Τετάρτη 9 Μαρτίου 2022

Ο ΑΓΙΟΣ ΠΑΧΩΜΙΟΣ Ο ΡΩΣΟΣ ΩΣ ΠΡΕΣΒΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΙΡΗΝΗ

 

Ὁ ἅγιος ὁσιομάρτυς Παχώμιος ὁ Ρῶσος
 ὡς πρέσβης γιά τήν εἰρήνη στήν Εὐρώπη

 

               τοῦ Δικαίου τῆς Ἱ. Σκήτης Ἁγίας Τριάδος Παταπίου μοναχοῦ Καυσοκαλυβίτου 

    ὑπόθεση τῆς Εἰρήνης εἶναι πέρα ἀπό κάθε ἀμφιβολία ἀπό τά πιό καυτά προβλήματα τῆς ἀνθρωπότητας. Ὅλοι κατανοοῦμε πώς τυχόν ὑποβάθμισή του σημαίνει ἀμέσως αὔξηση τῆς πιθανότητας γιά ἕνα πλανητικό ὁλοκαύτωμα. Κι αὐτή ἡ πιθανότητα φαίνεται νά ἔχει μεγαλώσει τίς τελευταῖες ἡμέρες, στήν Εὐρώπη τοῦ ἔτους 2022.

   Τά θλιβερά γεγονότα πού συμβαίνουν μέ τόν πόλεμο στήν Οὐκρανία, μέ τίς ἑκατόμβες τῶν θυμάτων, ἀνάμεσά τους καί ἀνυπεράσπιστων μικρῶν παιδιῶν, μέ τήν καταστροφή μιᾶς ὁλόκληρης χώρας, μέ τίς προσφυγικές ροές ἐκατομμυρίων προσφύγων, τήν καταπάτηση βασικῶν πτυχῶν τοῦ Διεθνοῦς Δικαίου καί τίς ἀπρόβλεπτες συνέπειες στή ροή τῆς ἱστορίας, ὑπογραμμίζουν τά παραπάνω.

    Μέ ἀφορμή αὐτόν τόν καταστροφικό πόλεμο, ἔχει ἀναπτυχθεῖ σ᾿  ὁλόκληρο σχεδόν τόν κόσμο ἕνα μεγάλο φιλειρηνικό κίνημα. Ἡ Εἰρήνη ὅμως δέν ἑδραιώνεται μόνο μέ μεγαλειῶδεις πορεῖες ὑπέρ τῆς Εἰρήνης καί μεγαλόστομες διακηρύξεις ἐναντίον τοῦ Πολέμου, οὔτε εἶναι ἀποκλειστικά ἕνας τρόπος συνύπαρξης λαῶν χωρίς πόλεμο, ἀλλά προπάντων ἀνάβρυσμα πίστης καί ἐλπίδας μιᾶς ἀνθρωπότητας πού θά πρέπει νά συναρμοστεῖ ἑκούσια σέ σῶμα Χριστοῦ. 

  Ἰδιαίτερα, οἱ Χριστιανοί, ἀκόμη κι ἄν ἀποκλείονταν ὅλοι οἱ πόλεμοι, πάλι δέν θά μπορούσαμε νά ζήσουμε χωρίς Εἰρήνη: «Ὁ ζητῶν εἰρήνην, Χριστόν ἐκζητεῖ, ὅτι Αὐτός ἐστίν ἡ εἰρήνη, ὁ εἰρηνοποιήσας διά τοῦ αἵματος τοῦ Σταυροῦ Αὐτοῦ, εἴτε τά ἐν οὐρανοῖς εἴτε τά ἐπί τῆς γῆς», γράφει ὁ Μέγας Βασίλειος.

   Ἡ ἐμπειρία τῆς Ἐκκλησίας μας διαβεβαιώνει ὅτι αὐτή ἡ πίστη καί ἡ ἐλπίδα τῆς ἀνθρωπότητας ἀναζωπυρώνεται στίς ψυχές μας μέ τίς πρεσβεῖες τῶν Ἁγίων πρός τόν εἰρηνοποιό Χριστό.


   Εἰδικότερα, στά ἱερά λείψανα τῶν Ἁγίων βρίσκεται ἐνοικοῦσα ἡ θεία Χάρη. Καθώς μᾶς διδάσκει ὁ ἁγιορείτης ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, ὅπως ἡ θεότητα τοῦ Χριστοῦ δέν ἐγκατέλειψε τήν ἀνθρώπινη φύση του κατά τήν τριήμερη ταφή του, ἔτσι καί ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ, πού θεώνει τούς Ἁγίους, δέν βρίσκεται στά σώματά τους μόνο κατά τήν ἐπίγεια ζωή τους, ἀλλά συνεχίζει νά ἐνοικεῖ στά ἱερά λείψανά τους καί μετά τόν βιολογικό τους θάνατο. 

  Οἱ Ἅγιοι παραμένουν πνευματοφόροι ὄχι μόνο κατά τή διάρκεια τῆς ζωῆς τους, ἀλλά καί μετά τήν κοίμησή τους. Ἔτσι, ἡ τιμητική προσκύνηση στά λείψανα τῶν Ἁγίων εἶναι τιμή πρός τούς ἴδιους τούς Ἁγίους. Οἱ πιστοί, ἀσπαζόμενοι μέ εὐλάβεια καί πίστη τά ἱερά λείψανα καί τιμώντας αὐτούς πού δόξασαν μέ τή ζωή τους τόν Θεό, φθάνουν μέσα ἀπό τόν προσωπικό τους ἀγώνα στό σημεῖο νά ἐφελκύουν τή χάρη καί τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ στίς ἀσθένειες καί τίς δοκιμασίες τους.

  Στήν Ἱερά Σκήτη Ἁγίας Τριάδος τῶν Καυσοκαλυβίων καί εἰδικότερα στό σεπτό Κυριακό της, ἀφιερωμένο στήν Ἁγία Τριάδα, πρίν λίγες ἡμέρες, μέ τό ξέσπασμα τοῦ πολέμου, οἱ Καυσοκαλυβίτες πατέρες ἔψαλλαν τόν Παρακλητικό Κανόνα πρός τήν Ὑπεραγία Θεοτόκο καί πρός τόν ἅγιο ὁσιομάρτυρα Παχώμιο τόν Ρῶσο, τοῦ ὁποίου ἀποτμήματα τοῦ ἱεροῦ λειψάνου φυλάσσονται στή Σκήτη. 

Ἡ ἐκ Ρωσίας καταγωγή τοῦ ἁγίου αὐτοῦ νεομάρτυρα ἀλλά καί τό γεγονός ὅτι γεννήθηκε στά μέρη τῆς Οὐκρανίας ὅπου σήμερα διαδραματίζονται τά θλιβερά πολεμικά γεγονότα τῶν ἡμερῶν μας, στάθηκαν ἡ ἀφορμή γιά τήν ἐπιλογή τοῦ ἁγίου Παχωμίου ὡς πρεσβευτοῦ πρός τόν Κύριο γιά τήν εἰρήνη στήν Εὐρώπη. 


Ὅμως, τόν ἅγιο Παχώμιο θά μποροῦσαν νά ἐπικαλεστοῦν καί οἱ λοιποί πιστοί, λόγω τῆς εἰδικῆς του σχέσης μέ τούς δύο ὀρθόδοξους λαούς πού αὐτή τή στιγμή ἀλληλοσπαράζονται στήν κοινή ἱστορική τους κοιτίδα, στή γῆ πού ποτίζουν τά ὁρμητικά νερά τοῦ Δνείπερου.

   Στή συνέχεια τοῦ ἄρθρου μας καί γιά τίς λειτουργικές ἀνάγκες τῶν πιστῶν, πού θά θελήσουν νά ἐπικαλεστοῦν τόν ἅγιο Παχώμιο στίς δύσκολες αὐτές στιγμές, παραθέτουμε ἀπό τήν ἀσματική Ἀκολουθία τοῦ Ἁγίου τό Ἀπολυτίκιο καί τό Κοντάκιο, καθώς καί τόν συνοπτικό του Βίο καί τό Μαρτύριο, πού ἔχουμε συντάξει βάσει τῶν πηγῶν.

 

                                      Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ΄. Ὁ Ὑψωθείς ἐν τῷ σταυρῷ. 

 σκητικῶς προγυμνασθείς ἐν τῶ Ἄθῳ,

 τάς νοητάς τῶν δυσμενῶν παρατάξεις,

 τῇ πανοπλίᾳ ὥλεσας παμμάκαρ τοῦ Σταυροῦ.

 Εἶτα δέ πρός ἄθλησιν ἀνδρικῶς ἀπεδύσω

καί τελέσας ἄριστα μαρτυρίου τόν δρόμον,

 ὑπό Χριστοῦ ἐστέφθης ἀθλητά,

ὁσιομάρτυς Παχώμιε ἔνδοξε.

 

                                            Κοντάκιον. Ἦχος δ΄. Ἐπεφάνης σήμερον

Τοῖς πιστῶς προστρέχουσι, τοῖς σοῖς λειψάνοις

καί τελοῦσιν ἔνδοξε, σεπτήν σου μνήμην εὐλαβῶς,

δίδου αὐτοῖς τά αἰτήματα,

ὁσιομάρτυς Παχώμιε ἔνδοξε.

 

                       Ὁ ὁσιομάρτυς  Παχώμιος ὁ Ρῶσος

ὅσιος Ἀκάκιος ὁ Καυσοκαλυβίτης (+12 Ἀπριλίου 1730) κατέχει μία ἀπό τίς δεσπόζουσες θέσεις στό ὑπερχιλιετές ἁγιορειτικό ἁγιολόγιο ὄχι μόνο λόγω τῆς ἄκρας ἀσκήσεως καί τῶν πολλαπλῶν χαρισμάτων, τῶν πολλῶν θαυμάτων καί τῆς νεοησυχαστικῆς διδασκαλίας του ἤ ἐπειδή ἀναδείχθηκε ἱδρυτής τῆς δεύτερης στήν τάξη Σκήτης τοῦ Ἄθωνα, τῆς Σκήτης τῆς Ἁγίας Τριάδος. Ἡ διακονία του στήν Ἐκκλησία ὡς ἀλείπτης Νεομαρτύρων θεωρεῖται ἀπό ὅλους τούς ἐρευνητές ἐξίσου σημαντική καί δυναμογόνος. Εἶναι μάλιστα χαρακτηριστικό ὅτι ὁ ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης, στό Νέον Μαρτυρολόγιον, ἔχει συμπεριλάβει καί τόν Βίο τοῦ ὁσίου Ἀκακίου, ἄν καί ὁ τελευταῖος δέν εἶχε μαρτυρικό τέλος,  «...διά τήν ὑπεράνθρωπον πολιτείαν του καί τούς τρεῖς Ὁσιομάρτυρας ὁποῦ ἔκαμε», ὅπως γράφει ὁ ἴδιος ὁ ὅσιος Νικόδημος. Πρόκειται γιά τούς νέους ὁσιομάρτυρες Ρωμανό († 19 Ἰανουαρίου 1694), Νικόδημο († 11 Ἰουλίου 1722) καί Παχώμιο († 7 Μαΐου 1730), πού μαρτύρησαν γιά τόν Χριστό, ἀφοῦ πρῶτα ἑτοιμάστηκαν καί ἐμψυχώθηκαν ἀπό τόν ὅσιο Ἀκάκιο, ἀσκούμενοι ὡς ὑποτακτικοί στήν Καλύβη του.

                        Ὁ ὁσιομάρτυς Παχώμιος, πού ὑπῆρξε ὁ τελευταῖος ἀπό τούς τρεῖς ὑποτακτικούς τοῦ ὁσίου Ἀκακίου, γεννήθηκε γύρω στά 1670 στήν «κάτω Ρωσία», στήν περιοχή τῆς σημερινῆς νότιας Οὐκρανίας, ἀπό εὐσεβεῖς γονεῖς πού κατά τή βάπτισή του τοῦ ἔδωσαν τό ὄνομα Προκόπιος. Σέ ἡλικία δεκαπέντε περίπου ἐτῶν αἰχμαλωτίστηκε ἀπό Τατάρους ἐπιδρομεῖς, κατά τή διάρκεια τοῦ μεγάλου ρωσοτουρκικοῦ πολέμου ἐπί Πέτρου τοῦ Α΄ τοῦ Μεγάλου (1672-1725), καί πουλήθηκε σέ Τοῦρκο, ὁ ὁποῖος τόν μετέφερε στήν πατρίδα του, τό Οὐσάκι τῆς περιοχῆς τῆς Φιλαδέλφειας Μικρᾶς Ἀσίας. Ἐκεῖ τό ἀφεντικό του τοῦ ἔμαθε τήν τέχνη τῆς βυρσοδεψίας, ἐνῶ παράλληλα, χρησιμοποιώντας βασανιστήρια καί παντοειδεῖς στερήσεις, τόν πίεζε νά ἀλλαξοπιστήσει. Εἰκοσιεπτά χρόνια αἰχμαλωσίας ὑπέμεινε ὁ Προκόπιος γιά τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ, σταθερός καί ἀκλόνητος στήν εὐσέβεια, ὥσπου στό τέλος ὁ ἀφέντης του βλέποντας καί θαυμάζοντας τήν πίστη του τοῦ χάρισε τήν ἐλευθερία του.   

  Ὅμως λίγο πρίν ἀναχωρήσει ἀσθένησε. Τότε, ἐκμεταλλευόμενοι τό γεγονός αὐτό γνωστοί του Τοῦρκοι πού τόν ἐπισκέφθηκαν, διέδωσαν ψευδῶς ὅτι ἀρνήθηκε τόν Χριστό καί θέλησε νά γίνει Τοῦρκος καί γι’ αὐτό τοῦ φόρεσαν τούρκικα ἐνδύματα. Μόλις ὅμως ὁ Προκόπιος συνῆλθε ἀπό τήν ἀσθένειά του, ἔβγαλε τά ροῦχα αὐτά καί ἀναχώρησε γιά τή χώρα τῆς μετανοίας, τό Ἅγιον Ὄρος, γύρω στά 1712.

 


  Στή Νέα Σκήτη τῆς μονῆς Ἁγίου Παύλου, ὅπου ἀρχικά ἐγκαταστάθηκε, ὑποτάχθηκε στόν πνευματικό Ἰωσήφ, πού ἀσκεῖτο σέ ἡσυχαστήριο, στοῦ ὁποίου τήν τοποθεσία, ἀργότερα, τό 1802, ἱδρύθηκε ἡ καλύβη Ζωοδόχου Πηγῆς ἀπό τόν μητροπολίτη Λακεδαιμονίας Θεοφάνη (+ 1805). Ὁ Ἰωσήφ τόν ἔκειρε σύντομα μοναχό δίνοντάς του τό ὄνομα Παχώμιος. Μετά ἀπό 12 χρόνια ἀσκήσεως ἀναχώρησε γιά τά Καυσοκαλύβια, γύρω στά 1724, ὅπου ὑποτάχθηκε ἐπί 6 χρόνια στόν ἱδρυτή τῆς Σκήτης ὅσιο Ἀκάκιο.

  Στά Καυσοκαλύβια, μέ τίς εὐχές καί νουθεσίες τοῦ Ὁσίου καί μέ ἀπερίγραπτο πνευματικό ἀγώνα ἔγινε τύπος καί παράδειγμα τῆς μοναχικῆς πολιτείας. Ἀγωνιώντας ὅμως μήπως κατά τόν καιρό τῆς ἀσθένειάς του στό Οὐσάκι εἶχε πράγματι βγεῖ ἀπό τό στόμα του ἄθελά του ἐκεῖνος ὁ λόγος τῆς ἀρνήσεως τοῦ Χριστοῦ, ἔστω κι ἄν αὐτός θά εἶχε εἰπωθεῖ ἀσυναίσθητα καί χωρίς τόν ἔλεγχο τῆς βούλησής του, ἄρχισε νά ἐπιθυμεῖ σφόδρα τό μαρτύριο.

   Μετά ἀπό τή διαπίστωση τόσο τοῦ ὁσίου Ἀκακίου ὅσο καί ἄλλων πνευματικῶν πατέρων τοῦ Ἁγίου Ὄρους ὅτι ὁ πόθος τοῦ Παχωμίου γιά τό μαρτύριο ἦταν κατά Θεόν, ἀποφασίστηκε ἡ ἀναχώρησή του γιά τόν τόπο τῆς ὁμολογίας του. Συνοδίτης στή μαρτυρική του πορεία ἦταν ὁ πρῶτος του γέροντας ἱερομόναχος Ἰωσήφ Νεασκητιώτης. Ὅταν ἔφθασαν στό Οὐσάκι, ὁ μέν Ἰωσήφ κατέλυσε σ᾿ ἕνα κοινό πανδοχεῖο, ὁ δέ Παχώμιος, ἀφοῦ πρῶτα ἐπισκέφθηκε τήν οἰκία τοῦ πρώην ἀφέντη του, κατέληξε στό παζάρι ὅπου καί τόν ἀναγνώρισαν γνωστοί του Ἀγαρηνοί. Αὐτοί, φοβούμενοι μήπως ἦρθε γιά νά ξαναβρεῖ τήν περιουσία του, τόν ἅρπαξαν καί τόν ἔσυραν στό δικαστήριο τοῦ τόπου, δέρνοντας καί ὑβρίζοντάς τον καθ᾿ ὁδόν. Ἐκεῖ, ἀφοῦ κατηγορήθηκε ὅτι ἀπό Μουσουλμάνος ξανάγινε Χριστιανός, ὁμολόγησε μέ παρρησία τήν πίστη του στόν Χριστό. Ἀπ᾿ ἐκεῖ, ὁ δρόμος γιά τό πολυπόθητο μαρτύριο ἦταν ἤδη ἀνοικτός. Οἱ παρόντες στό δικαστήριο συκοφάντες, ἀφοῦ ἔδεσαν σάν κακοῦργο τόν Παχώμιο, ἄρχισαν νά τόν σέρνουν πρός τόν τόπο τῆς καταδίκης, ἔξω ἀπό τήν πόλη. Τή μαρτυρική πομπή συνόδευαν Τοῦρκοι καί Ἑβραῖοι ἀπό τούς ὁποίους ἄλλοι μέν τόν ἔβριζαν καί τόν ἐνέπαιζαν, ἄλλοι τόν παρακινοῦσαν νά ἀρνηθεῖ τόν Χριστό καί ἄλλοι τόν ἐνέπτυαν στό πρόσωπό του καί τόν ἐκολάφιζαν. Ἀρκετοί δέ ἀπό τούς Χριστιανούς, προσευχόμενοι μέσα στήν καρδιά τους, τόν παρότρυναν νά ἐγκαρτερήσει μέχρι τέλους καί νά ἀξιωθεῖ τοῦ μαρτυρικοῦ στεφάνου, τόν ὁποῖο ἔλαβε κατά τήν ἑβδόμη τοῦ μηνός Μαΐου, τήν ἡμέρα τῆς Ἀναλήψεως τοῦ Κυρίου. Ὁ συνοδίτης τοῦ Ἁγίου, ἱερομόναχος Ἰωσήφ, μαθαίνοντας τά γενόμενα, παίρνοντας τόν δρόμο τῆς ἐπιστροφῆς, πέρασε ἀπό τόν τόπο τοῦ μαρτυρίου καί εἶδε τό τρισόλβιο λείψανο νά κεῖται στή βαμμένη μέ τό αἷμα του γῆ.

  Μετά τρεῖς ἡμέρες Χριστιανοί πῆραν τό ἱερό λείψανο καί τό ἐνταφίασαν στήν ἁγιοτόκο μικρασιάτιδα γῆ. Κάποια μάλιστα Χριστιανή πού βασανιζόταν ἀπό ἡμικρανία, ἀφοῦ ἐπικαλέστηκε τή βοήθεια τοῦ ἁγίου Παχωμίου καί ἔχρισε μέ τό αἷμα του τήν κεφαλή της, ἐλευθερώθηκε ἀμέσως καί γιά πάντα ἀπό ἐκείνους τούς δυσβάστακτους πόνους. Καί τόσο μεγάλη εὐλάβεια ἔτρεφε ἀπό τότε στόν Ἅγιο, ὥστε ἔγραψε πρός τούς πατέρες τῶν Καυσοκαλυβίων, πού τόν γνώριζαν, καί ζήτησε νά ἱστορήσουν γιά λογαριασμό της τήν εἰκόνα του. Ὅταν τήν ἔλαβε, μέ λαμπρότητα καί εὐλάβεια τελοῦσε κάθε χρόνο τήν ἑορτή τοῦ ἁγίου Παχωμίου. Τόσο στό Κυριακό τῆς Ἁγίας Τριάδος τῶν Καυσοκαλυβίων ὅσο καί στήν καλύβη τοῦ Ἁγίου Ἀκακίου, ὅπου ἀσκήθηκε ὁ Ἅγιος, τίθενται γιά προσκύνηση ἱερά λείψανά του.

                                      μοναχός Πατάπιος Καυσοκαλυβίτης

                                   Δικαῖος τῆς Ἱερᾶς Σκήτης Ἁγίας Τριάδος

Δευτέρα 7 Μαρτίου 2022

ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗΣ ΤΑ ΕΙΣΟΔΙΑ

 Ὁ ἱστότοπος ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ  εὔχεται σέ ὅλους τούς ἀναγνῶστες του, Καλή, εὐλογημένη καί καρποφόρο πνευματικά, ἀλλά καί εἰρηνική Μεγάλη Τεσσαρακοστή.

Τήν ὥρα πού στό Μέγα Ἀπόδειπνο θά ψάλλουμε, τό "Κύριε τῶν Δυνάμεων'', ἄς προσευχόμαστε, ἐπίσης, γιά τήν Εἰρήνη καί γιά ὅλους ὅσοι ὑποφέρουν στόν πόλεμο τῆς Οὐκρανίας







φωτογραφία:
Ὑδατογραφία τοῦ Doug Patterson










Πρωτοπρεσβ. π. Κωνσταντίνου Καλλιανοῦ

Ἑσπέρας, Μέγα Προκείμενον... ἤ τῆς κυρα-Σαρακοστῆς τὰ εἰσόδια

Τό μενεξεδί δειλινό, ἡ μεγάλη καμπάνα τοῦ πρώτου κατανυκτικοῦ ἑσπερινοῦ, κι ὕστερα ἡ μικρὴ
 ἡ σύναξη τῶν πιστῶν, τῶν ὅσων πιστῶν, ποὺ περιμένουν μὲ τὸ ἄκουσμα τοῦ Μεγἀλου Προκειμένου
 νὰ δοῦν κι ἐφέτος νὰ εἰσοδεύει ἡ Κυρὰ-Σαρακοστή. Σοβαρή, σιωπηλή, μὲ τὸ λιπόσαρκο κορμί της νὰ
 κινεῖται ἀνάλαφρα μέσα στὸ νυχτωμένο ναὸ ποὺ εὐωδιάζει θυμίαμα, μελισσοκέρι καὶ τὸ ἄρωμα ποὺ 
ἔμεινε ἀπό τὴν πρωϊνὴ τὴ λειτουργία. 
Ποιὸς ξέρει, ἴσως νὰ τὸ ἀναδίνει κι ὁ Ἀμνὸς τῆς Προηγιασμένης ποὺ περιμένει πάνω στὴ Ἁγία Τράπεζα
 «σφαγιασθῆναι καὶ δοθῆναι εἰς βρῶσιν τοῖς πιστοῖς» (βλ. Χερουβικὸ Μ. Σαββάτου)...
Ἑσπέρας προκείμενον, λοιπόν, «Μὴ ἀποστρέψεις τὸ πρόσωπόν σου ἀπὸ τοῦ παιδός σου ὅτι θλίβομαι...».
 Οἱ στίχοι ἀκτινοβολοῦν μὲ ἀκρίβεια στὶς ψυχὲς τὸ φῶς τῆς Ἀναστάσεως, ποὺ ἄν καὶ ἀργεῖ, ἀχνοφέγγει
 στὸ βάθος τοῦ χρόνου, τοῦ χρόνου ποὺ ἄρχισε νὰ ντύνεται ἀπό ἀπόψε τὰ μώβ τοῦ πένθους. Μέχρι νὰ
 σκορπιστοῦν οἱ δάφνες καὶ τὰ ἄνθη τοῦ Μ. Σαββάτου στὸ «Ἀνάστα ὁ Θεός...», μαζὶ μὲ τὸ φωτεινό, τὸ 
ἀνοιξιάτικο χαμόγελο. Μέχρι τότε ὅμως...
Μέχρι τότε ὁ δρόμος εἶναι μακρὺς καὶ ἀνηφορικὸς. Κάπου-κάπου, σιμὰ στὰ βράδυα τῶν Χαιρετισμῶν,
 στὰ χαρμολυπικὰ τὰ Σάββατα καὶ τὶς φωτεινὲς τὶς Κυριακές, ξαποσταίνουμε, ὡς τὸ βράδυ τῆς 
Κυριακῆς ὅμως, ποὺ θ᾿ ἀκουστεῖ καὶ πάλι τὸ Μέγα Προκείμενο. Τότε, λοιπόν, θὰ περάσει ἀπό ἐμπρὸς
 μας ξανὰ ἡ Κυρα-Σαρακοστή, γιὰ νὰ μᾶς θυμίζει τὴν παρουσία της κι ἐμεῖς θὰ φυτέψουμε στὴν ψυχὴ 
μας ἄλλον ἔνα σπόρο ὑπομονῆς, καθὼς θὰ συλλαβίζουμε τὴν εὐχὴ τοῦ ''Ἁγίου τῆς κατανύξεως'', τοῦ 
ὁσίου Ἐφραὶμ τοῦ Σύρου. «Ναὶ, Κύριε, πνεῦμα ὑπομονῆς χάρισαί μοι..»
Ὅταν μὲ τὴ νύχτα ποὺ ἔρχεται, ἐπιστρέφουμε στὰ σπίτια μας, νοιώθουμε νὰ μᾶς συντροφεύει ἡ Κυρα-
Σαρακοστὴ καὶ νὰ θρονιάζεται σὲ περίοπτη θέση, ἀφοῦ προηγουμένως μαζέψει ὅλα τὰ ἐδέσματα τῆς 
Τυρινῆς καὶ μᾶς θυμίσει τὸ τραγούδι ποὺ τὸ ἔλεγαν οἱ παλιὲς οἱ γιαγιές, ποὺ σήμερα δὲν ὑπαρχουν πιὰ
 καὶ μόνο τὰ λόγια τους περπατοῦν ἀνάμεσά μας, ὅπως οἱ σεβάσμιοι οἱ ἴσκιοι τους...
«Πάει οὑ κριάτους πέθανι / ψυχουμαχάει κι οὑ τύρους / κι παίρνει τὴ περηφανιά οὑ σκόρδους κι οὑ
 κρουμύδους».
Ἀπό κεῖ καὶ πέρα, ἀφοῦ μᾶς σερβίρει τὰ εὐώδη νηστίσιμα καὶ ντύσει τὸ σπίτι μὲ τῆς χαρμολύπης τὸ
 χιτῶνα, μᾶς ὁδηγεῖ στὸ εἰκονοστάσι καὶ μὲ περισσὴ φροντίδα μᾶς δείχνει τὴ Σταύρωση καὶ τὴν εἰς 
Ἅδου Κάθοδο τοῦ Κυρίου, γιὰ νὰ μᾶς φιλέψει μετὰ τὴν ἐλπίδα, ὅπως ὁ παπᾶς τὸ ἀντίδωρο στὴν 
Προηγιασμένη...

π. Κωνσταντῖνος Καλλιανός. Σκόπελος

Δευτέρα 14 Φεβρουαρίου 2022

ΤΟ ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

 ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

Μοναχοῦ Σωφρονίου Ἁγιοπαυλίτου
 Θησαυροί τοῦ Ἁγίου Ὄρους, Ἀθῆναι 1959

 

Παρασκευή 4 Φεβρουαρίου 2022

Σάββατο 29 Ιανουαρίου 2022

ΤΑ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΑ ΠΑΝΗΓΥΡΙΣΑΝ ΤΟΝ ΠΡΩΤΟ ΟΙΚΙΣΤΗ ΤΟΥΣ ΑΓ.ΜΑΞΙΜΟ ΤΟΝ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΗ

Τά Καυσοκαλύβια πανηγύρισαν τόν πρῶτο οἰκιστή τους ὅσιο Μάξιμο Καυσοκαλύβη

  Τήν μνήμη τοῦ ὁσίου Μαξίμου τοῦ Καυσοκαλύβη ἑόρτασαν οἱ πατέρες τῆς Ἱερᾶς Σκήτης Ἁγίας Τριάδος, τήν Τετάρτη 13/26 Ἰανουαρίου 2022. Τηρώντας ὅλους τούς ἀναγκαίους περιορισμούς, λόγω τῆς πανδημίας, οἱ Καυσοκαλυβίτες μοναστές, μαζί μέ πατέρες  τῶν γύρω ἡσυχαστηρίων, τίμησαν τήν μνήμη τῆς Κοιμήσεως τοῦ πρώτου οἰκιστοῦ τῶν Καυσοκαλυβίων (13 Ἰανουαρίου 1365/70) μέ πανηγυρική ὁλονύκτιο ἀγρυπνία στό Κυριακό τῆς Σκήτης.

  Ἔτσι τό πρόσφατα χιονισμένο τοπίο τοῦ Ἄθωνα ζεστάθηκε μέ τίς προσευχές τῶν δεομένων πατέρων, οἱ ὁποῖες ἑνώθηκαν μέ τήν φλόγα τῆς ἁγιασμένης ψυχῆς τοῦ ὁσίου Μαξίμου, πού ὡς καιομένη λαμπάδα στέκεται δίπλα στόν θρόνο τοῦ Παντοκράτορος, πρεσβεύοντας ἀδιάκοπα γιά τούς πατέρες τῆς Σκήτης καί ὅλου τοῦ Ἁγίου Ὄρους, ἀλλά καί γιά ὅλους ὅσοι ἐπικαλοῦνται τήν χάρη του. Εἰδικά στίς δύσκολες καταστάσεις πού βιώνει ἡ ἀνθρωπότητα λόγω τῆς ὑγειονομικῆς κρίσης.

  Τό ἀπόγευμα τῆς ἴδιας ἡμέρας τελέστηκε ὁ μεθέορτος Ἑσπερινός τῆς Ἑορτῆς, πού συμπληρώθηκε μέ τό Μνημόσυνο τῶν Κτητόρων τῆς Σκήτης, ἐνῶ, μεθεορτίως, Θεία Λειτουργία τελέστηκε καί στό πανηγυρίζον παρεκκλήσι τοῦ Ἁγίου Μαξίμου τοῦ Καυσοκαλύβη, τῆς ὁμώνυμης ἔρημης καλύβης τῆς Σκήτης.

  Μέ τήν εὐκαιρία τῶν ἑορταστικῶν αὐτῶν ἐκδηλώσεων, ὁ Δικαῖος τῆς Ἱερᾶς Σκήτης Ἁγίας Τριάδος γέροντας Πατάπιος Καυσοκαλυβίτης εὔχεται σέ ὅλους τούς ἀναγνῶστες τοῦ ἱστότοπου ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ καί ἰδιαίτερα σέ ὅσους εὐλαβοῦνται τόν ὅσιο Μάξιμο τόν  Καυσοκαλύβη, νά ἔχουν πάντοτε πρέσβη πρός τόν Κύριο καί ἐμπνευστή του στόν ἀγώνα τῶν ἀρετῶν τόν μεγάλο αὐτόν καθηγητή τῆς ἀθωνικῆς ἐρήμου.

 Οἱ φωτογραφίες προέρχονται ἀπό τήν Πανήγυρη τῆς Ἱερᾶς Σκήτης Ἁγίας Τριάδος, κατά τήν μνήμη τοῦ ὁσίου Μαξίμου τοῦ Καυσοκαλύβη 13/26 Ἰανουαρίου 2022.
























Ὁ ὅσιος Μάξιμος ὁΚαυσοκαλύβης 

Μικρό Συναξάρι 

τοῦ Δικαίου τῆς Ἱ. Σκήτης Ἁγ. Τριάδος, Παταπίου μοναχοῦ

     ὅσιος Μάξιμος θά μποροῦσε νά θεωρηθεῖ ὡς ἡ «διαπρεπέστερη ἁγιορείτικη ἀσκητική μορφή καθ᾿ ὅλους τούς αἰῶνες», κατά ἕναν ἐπιφανῆ ἱστορικό, καί ἔχει μεγάλη ἀναγνωρισιμότητα τόσο στόν ἀθωνικό ὅσο καί στόν πανορθόδοξο χώρο.


 Γεν­νή­θη­κε περί τό 1270-75 στή Λάμ­ψα­κο τῆς ἀ­σι­α­τι­κῆς πλευ­ρᾶς τοῦ Ἑλ­λη­σπόν­του.   Σέ ἡ­λι­κί­α δε­κα­ε­πτά ἐ­τῶν, πο­θών­τας τόν βί­ο τῆς ἀσκήσεως, ἀ­να­χώ­ρη­σε ἀ­πό τό πα­τρι­κό του σπί­τι γιά τό ὄ­ρος Γά­νος τῆς Θράκης, ὅ­που καί ἐκάρη μο­να­χός. M­ε­τά τήν κοί­μη­ση τοῦ γέ­ρον­τά του ὁ Μά­ξι­μος ἀ­να­χώ­ρη­σε γιά ἕ­να ἄλ­λο σπου­δαῖ­ο μο­να­στι­κό κέν­τρο πού βρι­σκό­ταν στά ὅ­ρια Θρά­κης καί Μα­κε­δο­νί­ας, τό Πα­πί­κιο Ὄ­ρος. Μέ τήν με­τα­κί­νη­σή του αὐ­τή ὁ ὅσιος Μά­ξι­μος ἐγ­και­νί­α­σε μί­α ὁ­λό­κλη­ρη σει­ρά ἀ­νά­λο­γων με­τα­κι­νή­σε­ων πού θά πραγματοποιοῦσε στήν ἑ­πό­με­νη πε­ρί­ο­δο.

   Ἀ­πό τό Πα­πί­κιο ὁ Ὅσιος κα­τευ­θύν­θη­κε πρός τήν Κων­σταν­τι­νού­πο­λη γιά προ­σκύ­νη­μα. Ἦ­ταν ἡ ἐ­πο­χή πού βα­σί­λευ­ε ὁ Ἀν­δρό­νι­κος Β΄ ὁ Πα­λαι­ο­λό­γος (1282-1328), ὁ ὁ­ποῖ­ος γνώ­ρι­σε τόν Ὅ­σιο καί ἀ­πό τό­τε τόν κα­λοῦ­σε συ­χνά στό πα­λά­τι. Στήν Πό­λη ὁ Ὅ­σιος δέν πα­ρέ­λει­ψε νά συ­να­να­στρέ­φε­ται μέ τόν τό­τε Πα­τριά­ρχη ἅγιο Ἀ­θα­νά­σιο τόν Α΄ (1289-1293, 1303-1311), πού τοῦ πρό­τει­νε ἐ­πα­νει­λημ­μέ­να νά ἐγ­κα­τα­βι­ώ­σει σ’ ἕ­να ἀ­πό τά μο­να­στή­ρια πού ἐ­κεῖ­νος εἶ­χε ἱ­δρύ­σει στήν Κων­σταν­τι­νού­πο­λη. Ὁ Ὅ­σιος ὅ­μως προ­τί­μη­σε νά ζεῖ ὡς διά Χρι­στόν σα­λός, ἀ­γρυ­πνών­τας σέ μιά στο­ά τοῦ να­οῦ τῶν Βλα­χερ­νῶν.

   Ἀ­πό τή Βα­σι­λεύ­ου­σα ὁ Ὅσιος κατευθύνθηκε πρός στό Ἅ­γιον Ὄ­ρος, πού ἔ­μελ­λε νά εἶ­ναι τό ἐν­δι­αί­τη­μά του γιά τό ὑ­πό­λοι­πο τῆς ζω­ῆς του. Ἀρ­χι­κά ὁ Ὅσιος κοι­νο­βί­α­σε στή Με­γί­στη Λαύ­ρα, ὅ­που δι­α­κό­νη­σε καί ὡς ψάλ­της ἀφοῦ κα­τεῖ­χε τήν ψαλ­τι­κή τέ­χνη, καταφέρνοντας νά ψάλ­λει μέν μέ τό στό­μα του, μέ τήν καρ­διά του δέ νά προ­σεύ­χε­ται νο­ε­ρῶς. Ἀ­φοῦ πέ­ρα­σε ἕ­να ἀ­προσ­δι­ό­ρι­στο χρο­νι­κό δι­ά­στη­μα στή Λαύ­ρα, ὁ Ὅ­σιος ἀ­να­χώ­ρη­σε γιά τίς πιό ἔρημες καί δύσβατες περιοχές, στό ἔσχατο σημεῖο τῆς ἀθωνικῆς χερσονήσου, στήν λεγόμενη «ἔ­ρη­μο­», πού ἐ­κτεί­νε­ται στούς νό­τιους πρό­πο­δες τοῦ Ἄ­θωνα. Ἐ­ρέ­θι­σμα γιά τή με­τα­κί­νη­σή του αὐ­τή στά­θη­κε ἕ­να ὄ­νει­ρο πού εἶ­δε τρεῖς φο­ρές, μέ­σα ἀ­πό τό ὁ­ποῖ­ο ἡ Θε­ο­μή­τωρ βρε­φο­κρα­τοῦ­σα τοῦ εἶ­πε: «Δεῦ­ρο, πι­στό­τα­τε Μά­ξι­με, ἀ­κο­λο­ύ­θει μοι»­. Ἀ­φοῦ ὁ Ὅ­σιος βε­βαι­ώ­θη­κε ὅ­τι δέν πρό­κει­ται γιά ἀ­πά­τη τοῦ δι­α­βό­λου πα­ρά γιά θε­ϊ­κή ὀπτα­σί­α, ὁ Ὅ­σιος ξε­κί­νη­σε γιά τήν κο­ρυ­φή τοῦ Ἄ­θωνα. Ἐκεῖ ὁ Ὅσιος πα­ρέ­μει­νε μό­νος γιά τρί­α ἡ­με­ρό­νυ­κτα, ὅπου ἀξιώθηκε νά δεῖ ὀφθαλμοφανῶς τήν Κυ­ρί­α Θε­ο­τό­κο βρε­φο­κρα­τοῦ­σα γιά μί­α ἀ­κό­μα φο­ρά, ἡ ὁποία τοῦ εἶ­πε: Δέ­ξαι κα­τὰ δαι­μό­νων ἰ­σχύν, ὁ σε­πτὸς ἀ­θλο­φό­ρος καὶ κα­τοί­κει ἀ­τρό­μως ἐ­πὶ τὰ τοῦ Ἄ­θω­νος πρό­σπο­δα. Τοῦ­το γάρ σοι ὁ ἐξ ἐ­μοῦ τε­χθεὶς ἀ­σπό­ρως χα­ρί­ζε­ται, ἵ­να ὁ­δη­γή­σῃς πολ­λοὺς πρὸς ἐκ­πλή­ρω­σιν τῶν αὐ­τοῦ θε­ί­ων προ­στά­ξε­ων.

   Ἔ­τσι ὁ ὅσιος Μά­ξι­μος, ὑ­πα­κού­ον­τας στή Θε­ο­τό­κο, ἄρ­χι­σε νά πε­ρι­πλα­νᾶ­ται σ᾿ ὅ­λη τή δύ­σβα­τη αὐ­τή πε­ρι­ο­χή, στήν ὁ­ποία οἱ συν­θῆ­κες τόν χει­μώ­να εἶ­ναι ἐ­ξαι­ρε­τι­κά δύ­σκο­λες. Γιά ἕ­να δι­ά­στη­μα ἔ­μει­νε καί κον­τά στή θάλ­α­σσα,  στή ση­με­ρι­νή το­πο­θε­σί­α τῶν Καυ­σο­κα­λυ­βί­ων. Στόν Βί­ο τοῦ ὁσίου Ἀ­κα­κί­ου, ἱ­δρυ­τοῦ τῆς σκή­της τῶν Καυ­σο­κα­λυ­βί­ων, ἀ­να­φέ­ρε­ται ὅ­τι ὁ ὅσιος Ἀ­κά­κιος κα­τοί­κη­σε στό Σπή­λαι­ο ὅ­που παλαιότερα κα­τοι­κοῦ­σε ὁ ὅσιος Μά­ξι­μος ὁ Καυ­σο­κα­λύ­βης. Πι­θα­νό­τατα σ᾿ αὐ­τήν τήν πε­ρί­ο­δο τῆς ζω­ῆς του ὁ Ὅσιος ἄρ­χι­σε ἐ­κεί­νη τή δρα­στη­ρι­ό­τη­τα ἡ ὁ­ποί­α ἰ­δι­αι­τέ­ρως φαί­νε­ται νά ἐν­τυ­πω­σί­α­σε τούς συγ­χρό­νους του καί τοῦ ἔ­δω­σε τήν προ­σω­νυ­μί­α του «Καυ­σο­κα­λύ­βης», καί­γον­τας τίς κα­λύ­βες πού ὁ ἴ­διος πρίν εἶ­χε κα­τα­σκευά­σει καί με­τα­κο­μί­ζον­τας ἀλ­λοῦ, μό­λις γι­νό­ταν γνω­στή ἡ κα­τοι­κί­α του.

   Ὁ Ὅσιος συ­νέ­χι­σε τόν «πλά­νη­τα» αὐ­τόν βί­ο­ γιά δέ­κα πε­ρί­που χρό­νια καί με­τά, ἀ­κο­λου­θών­τας τίς συμ­βου­λές τοῦ ὁσίου Γρη­γο­ρί­ου τοῦ Σι­να­ΐ­του, ἔ­πα­ψε νά καί­ει τίς κα­λύ­βες του καί ἔ­μει­νε στα­θε­ρά σ᾿ ἕ­ναν τό­πο. Στό κελ­λί ἐ­κεῖ­νο, πού βρι­σκό­ταν στήν εὐ­ρύ­τε­ρη λαυριωτική πε­ρι­ο­χή τή λε­γό­με­νη «τοῦ κύρ Ἠ­σα­ΐ­ου», ἐ­κοι­μή­θη ὁ Ὅσιος, ἀ­φοῦ εἶ­χε προ­εί­πει τό τέ­λος του σέ κά­ποι­ον μο­να­χό, καί ἐ­τά­φη σέ πέ­τρι­νο μνῆ­μα πού ὁ ἴ­διος εἶ­χε ἑ­τοι­μά­σει γιά τόν ἑ­αυ­τό του, σέ ἡ­λι­κί­α ἐ­νεν­ήν­τα­ πέν­τε ἐ­τῶν, στίς 13 Ἰ­α­νου­α­ρί­ου, μεταξύ τῶν ἐτῶν 1365-70. Σ᾿ αὐ­τήν τήν τε­λευ­ταί­α του κα­τοι­κί­α ἦ­ταν πού ὁ ὅσιος Μά­ξι­μος ὑ­πο­δέ­χθη­κε, πε­ρί τό 1350, τούς βυ­ζαν­τι­νούς συμ­βα­σι­λεῖς Ἰ­ω­άν­νη Ε΄ Πα­λαι­ο­λό­γο (1341-1391) καί Ἰ­ω­άν­νη ΣΤ΄ Καν­τα­κου­ζη­νό (1347-1352) κα­θώς καί τόν οἰκουμενικό πα­τριά­ρχη  ἅγιο Κάλ­λι­στο Α΄ (1350-1354 καί 1355-1363), πε­ρί τό ἔ­τος 1363, καί πε­ρί τῶν ὁ­ποί­ων οἱ προρ­ρή­σεις του ἐ­πα­λη­θεύ­τη­καν μέ ἀ­κρί­βεια.

   Ὁ βί­ος τοῦ ὁσίου Μα­ξί­μου εἶ­ναι γε­μᾶ­τος ἀ­πό θαυ­μα­στές ἐ­νέρ­γει­ές του, προ­ο­ρά­σεις καί δι­ο­ρά­σεις καί  θε­ρα­πεῖ­ες ἀ­σθε­νῶν, δαι­μο­νι­σμέ­νων κ. ἄ., μέ ἀ­πο­κο­ρύ­φω­μα τό ὄν­τως ἐν­τυ­πω­σια­κό καί ὑ­περ­φυ­σι­κό πού ἀ­πο­κά­λυ­ψε ὁ δεύ­τε­ρος βι­ο­γρά­φος του ὅσιος Θε­ο­φά­νης Περιθεωρίου, ὁ ὁ­ποῖ­ος ἐ­πι­κα­λού­με­νος τόν Θε­ό ὡς μάρ­τυ­ρα δι­η­γή­θη­κε ὅ­τι «ἰ­δί­οις ὄμ­μα­σιν» εἶ­δε «ἱ­πτά­με­νον τόν ὅ­σιον καί ὑ­πό­πτε­ρον καί δι­α­έ­ριον» νά ἔρχεται πρός αὐτόν ἀπό τά ὑψώματα τοῦ Ἄθω καί ὑπεράνω βράχων καί ψηλῶν δένδρων.

                                                                                                       Σημαντική εἶναι καί ἡ ἡσυχαστική διδασκαλία τοῦ ὁσίου Μαξίμου, ἡ ὁποία συνοψίζεται κυρίως στόν διάλογο πού ἐκεῖνος εἶχε μέ τόν μεγάλο ἡσυχαστή ὅσιο Γρηγόριο τόν Σιναΐτη. Ὁ διάλογος αὐτός μπορεῖ νά θεωρηθεῖ σταθμός στή νηπτική γραμματεία, καθώς ἀ­πο­τε­λεῖ τή δι­α­φα­νέ­στε­ρη ἀ­νά­πτυ­ξη τῆς θε­ω­ρί­ας πε­ρί νή­ψε­ως καί ἐκ­στά­σε­ως τοῦ νοῦ, καί πε­ρι­γρά­φει τήν κα­τά­στα­σή του ὅ­ταν ἐλ­λάμ­πε­ται ἀ­πό τό θεῖ­ο φῶς κα­τά τήν προ­σευ­χή. Δι­α­κρί­νει δέ μέ σα­φή­νεια καί προ­σο­χή τά ση­μεῖ­α τῆς χά­ρι­τος ἀ­π᾿ ἐκεῖνα τῆς πλά­νης. Στά τέλη τοῦ 18ου αἰ., ἕνα σημαντικό ἀπόσπασμα τοῦ διαλόγου αὐτοῦ, λό­γῳ τῆς σπου­δαι­ό­τη­τας καί ὑψηλῆς πνευματικότητάς του, συμ­πε­ρι­λή­φθη­κε ἀ­πό τούς ἁγίους Μακάριο Κορίνθου καί Νικόδημο τόν Ἁγιορείτη στή Φι­λο­κα­λί­α.



      



ΤΟ ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΜΕΝΟ ΠΑΡΕΚΚΛΗΣΙ ΤΟΥ ΑΓ. ΜΑΞΙΜΟΥ ΤΟΥ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΗ

  κούγοντας ἕνας μοναχός τόν ὅσιο Ἀκάκιο τόν Καυσοκαλυβίτη νά ἐξυμνεῖ συνεχῶς τίς ἀρετές τοῦ ὁσίου Μαξίμου τοῦ Καυσοκαλύβη, ἔλαβε τήν εὐλογία ἀπό τόν ὅσιο Ἀκάκιο καί ἔκτισε στήν ἀνατολική πλευρά τῆς Σκήτης παρεκκλήσι στή μνήμη τοῦ ὁσίου Μαξίμου, στά 1732. Πρόκειται γιά τόν παλαιότερο σωζόμενο ναό στά Καυσοκαλύβια. Σήμερα, μετά τήν πρόσφατη σχεδόν ἐκ βάθρων ἀνακαίνισή του, τό παρεκκλήσι τοῦ Ἁγίου Μαξίμου λειτουργεῖται συχνά καί συνεχίζει νά στέκεται ἀκλόνητο πάνω στά βράχια γιά νά μᾶς θυμίζει τό ὄντως ὑπερφυσικό στοιχεῖο ἀπό τόν Βίο τοῦ ὁσίου Μαξίμου, ὅτι ὁ Ὅσιος, δαμάζοντας τά πάθη του, εἶχε ἀποτινάξει τή γήινη βαρύτητα καί μποροῦσε νά ἵπταται.