ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΕΝΘΡΟΝΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΣΙΝΑ

 

 Για λήψη του άρθρου, πατήστε ΕΔΩ

ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

«Εἶναι ἀναρίθμητα τά θαύματα τῆς Παναγίας, τῆς Παρθένου, τῆς Φοβερᾶς Προστασίας τοῦ Ὄρους, τῆς Πορταϊτίσσης, τῆς Γλυκοφιλούσης, τῆς Ὁδηγητρίας, τῆς Γοργοϋπηκόου, τῆς Ἐσφαγμένης, τῆς Κουκουζέλισσας. Τῆς χάριτος τῆς φανερᾶς καί ἀγνώστου τῆς Παναγίας.

 Παρ᾽ ὅλες τίς ἀδυναμίες μας, παρ᾽ ὅλες τίς ἐπιθέσεις διά τῶν αἰώνων, τῶν πειρατῶν, τῶν κουρσάρων, τῶν κατακτητῶν, τῶν δαιμόνων, τῶν ποικίλων πειρασμῶν, τό Ὄρος μένει ἅγιο καί ἱερό, μοναχικόν καταγώγιον, ἰδιαίτατον ἐνδιαίτημα τῆς Παρθένου. Καί εἶναι σ᾽ αὐτό κατά τήν ἀψευδή ὑπόσχεσί της ἡ Θεοτόκος ἄμαχος σύμμαχος, τῶν πρακτέων ὑφηγητής, τῶν μή πρακτέων ἑρμηνευτής, τροφεύς, κηδεμών καί ἰατρός.

Καί ἐφ᾽ ὅσον τόσες φορές κάθε μέρα, τώρα καί χίλια χρόνια, ἔμεινε ἡ Κυρία Θεοτόκος πιστή στήν ὑπόσχεσή της, εἴμαστε βέβαιοι ὅτι αὐτή ἡ ὄντως φιλόστοργος μητέρα θά μᾶς συμπαρασταθεῖ καί τήν ὥρα τή φοβερά τῆς δίκης καί θά γίνη πρέσβυς πρός τόν Υἱόν της, ὅπως μᾶς ὑποσχέθηκε, ὅταν Ἐκεῖνος ἔλθη κρῖναι ζώντας καί νεκρούς».

                                                                 προηγούμενος Βασίλειος Ἰβηρίτης

ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΠΑΥΟΥΣΑ ΤΑΣ ΛΥΠΑΣ ΤΟΥ ΒΙΟΥ

ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΠΑΥΣΟΛΥΠΗ

Η ΘΕΟΤΟΚΟΣ ΥΠΕΡΑΝΩ ΑΓΙΩΝ ΚΑΙ ΑΓΓΕΛΩΝ

Παταπίου μοναχοῦ Καυσοκαλυβίτου

Κάθε γεγονός τῆς ζωῆς τῆς Παναγίας θεωρεῖται σάν ἀναβαθμός πού ὁδηγεῖ στήν ἀγκαλιά τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ. Στήν ζωή της ὅλα προσείλκυαν τήν θεία χάρη πού συνεργαζόταν μέ τήν ἐλεύθερη βούλησή της, ὥστε νά φθάσει νά γίνει ἡ Παναγία αὐτό πού φανερώνει ἡ προσωνυμία της: ὑπεράνω τῶν ἁγίων καί τῶν ἀγγέλων.

Ἡ Παναγία, μέ τήν Γέννησή της, ἦρθε στήν ζωή γιά νά διακονήσει τήν παγκόσμια σωτηρία, μέ τήν πραγματοποίηση, μέσω αὐτῆς, τῆς ἀρχαίας ἀπόφασης τοῦ Θεοῦ, γιά τήν ἐνανθρώπηση τοῦ Λόγου Του καί τήν θέωση τοῦ ἀνθρώπου.

Μέ τόν Εὐαγγελισμό της, πολιτογραφήθηκε τό χαρμόσυνο μήνυμα τοῦ Θεοῦ πρός τήν πονεμένη ἀνθρωπότητα, πώς ἀπ᾿ αὐτήν θά γεννηθεῖ ὁ Μονογενής Υἱός Του καί θά προσφέρει τήν σωτηρία καί τήν ἀληθινή χαρά.

Μέ τήν Κοίμησή της, ἐπιστεγάζεται ἡ ὅλη ἐπί γῆς θεία πορεία της, ἐνῶ, μετά τήν θεία Μετάστασή της, τρεῖς μέρες μετά τόν ἐνταφιασμό της, συμβασιλεύει μέ τόν Υἱό της στούς οὐρανούς. Ἀπό τήν τιμητική αὐτή θέση συμπαρίσταται δυναμικά στό ἀνθρώπινο γένος, ἀφοῦ μεσιτεύει μέ τίς σωστικές πρεσβεῖες της ὑπέρ τῶν ἀνθρώπων καί ἐπηρεάζει τίς βουλές τοῦ Υἱοῦ της...

Ἀποσπάσματα ὁμιλίας τοῦ συγγραφέα, πού πραγματοποιήθηκε μετά τήν Ἀκολουθία τῶν Χαιρετισμῶν τῆς Θεοτόκου στήν αἴθουσα ἐκδηλώσεων τοῦ ἱεροῦ ναοῦ Ἀναλήψεως τοῦ Σωτῆρος  Γεωργιούπολης Χανίων τῆς Κρήτης, στίς 6 Μαρτίου 2015.

Η ΘΕΟΤΟΚΟΣ ΜΕΘΟΡΙΟ ΚΤΙΣΤΗΣ ΚΑΙ ΑΚΤΙΣΤΗΣ ΦΥΣΕΩΣ

῾

Ο Ἁγιορείτης ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, ἕνας ἀπό τούς μεγαλύτερους ὑμνητές τῆς Παναγίας, ἀναφέρει μέ τή θεολογικότατη γλῶσσα του: «Ποιός μπορεῖ νά περιγράψει τά μεγαλεῖα σου Παρθένε Θεομῆτορ; Ἕνωσες τόν νοῦ μέ τόν Θεό, ἕνωσες τόν Θεό μέ τήν σάρκα· ἔκαμες τόν Θεό υἱό ἀνθρώπου καί τόν ἄνθρωπο υἱό Θεοῦ. Συμφιλίωσες τόν κόσμο μέ τόν ποιητή τοῦ κόσμου...».

Καί συμπεραίνει ὁ θεῖος Πατήρ: «Ἑπομένως ἡ Παρθενομήτωρ εἶναι ἡ μόνη μεθόριο κτιστῆς καί ἄκτιστης φύσεως. Ὅσοι βέβαια γνωρίζουν τόν Θεό, θά ἀναγνωρίσουν καί αὐτήν ὡς χώρα τοῦ ἀχωρήτου καί αὐτήν θά ὑμνήσουν μετά τόν Θεό, ὅσοι ὑμνοῦν τόν Θεό».

Ἀπό τό βιβλίο τοῡ μοναχοῡ Παταπίου Καυσοκαλυβίτου:

 ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ. ΒΗΜΑΤΙΖΟΝΤΑΣ ΣΤΟΝ ΤΟΠΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ

 Ἅγιον Ὄρος 2012

Η ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΕΛΕΥΣΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΣΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ ΑΘΩΣ ΩΣ ΑΠΑΡΧΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΙΜΗ ΤΗΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΓΙΟΡΕΙΤΕΣ ΜΟΝΑΧΟΥΣ

Παταπίου μοναχοῦ Καυσοκαλυβίτου

Ἡ παράδοση περί τῆς ἐλεύσεως τῆς Θεοτόκου στό Ἅγιον Ὄρος Ἄθως ὡς ἀπαρχή για τήν τιμή της ἀπό τούς Ἁγιορεῖτες μοναχούς

   Βαθειά πεποίθηση τῶν Ἁγιορειτῶν μοναστῶν σέ ὅλη τή διάρκεια τῆς ἱστορίας τοῦ ἀθωνικοῦ μοναχισμοῦ ἦταν καί παραμένει ὅτι ἡ Παναγία εἶναι ἡ προστάτιδα τοῦ Ἁγίου Ὄρους, πού φυλάει τόν Ἄθωνα καί τούς ἀσκούμενους σ᾿ αὐτό πατέρες, ἐπαγρυπνώντας καί πρεσβεύοντας γι᾿ αὐτούς. Ἀφορμή γι᾿ αὐτό στάθηκαν οἱ ὑποσχέσεις πού ἔδωσε ἡ κυρία Θεοτόκος στόν πρῶτο ἀθωνίτη ἅγιο, ὅσιο Πέτρο τόν Ἀθωνίτη, ὅπως αὐτές καταγράφηκαν στό Βίο του, ἀλλά καί στό Ἐγκώμιο πρός αὐτόν πού συνέταξε ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς ἀλλά καί σέ διάφορες διηγήσεις γιά τήν ἔλευση τῆς Θεοτόκου στόν Ἄθωνα καί τήν δωρεά τοῦ ἱεροῦ αὐτοῦ τόπου σ᾿ αὐτήν ἀπό τόν Υἱό της.

   Ἐπιπροσθέτως, εἶναι γνωστό σέ ὁλόκληρο τόν ὀρθόδοξο κόσμο ὅτι τό Ἅγιον Ὄρος ἀποτελεῖ, κατά ἀρχαία παράδοση, κλῆρο τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου. Γιά τόν λόγο αὐτό ἄλλωστε ἡ παρουσία της, αἰώνες τώρα, δεσπόζει στήν ἁγιορειτική ζωή.

   Ἰδιαίτερη σημασία γιά τήν ἀνίχνευση τῶν πηγῶν τῆς ἱστορίας τοῦ ἀθωνικοῦ μοναχισμοῦ ἔχει τό σύνολο ἐκεῖνο τῶν διηγήσεων πού καταγράφουν τίς πατριογραφικές ἁγιορειτικές παραδόσεις. Οἱ παραδόσεις αὐτές ἀφοροῦν στίς ἀπαρχές τοῦ ἀθωνικοῦ μοναχισμοῦ, τήν ἵδρυση τῶν μοναστηριῶν, τίς θαυματουργές εἰκόνες ἀλλά καί σέ γεγονότα πού φέρονται νά συνέβησαν στόν Ἄθωνα κατά τήν ὑπερχιλιόχρονη ἱστορική διαδρομή του. Ἀνάμεσα στά κείμενα αὐτά βρίσκουμε καί τό ἐπιγραφόμενο: «Ἀνάμνησις μερική περί τοῦ Ἄθω ὄρους, τά λεγόμενα Πάτρια», στό ὁποῖο γίνεται ἀναφορά καί στό ταξίδι τῆς Θεοτόκου στόν Ἄθωνα.

   

Τό κείμενο ἀρχίζει μέ τήν συγκέντρωση τῶν ἁγίων Ἀποστόλων στήν οἰκία τοῦ Ζεβεδαίου ὅπου παρίστατο καί ἡ Θεοτόκος, μετά τήν Ἀνάληψη τοῦ Κυρίου. Ἐκεῖ ἀποφάσισαν, θέλοντας νά ἐφαρμόσουν τήν ἐντολή τοῦ Κυρίου, νά βάλουν κλῆρο ὥστε νά φανεῖ σέ ποιό μέρος τῆς γῆς ἔπρεπε ὁ καθένας ἀπ᾿ αὐτούς νά πορευθεῖ, γιά νά «μαθητεύσει τά ἔθνη». Ὅπως εἶναι γνωστό, στή Θεοτόκο ἔπεσε ὁ κλῆρος τῆς Ἰβηρίας (σημερινῆς Γεωργίας). Λίγο πρίν ξεκινήσει ὅμως γιά τήν ἀποστολή της, ἡ Θεοτόκος πραγματοποίησε ταξίδι στήν Κύπρο, προκειμένου νά ἐπισκεφθεῖ τόν Λάζαρο, τόν ὁποῖο εἶχε ἀναστήσει ὁ Χριστός. Κατά παράδοξο ὅμως τρόπο, τό πλοῖο ἔφθασε στό ὄρος Ἄθως, ὅπου ἡ Θεοτόκος βρῆκε μεγαλειώδη ὑποδοχή ἀπό τούς τότε εἰδωλολάτρες κατοίκους του.

   Στήν παρούσα εἰσήγηση ἐπιχειρεῖται μία καταγραφή τῆς χειρόγραφης παράδοσης περί τῆς ἐλεύσεως τῆς Θεοτόκου στό ὄρος Ἄθως, ἀπό τόν 16ο ὥς τόν 19ο αἰώνα ἐνῶ ὡς χαρακτηριστικό παράδειγμα ἀναλύεται διεξοδικά ἕνα ἀνέκδοτο ἔργο πού μᾶς παρέδωσε ὁ πολυγραφέστερος Ἁγιορείτης συγγραφέας κατά τόν 19ο αἰώνα, ὁ μοναχός Ἰάκωβος Νεασκητιώτης (+1869). Τό κείμενο συντάχθηκε ἀπό τόν Ἰάκωβο στά 1847-1848, στό πλαίσιο τοῦ σπουδαίου του ἔργου «Ἀθωνιάς», πού ἀφορᾶ στήν Ἱστορία τοῦ Ἁγίου Ὄρους, ἀπό τά πρῶτα χρόνια τῆς ἐμφάνισης τοῦ μοναχισμοῦ στόν Ἄθωνα μέχρι τό γ΄ τέταρτο τοῦ 19ου αἰώνα.

    Στήν εἰσήγηση αὐτή ἐπίσης γίνεται ἀναφορά στίς διάφορες πτυχές τῆς τιμῆς τῆς Θεοτόκου στό Ἅγιον Ὄρος, μέσα ἀπό μία περιήγηση στίς ἱερές Μονές καί Σκῆτες πού ἀφιερώθηκαν σέ αὐτήν, τίς θαυματουργές ἱερές εἰκόνες της καί τίς κατανυκτικές θεομητορικές ἑορτές.

 

Περίληψη τῆς Εἰσηγήσεως τοῦ μοναχοῦ Παταπίου Καυσοκαλυβίτου, στό 5 Διεθνές Συμπόσιο, «Ἡ  τιμή τῆς Θεοτόκου στόν ὀρθόδοξο κόσμο»,  πού πραγματοποιήθηκε στήν Τυφλίδα τῆς Γεωργίας 12-19 Μαΐου 2014. Ἡ περίληψη ἀναγνώσθηκε ἀπό τήν ὀργανωτική ἐπιτροπή τοῦ Συμποσίου, καθώς ὁ ὁμιλητής δέν κατάφερε νά παρευρεθεῖ γιά λόγους ὑγείας.

Monk Patapios Kavsokalybitis

Tradition of Arriving of Saint Mother of God to Mount

 Athos as the Initial Source of the Theotokos’ Veneration by the Monks of the Holy Mountain.

The Fifth International Symposium

" The Tradition of the Theotokos' Veneration in Orthodox Church"

Tbilisi, 12-19 May, 2014

Η ΘΕΟΤΟΚΟΣ ΜΕΘΟΡΙΟ ΟΥΡΑΝΟΥ ΚΑΙ ΓΗΣ

Παταπίου μοναχοῦ

Καυσοκαλυβίτου

Ἡ Θεοτόκος μεθόριο οὐρανοῦ καί γῆς

Πῶς ν᾿ ἀρχίσει κανείς νά μιλᾶ γιά τήν Παναγία, ἀφοῦ μόλις γεννηθεῖ ὁ λόγος στό νοῦ, ἡ ψυχή κινεῖται σέ ὑμνωδία; Ἀδύνατον εἶναι νά μή μεταβληθεῖ σέ θαυμασμό ἡ μνήμη τῆς Θεοτόκου, πού μετουσιώνεται σέ εὐχαριστία καί εὐγνωμοσύνη γιά ὅσα προσφέρει στό ἀνθρώπινο γένος. Τότε ἡ χαρά τῆς εὐχαριστίας γίνεται ἆσμα καινόν⋅ θεῖος ἔρωτας τῆς ψυχῆς⋅ ὠκεανός δοξολογίας γιά τήν πάμφωτη χάρη τῆς Παναγίας, πού μέσα ἀπό τούς παφλασμούς, ἀναδύεται ἀχρόνως ὁ Υἱός της, ὁ Χριστός. Καί ἀφοῦ, ὅπου ἡ Παναγία, ἐκεῖ καί ὁ Χριστός, οἱ ὕμνοι καί οἱ εὐχαριστήριες ὠδές ἀπευθύνονται κοινά καί ἀχώριστα καί στούς δύο.

(...) Ὁ ἁγιορείτης ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, ἕνας ἀπό τούς μεγαλύτερους ὑμνητές τῆς Παναγίας, ἀναφέρει μέ τή θεολογικώτατη γλῶσσα του: «Ποιός μπορεῖ νά περιγράψει τά μεγαλεῖα σου Παρθένε Θεομῆτορ; Ἕνωσες τό νοῦ μέ τόν Θεό, ἕνωσες τόν Θεό μέ τή σάρκα⋅ ἔκαμες τόν Θεό υἱό ἀνθρώπου καί τόν ἄνθρωπο υἱό Θεοῦ. Συμφιλίωσες τόν κόσμο μέ τόν ποιητή τοῦ κόσμου...». Καί συμπεραίνει ὁ θεῖος Πατήρ: «Ἑπομένως ἡ Παρθενομήτωρ εἶναι ἡ μόνη μεθόριο κτιστῆς καί ἄκτιστης φύσεως. Ὅσοι βέβαια γνωρίζουν τόν Θεό, θά ἀναγνωρίσουν καί αὐτήν ὡς χώρα τοῦ ἀχωρήτου καί αὐτήν θά ὑμνήσουν μετά τόν Θεό, ὅσοι ὑμνοῦν τόν Θεό».

Μία ἀπό τίς ποιητικότερες καί κατανυκτικές ἐκκλησιαστικές ἀκολουθίες, πού ὑμνοῦν ἐδῶ καί αἰῶνες τήν Θεοτόκο, εἶναι καί ἡ ἀκολουθία τοῦ Ἀκαθίστου Ὕμνου, πού συντάχθηκε σέ μία πολύ δύσκολη στιγμή γιά τήν τύχη τῆς Βασιλεύουσας τῶν πόλεων καί ὁλόκληρου τοῦ βυζαντινοῦ κόσμου· τήν πολιορκία τῆς Κωνσταντινούπολης ἀπό τούς Ἀβάρους καί τούς Πέρσες κατά τό ἔτος 626. Ἀπό τότε καί μέχρι σήμερα, ἡ Ἀκολουθία αὐτή καλύπτει τίς λειτουργικές καί λατρευτικές ἀνάγκες δυσαρίθμητων πιστῶν, πού ἀπευθύνονται στήν Κυρία τῶν Ἀγγέλων, ὅταν αὐτοί πολιορκοῦνται ἀπό πάσης φύσεως ἐχθρούς, νοητούς καί αἰσθητούς καί ἀπό τόν ἴδιο τους τό ἑαυτό πολλές φορές, στόν ἀγῶνα γιά τήν ἀπαλλαγή καί κάθαρση ἀπό τά πάθη, τό φωτισμό καί τή θέωση.

(...) Μᾶς δίνεται ἡ εὐκαιρία μέσα ἀπό τήν πολύ ἐπιμελημένη αὐτή παρουσίαση τῆς Πανηγυρικῆς Ἀκολουθίας τοῦ Ἀκαθίστου Ὕμνου τῆς Θεοτόκου- πού ἐκδίδεται ἐδῶ ἐμπλουτισμένη ἀπό ἀνέκδοτο ὑμνογραφικό ὑλικό- νά βιώσουμε στή λατρευτική σύναξη, ἀκόμη ἐνεργέστερα τήν υἱϊκή αὐτή σχέση, πού θά πρέπει νά κάθε πιστός νά καλλιεργεῖ μέ τήν μητέρα τοῦ Θεοῦ. Ὁ Χριστός, ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ, πού σαρκώθηκε ἀπό τήν Παρθένο Μαρία καί εἰσέβαλλε στήν τραγική ἀνθρώπινη ἱστορία γιά νά μεταμορφώσει τά πάντα καί νά ἑνώσει τή γῆ μέ τόν Οὐρανό, εἴθε, διά πρεσβειῶν τῆς Κυρίας Θεοτόκου, νά μᾶς στέλνει πλούσιο τό μέγα ἔλεός Του!

Ἀποσπάσματα ἀπό τόν Πρόλογο τοῦ γράφοντος στήν Πανηγυρική Ἀκολουθία τοῦ Ἀκαθίστου Ὕμνου τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου καί ἀειπαρθένου Μαρίας (ἐπιμέλεια ἔκδοσης ἀπό τόν κώδ. Καυσοκαλυβίων 127 ὑπό διακόνου Γεωργίου Κ. Μαγκιρίδη), Ἀθῆναι 2010.

Φωτογραφίες: Θεοτόκος, Ρόδον τό ἀμάραντον ἤ τοῦ Ἀκαθίστου. Εἰκόνα στό τέμπλο τοῦ Κυριακοῦ τῶν Καυσοκαλυβίων. 1837. / Κώδ. Καυσοκαλυβίων 128, προμετωπίδα.