Ὁ λόγιος ἱερομόναχος Ἀναστάσιος ὁ Γόρδιος γεννήθηκε τὸ 1654 στὰ σημερινὰ Μεγάλα Βραγγιανά (τότε Βρανιανά) τῶν Ἀγράφων. Τὸ κοσμικό του ὄνομα ἦταν Ἀλέξιος. Σπούδασε κοντὰ σὲ ἕναν ἀπὸ τους πλέον σημαντικοὺς λογίους καὶ διδασκάλους τῆς Τουρκοκρατίας τὸν Εὐγένιο Γιαννούλη τὸν Αἰτωλὸ στὴν Σχολὴ Γούβας Βραγγιανῶν, στὸν Νικόδημο Μαζαράκη στὴν Ἀθήνα, τὴν Ἄρτα καὶ πιθανὸν τὰ Ἰωάννινα, καὶ στὴν Πάδοβα τῆς Ἰταλίας, ὅπου φαίνεται ὅτι ἀπέκτησε καὶ κάποιες ἰατρικὲς γνώσεις. Βάσει τῶν σωζομένων ἐπιστολῶν του, ἐκάρη μοναχὸς καὶ χειροτονήθηκε ἱεροδιάκονος τὸν Ὀκτώβριο τοῦ 1676 στὸ Καρπενήσι ἀπὸ τὸν ἐπίσκοπο Λιτζᾶς καὶ Ἀγράφων Ἰάκωβο τὸν ἐκ Καρπενησίου (1657-1678), παλαιὸ μαθητὴ τοῦ Εὐγενίου Γιαννούλη. Δίδαξε στὴ Σχολὴ Γραμμάτων τοῦ Αἰτωλικοῦ γιὰ εἴκοσι περίπου χρόνια (1690-1710) καί ‒κυρίως τὰ τελευταῖα δεκαπέντε χρόνια (1714-1729) τῆς ζωῆς του‒ στὴ Σχολὴ Γούβας Βραγγιανῶν («Ἑλληνομουσεῖον Ἀγράφων»), τὴν ὁποία ἵδρυσε ὁ διδάσκαλός του Εὐγένιος Γιαννούλης ὁ Αἰτωλός (περ. 1597-1682), ὁ ὁποῖος γιὰ μικρὸ χρονικὸ διάστημα περὶ τὸ 1618-1619 εἶχε παραμείνει στὴ μονὴ Ξηροποτάμου τοῦ Ἁγίου Ὄρους, ὅπου ἐμαθήτευσε κοντὰ στὸν λόγιο ἀπόμαχο ἐπίσκοπο Χαράλαμπο. Ἐκτὸς τοῦ παιδευτικοῦ, σπουδαῖο εἶναι καὶ τὸ φιλολογικό, θεολογικό, ἐπιστολογραφικό (σώζονται περίπου 700 ἐπιστολές του) καὶ συγγραφικό του ἔργο. Μεταξὺ τῶν ἐπιστολῶν του σώζονται καὶ δύο πρὸς τὴν Ἱερὰ Σύναξη τοῦ Ἁγίου Ὄρους, ἐνῶ σὲ ἀρκετὲς ἀπὸ αὐτὲς γίνεται ἀναφορὰ σὲ μοναχοὺς καὶ ἱερομονάχους τῆς Ἀθωνικῆς Πολιτείας. Θεωρεῖται ἀπὸ τοὺς σημαντικότερους Διδασκάλους τοῦ Γένους καὶ λογίους τῆς ἐποχῆς του. Ἐκοιμήθη στὴ γενέτειρά του στὶς 7 Ἰουνίου 1729.
 |
| ΑΠΟ ΤΑ ΑΝΘΙΣΜΕΝΑ ΒΡΑΓΓΙΑΝΑ. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΚΩΝΣΤ. ΤΣΙΩΛΗ |
