Κυριακή 2 Οκτωβρίου 2016

ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΧΡΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΟΥ
Στό τέλος τοῦ καλοκαιριοῦ. Ἀποχρώσεις στά νερά πού βρέχουν τό Ἅγιον Ὄρος
Φωτογραφία: Πατάπιος μοναχός

ΜΟΝΑΧΟΥ ΘΕΟΚΛΗΤΟΥ ΔΙΟΝΥΣΙΑΤΟΥ: ΜΕΛΑΓΧΟΛΙΚΑΙ ΕΝΟΡΑΣΕΙΣ ΔΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

 Μελαγχολικά Καυσοκαλύβια. Φωτογραφία Παταπίου μοναχοῦ





Μοναχοῦ Θεοκλήτου Διονυσιάτου, «Μελαγχολικαί ἐνοράσεις διά τήν Ἑλλάδα», Θεοδρομία ἔτος ΙΖ΄, τχ. 3, Ἰούλ.-Σεπτ. 2015, σ. 408-411.
Τό προφητικό καί ἐπίκαιρο αὐτό κείμενο τοῦ ἀείμνηστου γέροντος Θεοκλήτου (+ 2006), τοῦ ἐπιφανέστερου Ἁγιορείτου λογίου τοῦ β΄ μισοῦ τοῦ 20οῦ αἰώνα, πρωτοδημοσιεύθηκε στίς 23 Νοεμβρίου 2001 στήν ἐφημερίδα Ὀρθόδοξος Τύπος

Παρασκευή 30 Σεπτεμβρίου 2016

Όσιος Πορφύριος Καυσοκαλυβίτης: Παχεία γαστήρ λεπτόν ου τίκτει νόον

Δέν γίνεστε ἅγιοι κυνηγώντας τὸ κακό. Ἄστε τὸ κακό. Νὰ κοιτάζετε πρὸς τὸν Χριστὸ κι αὐτὸ θὰ σᾶς σώσει. Ἐκεῖνο ποὺ κάνει ἅγιο τὸν ἄνθρωπο εἶναι ἡ ἀγάπη, ἡ λατρεία πρὸς τὸν Χριστό, ἡ ὁποία δὲν μπορεῖ νὰ ἐκφραστεῖ, δὲν μπορεῖ, δὲν μπορεῖ... Καὶ προσπαθεῖ ὁ ἄνθρωπος νὰ κάνει ἀσκήσεις,νὰ κάνει τέτοια πράγματα καὶ νὰ καταπονεῖ τὸν ἑαυτό του γιὰ τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ.
Κανεὶς ἀσκητὴς δὲν ἅγιασε χωρὶς ἀσκήσεις. Κανεὶς δὲν μπόρεσε ν’ ἀνέλθει στὴν πνευματικότητα χωρὶς ν’ ἀσκηθεῖ. Πρέπει νὰ γίνονται ἀσκήσεις. Ἄσκηση εἶναι οἱ μετάνοιες, οἱ ἀγρυπνίες κ.λπ.,ἀλλὰ ὄχι μὲ βία. Ὅλα νὰ γίνονται μὲ χαρά. Δὲν εἶναι οἱ μετάνοιες ποὺ θὰ κάνουμε, δὲν εἶναι οἱ προσευχές, εἶναι τὸ δόσιμο, ὁ ἔρωτας γιὰ τὸν Χριστό, γιὰ τὰ πνευματικά. Ὑπάρχουν πολλοὶ ποὺ τὰ κάνουνε αὐτὰ ὄχι γιὰ τὸν Θεὸ ἀλλὰ γιὰ ἄσκηση, γιὰ ὠφέλεια σωματική. Ὅμως οἱ πνευματικοὶ ἄνθρωποι τὸ κάνουνε γιὰ ψυχικὴ ὠφέλεια, γιὰ τὸν Θεό. Ἀλλὰ καὶ τὸ σῶμα ὠφελεῖται πολύ, δὲν ἀρρωσταίνει. Πολλὰ καλὰ ἔρχονται.

Μέσα στὴν ἄσκηση, τὶς μετάνοιες, τὶς ἀγρυπνίες καὶ τὶς ἄλλες κακουχίες εἶναι καὶ ἡ νηστεία. «Παχεία γαστὴρ λεπτὸν οὐ τίκτει νόον». Ἐγὼ τὸ γνωρίζω αὐτὸ ἀπ’ τοὺς Πατέρες. Ὅλα τὰ πατερικὰ βιβλία μιλοῦν γιὰ τὴ νηστεία. Οἱ Πατέρες τονίζουν νὰ μὴν τρῶμε δυσκολοχώνευτα φαγητὰ ἢ λιπαρὰ καὶ παχιά, γιατὶ κάνουν κακὸ στὸ σῶμα ἀλλὰ καὶ στὴν ψυχή. Λένε ὅτι τὸ προβατάκι τρώει τὰ χορταράκια τῆς γῆς κι εἶναι τόσο ἥσυχο. Εἴδατε ποὺ λένε, «σὰν τὸ πρόβατο». Ἐνῷ ὁ σκύλος ἢ ἡ γάτα κι ὅλ’ αὐτὰ τὰ σαρκοφάγα εἶναι ὅλα τους ἄγρια ζῶα. Τὸ κρέας κάνει κακὸ στὸν ἄνθρωπο. Κάνουν καλὸ τὰ χόρτα, τὰ φροῦτα κ.λπ. Γι’ αὐτὸ οἱ Πατέρες μιλοῦν γιὰ νηστεία καὶ κατακρίνουν τὴν πολυφαγία καὶ τὴν ἡδονὴ ποὺ αἰσθάνεται κανεὶς μὲ τὰ φαγητὰ τὰ πλούσια. Νὰ εἶναι πιὸ ἁπλὰ τὰ φαγητά μας. Νὰ μὴν ἀσχολούμαστε τόσο πολὺ μ’ αὐτά. 
Δὲν εἶναι τὸ φαγητό, δὲν εἶναι οἱ καλὲς συνθῆκες διαβίωσης, ποὺ ἐξασφαλίζουν τὴν καλὴ ὑγεία. Εἶναι ἡ ἁγία ζωή, ἡ ζωὴ τοῦ Χριστοῦ. Ξέρω γιὰ ἀσκητὲς ποὺ νηστεύανε πολὺ καὶ δὲν εἴχανε καμιὰ ἀρρώστια. Δὲν κινδυνεύει νὰ πάθει κανεὶς τίποτε ἀπ’ τὴ νηστεία. Κανεὶς δὲν ἔχει ἀρρωστήσει ἀπ’ τὴ νηστεία. Πιὸ πολὺ ἀρρωσταίνουν ἐκεῖνοι ποὺ τρῶνε κρέατα κι αὐγὰ καὶ γάλατα, παρὰ ἐκεῖνοι ποὺ εἶναι λιτοδίαιτοι. Εἶναι παρατηρημένο αὐτό. Νὰ τὸ πάρουμε καὶ ἀπὸ τὴν ἰατρικὴ ἐπιστήμη΄ τώρα τὸ συνιστᾶ αὐτὸ τὸ πράγμα. Οἱ νηστευτὲς νηστεύουν καὶ δὲν παθαίνουν τίποτε΄ ὄχι ἁπλῶς δὲν παθαίνουν, ἀλλὰ θεραπεύονται ἀπὸ ἀρρώστιες.
Γιὰ νὰ τὰ κάνετε ὅμως αὐτά, πρέπει νὰ ἔχετε πίστη. Ἀλλιῶς σᾶς πιάνει λιγούρα. Ἡ νηστεία εἶναι καὶ ζήτημα πίστεως. Ὅταν ἔχετε τὸν ἔρωτα στὸ θεῖον, μπορεῖτε νὰ νηστεύετε μὲ εὐχαρίστηση κι ὅλα εἶναι εὔκολα΄ ἀλλιῶς σᾶς φαίνονται ὅλα βουνό. Ὅποιοι ἔδωσαν τὴν καρδιά τους στὸν Χριστὸ καὶ μὲ θερμὴ ἀγάπη ἔλεγαν τὴν εὐχὴ, κυριάρχησαν καὶ νίκησαν τὴ λαιμαργία καὶ τὴν ἔλλειψη ἐγκράτειας.
Ὑπάρχουν σήμερα πολλοὶ ἄνθρωποι, ποὺ δὲν μποροῦσαν νὰ νηστέψουν μιὰ μέρα καὶ τώρα ζοῦν μὲ χορτοφαγία, ὄχι γιὰ λόγους θρησκευτικούς, ἁπλῶς γιατὶ πίστεψαν ὅτι αὐτὸ θὰ κάνει καλὸ στὴν ὑγεία τους. Ἀλλὰ πρέπει νὰ τὸ πιστέψεις, ὅτι δὲν πρόκειται νὰ πάθεις τίποτε, ποὺ δὲν τρώεις κρέας. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος βέβαια εἶναι ἀσθενής, δὲν εἶναι ἁμαρτία νὰ φάει πρὸς στήριξιν τοῦ ὀργανισμοῦ καὶ φαγητὰ μὴ νηστήσιμα.
Τὸ ἁλάτι χρειάζεται στὸν ὀργανισμὸ τοῦ ἀνθρώπου. Ὑπάρχει μιὰ φήμη ὅτι τὸ ἁλάτι κάνει κακό. Δὲν εἶναι σωστὸ αὐτό. Εἶναι στοιχεῖο ποὺ χρειάζεται. Καὶ εἶναι ὁρισμένοι μάλιστα ποὺ τὸ ἔχουν πολὺ ἀνάγκη.
Ἐγὼ τί ὄνειρα ἔχω! Γιὰ τὸ Ἅγιον Ὄρος δηλαδή. Παρήγγειλα σιτάρι, γιὰ ν’ ἀλέθουμε, νὰ φτιάχνουμε ψωμὶ σταρίσιο. Καὶ σκέφτομαι νὰ πάρουμε διάφορα ὄσπρια καὶ νὰ τ’ ἀλέθουμε καὶ νὰ τ’ ἀνακατώνουμε, σιτάρι μὲ ρύζι, σόγια, σογιάλευρο μὲ φακὲς κ.λπ. Κι ἔπειτα ἔχουμε καὶ τὰ κολοκύθια καὶ τὶς ντομάτες καὶ τὶς πατάτες κι ὅλα τ’ ἄλλα χορταρικά. Καὶ μὲ τὸν πατέρα Ἡσύχιο εἴχαμε ἕνα ὄνειρο. Μιὰ φορὰ λέγαμε νὰ πᾶμε νὰ γίνουμε ἐρημίτες κάπου καὶ νὰ σπείρουμε σιτάρι καὶ νὰ τὸ μουσκεύουμε καὶ νὰ τὸ τρῶμε. Μήπως ὁ Μέγας Βασίλειος ἐκεῖ, στὴν ἔρημο, ἔτσι δὲν ἔκανε; Ἀλλὰ τώρα ἐμᾶς μᾶς κακοφαίνεται.
 

Πέμπτη 22 Σεπτεμβρίου 2016

Η ΠΑΝΗΓΥΡΗ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΥ ΤΟΥ ΓΕΝΕΣΙΟΥ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΣΤΑ ΚΑΤΟΥΝΑΚΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ



  Μέ εὐλάβεια, κατά τήν ἁγιορειτική λειτουργική παράδοση ἀλλά καί μέ ἔκδηλα τά συναισθήματα τῆς χαρᾶς καί τῆς πνευματικῆς ἀγαλλίασης, ἑορτάστηκε πανηγυρικά τό κοσμοχαρμόσυνο γεγονός τῆς Γεννήσεως τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου στά ἐρημικά Κατουνάκια τοῦ Ἁγίου Ὄρους.
  Ἡ πνευματική αὐτή εύκαιρία δόθηκε τόσο σέ Ἁγιορεῖτες μοναστές ὅσο καί σέ εὐσεβεῖς προσκυνητές τοῦ Περιβολιοῦ τῆς Παναγίας μας, κατά τήν Πανήγυρη τοῦ ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου τοῦ Γενεσίου τῆς Θεοτόκου, πού κοσμεῖ τόν ἐρημικό συνοικισμό τῶν Κατουνακίων τῆς Μεγίστης Λαύρας.   
    Τό ἱερό αύτό Ἡσυχαστήριο, ἔπειτα ἀπό τήν πρό ἔτους ἐρήμωσή του, μέ τήν χάρη τοῦ Θεοῦ καί τήν πρόνοια τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, ἐπαναλειτούργησε πρόσφατα μέ τήν ἐγκαταβίωση σ᾿ αὐτό τοῦ Γέροντος Μιχαήλ Κατουνακιώτου. Εὐχόμαστε ἡ Κυρία Θεοτόκος νά εὐλογεῖ τόν πνευματικό του ἀγῶνα καθώς καί ὅλους ὅσοι τόν στηρίζουν στό ἔργο του. 

   Τά φωτογραφικά αὐτά στιγμιότυπα προέρχονται ἀπό τήν πρώτη αὐτή Πανήγυρη τοῦ Ἡσυχαστηρίου, στίς 8 / 21 Σεπτεμβρίου 2016.







Σάββατο 17 Σεπτεμβρίου 2016

Ο ΕΘΝΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ ΖΩΓΡΑΦΟΥ

                                    Παταπίου μοναχοῦ Καυσοκαλυβίτου

       Ὁ ἐθνικός χαρακτήρας τῆς ἀθωνικῆς μονῆς Ζωγράφου

   ν καί μεταξύ τῶν εἴκοσι ἱερῶν μονῶν τοῦ Ἁγίου Ὄρους, ἡ μονή Ζωγράφου χαρακτηρίζεται ὡς παραδοσιακά βουλγαρική, ἡ ἱστορική παρουσία βουλγάρων μοναχῶν ἐκεῖ, περιβάλλεται ἀπό ἀσάφεια, ἀφοῦ δέν μᾶς εἶναι γνωστό τό μέγεθός της κατά τούς μέσους καί ὕστερους βυζαντινούς χρόνους. Ἡ ἵδρυση τῆς μονῆς Ζωγράφου ἀνάγεται τήν περίοδο 972-980. Σύμφωνα μέ τή διαπρεπή ἱστορικό τοῦ ἀθωνικοῦ μοναχισμοῦ Διονυσία Παπαχρυσάνθου «εἶναι ἄγνωστο σέ ποιά ἐποχή τό μοναστήρι παραχωρήθηκε σέ ἤ ἐπανδρώθηκε ἀπό μοναχούς Βουλγάρους». Τά πρωϊμότερα πάντως σλαβικά τοπωνύμια τοῦ ἁγιορειτικοῦ χώρου ἐντοπίζονται στήν περιοχή τῆς Ζωγράφου.      
Ἀξιόπιστη ἔνδειξη γιά τόν ἐθνικό χαρακτῆρα τῆς Μονῆς θεωρεῖται ὅτι παρέχει ὁ χαρακτηρισμός: «ἡ σεβασμία μονή τῶν Βουλγάρων», πού ἐμφανίζεται σέ ἑλληνικά ἀθωνικά ἔγγραφα κατά τά τέλη τοῦ 13ου αἰώνα. Ἀναφέρουμε γιά παράδειγμα Πράξη τοῦ Νικηφόρου Χούμνου, τοῦ ἔτους 1286, ὅπου γίνεται ἀναφορά «τῆς κατά τό Ἅγιον Ὄρος τοῦ Ἄθω διακειμένης σεβασμίας μονῆς τῶν Βουλγάρων, τῆς εἰς τό ὄνομα τοῦ ἁγίου μεγαλομάρτυρος Γεωργίου καί ἐπιλεγομένης τοῦ Ζωγράφου». Ἐπίσης, τό 1290, σέ ἀπόφαση τοῦ ἐπισκόπου Ἱερισσοῦ σχετικά μέ διένεξη ἀνάμεσα στίς μονές Ζωγράφου καί Χιλανδαρίου, τά ἐναγόμενα μέρη ἀποκαλοῦνται Βούλγαροι καί Σέρβοι ἀντίστοιχα. Ὁ τύπος «Ἡ σεβασμία μονή τῶν Βουλγάρων» ἐξακολούθησε νά χαρακτηρίζει τό ἵδρυμα στά 1342-1344 καί φαίνεται ὅτι λησμονήθηκε μετά τά μέσα τοῦ 14ου αἰώνα…
Ἡ ἐπίσημη ἐπανακοινοβιοποίηση τῆς βουλγαρικῆς μονῆς Ζωγράφου ἔγινε μέ σιγγίλιο πού ἐξέδωσε ὁ οἰκουμενικός πατριάρχης Ἄνθιμος Δ’ (1848-1852), τόν Μάρτιο τοῦ 1850, Ἰνδικτιῶνος Η’.

Ἀπόσπασμα ἀπό τὀ βιβλίο τοῦ συγγραφέα (διδακτορική διατριβή):
 Ὁ μοναχός Ἰάκωβος Νεασκητιώτης καί τό ἔργο του  
 ἔκδ. Ἱ. Μ. Ἁγ. Παύλου, Ἅγιον Ὄρος 2014


Πολλά ἱστορικά στοιχεῖα δείχνουν ὅτι πρίν διεγερθεῖ τεχνητῶς ὁ ἐθνοφυλετισμός στά τέλη τοῦ 19ου αἰ. πρός ἐξυπηρέτιση πολιτικῶν στόχων, Ἕλληνες καί Βούλγαροι ζοῦσαν ἁρμονικά μέσα στούς κόλπους τῆς Ὀρθοδοξίας ὑπό τήν σκέπη τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου.