Παταπίου μοναχοῦ ΚαυσοκαλυβίτουΠαιδαγωγικές διαστάσεις
Σήμερα ἡ Ἐκκλησία μας ἑορτάζει τή μνήμη τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν, ἑορτή πού ἔχει καθιερωθεῖ ὡς γιορτή τῆς Ἑλληνικῆς Παιδείας, μιά πού οἱ ἑορταζόμενοι Ἅγιοι ἔθεσαν τίς βάσεις θά λέγαμε, ἀξιοποίησαν τόν Ἑλληνικό Λόγο, ὁ ὁποῖος ἦταν στήν ἐποχή τους ὁ κυριότερος φορέας τοῦ παγκόσμιου πολιτισμοῦ, στό νά φθάσει ὁ Λόγος αὐτός καί νά γίνει μεθεκτός σ᾿ ὅλο τόν κόσμο ὁ λόγος τοῦ Εὐαγγελίου...
(...) Ἀφοῦ στήν ἀρχή ὁρίσουμε τίς «πνευματικές», κατά κάποιον τρόπο, συντεταγμένες τῆς κατά Θεόν παιδαγωγίας, σύμφωνα μέ τήν ὀρθόδοξη παράδοση, θά ἐστιάσουμε στή συνέχεια τήν προσοχή μας στήν πνευματική συνδρομή τῶν Ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας μας στή διαμόρφωση κυρίως τῆς ποιμαντικῆς καί τῆς παιδαγωγίας τῶν νέων ἀνθρώπων. Πιό εἰδικά ὅμως, θά προσπαθήσουμε νά δοῦμε τό θέμα μας προσεγγίζοντας τόν λόγο τῶν ἁγιασμένων ἐκείνων μορφῶν, πού ἀσκήθηκαν, ἄνθησαν καί καρποφόρησαν πνευματικά στό Περιβόλι τῆς Παναγίας μας, ὅπως πολύ εὔστοχα ὀνομάζει ὁ εὐσεβής λαός μας τό Ἅγιον Ὄρος....
(...) Οἱ Ἁγιορεῖτες Ἅγιοι καί οἱ ἄλλες ἁγιασμένες ἁγιορειτικές μορφές στάθηκαν, ἀνάμεσα σέ ἄλλα, γνήσιοι πνευματικοί Πατέρες, εἶχαν φθάσει σέ ὑψηλά μέτρα πνευματικότητας καί γι᾿ αὐτό μποροῦσαν νά λειτουργοῦν ὡς παιδαγωγοί καί ἀκόμη ὡς οἰκογενειακοί σύμβουλοι, κατά κάποιον τρόπο. Ἡ παιδαγωγική πού ἐφάρμοζαν, θεμελιωμένη πάνω στή διακονία τῆς πνευματικῆς πατρότητας, δέν ἦταν ἄλλη ἀπό τήν παιδαγωγική τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας, πού διασώζεται μέχρι καί τίς μέρες μας, μέσα ἀπό τήν ἡσυχαστική καί φιλοκαλική παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας...
(...) Ἔλεγε ὁ γέρων Πορφύριος ὁ Καυσοκαλυβίτης:
«Αὐτά πού θέλετε νά πεῖτε στά παιδιά σας, νά τά λέτε μέ τήν προσευχή σας. Τά παιδιά δέν ἀκοῦν μέ τά αὐτιά⋅ μόνο ὅταν ἔρχεται ἡ Θεία Χάρις πού τά φωτίζει, τότε ἀκοῦνε αὐτά πού θέλουμε νά τούς ποῦμε. Ὅταν θέλετε νά πεῖτε κάτι στά παιδιά σας, πέστε το στήν Παναγία κι αὐτή θά ἐνεργήσει. Ἡ προσευχή σας αὐτή θά γίνει ζωογόνος πνοή, πνευματικό χάδι, πού χαϊδεύει, ἀγκαλιάζει, ἕλκει τά παιδιά»...
(...) Ἡ ἀγάπη εἶναι προϋπόθεση γιά νά φέρει τό ἐπιδιωκόμενο ἀποτέλεσμα τοῦ ἐλέγχου τῶν σφαλμάτων τοῦ ἄλλου κι αὐτό εἶναι κάτι πού τό ὑπογραμμίζει ὁ πατήρ Παΐσιος ὁ Ἁγιορείτης: «Ὅταν ἐλέγχουμε κάποιον ἀπό ἀγάπη, εἴτε τήν καταλαβαίνει ὁ ἄλλος τήν ἀγάπη μας εἴτε ὄχι, ἡ ἀλλοίωση γίνεται στήν καρδιά του, ἐπειδή κινούμαστε ἀπό καθαρή ἀγάπη. Ἐνῶ ὁ ἔλεγχος πού γίνεται χωρίς ἀγάπη, μέ ἐμπάθεια, τόν κάνει τόν ἄλλο θηρίο γιατί ἡ κακία μας προσκρούει στόν ἐγωϊσμό του...Ὅταν ἀνεχώμαστε τόν ἄλλον ἀπό ἀγάπη, ἐκεῖνος τό καταλαβαίνει»...
(...) Οἱ ἅγιοι καί οἱ ἄλλες ἁγιασμένες μορφές τοῦ Ἁγίου Ὄρους, παλαιοί καί σύγχρονοι, ζῶντας στό θεῖο γνόφο τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ, μποροῦσαν νά ὁδηγήσουν στήν Ἄνω Ἱερουσαλήμ, νά διδάξουν τή νοερά προσευχή, νά καθοδηγήσουν στήν πνευματική ζωή, νά ἐνισχύσουν στίς δοκιμασίες καί τούς πειρα¬σμούς τῶν ἄλλων....
(...) Μέ τόν πλήρη θεϊκῆς ἐμπειρίας λόγο τους ἄγγιξαν τίς διψασμένες ψυχές, συνδύασαν τό φωτισμένο λόγο μέ τό ζωντανό βίωμα καί μετέφεραν τή θεολογία ἀπό τό στοχασμό στήν προσωπική ζωή...
(...) Ἄντλησαν δυνάμεις ἀπό τίς ἀστείρευτες ἁγιορείτικες πηγές γιά λίγα μόνο χρόνια καί μεταμορφώθηκαν σέ παγκόσμιους ἀναμορφωτές τῆς πνευματικῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς...''
Ἀποσπάσματα ἀπό διάλεξη τοῦ Γέροντος τῆς καλύβης Ἁγ. Ἀκακίου, Παταπίου μοναχοῦ Καυσοκαλυβίτου, στόν ἱερό ναό τοῦ Ἁγ. Εὐγενίου τοῦ Τραπεζουντίου Δράμας, στίς 30 Ἰανουαρίου 2011.
