ΧΙΟΝΙΣΜΕΝΑ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΑ. 2

ΚΑΛΥΒΗ ΑΓ. ΑΚΑΚΙΟΥ

ΚΑΛΥΒΗ ΑΓ. ΑΚΑΚΙΟΥ

ΚΑΛΥΒΗ ΑΓ. ΙΩΑΝΝΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ

ΚΑΛΥΒΗ ΑΓ. ΙΩΑΝΝΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ

ΧΙΟΝΙΣΜΕΝΑ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΑ. 1

Ἀφοῦ τά χιόνια στό καμπαναριό, συνήθως σημαίνουν τά Χριστούγεννα,
 ὁ ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ προσφέρει στούς ἀναγνώστες του ἀπόψεις τῆς Σκήτης τῶν Καυσοκαλυβίων, ὅπως τίς ἀποτύπωσε ὀ φωτογραφικός φακός τόν Φεβρουάριο τοῦ 2012.

Καλά Χριστούγεννα! 

ΛΙΓΟ ΠΡΙΝ ΦΘΑΣΟΥΜΕ ΣΤΟ ΚΥΡΙΑΚΟ ΤΗΣ ΣΚΗΤΗΣ

ΣΤΗΝ ΚΑΛΥΒΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ

ΣΤΗΝ ΚΑΛΥΒΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΑΚΑΚΙΟΥ

ΣΤΗΝ ΚΑΛΥΒΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΤΩΝ ΙΩΑΣΑΦΑΙΩΝ

ΣΤΗΝ ΚΑΛΥΒΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ

Η ΑΡΧΙΕΡΑΤΙΚΗ ΜΗΤΡΑ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΙΩΑΚΕΙΜ Γ΄ ΣΤΗ ΣΚΗΤΗ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΩΝ

Η ΑΡΧΙΕΡΑΤΙΚΗ ΜΗΤΡΑ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΙΩΑΚΕΙΜ Γ΄ ΣΤΑ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΑ  

 Ὁ οἰκουμενικός πατριάρχης Ἰωακείμ Γ΄ (1878-1884, 1901-1911), ὁ ἐπονομαζόμενος «Μεγαλοπρεπής», ἐπισκεπτόταν συχνά τήν περιοχή τῆς ἁγιορειτικῆς ἐρήμου. 

Εἰδικότερα, «τό προσφιλές του προσκύνημα ἦταν ἡ Σκήτη τῶν Καυσοκαλυβίων», κατά τόν μακαριστό Γέροντα Γαβριήλ Διονυσιάτη[1]. Ἐδῶ διέμενε κυρίως στήν ἀρχοντική καί φιλόξενη Καλύβη τῶν Ἰωασαφαίων[2], τῆς ὁποίας ἄλλωστε τό ἄνετο παρεκκλήσι τοῦ Ἁγίου Γεωργίου εἶχε ἐγκαινιάσει τό 1887. Εἶχε ἀγαπήσει τή Σκήτη, ἀφοῦ πρόσφερε, ἀνάμεσα σέ ἄλλα, τήν πάσης φύσεως μέριμνά του γιά τήν οἰκοδόμηση τοῦ σημερινοῦ κωδωνοστασίου, ἐνῶ ἀνακαίνισε τό μαγειρεῖο καί τήν τράπεζα. Στό ἀρχεῖο τῆς Σκήτης, ἀλλά καί στήν Καλύβη Ἁγίου Γεωργίου τῶν Ἰωασαφαίων φυλάσσεται μέρος τῆς ἀλληλογραφίας τῆς Σκήτης μέ τόν φιλοαθωνίτη Πατριάρχη, ἐνῶ στό σκευοφυλάκειο τῆς Σκήτης διατηρεῖται βαρύτιμη ἀρχιερατική στολή, τήν ὁποία ἐνδυόταν ὡς μητροπολίτης Βάρνας καί τήν ὁποία δώρησε ὁ ἴδιος στό σεπτό Κυριακό. Μέρος τῶν ἀρχιερατικῶν αὐτῶν ἀμφίων εἶναι καί ἀρχιερατική μήτρα, τίς ὁποίας φωτογραφίες δημοσιεύουμε σήμερα στό ἰστολόγιό μας.

Η ΑΡΧΙΕΡΑΤΙΚΗ ΜΗΤΡΑ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΙΩΑΚΕΙΜ Γ΄ ΣΤΑ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΑ 

Η ΑΡΧΙΕΡΑΤΙΚΗ ΜΗΤΡΑ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΙΩΑΚΕΙΜ Γ΄ ΣΤΑ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΑ 

Περισσότερα γιά τίς σχέσεις τοῦ πατριάρχη Ἰωακείμ μέ τή Σκήτη Καυσοκαλυβίων βλ. στη μελέτη τοῦ μοναχοῦ Παταπίου Καυσοκαλυβίτου:

Τό κωδωνοστάσιο τῆς Σκήτης Καυσοκαλυβίων καί ὁ οἰκουμενικός πατριάρχης Ἰωακείμ Γ΄ μέσα ἀπό ἀνέκδοτες ἐπιστολές, πού δημοσιεύθηκε στήν Ἐπετηρίδα τῆς Ἀνωτάτης Ἐκκλησιαστικῆς Ἀκαδημίας Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη 2012.

  

Η ΑΡΧΙΕΡΑΤΙΚΗ ΜΗΤΡΑ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΙΩΑΚΕΙΜ Γ΄ ΣΤΑ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΑ 

Η ΑΡΧΙΕΡΑΤΙΚΗ ΜΗΤΡΑ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΙΩΑΚΕΙΜ Γ΄ ΣΤΑ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΑ. 

---

  [1] Γαβριήλ Διονυσιάτη, ἀρχιμ., Λαυσαϊκόν τοῦ Ἁγίου Ὄρους, Βόλος 1953, σ. 21

  [2] Παταπίου Καυσοκαλυβίτου, μοναχοῦ, Ἁγιασμένες μορφές τῶν Καυσοκαλυβίων. Ἀπό τόν ὅσιο Μάξιμο ὡς τόν γέροντα Πορφύριο, Ἅγιον Ὄρος 2007, σ. 228, 231-234.

Η ΑΡΧΙΕΡΑΤΙΚΗ ΜΗΤΡΑ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΙΩΑΚΕΙΜ Γ΄ ΣΤΑ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΑ 

ΟΨΕΙΣ ΤΗΣ ΤΙΜΗΣ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΠΟΡΦΥΡΙΟΥ ΤΟΥ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΤΟΥ ΣΤΑ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΑ

Ο ΑΓΙΟΣ ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ. ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΦΟΡΗΤΗ ΕΙΚΟΝΑ ΣΤΟ ΚΥΡΙΑΚΟ ΤΗΣ ΣΚΗΤΗΣ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΩΝ

Ὁ νέος ἅγιος τῆς Ἐκκλησίας μας, ὁ ὅσιος Πορφύριος, ἄνοιξε στόν καθένα μας μιά νέα προοπτική γιά τό πῶς νά ζήσουμε ὡς χριστιανοί μέσα στόν ταραγμένο καί ἀποπροσανατολισμένο κόσμο μας. Ὁ ἅγιος Πορφύριος συμμερίσθηκε τίς χαρές καί τόν πόνο μας, τίς προσδοκίες καί τίς ἐλπίδες μας. Μᾶς δίδαξε μέσα ἀπό τή ζωή του καί τόν λόγο του ὅτι ἡ ἐν Χριστῷ ζωή εἶναι χαρά, ἐλευθερία, ζωή· εἶναι τό πᾶν, ὅπως μᾶς διαβεβαιώνει ὁ ἴδιος:

«Ὅταν βρεῖς τόν Χριστό, σοῦ ἀρκεῖ, δέ θέλεις τίποτ᾿ ἄλλο, ἡσυχάζεις. Γίνεσαι ἄλλος ἄνθρωπος. Ὅπου ὑπάρχει ἡ ἀγάπη στόν Χριστό ἐξαφανίζεται ἡ μοναξιά. Εἶσαι εἰρηνικός, χαρούμενος, γεμάτος. Οὔτε μελαγχολία, οὔτε πίεση, οὔτε ἄγχος, οὔτε κατήφεια... Ἔχεις τή χάρη καί μπορεῖς ὅλα νά τά ὑποφέρεις γιά τόν Χριστό. Ἀκόμα μπορεῖς νά πάσχεις καί ἀδίκως. Ὅποιος ἀγαπάει τόν Χριστό καί τούς συνανθρώπους του, αὐτός ζεῖ τή ζωή... Ὅταν ἔλθει ὁ Χριστός στήν καρδιά ἡ ζωή ἀλλάζει. Ὁ Χριστός εἶναι τό πᾶν. Ὅποιος ζεῖ μέσα του τόν Χριστό, ζεῖ πράγματα ἅγια καί ἱερά. Ζεῖ ἐν ἀγαλλιάσει... Κυριαρχεῖ ὁ Χριστός καί ἡ λαχτάρα τοῦ ἀνεσπέρου φωτός»

Ἀπό τόν Πρόλογο τοῦ βιβλίου τοῦ μοναχοῦ Παταπίου Καυσοκαλυβίτου:

ΟΣΙΟΣ ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ Ο ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΤΗΣ. Η ΑΓΙΟΤΗΤΑ ΣΤΟΝ ΕΙΚΟΣΤΟ ΠΡΩΤΟ ΑΙΩΝΑ

ΠΑΤΑΠΙΟΥ ΜΟΝΑΧΟΥ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΤΟΥ. ΟΣΙΟΣ ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ Ο ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΤΗΣ. Η ΑΓΙΟΤΗΤΑ ΣΤΟΝ ΕΙΚΟΣΤΟ ΠΡΩΤΟ ΑΙΩΝΑ. ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ 2014

Η ΣΥΝΑΞΙΣ ΤΩΝ ΕΝ ΤΗ ΣΚΗΤΗ ΤΩΝ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΩΝ ΑΓΙΩΝ. ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΦΟΡΗΤΗ ΕΙΚΟΝΑ ΣΤΟ ΚΥΡΙΑΚΟ ΤΗΣ ΣΚΗΤΗΣ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΩΝ

ΟΣΙΟΣ ΑΚΑΚΙΟΣ Ο ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΤΗΣ. ΝΕΑ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΚΑΛΥΒΗΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΑΚΑΚΙΟΥ

Μόλις κυκλοφόρησε, ἀπό τήν Καλύβη τοῦ Ἁγίου Ἀκακίου τό νέο βιβλίο τοῦ μοναχοῦ Παταπίου Καυσοκαλυβίτου

Ὅσιος Ἀκάκιος ὁ Καυσοκαλυβίτης

(Ἀκολουθοῦν ἀποσπάσματα ἀπό τά Προλεγόμενα τοῦ συγγραφέα)

Ἡ ἄποψη ὅτι τό Ἅγιον Ὄρος ὑπῆρξε λειμώνας ἡσυχαστικῆς βιοτῆς μόνο κατά τόν 14ο αἰώνα, ἐποχή τῆς δογματικῆς θεμελίωσης τοῦ Ἡσυχασμοῦ, ἀνασκευάζεται πλήρως. Διότι ἄν καί οἱ ἱστορικές συνθῆκες κατά τούς ἑπόμενους πέντε αἰῶνες, λόγω τῆς τουρκικῆς κυριαρχίας, ὑπῆρξαν τραγικές γιά τόν Ἄθωνα, ὅμως δέν φαίνεται νά διέκοψαν τήν αἰώνια ἡσυχία του. Πάντα βρίσκονταν ἐρημοπολῖτες μοναχοί «ἐν σπηλαίοις καί ὄρεσι διαιτώμενοι», πού βίωναν καί μεταλαμπάδευαν στούς ἐπιγενομένους οἰκιστές τοῦ Ἄθωνα ἄσβεστη καί ἀνόθευτη τήν ἁγιορειτική ἡσυχαστική παράδοση. Ἕνας ἀπό τούς ἐργάτες τῆς νοερᾶς προσευχῆς, ἐραστής τῆς ἡσυχίας καί γνήσιος βλαστός τῆς ἁγιορειτικῆς ἐρήμου, εἶναι καί ὁ βιογραφούμενος ὅσιος Ἀκάκιος ὁ Καυσοκαλυβίτης...

   [...] Τήν πρώτη πανηγυρική Ἀκολουθία τοῦ ὁσίου Ἀκακίου συνέθεσε ὁ ὑποτακτικός καί βιογράφος του, ἱερομόναχος Ἰωνᾶς, στόν ὁποῖο θά ἀναφερθοῦμε στή συνέχεια^[1]. Νεότερη Ἀκολουθία, καθώς ἐπίσης Χαιρετιστήριους Οἴκους καί Παρακλητικό Κανόνα συνέταξε τό 1978 ὁ μακαριστός ὑμνογράφος μοναχός Γεράσιμος Μικραγιαννανίτης. Τόν Παρακλητικό αὐτόν Κανόνα ἐπανεκδίδουμε στήν παρούσα ἔκδοση, συμβάλοντας στήν κάλυψη τῶν λειτουργικῶν ἀναγκῶν τῶν πιστῶν πού θά θελήσουν νά ἐπικαλεστοῦν τίς πρεσβεῖες τοῦ Ὁσίου, διαμορφώνοντας ἔτσι μιά ἀμεσότερη καί ἐναργέστερη σχέση καί κοινωνία μαζί του.

[...] Ἡ ἁγιοτόκος καί ἱστορική ἱερά Καλύβη μας, πού παραδίδει στούς εὐσεβεῖς ἀναγνῶστες τήν ἔκδοση αὐτή, σεμνύνεται ἰδιαιτέρως γιά τόν βιογραφούμενο ὅσιο Ἀκάκιο, τόν καί πρῶτο κτίτορα τῆς Καλύβης, καθώς σ᾿ αὐτήν ἀσκήθηκε ἐπί πενῆντα ὁλόκληρα χρόνια.

Στό βιβλίο αὐτό ἐπανεκδίδουμε, σέ δική μας ἀπόδοση στή νεοελληνική γλώσσα, τόν Βίο τοῦ ὁσίου Ἀκακίου, ὅπως αὐτός συντάχθηκε ἀπό τόν μαθητή του, παπα-Ἰωνᾶ Καυσοκαλυβίτη^[2].

Ὁ παπα-Ἰωνᾶς συνέγραψε τόν Βίο κινούμενος ἀπό βαθύτατα αἰσθήματα θαυμασμοῦ, ἀγάπης, σεβασμοῦ καί τιμῆς πρός τόν Γέροντά του, ἀκτινοβολώντας στούς ἀναγνῶστες τήν βεβαιότητα ὅτι ἱστοροῦσε τή ζωή ἑνός Ἁγίου, τόν ὁποῖο τιμοῦσαν ὡς θεοφόρο ὅσο ἀκόμη ζοῦσε, τόσο τό ἁγιορείτικο περιβάλλον του ὅσο καί οἱ λοιποί χριστιανοί πού τόν εἶχαν γνωρίσει. Ἀξιοσημείωτες εἶναι οἱ πληροφορίες πού μᾶς δίνει ὁ Βίος γιά τήν ἵδρυση καί σύσταση τῆς Σκήτης τῶν Καυσοκαλυβίων, γιά τίς δυσκολίες πού εἶχαν νά ἀντιμετωπίσουν οἱ πρῶτοι σκητιῶτες Καυσοκαλυβῖτες καθώς καί γιά τίς ἱστορικές καί πνευματικές συνθῆκες τῆς ἐποχῆς. Τονίζουμε δέ ἰδιαίτερα ὅτι στό κείμενο συμπεριλαμβάνονται ἐκτενῆ συναξάρια καί τῶν τριῶν ἁγίων μαθητῶν τοῦ ὁσίου Ἀκακίου, ὁσιομαρτύρων Ρωμανοῦ, Νικοδήμου καί Παχωμίου, μιά πού ἡ ζωή τους εἶναι συνυφασμένη μέ ἐκείνη τοῦ ἁγίου Γέροντά τους.

Ὅπως κάθε συναξάρι, ἔτσι καί ὁ παρών Βίος τοῦ ὁσίου Ἀκακίου, δέν εἶναι μόνο μία ἱερολόγος πραγματεία μέ θεοφορούμενα νοήματα. Γίνεται ἐφαλτήριο τοῦ πιστοῦ ἀναγνώστη γιά νέες πνευματικές ἀναβάσεις· προσάναμμα πού ὑποδαυλίζει τήν ψυχή στόν θεῖο ἔρωτα.

Ἡ ἀσκητική μορφή πού παρουσιάζεται μέσα ἀπό τίς σελίδες τοῦ βιβλίου αὐτοῦ, μέ τήν αὐθεντικότητα τῆς ἁπλότητας καί τή γνησιότητα τοῦ ἀπαραχάρακτου μοναχικοῦ του βίου, ἐπαληθεύει διαρκῶς τό μυστήριο τῆς πίστεως καί ἐπιβεβαιώνει τήν παρουσία τοῦ Θεοῦ στόν κόσμο μας, πιστοποιώντας τή δυνατότητα πού ἔχουμε ὅλοι οἱ ἄνθρωποι γιά κοινωνία μέ τόν Θεό καί μετοχή στήν αἰωνιότητα.

Ἡ ὑψηλή πνευματικότητα τοῦ βίου τοῦ ὁσίου Ἀκακίου, πάντοτε δυναμογόνος, ζωντανή καί ζωτική, σπάει τό φράγμα τοῦ χρόνου, προσπερνάει τίς ἀσίγαστες ἱστορικές καταιγίδες καί τίς ἀνθρώπινες περιπέτειες, γιά νά κτυπήσει σάν πνευματικό ξυπνητήρι στό ἀνήσυχο, ὀμιχλῶδες καί ἀνταριασμένο «σήμερα».

Ἡ ἁγιασμένη πορεία τοῦ ὁσίου Ἀκακίου πρός συνάντησή του μέ τόν Χριστό, ἄς σηματοδοτήσει τό μέλλον μας καί ἄς μᾶς ἐμπνεύσει νά χρωματίσουμε τή ζωή μας ἀπό τόν «καλόν ἀγῶνα» στά χαρακώματα τῆς θείας ἀγάπης, πού εἶναι «ἀγάπη ἀχόρταγη», κατά τόν ὅσιο Σιλουανό τόν Ἀθωνίτη.

Γιά νά φθάσει ἀπό τό περιβόλι τῆς Παναγίας, τό Ἅγιον Ὄρος, στόν κῆπο τοῦ Θεοῦ, τόν Παράδεισο, ὁ ὅσιος Ἀκάκιος κινήθηκε ἀδιάκοπα, ἀπό τή νεότητά του, στή μυστική τροχιά τῆς θείας ἀγάπης μέ βαθιά πίστη, ὑπομονή, αὐταπάρνηση καί ταπείνωση, καθαρίζοντας ἔτσι τήν καρδιά του ἀπό τά νέφη τῶν παθῶν, πού κλείνουν τόν πνευματικό ὁρίζοντά μας καί μᾶς ἐμποδίζουν νά δοῦμε τόν Θεό.

Ὁ ὅσιος Ἀκάκιος ἔφθασε στόν ἐράσμιο τόπο, ὅπου ὅλοι μας ἔχουμε προσκληθεῖ νά κατοικήσουμε· τόν Παράδεισο, στήν κοινωνία μέ τόν Θεό. Ὁ τρόπος καί ὁ δρόμος τῆς θεώσεως καί τῆς σωτηρίας μας εἶναι αἰώνιος. Εἶναι ὁ δρόμος τῶν Ἁγίων. Ἄς τόν ἀκολουθήσουμε!

Πατάπιος μοναχός Καυσοκαλυβίτης

Γέρων τῆς Ἱερᾶς Καλύβης τοῦ Ἁγίου Ἀκακίου

Κεντρική διάθεση τοῦ βιβλίου: Ἐκδόσεις Σταμούλη, Ἀθήνα 210-5238305

---

^[1] Ἱερά Ἀκολουθία τοῦ ὁσίου καί θεοφόρου πατρός ἡμῶν Ἀκακίου τοῦ Καυσοκαλυβίτου, ἔκδ. Ἱ. Καλύβη Ἁγ. Ἀκακίου, Ἅγιον Ὄρος 2001.

^[2] Τό πρωτότυπο κείμενο τοῦ Βίου, ἀπό ἰδιόγραφο κώδικα τοῦ παπα-Ἰωνᾶ (χειρόγραφο ἀρ. 2 τῆς Καλύβης τοῦ Ἁγίου Ἀκακίου), ἐκδόθηκε γιά πρώτη φορά, στό βιβλίο μας: Παταπίου μοναχοῦ, Ἅγιος Ἀκάκιος ὁ Καυσοκαλυβίτης. Ἀπό τό Περιβόλι τῆς Παναγίας στόν Κῆπο τοῦ Θεοῦ, Ἅγιον Ὄρος 2001.

ΜΙΚΡΟ ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΑΡΙ

Ἡ Ἱερά Καλύβη Ἁγίου Ἀκακίου 

στά Καυσοκαλύβια τοῦ Ἁγίου Ὄρους

 

Μικρό Προσκυνητάρι

 

ΟΣΙΟΣ ΑΚΑΚΙΟΣ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΤΗΣ (+12 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1730)

          Παταπίου μοναχοῦ Καυσοκαλυβίτου

Ὅσιος Ἀκάκιος ὁ Καυσοκαλυβίτης
Ἡ μνήμη του ἑορτάζεται στίς 12 Ἀπριλίου

Μία ἀπό τίς μεγάλες ὁσιακές μορφές πού ἐβλάστησαν στό φυτώριο τῶν ἁγίων ἀνδρῶν, τό Ἅγιον Ὄρος, εἶναι ὁ ὅσιος Ἀκάκιος ὁ Νέος ὁ Καυσοκαλυβίτης. Ὁ ὅσιος Ἀκάκιος γεννήθηκε στά 1630 στό χωριό Γόλιτζα τῶν Ἀγράφων, πού ἀργότερα, στά 1927, μετονομάστηκε πρός τιμήν του σέ Ἅγιος Ἀκάκιος. Στά 23 του χρόνια, ποθώντας τή μοναχική ζωή, ἀναχωρεῖ ἀπό τήν γενέτειρά του καί γίνεται μεγαλόσχημος μοναχός στή μονή Ἁγίας Τριάδος Σουρβιᾶς, τήν ὁποία εἶχε ἱδρύσει περί τό 1534/5 ὁ ὅσιος Διονύσιος ὁ ἐν Ὀλύμπῳ στήν εὐρύτερη περιοχή τῆς Μακρυνίτσας τοῦ Πηλίου. Ἀργότερα, καθώς εἶχε κλίση περισσότερο στήν ἡσυχαστική ζωή, ἀναχωρεῖ ἀπό τό κοινόβιο γιά τόν ἱερό Ἄθωνα. Κατόπιν περιπλανήσεων στή Σκήτη τῆς Ἁγίας Ἄννας καί σέ ἡσυχαστήρια τῆς Καψάλας καί τῶν μονῶν Γρηγορίου καί Διονυσίου, κατέληξε -μέ τήν εὐλογία τοῦ πνευματικοῦ Γαλακτίωνος Κατουνακιώτου- στά Καυσοκαλύβια, ἀρχικά, στά 1660, στήν περιοχή τῆς Μεταμορφώσεως (μοναστικό οἰκισμό πού βρισκόταν σέ ὕψωμα, βόρεια τῶν Καυσοκαλυβίων) καί στή συνέχεια, στά 1680, στήν περιοχή τῆς σημερινῆς Σκήτης.

Τό σπήλαιο τοῦ ἁγ. Ἀκακίου. Καλύβη Ἁγ. Ἀκακίου

Τό σπήλαιο πού βρίσκεται στήν ἀνατολική πλευρά τῆς σκήτης σέ ὑψόμετρο 250 μέτρων, γνωστό στίς μέρες μας ὡς Σπήλαιο Ἁγίου Ἀκακίου καί στό ὁποῖο τό πρῶτο μισό τοῦ 14ου αἰ., εἶχε ἀσκηθεῖ ὁ μεγάλος ἁγιορείτης ἡσυχαστής ὅσιος Μάξιμος ὁ Καυσοκαλύβης, ἔμελλε νά γίνει ἡ μοναχική παλαίστρα τοῦ ὁσίου Ἀκακίου. Ἐκεῖ, κάτω ἀπό δύσκολες συνθῆκες διαβίωσης, ἀγωνιζόταν μέ θαυμαστό τρόπο, ζώντας μέ ὑπερβολική -κατά τόν βιογράφο του- ἄσκηση. Σύμφωνα μέ τό Βίο, «ἐπειδή ὁ τόπος ἦταν ἄνυδρος, τόν μέν χειμώνα μάζευε βρόχινο νερό σέ μία στάμνα, τό δέ καλοκαίρι, ἐρχόταν ἕνα μικρό σύννεφο πάνω ἀπό τό Σπήλαιο καί ἔβρεχε, μέχρις ὅτου γέμιζε ἡ στάμνα καί τό σύννεφο ἔφευγε πάλι». Συχνές καί σφοδρές ἐπίσης ἦταν καί οἱ ἐπιθέσεις πού δεχόταν ὁ Ὅσιος ἀπό τούς δαίμονες, οἱ ὁποῖοι τόν πείραζαν ποικιλοτρόπως. Ἔτσι ἀγωνιζόμενος ὁ ὅσιος Ἀκάκιος, εἵλκυσε τή χάρη τοῦ Θεοῦ, πού τόν ἀντάμειψε μέ πολλές ἀρετές καί χαρίσματα, ὅπως τό διορατικό καί ἐκεῖνο τῆς νοερᾶς προσευχῆς, καθώς καί θείες ἀποκαλύψεις.

Ἡ φήμη τοῦ διορατικοῦ ἁγίου γέροντος ξέφυγε ἀπό τήν ἐρημική περιοχή τῶν Καυσοκαλυβίων. Ἔτσι ὁ Ὅσιος γίνεται γνωστός τόσο στό ὑπόλοιπο Ἅγιον Ὄρος ὅσο κι ἔξω ἀπ' αὐτό. Πολλοί -ἀνάμεσά τους καί "ἐπώνυμοι", ὅπως ὁ Πατριάρχης Ἱεροσολύμων Χρύσανθος Νοταρᾶς (1707-1730) καί ὁ ρῶσος περιηγητής, μοναχός Βασίλειος Μπάρσκι (1701-1747), πού ἐπισκέφθηκε τόν Ὅσιο στά 1726- εἶναι αὐτοί πού φθάνουν στόν ὅσιο Ἀκάκιο καί φεύγουν ὠφελημένοι τόσο ἀπό τήν ἁγία του ζωή ὅσο κι ἀπό τή διδασκαλία του. Μέ τόν καιρό, ἀρκετοί μονάζοντες συγκεντρώθηκαν γύρω ἀπό τόν ὅσιο Ἀκάκιο, ἐμπιστευόμενοι τή σωτηρία τους στίς θεοπειθεῖς εὐχές του καί στίς πλούσιες ἁγιοπνευματικές ἐμπειρίες του. Ἔτσι, στίς ἀρχές τοῦ 18ου αἰ., ἔχουμε τήν ὀργάνωση ἀπό τόν Ὅσιο τῆς νέας μοναστικῆς αὐτῆς κοινότητας σέ Σκήτη, κατά τά πρότυπα τῆς σκήτης τῆς Ἁγίας Ἄννας. Λίγο ἀργότερα, μέ θαυματουργία τοῦ ἰδίου ἀνέβλυσε καί τό νερό-ἁγίασμα ἀπό τήν μέχρι τότε ἄγονη καί ἄνυδρη γῆ τῶν Καυσοκαλυβίων. Ἡ ὕπαρξη τοῦ νεροῦ συνέβαλε στήν περαιτέρω ἀκμή τῆς Σκήτης, ἡ ὁποία ἀφιερώθηκε ἀπό τόν ἅγιο ἱδρυτή της στήν Ἁγία Τριάδα. Οἱ μέχρι τότε πρόχειρα στημένες καλύβες κτίζονται τώρα πέτρινες, ἐνῶ δημιουργοῦνται οἱ κῆποι, ὁ ὑδρόμυλος καί ἄλλα κοινοφελῆ κτίσματα. Σύντομα κτίζεται καί τό πρῶτο Κυριακό τῆς σκήτης, μέ πρωτοβουλία τοῦ Λαυριώτη προηγουμένου καί σκευοφύλακα Νεοφύτου τοῦ Χίου (+ 1732). Ὁ τελευταῖος μάλιστα ἀξιωματοῦχος κατέστησε καί ἐπίσημα τόν ὅσιο Ἀκάκιο πρῶτο Δικαῖο στή Σκήτη, προσφέροντάς του καί τή σχετική ράβδο.

Ὁ ἅγιος  Άκάκιος. Εικόνα. Καλύβη Ἁγ. Άκακίου

Ὁ ὅσιος Ἀκάκιος κατέχει μία ἀπό τίς δεσπόζουσες θέσεις στό ὑπερχιλιετές ἁγιορειτικό ἁγιολόγιο, ὄχι μόνο λόγω τῆς ἄκρας ἀσκήσεως καί τῶν πολλαπλῶν χαρισμάτων, τῶν πολλῶν θαυμάτων καί τῆς νεοησυχαστικῆς διδασκαλίας του ἤ ἐπειδή ἀναδείχθηκε ἱδρυτής τῆς δεύτερης στή τάξη Σκήτης τοῦ Ἄθω. Ἡ διακονία του στή Ἐκκλησία ὡς ἀλείπτου νεομαρτύρων θεωρεῖται ἀπό ὅλους τούς ἐρευνητές, ἐξίσου σημαντική. Εἶναι μάλιστα χαρακτηριστικό, ὅτι ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης, στό Νέο Μαρτυρολόγιό του, ἔχει συμπεριλάβει καί τόν Βίο τοῦ ὁσίου Ἀκακίου, ἄν καί ὁ τελευταῖος δέν εἶχε μαρτυρικό τέλος «... διά τήν ὑπεράνθρωπον Πολιτείαν του καί τούς τρεῖς Ὁσιομάρτυρας ὁποῦ ἔκαμε», ὅπως γράφει ὁ ἴδιος ὁ ὅσιος Νικόδημος. Πρόκειται γιά τούς νέους ὁσιομάρτυρες Ρωμανό (†5 Ἰανουαρίου 1694), Νικόδημο (†10 Ἰουλίου 1722) καί Παχώμιο (†7 Μαῒου 1730), πού μαρτύρησαν γιά τόν Χριστό, ἀφοῦ πρῶτα ἑτοιμάστηκαν καί ἐμψυχώθηκαν ἀπό τόν ὅσιο Ἀκάκιο, ἀσκούμενοι ὡς ὑποτακτικοί του στήν Καλύβη τοῦ Ὁσίου.

Ὁ ἅγ. Άκάκιος. Κέντημα σέ έπιγονάτιο. Καλύβη Ἁγ. Άκακίου

Ἀξιοσημείωτη εἶναι καί ἡ διδασκαλία τοῦ ὁσίου Ἀκακίου. Τήν ἐποχή του, οἱ μοναστηριακές ἀρχές τοῦ Ἁγίου Ὄρους εἶχαν δείξει τήν πρόθεσή τους -πρός ἐλάττωση τῶν ἴδιων φορολογικῶν βαρῶν, πού προέρχονταν τόσο ἀπό τόν κεφαλικό ὅσο καί τόν κτηματικό φόρο- νά ἐπιβάλλουν φόρους στούς ἐκτός τῶν μονῶν ἀσκουμένους ἐξαρτηματικούς ἀδελφούς. Ἐκτός ἀπό τό γογγυσμό τῶν πατέρων τῆς Σκήτης γιά τά παραπάνω, κάποιοι ἐπιπλέον ἰσχυρίζονταν ὅτι ὁ κεφαλικός φόρος εἶναι τό σφράγισμα τοῦ ἀντιχρίστου. Ὁ Ὅσιος, στηρίζοντας τούς πατέρες καί κατ’ ἐπέκταση τούς ὑπόδουλους χριστιανούς στό νά ὑπομείνουν τή δοκιμασία τῆς δυσβάστακτης καί ἄδικης ἐκείνης φορολογίας, ἔλεγε: «Καλότυχος θά εἶναι αὐτός πού πληρώνει ἀγόγγυστα στούς Τούρκους τό χαράτσι καί τά ἄλλα δοσίματα», ἔχοντας κατανοήσει «τό τί ἀγαθά ἔχουν νά ἀπολαύσουν αὐτοί πού ὑπομένουν τόν βαρύτατο ζυγό τῶν ἄθεων τυρράνων γιά τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ» καί «ὅτι θά συμμετέχουν στήν αἰώνια μακαριότητα, μέ τό νά πάσχουν τόσα δεινά, φυλάσσοντας τήν πίστη στόν Χριστό». Δίδασκε ἐπίσης ὅτι δύο σωματικές ἀρετές πρέπει νά καλλιεργεῖ ὁ μοναχός, στόν ἀγώνα του νά νικήσει τά σαρκικά πάθη· τή νηστεία καί τήν ἀγρυπνία. Κάποτε, στήν ἀπορία μαθητή του, πάνω στήν ἀλήθεια τοῦ λόγου τοῦ ὁσίου Συμεών τοῦ Νέου Θεολόγου πού λέγει, ὅτι ‘‘ἄν ὁ Χριστιανός δέν καταφέρει νά δεῖ τόν Χριστό στήν παρούσα ζωή, ἄς μήν ἐλπίζει νά τόν δεῖ οὔτε στή μέλλουσα’’, ἔλαβε τήν ἀπάντηση: «Ἀλήθεια εἶναι, τέκνο μου, καί μήν ἀμφιβάλλεις στούς λόγους τοῦ Ἁγίου. Κι αὐτό βέβαια διότι, ἄν ὁ Χριστιανός δέν ἀποκτήσει τήν ὅραση τῶν νοερῶν ὀφθαλμῶν, ὥστε νά βλέπει καθαρά τόν Χριστό ἐδῶ, στήν παρούσα ζωή, δέν ὑπάρχει τρόπος οὔτε ἐκεῖ νά τόν δεῖ». Στήν ἐρώτησε πάλι τοῦ μαθητή του, ἄν βλέπει ὁ ἄνθρωπος τόν Χριστό στήν παρούσα ζωή, μέ τά σωματικά ἤ τά νοερά μάτια, ἀπάντησε: «Μέ τά νοερά! Πλήν ὅμως νά ξέρεις, ὅτι ἐκεῖνος πού θά ἀξιωθεῖ αὐτοῦ τοῦ χαρίσματος, ὅταν ἔλθει σέ τέτοιες ἀποκαλύψεις, βλέπει τά νοερά σάν αἰσθητά. Κι αὐτό γιατί ἡ αἴσθηση τῶν σωματικῶν ὀφθαλμῶν μένει τότε τελείως ἀνενέργητη».

Τά ἱερά λείψανα τοῦ ἁγ. Ἀκακίου. Καλύβη Ἁγ. Ἀκακίου.

Ὁ ὅσιος Ἀκάκιος, μετά τήν ἀποδημία γιά τό μαρτύριο τοῦ ὁσιομάρτυρα Παχωμίου, ἀσθένησε καί ἀναχώρησε κι αὐτός γιά τόν Κύριο στίς 12 Ἀπριλίου, Κυριακή τῶν Μυροφόρων τοῦ ἔτους 1730, ἀφοῦ εἶχε προγνωρίσει τόν θάνατό του. Στόν τελευταῖο ἀσπασμό συνέτρεξε πλῆθος μοναχῶν ἀπ’ ὅλο τόν Ἄθω, πού ὅλοι τους θρηνοῦσαν γιά τή στέρησή του. Τόν κατά πλάτος Βίο καθώς καί τήν Ἀκολουθία τοῦ ὁσίου Ἀκακίου συνέταξε μετά τό 1740 ὁ λόγιος ὑποτακτικός του ἱερομόναχος Ἰωνᾶς ὁ Καυσοκαλυβίτης ἀπό τήν Καστανιά τῶν Ἀγράφων († 1765). Ὁ Ἰωνᾶς μάλιστα ἐκπλήρωσε τήν ἐπιθυμία τοῦ Ὁσίου νά ἀνεγερθοῦν τόσο τό νέο Κυριακό τῆς Ἁγίας Τριάδος (1745) ὅσο καί τό παρεκκλήσι τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου τῆς Καλύβης τοῦ Ἁγίου Ἀκακίου (1747), μεριμνώντας μάλιστα καί γιά τήν ἱστόρησή τους ἀπό τόν Ἀγραφιώτη ὅσιο ἱερομόναχο Παρθένιο Σκούρτο καί τούς μαθητές του, περί τά 1759. Ἡ μνήμη τοῦ ὁσίου Ἀκακίου ἑορτάζεται πανορθοδόξως στίς 12 Ἀπριλίου. Στήν ἀσκητική ὅμως παλαίστρα του, τό ἱερό Σπήλαιο καί τήν ὁμώνυμη Καλύβη του, ὁ ὅσιος Ἀκάκιος τιμᾶται ἀπό τούς Καυσοκαλυβίτες Πατέρες τήν Κυριακή τῶν Μυροφόρων, μέ ὁλονύκτιο Πανηγυρική Ἀγρυπνία. Στό σεπτό Κυριακό τῆς Σκήτης, φυλάσσεται ἡ ἁγία κάρα τοῦ Ἁγίου, στήν Καλύβη του ἡ κάτω σιαγόνα του, ἐνῶ στή Μεγίστη Λαύρα τό μεγαλύτερο μερος τῶν ἱερῶν λειψάνων του. Στό σπήλαιο τῶν Καυσοκαλυβίων, πού φέρει καί τήν ἐπωνυμία του σώζεται καί ἡ κλινοστρωμνή τοῦ Ὁσίου.

Ἀπολυτίκιον

Ἦχος πλ.α΄. Τόν συνάναρχον Λόγον

Πρός Χριστόν τόν Σωτῆρα Πάτερ Ἀκάκιε, σέ πρεσβευτήν καί μεσίτην ἡμεῖς κεκτήμεθα νῦν, συμπαράλαβε τούς τρεῖς Ὁσιομάρτυρας, σούς φοιτητάς τόν Ρωμανόν καί τόν Παχώμιον ὁμοῦ Νικόδημον καί αἰτεῖτε, δωρηθῆναι πλημελημάτων, ἡμῶν τήν λύσιν καί παντοίων δεινῶν.

Βιβλιογραφία

Προσκυνητάριον τῆς Βασιλικῆς καί Σεβασμίας Μονῆς Μεγίστης Λαύρας τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου τοῦ ἐν τῷ Ἄθῳ. Συντεθέν μέν παρά Μακαρίου Κυδωνέως τοῦ ἐκ χώρας Χανίων, τοῦ Τριγώνη, τοῦ καί τῆς αὐτῆς Μονῆς Σκευοφύλακος, τύποις δέ νῦν πρῶτον ἐκδοθέν, ἐπιμελείᾳ καί δαπάνῃ τοῦ Πανοσιωτάτου Κυρίου Σεργίου ἱερομονάχου, τοῦ ἐκ ταύτης τῆς Ἁγίας Λαύρας. Ἐνετίησιν 1772, σ. 49-50. ΣΑΒΒΑΣ ΛΑΥΡΙΩΤΗΣ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟΣ, Προσκυνητάριον τῆς βασιλικῆς καί σεβασμίας μονῆς Μεγίστης Λαύρας τοῦ ἁγίου Ἀθανασίου τοῦ ἐν τῷ Ἄθῳ, Ἐνετίησιν 1780, σ. 78-79. ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ, Νέον Μαρτυρολόγιον, Ἀθῆναι 1856, σ. 9 σημ. 1, 286-294. Τοῦ ἰδίου, Ἀκολουθία ἀσματική καί ἐγκώμιον τῶν ὁσίων καί θεοφόρων Πατέρων ἡμῶν τῶν ἐν τῷ Ἁγίῳ Ὄρει τοῦ Ἄθω διαλαμψάντων, Ἑρμούπολις 1847, σ. 80-88. ΕΥΛΟΓΙΟΣ ΚΟΥΡΙΛΑΣ ΛΑΥΡΙΩΤΗΣ, Ἱστορία τοῦ ἀσκητισμοῦ τ. Α΄, Θεσσαλονίκη 1929, σ. 66-84. Εὐρυτανικόν Λειμωνάριον (ἐπιμέλ. Κ. Βαστάκη πρεσβυτ.), Ἀθήνα 1978. ΒΙΚΤΩΡ ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Μέγας Συναξαριστής τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, τ.Δ΄, ἔκδ. Ε΄. ΓΚΑΛΙΟΣ Ν., Ὅσιος Ἀκάκιος ὁ Καυσοκαλυβίτης, ἐκδ. Ἀποστολικῆς Διακονίας Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, Ἀθήνα 1993. ΜΗΛΙΤΣΗΣ Γ., Ὁ Ὅσιος Ἀκάκιος ὁ Καυσοκαλυβίτης, Τρίκαλα 1986. Πανηγυρική Ἀκολουθία Ἁγίου Ἀκακίου Καυσοκαλυβίτου, ἐκδ. Καλύβης Ἁγ. Ἀκακίου, Ἅγιον Ὄρος 2001. ΠΑΤΑΠΙΟΣ ΜΟΝΑΧΟΣ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΤΗΣ, Ἅγιος Ἀκάκιος ὁ Καυσοκαλυβίτης. Ἀπό τό περιβόλι τῆς Παναγίας στόν κῆπο τοῦ Θεοῦ, ἐκδ. Καλύβης Ἁγ. Ἀκακίου (σειρά "Ἐρημοπολίτες" ἀρ. 7), Ἅγιον Ὄρος 2001. Ο ΙΔΙΟΣ, Ἰωνᾶς ὁ Καυσοκαλυβίτης. Ὁ βίος καί τά ἔργα μιᾶς πνευματικῆς μορφῆς τοῦ 18ου αἰ., ἔκδ. Καλύβης Ἁγ. Ἀκακίου, Ἅγιον Ὄρος 1999. Ο ΙΔΙΟΣ, Ἁγιασμένες μορφές τῶν Καυσοκαλυβίων. Ἀπό τόν ὅσιο Μάξιμο ὥς τό Γέροντα Πορφύριο, ἔκδ. Καλύβης Ἁγ. Ἀκακίου, Ἅγιον Ὄρος 2008, σ. 65-74. Β V. GRIGOROVIČ BARSKIJ, Πρώτη καί τρίτη περιοδεία εἰς τάς Μονάς καί τάς Σκήτας τοῦ Ἄθω. 1725-1726 (ρωσσιστί), Κίεβο 1877. ΤΟΥ ΙΔΙΟΥ, Vtoroe poseščeni. Svjatoj Gory [B΄ ἐπίσκεψις εἰς τό Ἁγιώνυμο Ὄρος τοῦ Ἄθω. Ἐντυπώσεις], ἔκδ. Ἱ. Μονῆς Ἁγίου Παντελεήμονος Ρωσικοῦ, Ἁγία Πετρούπολη 1887. Vtoroe putešestvie po svjatoj gore Afonkoij Arhimandrita, nyne Episkopa, Porfirija Uspenskago v gody 1858, 1859 i 1861, i Opisanie Skitov Afonskih, Μόσχα 1880, σ. 304, 504.