ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΗ ΣΚΗΤΗ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΩΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ

                              

                                                                                                                                                            

Οἱ ἀ­σκη­τι­κές μορ­φές πού ἀκροθιγῶς πα­ρου­σι­ά­ζουμε σήμερα στήν ἀγάπη σας, μέ τήν αὐ­θεν­τι­κό­τητα τῆς ἁ­πλό­τη­τας καί τή γνη­σι­ό­τητα τοῦ ἀ­πα­ρα­χά­ρα­κτου μο­να­χι­κοῦ τους βίου, ἐ­πα­λη­θεύ­ουν δι­αρ­κῶς τό μυ­στή­ριο τῆς πί­στεως καί ἐ­πι­βε­βαι­ώ­νουν τήν πα­ρου­σία τοῦ Θεοῦ στόν κό­σμο μας, πι­στο­ποι­ῶν­τας τή δυ­να­τό­τητα πού ἔ­χουμε οἱ ἄν­θρω­ποι γιά κοι­νω­νία μέ τόν Θεό καί με­τοχή στήν αἰ­ω­νι­ό­τητα.

   Οἱ ἐ­νά­ρε­τοι Καυ­σο­κα­λυ­βῖ­τες γέ­ρον­τες τῶν δύο τε­λευ­ταίων αἰ­ώ­νων συ­νέ­χι­σαν τήν ὑ­περ­χι­λι­ετῆ πα­ρά­δοση τοῦ ἁ­γι­ω­νύ­μου Ὄ­ρους καί προ­στέ­θη­καν στή χρυσή ἁ­λυ­σίδα τῶν ὁ­σίων Πα­τέ­ρων·

 ἄλ­λω­στε ὁ ἁ­γι­ο­ρεί­τι­κος χρό­νος μόνο μέ τήν αἰ­ω­νι­ό­τητα θά μπο­ροῦσε νά εἶ­ναι συγ­χρο­νι­σμέ­νος.

 [...]  Ἡ σκήτη, ὡς ὀρ­γα­νω­μέ­νος μο­να­στι­κός οἰ­κι­σμός, ἱ­δρύ­θηκε στίς ἀρ­χές τοῦ 18ου αἰ. ἀπό τόν ὅ­σιο Ἀ­κά­κιο τόν Καυ­σο­κα­λυ­βίτη. Ὁ ὅ­σιος Ἀ­κά­κιος ἦρθε ἐδῶ στά 1680 καί κα­τοί­κησε στό Σπή­λαιο πού βρί­σκε­ται στήν ἀ­να­το­λική πλευρά τῆς Σκή­της. Ὁ μι­κρός ἀλλά τόσο κα­θα­γι­α­σμέ­νος χῶ­ρος τοῦ Σπη­λαίου δέν κα­τά­φερε νά κα­λύ­ψει τίς με­γα­λό­φω­νες βρον­τές τῆς ἀ­ρε­τῆς καί τῆς ἁ­γι­ό­τη­τάς του. Τά χα­ρί­σματά του ἔ­γι­ναν γνω­στά τόσο στό Ἅ­γιον Ὄ­ρος ὅσο κι ἔξω ἀπ' αὐτό. Μο­να­χοί ἀπό παν­τοῦ, ἦρ­θαν γιά νά ἔ­χουν τόν Ὅ­σιο ὡς Γέ­ροντά τους καί ἔ­κτι­σαν μι­κρές κα­λύ­βες γύρω ἀπό τό Σπή­λαιο. Ὅ­ταν ἀρ­γό­τερα οἱ μο­να­χοί αὐ­ξή­θη­καν πολύ σέ ἀ­ρι­θμό, ὁ ὅσιος Ἀκάκιος ὀρ­γά­νωσε τό μο­να­στικό τους οἰ­κι­σμό σέ σκήτη, ὁ­ρί­ζον­τας καί Τυ­πικό πού θά ἀ­κο­λου­θεῖ ὁ τρό­πος τῆς ζωῆς τους. Ἔτσι ἱ­δρύ­θηκε ἡ Σκήτη πού ἀ­φι­ε­ρώ­θηκε στήν Ἁ­γία Τρι­άδα.

[...]  Ἔλεγε κά­ποτε ὁ ὅσιος Πορφύριος ὁ Καυσοκαλυβίτης σέ ἐ­πι­σκέ­πτες του στό Μήλεσι: «Στό Ἅ­γιον Ὄ­ρος δύο ἡ ὥρα γί­νε­ται ξε­ση­κω­μός. Αἰ­σθα­νό­μουνα δέος τήν ὥρα ἐ­κείνη. Ἡ προ­σευχή ἔ­σειε τόν τόπο, τόν πνευ­μα­τικό κό­σμο. Τό Ἅ­γιο Πνεῦμα ἐρ­χό­ταν καί πλημ­μύ­ριζε μέ οὐ­ρά­νια χαρά τίς ψυ­χές τῶν μο­να­χῶν». Καί λέ­γον­τας αὐτά, ἄ­φησε ἕνα ἀ­φυ­πνι­στικό μή­νυμα:

 «Καί τώρα τό Ἅ­γιο Πνεῦμα θέ­λει νά μπεῖ στίς ψυ­χές μας, ὅ­πως καί τότε, ἀλλά σέ­βε­ται τήν ἐ­λευ­θε­ρία μας, δέν θέ­λει νά τήν πα­ρα­βι­ά­σει. Πε­ρι­μέ­νει νά τοῦ ἀ­νοί­ξουμε μό­νοι μας τήν πόρτα καί τότε θά μπεῖ στήν ψυχή μας καί θά τήν με­τα­μορ­φώ­σει»...

   [...]  Ἄς εἶ­ναι αἰ­ω­νία ἡ μνήμη του κα­θώς καί ὅ­λων τῶν Πα­τέ­ρων πού μέ μι­κρές πι­νε­λιές σκι­α­γρα­φή­σαμε πτυ­χές ἀπό τή μα­κα­ρι­στή ζωή τους. Οἱ εὐ­χές τους ἄς συ­νο­δεύ­ουν ὅ­λους μας καί τά ἔν­θεα κα­τορ­θώ­ματά τους ἄς ἀ­να­ζω­πυ­ρώ­σουν τόν πνευ­μα­τικό ζῆλο τῶν ἐ­πί­δο­ξων μι­μη­τῶν τους. 

      Οἱ ἁ­γι­α­σμέ­νες μορ­φές τῶν Καυ­σο­κα­λυ­βίων, ἀπό τό με­γάλο ἡ­συ­χα­στή τοῦ δε­κά­του τε­τάρ­του αἰ­ῶνα, ὅ­σιο Μά­ξιμο τόν Καυ­σο­κα­λύβη μέ­χρι καί τόν σύγ­χρονό μας, ὅσιο Πορ­φύ­ριο τόν Καυ­σο­κα­λυ­βίτη, ἔ­φθα­σαν στόν ἐ­ρά­σμιο τόπο, πού ὅ­λοι προ­σκλη­θή­καμε νά κα­τοι­κή­σουμε.

  Ὁ τρό­πος καί ὁ δρό­μος τῆς θε­ώ­σεως καί τῆς σω­τη­ρίας τοῦ ἀν­θρώ­που εἶ­ναι αἰ­ώ­νιος καί ἀ­σφα­λής. Εἶ­ναι ὁ δρό­μος τῶν Ἁ­γίων!

   Ἄς τόν ἀκολουθήσουμε!

Ἀποσπάσματα ἀπό τήν ὁμιλία τοῦ γέροντος Παταπίου Καυσοκαλυβίτου στόν ἱερό ναό Ἁγίων Ἀποστόλων Καλάμου τῆς Ἱ. Μητροπόλεως Κηφισίας. Σάββατο, 14 Δεκεμβρίου 2019

ΟΜΙΛΙΑ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΤΑΠΙΟΥ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΤΟΥ ΣΤΟΝ ΚΑΛΑΜΟ ΑΤΤΙΚΗΣ

Η ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΣΚΗΤΗΣ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΚΩΔΙΚΟΓΡΑΦΟΙ ΤΗΣ

                               

  

Παταπίου μοναχοῦ Καυσοκαλυβίτου

Ἡ Βιβλιοθήκη τῆς Σκήτης Καυσοκαλυβίων. 
Τά νεώτερα στοιχεῖα γιά τούς γραφεῖς τῶν κωδίκων της ἀπό τή συνεχιζόμενη ἔρευνα

Ἡ μικρή, πλήν ἀξιόλογη αὐτή Βιβλιοθήκη, παρ᾿ ὅλο πού ἡ ἵδρυσή της ἀνάγεται στίς πρῶτες δεκαετίες τοῦ 18ου αἰώνα, κατέχει μία συλλογή ἀπό χειρόγραφους κώδικες, πού χρονολογοῦνται ἀπό τόν 11ο ὥς καί τόν 20ό αἰῶνα. 

Ἡ σημερινή συλλογή, πού μᾶς παραδόθηκε χάρη στήν φροντίδα καί τήν ἀξιέπαινη προσπάθεια τῶν κατά καιρούς βιβλιοφυλάκων τῆς Σκήτης, ἀποτελεῖται ἀπό 279 χειρόγραφα, τά περισσότερα τῶν ὁποίων εἶναι χάρτινα, ἐνῶ τρία εἶναι περγαμηνά. Ἐπιπλέον ὑπάρχουν καί μερικά περγαμηνά σπαράγματα. 

Ἡ συλλογή περιλαμβάνει κυρίως ἔργα ἁγιολογικά, πατερικά, πανηγυρικά, ὑμνολογικά, μουσικά καί ἱστορικά, πού προορίζονταν νά καλύψουν τίς πνευματικές ἀνάγκες τῶν πατέρων τῆς πλέον ἀπόμακρης καί δυσπρόσιτης ἁγιορειτικῆς Σκήτης. 

Χρονικά, τά χειρόγραφα αὐτά ἀντιπροσωπεύουν ὅλες τίς ἐποχές τῆς βυζαντινῆς, τῆς μεταβυζαντινῆς καί τῆς σύγχρονης περιόδου…

[…]  Κατά τήν ἔρευνά μας ἔχουν καταγραφεῖ ὀνόματα 46 κωδικογράφων τῆς Βιβλιοθήκης τῆς Σκήτης Καυσοκαλυβίων.

Στόν πλήρη Κατάλογο πού ἐκπονοῦμε, καί ὁ ὁποῖος θά δημοσιευθεῖ σύν Θεῶ στά Πρακτικά τοῦ Ἐπιστημονικοῦ Ἐργαστηρίου μας, καταγράφονται οἱ ἀριθμοί τῶν κωδίκων καί ὁ ἀναγραφόμενος ἤ ἐκτιμώμενος χρόνος γραφῆς, ἐνῶ συμπληρώνεται μέ ὑπομνήματα σχετικά μέ βιογραφικά στοιχεῖα τους, τήν κωδικογραφική παρουσία τους σέ ἄλλες Βιβλιοθῆκες καί τό τυχόν συγγραφικό τους ἔργο.

   Στό πλαίσιο αὐτό, διεξοδικότερη μελέτη στήν ἐν ἐξελίξει ἔρευνά μας γίνεται γιά τό κωδικογραφικό καί συγγραφικό ἔργο  τεσσάρων γραφέων τοῦ 18ου καί τοῦ 19ου αἰῶνα, ἀπό τόν παραπάνω Κατάλογο: τοῦ παπα-Ἰωνᾶ Καυσοκαλυβίτου, τοῦ μοναχοῦ Θεοκλήτου Καρατζᾶ τοῦ Βυζάντιου, τοῦ ἀρχιμανδρίτου Αὐξεντίου Λαυριώτου καί τοῦ μοναχοῦ Διονυσίου Ἁγιαρτεμίτου, πού μέ τήν ἀπροσμέτρητης ἀξίας ἐργασία τους, συνέχισαν τήν παράδοση τῶν προγενέστερων Ἁγιορειτῶν γραφέων…

 […]  Ἄξιο ἐπίσης νά ἀναφερθεῖ εἶναι τό φαινόμενο γραφεῖς νά ἔχουν συνάμα ἱστορήσει  μικρογραφίες ὡς ἁγιογράφοι.

  Ἀναφέρουμε, γιά παράδειγμα, τόν μελουργό καί ζωγράφο ἱερομόναχο Δαβίδ Σκοπελίτη πού στά  1742 στόν κώδικά του μέ τό Στιχηράριο τοῦ Γερμανοῦ Νέων Πατρῶν  ἔχει ἱστορήσει  24 μικρογραφίες δεσποτικῶν καί θεομητορικῶν ἑορτῶν σέ χρυσό κάμπο…

[…] Ὁλοκληρώνοντας σύν Θεῶ αὐτή τήν ἄκρως συνοπτική παρουσίαση τῆς Βιβλιοθήκης τοῦ Κυριακοῦ τῶν Καυσοκαλυβίων καί τῶν κωδικογράφων της, θά πρέπει νά ἀναφερθεῖ ὅτι τά συμπεράσματα τῆς ἐν ἐξελίξει ἔρευνάς μας ἐμπλουτίζονται συνεχῶς καί ἀπό τά νεώτερα  -γιά μᾶς προσωπικά –πιστεύω καί γιά ἐσᾶς- πολύ σημαντικά εὑρήματα τῆς μελέτης ἄγνωστων τίς περισσότερες φορές καί ἀκαταλογογράφητων χειρογράφων ἀπό τίς ἐπιμέρους Καλύβες τῆς Σκήτης, τῶν ὁποίων ἐτοιμάζουμε Κατάλογο…

Ἀποσπάσματα ἀπό τήν εἰσήγηση τοῦ συγγραφέα στό Δ΄ Ἐπιστημονικό Ἐργαστήριο τῆς Ἁγιορειτικῆς Ἐστίας, Θεσσαλονίκη 7 Δεκεμβρίου 2019 (Μουσεῖο Βυζαντινοῦ Πολιτισμοῦ, Ἀμφιθέατρο Στέφανος Δραγούμης).

                                                       

ΛΙΤΑΝΕΙΑ ΙΕΡΑΣ ΕΙΚΟΝΑΣ ΑΓ. ΠΟΡΦΥΡΙΟΥ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΤΟΥ ΣΤΗ ΡΟΥΜΑΝΙΑ

Φωτογραφικά στιγμιότυπα ἀπό τή λιτανεία τῆς ἱερᾶς εἰκόνος τοῦ ὁσίου Πορφυρίου τοῦ Καυσοκαλυβίτου, στήν ἐνορία Parohia Bod Colonie τῆς πόλης Μπρασόβ τῆς Ρουμανίας, στίς 2 Δεκεμβρίου 2019, κατά τήν ἐπέτειο 1 χρόνου ἀπό τά ἐγκαίνια τοῦ πρώτου ναοῦ στή Ρουμανία ἀφιερωμένου στή μνήμη τοῦ νεώτερου αὐτοῦ Ἁγιορείτου ἁγίου.

Ἡ εἰκόνα τοῦ ἁγίου Πορφυρίου εἶναι ἔργο τοῦ ἐργαστηρίου τῆς Καλύβης Ἁγίου Ἀκακίου διά χειρός 

Παταπίου μοναχοῦ Καυσοκαλυβίτου

Δ΄ ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΓΙΑ ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 7 - 8 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2019 . ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΙΣΗΓΗΣΕΩΣ π. ΠΑΤΑΠΙΟΥ

ΟΜΙΛΙΑ π. ΠΑΤΑΠΙΟΥ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΤΟΥ.
ΣΑΒΒΑΤΟ 7 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2019. ΩΡΑ 20.00 ΤΟ ΒΡΑΔΥ. ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ. ΙΔΡΥΜΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ, ΛΕΩΦ. ΣΤΡΑΤΟΥ 2.

 ΟΙ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΤΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΘΑ ΜΕΤΑΔΙΔΟΝΤΑΙ ΖΩΝΤΑΝΑ (live streaming) ΣΤΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ:  http://www.agioritikiestia.gr/4ergastirio

 ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΙΣΗΓΗΣΕΩΣ π. ΠΑΤΑΠΙΟΥ

Πατάπιος μοναχός Καυσοκαλυβίτης

Βιβλιοθηκάριος Σκήτης Καυσοκαλυβίων. Δρ. Θεολογίας

Ἡ Βιβλιοθήκη τῆς Σκήτης Καυσοκαλυβίων. Τά νεώτερα στοιχεῖα γιά τούς Γραφεῖς τῶν Κωδίκων της ἀπό τή συνεχιζόμενη ἔρευνα.

Ἡ μικρή, πλήν ἀξιόλογη Βιβλιοθήκη τοῦ Κυριακοῦ τῆς Σκήτης Ἁγίας Τριάδος τῶν Καυσοκαλυβίων, παρ᾿ ὅλο πού ἡ ἵδρυσή της ἀνάγεται στίς πρῶτες δεκαετίες τοῦ 18ου αἰ. κατέχει μία συλλογή ἀπό χειρόγραφους κώδικες, πού χρονολογοῦνται ἀπό τόν 11ο ὥς καί τόν 20ό αἰῶνα. Ἡ σημερινή συλλογή, πού μᾶς παραδόθηκε χάρη στήν φροντίδα καί τήν ἀξιέπαινη προσπάθεια τῶν κατά καιρούς βιβλιοφυλάκων τῆς Σκήτης, ἀποτελεῖται ἀπό 279 χειρόγραφα, τά περισσότερα τῶν ὁποίων εἶναι χάρτινα, ἐνῶ τρία εἶναι περγαμηνά. Ἐπιπλέον ὑπάρχουν καί μερικά περγαμηνά σπαράγματα. Ἡ συλλογή περιλαμβάνει κυρίως ἔργα ἁγιολογικά, πατερικά, πανηγυρικά, ὑμνολογικά, μουσικά καί ἱστορικά, πού προορίζονταν νά καλύψουν τίς πνευματικές ἀνάγκες τῶν πατέρων τῆς πλέον ἀπόμακρης καί δυσπρόσιτης ἁγιορειτικῆς Σκήτης. Χρονικά, τά χειρόγραφα αὐτά ἀντιπροσωπεύουν τίς περισσότερες ἀπό τίς ἐποχές τῆς βυζαντινῆς, τῆς μεταβυζαντινῆς καί τῆς σύγχρονης περιόδου. Ἄν ἐξαιρέσουμε ἕνα περγαμηνό τοῦ 10ου, δύο περγαμηνά τοῦ 11ου, τέσσερα τοῦ 14ου, πέντε τοῦ 15ου καί ἑπτά τοῦ 17ου αἰώνα, τά ὑπόλοιπα χειρόγραφα τοποθετοῦνται ἀνάμεσα στόν 18ο καί 19ο αἰῶνα. 

  Στό πλαίσιο τῶν προσπαθειῶν τοῦ γράφοντος γιά τήν ἀνασυγκρότηση καί τόν ἐμπλουτισμό τῆς Βιβλιοθήκης, ἀπό τό ἔτος 1999, ὁπότε καί δημιουργήθηκε ἰδιαίτερος χῶρος φύλαξης τῶν βιβλίων, καταρτίστηκαν καί δημοσιεύθηκαν Συμπληρωματικοί Κατάλογοι τῶν Κωδίκων (ἀριθ. 87 - 242, Θεσσαλονίκη 2005) καί (ἀριθ. 242-279, Θεσσαλονίκη 2016) μέσα ἀπό τούς ὁποίους παρουσιάσθηκε μία πλήρης εἰκόνα τῶν χειρογράφων πού μέχρι σήμερα εἶναι θησαυρισμένα στή Βιβλιοθήκη τῆς Σκήτης.

Ἐκτός ἀπό τό ἴδιο τό περιεχόμενο τῶν κωδίκων αὐτῶν, σημαντικό τμῆμα τοῦ ὁποίου παραμένει ἀδημοσίευτο, πολλές εἶναι οἱ πληροφορίες, πού ἀναδύονται μέσα ἀπό τούς κώδικες γιά τούς γραφεῖς οἱ ὁποῖοι τούς καλλιέγραψαν. Ἔτσι, μᾶς γίνονται γνωστοί, ἀνάμεσα σέ ἄλλους, οἱ γραφεῖς: Ἰωνᾶς Καυσοκαλυβίτης, Θεόκλητος Καρατζᾶς ὁ Βυζάντιος, Ραφαήλ Ἀκαρνάν, Διονύσιος Ἁγιαρτεμίτης, Ἰάκωβος Νεασκητιώτης, Ἰγνάτιος Λαυριώτης, Ἀγάπιος Ἁγιαννανίτης, Προκόπιος, Νήφων Ἰβηροσκητιώτης, Ἰωνᾶς Ἐσφιγμενίτης, Ἰωακείμ Σιμωνοπετρίτης, Δαυίδ Σκοπελίτης, Χαρίτων Τρικκαῖος, Αὐξέντιος Λαυριώτης, Μεθόδιος Ἡλιουπολίτης καί Ἀντώνιος Νεασκητιώτης.

Τά εὑρήματα ἀπό τή συνεχιζόμενη ἔρευνα καί μελέτη τῶν χειρογράφων τῆς καυσοκαλυβίτικης συλλογῆς θεωροῦμε ὅτι εἶναι πολύ ἐνδιαφέροντα γιά τή σπουδή τῆς Ἁγιορειτικῆς Γραμματείας καί Προσωπογραφίας καθώς πλειάδα ἀπό τά παραπάνω ἔργα, τῶν ὁποίων οἱ γραφεῖς δέν ἀναγράφονται σ᾿ αὐτά, μποροῦν πλέον μέ ἀσφάλεια νά ἀποδοθοῦν σέ πολύ σημαντικούς Ἁγιορεῖτες λογίους-κωδικογράφους, ὅπως ὁ ἱερομόναχος Ἰωνᾶς Καυσοκαλυβίτης, ὁ μοναχός Θεόκλητος Καρατζᾶς ὁ Βυζάντιος καί ὁ ἀρχιμανδρίτης Αὐξέντιος Λαυριώτης.

Ἀρκετά εἶναι τά χειρόγραφα πού καλλιέγραψαν γιά τίς λειτουργικές καί ἀναγνωστικές ἀνάγκες τῶν πατέρων, ἐνῶ σέ ἀρκετά ἀπό τά παλαιά ἔντυπα τῆς ἴδιας Βιβλιοθήκης ἔχουν προβεῖ εἴτε σέ χειρόγραφες συμπληρώσεις τοῦ κειμένου ἀπό τό ἔντυπο πού ἔχει ἐκπέσει εἴτε σέ προσθῆκες. Ἐμπλουτίζεται ἐπίσης ἡ γνώση μας γιά τή συμβολή, τουλάχιστον τῶν δύο πρώτων λογίων στήν ὀργάνωση τῆς Βιβλιοθήκης κατά τήν πρώτη περίοδο τῆς ἴδρυσής της στά μέσα τοῦ 18ου αἰώνα.

ΣΑΒΒΑΤΟ 7 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2019. ΩΡΑ 20.00 ΤΟ ΒΡΑΔΥ. ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ. ΙΔΡΥΜΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ, ΛΕΩΦ. ΣΤΡΑΤΟΥ 2.

 ΟΙ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΤΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΘΑ ΜΕΤΑΔΙΔΟΝΤΑΙ ΖΩΝΤΑΝΑ (live streaming) ΣΤΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ:  http://www.agioritikiestia.gr/4ergastirio

Δ΄ ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΓΙΑ ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ. 7 - 8 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2019

Δ΄ ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΓΙΑ ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ 

 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 7 - 8 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2019 

Στό πλαίσιο τοῦ Δ΄ Ἐπιστημονικοῦ Ἐργαστηρίου ὁ γέροντας Πατάπιος Καυσοκαλυβίτης, τό Σάββατο 20.00 τό βράδυ θά εἰσηγηθεῖ τό θέμα: Ἡ Βιβλιοθήκη τῆς Σκήτης Ἁγίας Τριάδος Καυσοκαλυβίων. Τά νεώτερα στοιχεῖα γιά τούς γραφεῖς τῶν κωδίκων της μέσα ἀπό τή συνεχιζόμενη ἔρευνα

ΣΙΝΑΙΤΙΚΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ

ΤΑ ΠΑΛΙΜΨΗΣΤΑ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΑ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ ΣΙΝΑ

ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΑ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΟΡΟΥΣ ΣΙΝΑ

ΦΙΛΟΣΟΦΩΝΤΑΣ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ ΣΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ

Μέρος Β΄

                      Ἡ μνήμη θανάτου, ἀνάσταση ἀπό τόν θάνατο τῆς ψυχῆς

Ἄρθρο τοῦ μοναχοῦ Παταπίου Καυσοκαλυβίτου πού δημοσιεύτηκε στήν ἐφημερίδα Ὀρθόδοξη Ἀλήθεια. 30 Οκτωβρίου 2019

ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΣΥΡΟΥ ΣΤΗΝ ΚΑΛΥΒΗ ΑΓΙΟΥ ΑΚΑΚΙΟΥ ΤΗΣ ΣΚΗΤΗΣ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΩΝ

Προσκυνηματική ἐπίσκεψη τοῦ σεβασμιωτάτου

 μητροπολίτου Σύρου κ. Δωροθέου Β΄ στήν ἱερά 

Καλύβη Ἁγίου Ἀκακίου τῆς Σκήτης Καυσοκαλυβίων.

Εὐλαβικό προσκύνημα στό ἱερό Σπήλαιο καί τήν Καλύβη τοῦ Ἁγίου Ἀκακίου τῆς Σκήτης Ἁγίας Τριάδος Καυσοκαλυβίων πραγματοποίησε ὁ σεβασμιώτατος μητροπολίτης  Σύρου κ. Δωρόθεος Β΄ στις 3 / 17 Νοεμβρίου 2019. 

Ὁ Σεβασμιώτατος μέ τήν ἐκλεκτή συνοδία του προσκύνησε τούς τόπους ἀσκήσεως τοῦ ὁσίου Μαξίμου τοῦ Καυσοκαλύβη, τοῦ ὁσίου Ἀκακίου τοῦ Καυσοκαλυβίτου καί τῶν τριῶν μαθητῶν του  Ρωμανοῦ, Νικοδήμου καί Παχωμίου.

 Μετά τό προσκύνημα στό ἱερό Σπήλαιο τῶν ἁγίων Ἀκακίου καί Μαξίμου, πού χρονλογεῖται ἀπό τόν 14ο αἰῶνα, περιηγήθηκε στό περικαλλές παρεκκλήσι τῆς Κοιμήσεως Θεοτόκου ὅπου προσκύνησε τά ἱερά λείψανα πού βρἰσκονται ἀποθησαυρισμένα καί θαύμασε τόν εἰκονογραφικό διάκοσμο τοῦ ναοῦ μέ τίς μεταβυζαντινές τοιχογραφίες καί τίς φορητές εἰκόνες τῶν μέσων τοῦ 18ου αἰῶνος. 

Ἀπό τόν Γέροντα τῆς Καλύβης π. Πατάπιο, 

ὁ Σεβασμιώτατος δέχθηκε τόσο τίς εὐχαριστίες του γιά τήν ἐπίσκεψη αὐτή ὅσο καί τίς υἱϊκές εὐχές του γιά τήν ἐνδυνάμωση παρά τοῦ Θεοῦ τῆς θεοφιλοῦς ποιμαντικῆς διακονίας του στήν ἱερά νησιωτική Μητρόπολή του, πού τά γαλανά νερά τοῦ Αἰγαίου ἐνώνουν μέ τό Ἅγιον Ὄρος. Ἀνταποδίδοντας, ὁ Σεβασμιώτατος εὐχήθηκε καλή δύναμη στή συνέχεια τῶν μοναχικῶν ἀγώνων καί τοῦ πνευματικοῦ ἔργου τῆς Καλύβης.

 Ἀπό τήν ἐπίσκεψη αὐτή εἶναι καί τά δημοσιευόμενα φωτογραφικά στιγμιότυπα.

Ἡ ἐπίσκεψη τοῦ σεβασμιωτάτου Σύρου κ. Δωροθέου στήν ἱστορική καί ἁγιοτόκο Καλύβη τοῦ Ἁγίου Ἀκακίου πραγματοποιήθηκε μέ τήν εὐκαιρία τῆς ἐλεύσεώς του στήν πανήγυρη τῆς ἱερᾶς Καλύβης Ἁγίου Γεωργίου, ὅπου καί χοροστάτησε τιμώντας τή μνήμη τῆς ἀνακομιδῆς τῶν ἱερῶν λειψάνων τοῦ ἁγίου Γεωργίου τοῦ Τροπαιοφόρου. Ἀπόσπασμα τῆς προσλαλιᾶς τοῦ Σεβασμιωτάτου κατά τήν Πανήγυρη παραθέτουμε στή συνέχεια.

     «Τό δίχτυ τῆς ἀγάπης σας σεβαστοί μου πατέρες ἁπλώθηκε μέχρι τό κέντρο τοῦ Αἰγαίου στήν παναγιοφύλακτη Ἱερά Μητρόπολη, στά δώδεκα νησιά της, τῆς ὁποίας ἡ πάναγνη μητέρα τοῦ Κυρίου τιμᾶται στή Σύρο ὡς Φανερωμένη καί Θαλασσινή, στή Τῆνο ὡς Μεγαλόχαρη καί Κυρά Ξένη, στήν Ἄνδρο ὡς Θεοσκέπαστη καί Πανάχραντος, στήν Κέα ὡς Καστριανή, στή Μῆλο ὡς Κορφιάτισσα, στήν Κύθνο ὡς Κανάλα, στή Μύκονο ὡς Τουρλιανή καί Παραπορτιανή, στή Σίφνο ὡς Χρυσοπηγή, στήν Κίμωλο ὡς Ὁδηγήτρια, στή Σέριφο ὡς Σκοπιανή, στή Σίκινο ὡς Παντάνασσα καί στή Φολέγανδρο ὡς Μαγιάτισσα καί μᾶς ἐζώγρησε καί ἀπό τόν θόρυβο τοῦ κόσμου μᾶς ἀνέβασε, κυριολεκτικά καί μεταφορικά, στή ὕψη τῆς μοναχικῆς ἄσκησης καί τῆς εὐλογημένης ἡσυχίας, στό παναγιοφρούρητο Ἅγιο καί ἁγιοποιοῦν Ὄρος καί στά Καυσοκαλύβια…

…  Κατά τήν ὀρθόδοξη πατερική σκέψη, ἡ κατά Θεόν ἡσυχία βοηθᾶ τόν ἄνθρωπο νά γίνει αὐθεντικό πρόσωπο, ὄν, δηλαδή, πού κοινωνεῖ διά τῆς ἀγάπης μέ ὅλους. Ὁ ἅγιος Νεῖλος λέει χαρακτηριστικά πώς ὁ μοναχός πού βιώνει σέ ὕψιστο βαθμό τήν κατά Θεόν ἡσυχία, ἐνῶ οὐσιαστικά ζεῖ μόνος, νιώθει νά εἶναι ἑνωμένος μέ ὅλους: «μοναχός ἐστίν ὁ ἀπό πάντων χωρισθείς καί πᾶσι συνηρμοσμένος». Χαρακτηριστικό δέ σύγχρονο παράδειγμα ὁ ἅγιος Παΐσιος ὁ Ἁγιορείτης, πού ἔχοντας κατακτήσει τόν ἁγιασμό στήν ἡσυχία τοῦ Ἁγίου Ὄρους, ἔγινε αὐθεντικό πρόσωπο πού ἀνάπαυσε μέ τήν ἀγάπη, τά θαύματα καί τόν λόγο του χιλιάδες ἀνθρώπους».

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΣΥΡΟΥ ΔΩΡΟΘΕΟΣΑΓΝΑΝΤΕΥΟΝΤΑΣ ΤΑ ΚΑΥΣΟΚΛΥΒΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΥΛΗ ΤΗΣ ΚΑΛΥΒΗΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΑΚΑΚΙΟΥ

ΤΟ ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΟ ΣΠΑΝΙΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

Ἀκολουθία Χαριστήριος τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου

διά τήν ἀπαλλαγήν τῆς βαρβαρικῆς δεκαετοῦς τυραννίδος ὑπ᾿ αὐτῶν τοῦ Ὄρους Ἄθω, ψαλλομένη τῇ Νέᾳ Κυριακῇ τοῦ Θωμᾶ. / Εἰλημένη ἐκ τοῦ ἐν τῷ τυπικαρίῳ τοῦ Ἱ. Καθολικοῦ Ναοῦ τῆς Ἱ. Μονῆς τοῦ ἁγίου Παύλου τοῦ Βασιλογόνου. / Νῦν τό πρῶτον τύποις ἐκδίδεται ὑπό Σωτηρίου Ν. Σχοινᾶ / Φεβρουάριος 1937 / Ἐν Βόλῳ.

ΣΥΝΤΑΓΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΘΩΝΙΚΟ ΛΑΧΑΝΟΚΗΠΟ 3

    Σμέρνα στόν νταβᾶ μέ κολοκυθάκια

  

Ὁ μικρός ἤ ὁ μεγάλος λαχανόκηπος, πού διατηρεῖ ὄχι δίχως κόπο κάθε ἁγιορειτικό σκήνωμα, κοινόβια μονή, κελλί ἤ σκητιωτική καλύβη, ἀλλά καί ἡ εὔφορη θάλασσα πού περιβάλλει τήν ἀθωνική χερσόνησο τροφοδοτοῦν τά μαγειρικά σκεύη τῶν μοναχῶν μέ φρέσκα καί ἀνόθευτα κηπευτικά ὅλο τόν χρόνο καί μέ φρέσκα ψάρια καί θαλασσινά.

Ἕνα ἀπό τά ψάρια αὐτά εἶναι καί ἡ σμέρνα (ἐπιστημονική ὀνομασία Μύραινα). 

Ἕνα μάλιστα ἀπό τά ἀκρωτήρια τῆς ἀθωνικῆς χερσονήσου ἔχει τό ὄνομά της «Κάβο Σμέρνα», πιθανόν γιατί ἐκεῖ τά «περίεργα» αὐτά ψάρια θά βρίσκονται ἄφθονα. 

Τό ψάρι αὐτό εἶναι ἐγχελυόμορφο, μοιάζει δηλαδή πολύ στό χέλι ἤ καί ... στό φίδι. 

Στήν πραγματικότητα ἡ σμέρνα εἶναι ἕνα ἀπό τά ὀμορφότερα ψάρια τῶν θαλασσῶν μας. 

Τό χρῶμα της εἶναι σκοῦρο καφετί μέ κίτρινες μαρμαρώσεις καί τό σῶμα της ἐπίμηκες, ὀφιοειδές μέ μεγάλο κεφάλι. Πρόκειται γιά ἕναν ἀπό τούς μεγαλύτερους κυνηγούς τοῦ βυθοῦ, κυρίως λόγω τοῦ δηλητηρίου πού κρύβει στόν οὐρανίσκο της, τό ὁποῖο προκαλεῖ παράλυση στά ψάρια πού δαγκώνει μέ τά κοφτερά της δόντια (προτιμᾶ τά χταπόδια). Παρόλα αὐτά δέν κατατάσσεται στά δηλητηριώδη ψάρια. Ζεῖ σέ βραχώδεις βυθούς μέ κοιλώματα καί βλάστηση, κοντά στίς ἀκτές. Δέν ἐπιτίθεται στούς δύτες, ἐκτός κι ἄν προκληθεῖ.

 Ἀλιεύεται συνήθως μέ παραγάδια χονδρά. Ἔτσι τήν ἀλίευσε καί ὁ καυσοκαλυβίτης ψαρᾶς στίς βραχῶδεις ἀκτές τῆς Σκήτης τῆς Ἁγίας Τριάδος. Λίγο τσουχτερή ἡ τιμή πού μᾶς τήν προμήθευσε, ἀλλά ἄξιζε τόν κόπο. Ἐξάλλου «βγάζει» πολλές μερίδες. 

Τήν μαγειρέψαμε ἁγιορείτικα μέ ὑλικά ἀπό τόν μικρό λαχανόκηπό μας καί σᾶς προσφέρουμε τήν παρακάτω συνταγή, ἄν καί μαγειρεύεται καί μέ ἄλλους τρόπους.

Ὑλικά

1 σμέρνα τεμαχισμένη σέ μεγάλες φέτες

5 κρεμμύδια

 6 σκελίδες σκόρδο

1 ματσάκι σέλινο καί 1 ματσάκι μαϊντανός

5 μεγάλες πιπεριές

10 μικρά κολοκυθάκια καί λίγοι κολοκυθοανθοί

1 ποτήρι τοῦ κρασιοῦ χυμό λεμονιοῦ

¾ τῆς φλυτζάνας ἐλαιόλαδο

Ἁλάτι καί πιπέρι

Ἐκτέλεση

Πολύ πρίν τό μαγείρεμα ἔχουμε πλύνει καλά τή σμέρνα πού τήν ἔχουμε κόψει σέ μεγάλες φέτες καί τίς ἔχουμε βάλει σέ τρυπητό νά στραγγίξουν. Τίς ἔχουμε ἁλατίσει μέ χονδρό ἁλάτι καί τίς ἔχουμε ἀφήσει πάλι στό τρυπητό. Ὅταν ἔλθει ἡ ὥρα, βάζουμε τά φιλέτα τῆς σμέρνας στόν νταβά (χαμηλή φαρδειά κατσαρόλα), προσθέτουμε νερό μέχρι νά τά σκεπάσει ἕνα δάκτυλο περίπου καί τά ἀφήνουμε νά βράζουν μονα τους σέ δυνατή φωτιά. Συχνά καί γιά τό πρῶτο διάστημα τά ξαφρίζουμε. 

Ἔπειτα ἀπό περίπου 20 λεπτά προσθέτουμε τά ψιλοκομμένα κρεμμύδια, τά σκόρδα μισά ἤ ὁλόκληρα καί στή συνέχεια τίς πιπεριές ψιλοκομμένες και τά κολοκυθάκια κομμένα στή μέση κατά μῆκος. Προσθέτουμε καί τό σέλινο (ὁλόκληρο τό ματσάκι) σέ μιά γωνιά τοῦ νταβᾶ. Διανθίζουμε μέ κολοκυθοανθούς καί μέ δαμάσκηνα (προαιρετικῶς). 

Συνεχίζουμε τό βράσιμο σέ δυνατή φωτιά μέχρι τήν συμπλήρωση τῆς 1 ὥρας. Τότε προσθέτουμε καί τό λάδι, ρίχνοντάς το σταυροειδῶς στό σκεῦος. Συνεχίζουμε γιά ἕνα τέταρτο ἀκόμη τό βράσιμο, κουνώντας τακτικά τόν νταβά γιά να μήν κολλήσει. Μετά τή συμπλήρωση 1 ὥρας καί 15 λεπτῶν, πού περίπου χρειαζόμαστε γιά τό μαγείρεμα, καί πρίν κατεβάσουμε τόν νταβά ἀπό τή φωτιά, περιχύνουμε τό φαγητό μέ τόν χυμό τοῦ λεμονιοῦ καί σβήνουμε κουνῶντας καλά τόν νταβά. Τέλος, ρίχνουμε τόν ψιλοκομμένο μαϊντανό καί τό πιπέρι καί ξανασκεπάζουμε μέχρι νά ἔλθει ἡ ὥρα να σερβίρουμε. Μεγάλη θά εἶναι ἡ ἐπιτυχία ἄν καταφέρουμε νά «δέσουν» τό ζουμί τῆς σμέρνας, τό νερό, τό λάδι καί τό λεμόνι μεταξύ τους ὥστε νά γίνει ἕνας παχύς ζωμός πού θά περιβάλλει τά φιλέτα τῆς σμέρνας καί τά κολοκυθάκια. Καλή ἐπιτυχία!

Υ.Γ.1:  

Προσοχή στά πολύ μικρά κοκκαλάκια τῆς σμέρνας. Γι αὐτό μή βιάζεστε ὅταν τρῶτε. Ἀκόμη καί στό πιάτο παραμένει «πολύ ζωντανή» γιά νά σᾶς κάνει να τήν φοβηθεῖτε!

Υ.Γ. 2: 

Γιά ἐπιδόρπιο, ἕνα τσαμπί σταφύλια, πού τώρα, στίς ἀρχές τοῦ Φθινοπώρου εἶναι πιό γλυκά.

 

ΟΛΕΣ ΟΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΠΡΕΟΡΧΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΜΑΓΕΙΡΕΙΟ ΚΑΙ ΤΟΝ ΛΑΧΑΝΟΚΗΠΟ ΤΗΣ ΚΑΛΥΒΗΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΑΚΑΚΙΟΥ ΤΗΣ ΣΚΗΤΗΣ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΩΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ





ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΣΥΝΤΑΓΕΣ:

• ΣΥΝΤΑΓΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΘΩΝΙΚΟ ΛΑΧΑΝΟΚΗΠΟ 1: Ψάρι ἁγιορείτικο στόν νταβά μέ κολοκυθάκια καί πιπεριές

• ΣΥΝΤΑΓΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΘΩΝΙΚΟ ΛΑΧΑΝΟΚΗΠΟ 2: Σαλάτα μέ γλυστρίδα, πιπεριές καί ντοματάκια