Ἀρχιμανδρίτης Ἀνανίας
Βατοπαιδινός (1806-1876)
Γενικός Ἐπίτροπος τῆς Μονῆς Βατοπαιδίου στή Μολδαβία καί τήν
Βεσσαραβία.
Γεννήθηκε στά
Ἰωάννινα τό 1806. Τό 1833, ἀφοῦ εἶχε ἀποφοιτήσει ἀπό τή Ζωσιμαία Σχολή τῶν
Ἰωαννίνων καί εἶχε χειροτονηθεῖ διάκονος, ἔφθασε στό Ἅγιον Ὄρος καί κοινοβίασε
στή Μονή Βατοπαιδίου. Στά τέλη τῆς δεκαετίας τοῦ 1840 προχειρίσθηκε
ἀρχιμανδρίτης καί ἐστάλη ὡς γενικός ἐπίτροπος τῶν ἀπέραντων κτημάτων τῆς μονῆς
Βατοπαιδίου στή Μολδαβία καί ἀργότερα στή Βεσσαραβία. Ἕως τό 1872 ὁπότε καί ἐπέστρεψε
στό Βατοπαίδι, διετέλεσε καί ἡγούμενος τῆς Μονῆς Γκόλια καί πληρεξούσιος τοῦ
Ἁγίου Ὄρους γιά τίς ὑποθέσεις τῶν ἀθωνικῶν περιουσιῶν στή Ρουμανία. Ἀπεβίωσε στή
μονή τῆς μετανοίας του τό 1876.
Τό 1859 ὡς γενικός
ἐπίτροπος τῶν κτημάτων στή Μολδαβία καί στήν Βεσσαραβία δώρισε στό Πανεπιστήμιο
Ἀθηνῶν μεγάλο κτῆμα στή Μολδαβία πού εἶχε ἀγοράσει γιά τόν σκοπό αὐτό.
Κρατώντας τήν ἐπικαρπία του ἐνόσω βρισκόταν ἐν ζωῇ,
κατέβαλλε στό Πανεπιστήμιο ἐτησίως 200 ὀλλανδικά φλωρία. Τό 1866, μεταπούλησε ἔναντι
12.000 καισαροβασιλικῶν φλωρίων, τά ὁποῖα καί παρέδωσε στό πρῶτο ἑλληνικό
πανεπιστήμιο.
Ὁ ἴδιος πρωτοστάτησε
καί στή χορηγία τοῦ Βατοπαιδίου γιά τήν ἵδρυση τῆς Μεγάλης τοῦ Γένους Σχολῆς.
Ὅταν τό 1875 ἀποφασίσθηκε ἡ ἀνέγερσή της, ὁ Ἀνανίας ὑποσχέθηκε ἐκ μέρους τῆς
Μονῆς νά ἀναλάβει τό μισό τῆς δαπάνης, ἀνερχόμενο στό ὑπέρογκο ποσό τῶν 3.750 τουρκικῶν
λιρῶν. Μετά τόν θάνατό του, ἡ Μονή ὁλοκλήρωσε τήν ὑπεσχημένη προσφορά, ὅταν
ἀνεγείρετο στό Φανάρι τό σημερινό αἰωνόβιο κτήριο τῆς Σχολῆς. Ἀπό τό
κληροδότημα τοῦ Ἀνανία ἡ Μονή Βατοπαιδίου καί μέχρι τό 1902, ἐξακολουθοῦσε ἐπίσης
νά ἐπιχορηγεῖ τή Θεολογική Σχολή τῆς Χάλκης μέ σαράντα τουρκικές λίρες ἐτησίως.
Ἡ συλλογή τῶν βιβλίων
του, τό ἀρχεῖο του καθώς καί προσωπικά του ἀντικείμενα φυλάσσονται στή μονή
Βατοπαιδίου.
Βιβλιογραφία:
Χρυσοχοΐδης Κρίτων, «Ἀπό τήν ὀθωμανική κατάκτηση ὥς τόν 20ό
αἰώνα», Ἱερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου. Παράδοση-Ἱστορία-Τέχνη,
τ. Α΄, σ. 69
Ἀρχεῖο μονῆς
Βατοπαιδίου. Τετράγωνο Γ΄, ἀρ. 133, ἔτη 1859-1872. ἀρ. 137.
Διαθῆκαι ὑπέρ τοῦ
Ἐθνικοῦ Πανεπιστημίου μετά διαφόρων σχετικῶν ἐγγράφων ἀπό τῆς ἱδρύσεώς αὐτοῦ
μέχρι τέλους τοῦ 1899, Ἀθῆναι 1900, σ. 113-114.
Δημητριάδης Δ., (ἐπιμ.) Οἱ
εὐεργέται τῶν πανεπιστημίων. Βιογραφικόν ἀπάνθισμα μετά εἰκόνων, ἐν Ἀθήναις
1921.
Δελτίο Μεγαλοσχολιτῶν,
Δεκέμβριος 1962.
«Βατοπαιδινή Προσωπογραφία», Ἡμερολόγιο Μονῆς Βατοπαιδίου 2014.
