ΚΥΡΙΛΛΟΥ ΛΑΥΡΙΩΤΟΥ. ΣΥΝΑΞΑΡΙΟΝ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΤΩΝ ΒΑΪΩΝ

 Κυρίλλου ἱερομονάχου Λαυριώτου, Συναξάρια Τριωδίου καί Πεντηκοσταρίου.

   [Ἐκδίδονται ἀπό τόν κώδ. Σκήτης Καυσοκαλυβίων 107

(φ. 44α)

                            Τῇ Κυριακῇ τῶν Βαΐων.

  Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, ἔχομεν καί τήν παροῦσαν χαρμόσυνον Κυριακήν τῶν Βαΐων.

           Στίχοι: Ἄνω σε κόλπος πατρικός σῶτερ φέρει.

                       κάτω δέ πῶλος, ὤ πόσον κενῇ πόσε.

                       πώλῳ καθίσας, ὁ λόγῳ τείνας πόλον,

                       βροτούς ἐκζητεῖ, λῦσαι τῆς ἀλογίας.

 

Η ΒΑΪΟΦΟΡΟΣ. ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΑ ΣΤΟ ΚΥΡΙΑΚΟ ΤΗΣ ΣΚΗΤΗΣ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΩΝ. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΑΡΘΕΝΙΟΥ ΤΟΥ ΕΞ ΑΓΡΑΦΩΝ ΤΟΥ ΣΚΟΥΡΤΟΥ. Β΄ ΜΙΣΟ 18ου ΑΙΩΝΑ

  Ταύτην τήν περιφανῆ καί κοσμοχαρμόσυνον ἑορτήν τῶν // (φ. 44β) Βαΐων ἑορτάζομεν δι’ αἰτίαν τοιαύτην. Παλαιά συνήθεια ἐπεκράτει πάσαις ταῖς πόλεσιν, ὅτι ὅσοι ἄνθρωποι ἐνίκον τούς ἀγῶνας ἤ καί ἐν τοῖς πολέμοις ὅσοι ἐνίκον τούς ἐχθρούς, οὗτοι νικηταί ἐλέγοντο. Οὕσπερ ὡς νικητάς ἐστεφάνουν κλάδοις ἁπαλοῖς ἐλαίας καί δάφνης. Ἔδιδον δέ καί ἐν τῇ χειρί φέρειν κλάδον φοίνικος. Ἐπειδή δέ, ὡς ἴδον τότε οἱ παῖδες τῶν Ἑβραίων τόν Ἰησοῦν ἐρχόμενον εἰς τήν πόλιν Ἱερουσαλήμ, ὡς νικητήν τοῦ θανάτου τοῦτον ἐπροϋπήντησαν. Πανταχοῦ γάρ ἐβεβαιώθη, ὅτι ὁ Ἰησοῦς νικήσας τόν θάνατον, ὡς ἐξ ὕπνου ἤγειρε τόν τέσσαρας ἡμέρας ἔχοντα τεθαμμένον ἐν τῷ μνήματι, τόν δίκαιον λέγω Λάζαρον. 

  Προϋπαντῶντες οὖν τόν Ἰησοῦν ὡς νικητήν τοῦ θανάτου, ἔκοπτον κλάδους ἀπό τῶν δένδρων. Καί ἄλλους μέν κλάδους βαστάζοντες εἰς τάς χεῖρας αὐτῶν, ἔσειον τούτους αὐτῷ βοῶντες μεγαλοφώνως, «Ὡσανά τῷ υἱῷ Δαβίδ, εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος» (αὐτό δέ τό, ὡσανά, δηλοῖ τιμή, αἶνος ἔστω· ἤγουν, ἄς εἶναι δόξα καί τιμή τῷ υἱῷ τοῦ Δαβίδ, ὡσάν νά ἔλεγον, δοξασμένος ἄς εἶναι οὗτος ὁ Ἰησοῦς, ὅστις κατάγεται ἀπό τό γένος τοῦ βασιλέως Δαβίδ· δοξασμένος ἄς εἶναι καί εὐλογημένος αὐτός ὁ ἐρχόμενος, ὡσάν ὁποῦ ἐνίκησε τόν Ἅδην τόν θάνατον καί ἤγειρεν ἐκ τοῦ μνήματος νεκρόν τεταρταῖον). Ἄλλους δέ κλάδους ἔριπτον καί ἔστρωναν εἰς τήν ὁδόν, ὁμοίως καί τά ἱμάτια αὐτῶν, ἵνα ἐρχόμενος ὁ Ἰησοῦς καθήμενος ἐπί τό ζῶον, πατῇ καί περιπατῇ ἐπάνω εἰς ταῦτα, ὅπερ ἐστί σημεῖον βασιλικόν. 

  Οὗτος δέ ὁ λόγος, βαΐα, ἑβραϊκός ἐστί. Ἐπειδή βαΐ λέγεται ὁ ἁπαλός κλάδος. Αὐτά τά βαΐα βαστάζομεν καί ἡμεῖς // (φ. 45α) σήμερον διά τρία τινά αἴτια. Πρῶτον, εἰς τιμήν καί δόξαν τοῦ νικοποιοῦ καί νικητοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. Δεύτερον, εἰς ἀνάμνησιν καί ἐνθύμησιν τοῦ τότε γεγονότος ὁποῦ προείπομεν ὅτι ἐδέχθησαν οἱ Ἰουδαῖοι μετά Βαΐων τόν Ἰησοῦν Χριστόν εἰσερχόμενον εἰς τήν Ἱερουσαλήμ. Καί τρίτον, ὅτι τρόπον τινα καί ἡμεῖς εὑρισκόμενοι εἰς τόν ἀγῶνα καί εἰς τόν πόλεμον εἰς ταύτην τήν ἀπερασμένην ἁγίαν νηστείαν, ἐνικήσαμεν τούς ἐχθρούς μας τούς νοητούς, τούς δαίμονες δηλαδή, καί ὡς νικηταί βαστάζομεν καί ἐπισείομεν καί ταῦτα τά βαΐα. 

 Τῇ ἀφάτῳ εὐσπλαγχνίᾳ σου Χριστέ ὁ Θεός ἡμῶν, ποίησον ἡμᾶς νικητάς τῶν παραλόγων παθῶν, καί ἀξίωσον ἰδεῖν καί προσκυνεῖσαι, τήν φαιδράν καί ζωηφόρον σου ἀνάστασιν καί ἐλέησον ἡμᾶς. Ἀμήν.

 Ἀπόσπασμα ἀπό τή μελέτη τοῦ μοναχοῦ Παταπίου Καυσοκαλυβίτου: 

«Ὁ ἁγιορείτης λόγιος Κύριλλος Λαυριώτης καί τά ἀνέκδοτα Συναξάρια τοῦ Τριωδίου καί τοῦ Πεντηκοσταρίου. Συμβολή στή μελέτη τοῦ ἔργου του», Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς 844 (2012) 27-72.

ΚΥΡΙΛΛΟΥ ΛΑΥΡΙΩΤΟΥ: ΣΥΝΑΞΑΡΙΟΝ ΣΑΒΒΑΤΟΥ ΤΗΣ ΑΚΑΘΙΣΤΟΥ

Κώδ. Σκήτης Καυσοκαλυβίων 107 (φ. 42β)      

                    

                                  Τῷ Σαββάτῳ τῆς Ἀκαθίστου.

  Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, κατά τοῦτο τό πέμπτον Σάββατον τῆς τεσσαρακονθημέρου ταύτης πανσέπτου νηστείας, ψάλλομεν τόν ἀκάθιστον ὕμνον.

            Στίχοι: Ὕμνοις ἀΰπνοις εὐχαρίστως ἡ ποίμνη,

                           ἐν μάχαις ἄϋπνον ὑμνεῖ προστάτιν.

   

    Ἐπειδή πᾶσα πόλις, πᾶσα χώρα, πᾶσα μονή καί πᾶς ἄνθρωπος καταπολλά χρειάζεται τήν βοήθειαν καί ὑπεράσπισιν τῆς κυρίας καί δεσποίνης Θεοτόκου, καί χωρίς τῆς βοηθείας αὐτῆς, οὐαί ἡμῖν, διά τοῦτο, ἐν  τούτῳ τῷ Σαββάτῳ ἐπικαλούμεθα τήν βοήθειαν αὐτῆς καί ὁλονυκτίως δεόμεθα καί παρακαλοῦμεν αὐτήν τήν κυρίαν ἡμῶν Θεοτόκον, ἵνα βοηθῇ ἡμῖν, ἵνα ἔχῃ ἡμᾶς ὑπό τήν ἀντίληψιν, ὑπό τήν βοήθειαν καί ὑπό τήν ὑπεράσπισίν της. Καί οὐ μόνον ἡμᾶς, ἀλλά καί πᾶσαν πόλιν καί χώραν καί πᾶσαν μονήν, ὅλους δηλονότι τούς εὐσεβεῖς καί ὀρθοδόξους χριστιανούς, ὅσοι ταύτην μετά πίστεως ἐπικαλοῦνται. Καί βέβαιοι ἐσμέν, ἵνα ἐάν ταύτην καθώς ἁρμόζει ἐπικαλῶμεν εἰς βοήθειαν ἡμῶν, εὐθύς ὑπακούει εἰς τήν δέησιν καί πληροῖ τά αἰτήματα τῶν ψυχῶν ἡμῶν, καθώς πάλαι ποτέ ὑπήκουσεν τάς δεήσεις τῶν ταύτην ἐπικαλουμένων χριστιανῶν ἐν τῷ καιρῷ τοῦ βασιλέως Ἡρακλείου, ἐλευθερώσασα μέν αὐτούς τῆς τῶν ἐχθρῶν ἐπιδρομῆς, τούς δέ ἐχθρούς καταποντώσασα καί καταπνίξασα ἐν τῷ βυθῷ τῆς θαλάσσης. Ταῖς σῆς μητρός σου πρεσβεί // (φ. 43 α) αι Χριστέ ὁ Θεός ἡμῶν, τῆς μόνης ἀκαταισχύντου προστασίας, καί βεβαίας ἐλπίδος ἡμῶν, κατάβαλαι τούς ἐχθρούς ἡμῶν ὁρατούς καί νοητούς καί ἐλέησον ἡμᾶς ὡς ἀγαθός καί φιλάνθρωπος. Ἀμήν.

Ἀπόσπασματα ἀπό τή μελέτη:

Παταπίου μοναχοῦ Καυσοκαλυβίτου, «Ὁ ἁγιορείτης λόγιος Κύριλλος Λαυριώτης καί τά ἀνέκδοτα Συναξάρια τοῦ Τριωδίου καί τοῦ Πεντηκοσταρίου. Συμβολή στή μελέτη τοῦ ἔργου του», Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς 844 (2012) 27-72.

ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΗ ΤΕΧΝΗ:

 Ἀνάγλυφη μαρμάρινη διακόσμηση στή Φιάλη τῆς μονῆς Κουτλουμουσίου

 Φωτογραφία: Πατάπιος μον. Καυσοκαλυβίτης

ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ:

 Εὐλογίου Κουρίλα Λαυριώτου, Κύριλλος προηγούμενος Λαυριώτης ὁ Χρονογράφος, ἐν Ἀθήναις 1935