Ἡ Σύναξις
τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων.
Ἅγιον
Ὄρος. Καλύβη Ἁγίων Ἀποστόλων Σκήτης Καυσοκαλυβίων. 1861.
Χείρ Ἰακώβου μοναχοῦ.
Χείρ Ἰακώβου μοναχοῦ.
Ἡ
εἰκόνα φιλοτεχνήθηκε στό ἐργαστήριο τοῦ μοναχοῦ Ἰακώβου († 20 Ἰουλίου 1899), πού καταγόταν ἀπό τό Φερτέκιοϋ τῆς ἐπαρχίας
Ἰκονίου τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καί ὁ ὁποῖος ἀσκήθηκε στήν καλύβη τῆς Ὑπαπαντῆς τῶν
Καυσοκαλυβίων. Τοῦ μοναχοῦ Ἰακώβου, πού διετέλεσε Δικαῖος τῆς Σκήτης τό 1867[1], ἔχουμε
ἐντοπίσει μέχρι στιγμῆς τά ἑξῆς ἐνυπόγραφα ἔργα: α) Στή Μεγίστη Λαύρα, στό
ὑπέρθυρο τῆς ἐσωτερικῆς πύλης τῆς Μονῆς, εἰκόνα μεγάλων διαστάσεων τῆς Θεοτόκου
στήν ὁποία δέονται οἱ ἅγιοι Ἀθανάσιος ὁ ἐν τῷ Ἄθῳ καί Μιχαήλ Συνάδων. Ἡ εἰκόνα
φέρει τήν ἐπιγραφή: «Διά χειρός Ἰακώβου μ[οναχ]οῦ Καυσοκαλυβίτου 1887»[2] β) Στά
Καυσοκαλύβια, στήν εἰκονοθήκη τοῦ Κυριακοῦ φυλάσσεται φορητή εἰκόνα τῶν
ἀποστόλων Πέτρου καί Παύλου, τοῦ ἔτους 1861, πού φέρει τήν ὑπογραφή «χρ ἰακώβου» γ) στήν καλύβη τῶν Ἁγ. Ἀποστόλων βρίσκουμε τήν φορητή εἰκόνα τῆς Συνάξεως τῶν Δώδεκα Ἀποστόλων, τοῦ ἔτους 1861, πού φέρει τήν
ἐπιγραφή: Δαπάνη Βενιαμίν μοναχοῦ καί τῆς συνοδίας αὐτοῦ Μαξίμου ἐκ
νήσου Μυτιλήνης / Χείρ Ἰακώβου μοναχοῦ ἐν ἔτει 1861 Σεπτεμβρίου 11» (εἰκόνα). Ἡ
τελευταία αὐτή φορητή εἰκόνα ἀντιγράφει τήν ἀντίστοιχη δεσποτική εἰκόνα τοῦ
τέμπλου τοῦ παρεκκλησίου, πού φιλοτέχνησε ὁ ζωγράφος Κωνσταντῖνος Ἰωάννου ἀπό
τή Σελίτσα Σισανίου τό 1855.
Ἀπόσπασμα ἀπό τη μελέτη τοῦ μοναχοῦ Παταπίου Καυσοκαλυβίτου
ΤΑ
ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΙΚΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΣΚΗΤΗΣ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΩΝ
(19ος–
20ός αἰ.).
[1] Ὁ Ἰάκωβος
ὡς Δικαῖος ἐνήγαγε σέ δίκη στά Πατριαρχεῖα στίς 4 Μαρτίου τοῦ 1867, τήν συντεχνία τῶν Γουναράδων ζητώντας ἀπ᾿ αὐτήν
τούς τόκους πού ὄφειλαν
νά στέλνουν στά Καυσοκαλύβια καί διορίσας πληρεξούσιο τῶν Καυσοκαλυβίτων τό μοναχό Γεράσιμο
Διονυσιάτη. Τό ἀποτέλεσμα
ὅμως τῆς δίκης αὐτῆς δέν μᾶς
εἶναι γνωστό
(Χριστόφορος Κτενᾶς, ἀρχιμ., Ἅπαντα τά ἐν Ἁγίῳ
Ὄρει ἱερά καθιδρύματα εἰς
726 ἐν ὅλῳ ἀνερχόμενα
καί αἱ πρός τό δοῦλον ἔθνος
ὑπηρεσίαι αὐτῶν, Ἐν Ἀθήναις
1935, σ. 647).
[2] Βλ. G.
Millet, J. Pargoire, L. Petit, Recueil des Inscriptions Chretiennes de l’
Athos, Paris 1904 (φωτοαναστ. ἀνατ.
"Ἁγιορειτική Ἐστία", Θεσσαλονίκη 2004), σ. 414-416, ἐπιγρ. 415.