άλλη προς το μέρος του δωρεοδόχου νεανία, ονόματι τότε Νικήτα. Εδώ ο Θεός του χάρισε τη διορατικότητα. Η άφατη χαρά από τη ζώσα παρουσία των Αγίων, μετατρέπεται σε καρδιακή δοξολογία προς τον Θεό, που με αξίωσε να προσκυνήσω τα πυριφλεγή από τη θέρμη των προσευχών των μοναχών, Ιερά Καυσοκαλύβια.

            Κάμπτονται τα γόνατα και σπάει το κέλυφος του χρόνου, στη θέα της ασκητικής κλίνης του Οσίου Ακακίου του ιδρυτού της Σκήτης, που σώζεται για τρεις περίπου αιώνες στο Σπήλαιό του, ως τεκμήριο της υπέρμετρης πάλης του για την κατανίκηση της φθαρτής ύλης και την πρόσκτηση των επουρανίων αγαθών.

Όταν το λυκαυγές αποδιώχνει το σκότος από το εσωτερικό του Ναού της Ιεράς Καλύβης του Αγίου Ακακίου, συνάζονται όλες οι αγιογραφημένες ασκητικές μορφές των Καυσοκαλυβιτών Αγίων, γύρωθεν του ιεροπρακτούντος ιερέως και των ολιγάριθμων λαϊκών, που συμμετέχουμε στον Όρθρο και τη Θεία Λειτουργία της εορτής του Οσίου Νήφωνος, μαθητού του Οσίου Μαξίμου του Καυσοκαλυβίτου. Το εκρηκτικό φως της ανατολής, διαπερνάει την ψυχή μου και λαμπρύνει το Παρεκκλήσιο ως ουράνιο δώμα. Η συγκίνηση κορυφώνεται όταν μου ανατίθεται  η ανάγνωση από Κώδικα της Ιεράς Καλύβης, τροπαρίων του εορταζόμενου Αγίου και επιπρόσθετα - χάριν ευλογίας - του Αγίου Νείλου του Μυροβλήτου, προς τον οποίον κατατείνει η προσκυνηματική οδοιπορία μου.

Απολείτουργα, εκφράζω τις δέουσες ευχαριστίες μου, στον Γέροντα της Καλύβης πατέρα Πατάπιο, γνήσιο εκπρόσωπο του Αγιορείτικου Μοναχισμού και οτρηρό ερευνητή της Ιστορίας του.

Οδοιπορώντας για το Σπήλαιο του Αγίου Νείλου του Μυροβλήτου, αναλογίζομαι την αδάμαστη θέληση του Αγίου, που ήρθε εδώ, στη βράχινη παρειά του Άθωνα κατά τον 17^ο αιώνα, από τον Άγιο Πέτρο Κυνουρίας και το γειτονικό Μοναστήρι της Παναγίας της Μαλεβής για να πολεμήσει στην ανώτατη πνευματική έπαλξη του αγιωνύμου     Όρους.

Ιστάμενος έμπροσθεν της εισόδου του Σπηλαίου του Αγίου Νείλου, πανευτυχής και πανευδαίμων από την εκπλήρωση του σκοπού, αισθάνομαι πιο κοντά στον ουρανό, παρά στη γη που ακροπατώ. Μετά την κοίμησή του, από εδώ που ήταν ο τάφος του, έρρεε άφθονο το μύρο κι έπεφτε από ύψος διακοσίων πενήντα μέτρων στη θάλασσα, όπου το περισυνέλεγαν οι χριστιανοί.

Κατά την πορεία της επιστροφής, δέομαι στον Άγιο να με αξιώσει να ξανάρθω σ’ αυτόν τον αγιασμένο τόπο του και να με καθοδηγήσει στη συγγραφή του Βίου του, που θα εκδοθεί από το πρώτο Ιερό Καταφύγιό του, την Ιερά Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Μαλεβής.          

( Ιούλιος του 2017 )

Επικοινωνία : koufosn@gmail.com

Ο ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΣ ΕΥΘΥΜΙΟΣ ΜΑΚΕΔΩΝ Ο ΤΡΑΠΕΖΟΥΝΤΙΟΣ ΚΑΙ ΤΟ "ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΑΡΙΟΝ ΤΗΣ ΜΕΓΙΣΤΗΣ ΛΑΥΡΑΣ"

Άρθρο του μοναχού Παταπίου Καυσοκαλυβίτου που δημοσιεύτηκε στο Περιοδικό ΑΘΩΝΙΤΗΣ τχ. 101 του έτους 2017 σελ. 6-8.

ΤΑΞΙΔΙΩΤΙΚΑ ΤΕΚΜΗΡΙΑ ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΑΘΩΝΑ

Πηγη εφημ. ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΑΛΗΘΕΙΑ

ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑ ΣΤΗΝ ΙΕΡΑ ΚΑΛΥΒΗ ΑΓΙΟΥ ΑΚΑΚΙΟΥ

Προσκύνημα στήν Ἱερά Καλύβη Ἁγίου Ἀκακίου

Official part of a documentary movie (2018)

Kινηματογραφικό ἀφιέρωμα στή Σκήτη Ἁγίας Τριάδος τῶν Καυσοκαλυβίων τοῦ Ἁγίου Ὄρους καί εἰδικότερα στήν ἱστορία, τούς ἁγίους, τίς ἁγιασμένες μορφές καί τήν πνευματική προσφορά τοῦ ἀρχαιότερου ἡσυχαστηρίου τῆς Σκήτης, τῆς Ἱερᾶς Καλύβης Ἁγίου Ἀκακίου, πού ἱδρύθηκε τό ἔτος 1680. Ἐπιτόπια ξενάγηση σέ ὅλους τούς ἱστορικούς χώρους, γλαφυρές καί παραστατικές ἀφηγήσεις, σκηνές ἀπό τήν καθημερινή ζωή καί τά ἐργόχειρα, ἀναφορά στήν συγγραφική καί ἐκδοτική δραστηριότητα, ἐντυπωσιακές ἐναέριες λήψεις τῆς Καλύβης καί τῆς εὐρύτερης περιοχῆς τῶν Καυσοκαλυβίων καί μοναδικά στιγμιότυπα ἀπό τόν πανηγυρικό ἑορτασμό τοῦ ἱδρυτοῦ τῆς Σκήτης ὁσίου Ἀκακίου τοῦ Καυσοκαλυβίτου.

Παραγωγή ©: ἱστολόγιο ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ

http: // agioritikoslogos@blogspot.com

Τό κινηματογραφικό αὐτό ἀφιέρωμα κυκλοφορεῖ καί σέ πληρέστερη αὐτοτελῆ  ἔκδοση (extended version) τῶν 70΄ σέ DVD, ὑπό τόν τίτλο:

Μυσταγωγία: Προσκύνημα στήν Καλύβη τοῦ Ἁγίου Ἀκακίου

Τό DVD αὐτό μπορεῖτε νά προμηθευτεῖτε μέσω γραπτοῦ μηνύματος στό κιν. τηλέφωνο: 6946921281

ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ: ΟΙ ΑΓΙΟΙ, ΟΙ ΕΛΛΗΝΟΡΘΟΔΟΞΕΣ ΡΙΖΕΣ ΚΑΙ Η ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Πηγη εφημ. ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΑΛΗΘΕΙΑ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΓΕΡΟΝΤΑ ΣΠΥΡΙΔΩΝΑ ΜΙΚΡΑΓΙΑΝΝΑΝΙΤΗ

Μοναχός Σπυρίδων Μικραγιαννανίτης (1951 - 11 Μαΐου 2015)

Η στάση των αγίων απέναντι στα δεινά της εποχής τους

Γέροντας Χριστόδουλος, Καθηγούμενος Ιεράς Μονής Κουτλουμουσίου

Σκέψεις για την κρίση των καιρών μας 

Ο τρόπος των αγίων και η κρίση

Οι άγιοι είναι οι φίλοι μας, και οι φίλοι του Θεού, τα πρόσωπα στα οποία πάντοτε καταφεύγουμε. Αφενός, για να λάβουμε παράκληση και δύναμη. Αφετέρου, για να λάβουμε δοκιμασμένα κατά Θεόν πρότυπα, για την καθημερινή μας ζωή, την καθημερινή δοκιμασία μας, από εκείνους που δοκιμάσθηκαν και αναδείχθηκαν «ως χρυσός εν χωνευτηρίω.» Ο βίος τους δεν είναι απλώς μια συγκινητική αφήγηση, αλλά μια πρόταση ζωής. Θα μεταφέρουμε λοιπόν σήμερα το δικό τους μήνυμα στη σημερινή ανέλπιδη ατμόσφαιρα.

Βιώνουμε σήμερα το συγκλονισμό μιας παγκόσμιας κρίσης, που είναι ιδιαίτερα αισθητή και επώδυνη στο οικονομικό επίπεδο, και συνεχώς επιτείνει την ανασφάλεια, την απόγνωση και την ανομία.

Ας δούμε όμως τι σημαίνει κρίση. 

Κρίση είναι μια λέξη που έχει αρκετές σημασίες. Κρίση σημαίνει καταρχήν μια δυσλειτουργία, τη διατάραξη της ομαλής πορείας μιας διαδικασίας. Αν αυτή η διαδικασία έχει να κάνει με βασικές λειτουργίες της ζωής μας, όπως είναι η οικονομία, τότε καταλαβαίνουμε ότι έχει αντίκτυπο σε όλο το φάσμα της ζωής -στις κοινωνικές και διαπροσωπικές σχέσεις, στο προσωπικό και το πολιτικό ήθος, στην παιδεία και τον πολιτισμό.

Με δυο λόγια, μας αναστατώνει και μας αποσυντονίζει, δημιουργώντας φόβο και πανικό.

Η κρίση έχει και μια άλλη έννοια. Είναι η έμπρακτη αμφισβήτηση καθιερωμένων θεσμών και αξιών. Για παράδειγμα, βλέπει κανείς εδώ και πολλά χρόνια να ψηφίζονται από την Πολιτεία νόμοι αντίθετοι ή και εχθρικοί προς την εκκλησιαστική παράδοση του τόπου μας. Η ακόμα βλέπει ένα μεγάλο μέρος του λαού να απορρίπτει το περιεχόμενο και την άξια διαχρονικών θεσμών.

Τρίτον, κρίση σημαίνει επίσης δικαίωση ή τιμωρία, που αναμένουμε στο τέλος της ιστορίας. Αυτή η κρίση μας ακολουθεί και τώρα, σε κάθε ενέργειά μας, σε κάθε συμπεριφορά και επιλογή μας. Κάθε κίνησή μας δικαιώνεται ή καταδικάζεται από την εξέλιξη των πραγμάτων και πριν απ’ όλα από την ίδια τη συνείδησή μας, που έχει το ρόλο αδέκαστου κριτή.

Τέλος, στην ιατρική ορολογία, κρίση σημαίνει την έντονη εκδήλωση μιας παθολογικής καταστάσεως. Η ιατρική αυτή έννοια νομίζω ότι καλύπτει τη σημερινή πραγματικότητα. Η κρίση που βιώνουμε είναι η εκδήλωση μιας παθολογικής καταστάσεως στο σώμα της κοινωνίας, στο σώμα του καθενός μας, μιας καταστάσεως που έχει πνευματικές ρίζες.

Βεβαίως, υφιστάμεθα μια κρίση οικονομική.

Και δικαίως μπορεί να πει κάποιος ότι σε ένα μεγάλο μέρος οφείλεται σε πολιτικές επιλογές, για τις όποιες δεν φέρουμε ευθύνη. Σήμερα μάλιστα είναι πλέον φανερό ότι δεν έχουμε να κάνουμε απλώς με λανθασμένους χειρισμούς των κυβερνώντων, αλλ’ ότι εφαρμόζεται ένα μεθοδευμένο σχέδιο αποσάθρωσης της κοινωνίας. Με πολλά λόγια και χωρίς αιδώ. Είναι αλήθεια. Ζούμε σε ένα φεουδαρχικό σύστημα οικονομικής ολιγαρχίας, που επιδιώκει τον απόλυτο έλεγχό μας και εγκληματεί εις βάρος των αδυνάτων, δηλαδή ολόκληρου του λαού. Κανείς πια δεν ερωτάται, κανείς δεν μπορεί να παρακολουθήσει τις εξελίξεις, κανείς δεν είναι σε θέση να γνωρίζει τα τεκταινόμενα. Όσο για την πατρίδα μας, έχει μιλήσει πικρά, και με το δικό του τρόπο, πριν από πολλά χρόνια ο Γεώργιος Σουρρής:

Ποιος είδε κράτος… / νάχη κλητήρες για φρουρά / και να σε κλέβουν φανερά, / κι ενώ αυτοί σε κλέβουνε / τον κλέφτη να γυρεύουνε;

Ωστόσο, μια οικονομική κρίση μπορεί να βγει σε καλό. Αν πάρουμε μάλιστα στα σοβαρά τον μακαρισμό του Κυρίου, «Μακάριοι οι πτωχοί» (Λουκ. 6, 20), τότε θα πούμε ότι η οικονομική κρίση μπορεί να αποβεί ευεργετική: μέσα από τις δυσκολίες και τον πόνο μας διδάσκει να πάψουμε να είμεθα αδιάφοροι, αφιλόξενοι, ανυπόμονοι, καταναλωτικοί. Υπάρχει όμως κάτι, για το οποίο πρέπει να αναλάβουμε την προσωπική μας ευθύνη. Κι αυτό είναι η πνευματική κρίση που βιώνουμε, πιο σοβαρή, πιο επικίνδυνη από την οικονομική κρίση. Η πνευματική κρίση εκδηλώνεται με το ότι όντως έχουμε γίνει αδιάφοροι, αφιλόξενοι, ανυπόμονοι, καταναλωτικοί. Μας συνοδεύει μια βαθιά σύγχυση και απώλεια ταυτότητας, η στέρηση της εσωτερικής πληροφορίας του ποιοι πραγματικά είμεθα, και βέβαια η απουσία της εσωτερικής πληροφορίας ότι κάπου υπάρχει ο Θεός στη ζωή μας.

Αισθανόμεθα θλίψη, στένωση και γύμνωση, και φόβο, όχι μόνο εξαιτίας των εξωτερικών συμβάντων, αλλά και για το ότι χάσαμε οι ίδιοι το κέντρο της ζωής μας. Υποταχθήκαμε στους πειρασμούς, τους οποίους ο ίδιος ο Χριστός απέκρουσε στην έρημο: τη γαστριμαργία, την κενοδοξία, τον πόθο της εξουσίας. Κυνηγήσαμε το εύκολο χρήμα. Επιδιώξαμε την κοινωνική αναρρίχηση. Γίναμε άφρονες επενδυτές. Οργανώσαμε το βίο μας γύρω από ιδιοτελείς σκοπούς, τη φιληδονία και την ανθρωπαρέσκεια. Ακόμη κι αν θεωρούμαστε πιστοί και ομολογούμε τις ευαγγελικές αρετές, τις εφαρμόζουμε τόσο, όσο να μη θιγεί το ατομικό μας συμφέρον. Η σχέση μας με τον Θεό έγινε μια συναλλαγή. Ακόμη και οι Εκκλησίες έγιναν χώροι διεκδικήσεως συμφερόντων και ικανοποιήσεως φιλοδοξιών, όπου ποιμένες και ποιμενόμενοι μεριμνούν περί τραπέζας και τρυφάς. Η ειρήνη του κοινού ποτηριού υποχωρει στην ταραχή των ατομικών συμφερόντων και επιδιώξεων. Καλλιεργήσαμε το «ακοινώνητον» μεταξύ μας. Γι’ αυτά έχουμε ακέραιη προσωπική ευθύνη, και έτσι συμβάλλουμε στο γενικότερο κακό.

Όταν λοιπόν μια αρρώστια εκδηλώνεται με πόνο και πυρετό, ταλαιπωρεί τον άνθρωπο. Ταυτόχρονα, όμως, ο πόνος και τα λοιπά συμπτώματα έχουν ευεργετικό ρόλο. Διότι ειδοποιούν τον ασθενή για την αρρώστια του, τον ωθούν να αναλάβει μέτρα κατάλληλα για τη θεραπεία του. Αν δεν υπήρχε ο πόνος, αν δεν υπήρχε η εκδήλωση της αρρώστιας, κάθε αρρώστια θα οδηγούσε στο θάνατο, ενώ εμείς θα μέναμε ανυποψίαστοι, στον κόσμο της φανταστικής υγείας μας. Γι’ αυτό και κάθε κρίση στον κοινωνικό χώρο μας κάνει γνωστή μια αρρώστια που ήδη τρώει τα σωθικά μας. Και μας παρακινεί να βρούμε τρόπους να θεραπευθούμε.

Κάθε κακό που λυμαίνεται τον κοινωνικό χώρο είναι κακό προσωπικό. Στο πρόσωπο του ανθρώπου καλλιεργείται η αρετή. Στο πρόσωπο του ανθρώπου γεννιέται η κακία. Και από το πρόσωπο εξαπλώνεται, σαν ευλογία ή σαν επιδημία, σε όλο το κοινωνικό σώμα. Αν λοιπόν θέλει κάποιος να βρει φάρμακα μιας κρίσης, θα πρέπει να εξετάσει και να αντιμετωπίσει την πνευματική ρίζα του κακού πρώτα στον ίδιο τον εαυτό του. Μην αναζητάς το κακό έξω από τον εαυτό σου, συμβουλεύει ο Μέγας Βασίλειος. Επίσης μη νομίζεις ότι το κακό είναι μια αρχέγονη φύση, όπως είναι το αγαθό. Ο καθένας ας γνωρίζει ότι είναι ο αρχηγός της δικής του κακίας.

Τα φαινόμενα κοινωνικής διάβρωσης δεν είναι μόνο χαρακτηριστικό της εποχής μας. Διαβάζοντας κανείς τα ποιμαντικά κείμενα, τις ομιλίες και τις επιστολές των Πατέρων της Εκκλησίας βλέπει τον πόνο τους για τη διαφθορά της δικής τους κοινωνίας. Μιλούν για άδικους νόμους, για αυθαιρεσία της εξουσίας, καπηλεία αξιών και θεσμών, κοινωνική αδικία, αχαλίνωτα πάθη, κοινωνική αναλγησία. Μιλούν επίσης για την υποκρισία των ηγετών, και μάλιστα των χριστιανών.

Ποιά ήταν η αντιμετώπιση αυτών των δεινών από την πλευρά των Αγίων της Εκκλησίας;

Καταρχήν, ήταν η ενεργός και δυναμική παρέμβασή τους στους κοινωνικούς θεσμούς. Η μέριμνά τους οδηγούσε κάποτε στη δημιουργία νέων θεσμών, όπως ήταν για παράδειγμα η ίδρυση του θεσμού του νοσοκομείου με ειδικό προσωπικό -ένας θεσμός που οφείλεται στην πρωτοβουλία των μοναχών. Παράλληλα, η στάση τους δεν ήταν παθητική μπροστά στην κοινωνική αδικία. Με θάρρος και αυταπάρνηση κινητοποιούνταν για τη δικαίωση και την προστασία των αδυνάτων. Το ίδιο ακατάπαυστη ήταν και η μέριμνά τους για την απάλυνση του πόνου και της φτώχειας. Η φροντίδα του πεινασμένου και πληγωμένου ήταν γι’ αυτούς Θεία Λειτουργία.

Ταυτόχρονα, οι Πατέρες ήταν φορείς του μοναχικού πνεύματος. Έτσι μετέφεραν και στον κόσμο το βασικό μήνυμα του μοναχισμού. Την ανάγκη της εσωτερικής εργασίας. Τη στροφή εις εαυτόν. Και γνωρίζουν ότι η στροφή εις εαυτόν δεν σημαίνει εγκλεισμό και αποκοπή από τους υπόλοιπους ανθρώπους. Η μοναχική εσωστρέφεια είναι δράση εσωτερική, στο βάθος της ανθρώπινης καρδιάς. Εκεί όπου ενεργούν οι στοχασμοί, οι διαλογισμοί, οι επιθυμίες, οι αναστολές, οι ονειροπολήσεις. Εσωτερική εργασία σημαίνει όργωμα του χωραφιού της ψυχής, ώστε με αυτό τον τρόπο ο άνθρωπος να γνωρίσει τον εαυτό του, και να συναντηθεί προσωπικά με τον Θεό. Κάθε Άγιος είναι ένα παράδειγμα αυτής της εργασίας στον εσωτερικό χώρο της ψυχής.

Πηγή: ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΕΣ ΜΝΗΜΕΣ