ΟΤΑΝ ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΕΠΕΣΕ

                                                                     

                                                                                                               π. Παταπίου Καυσοκαλυβίτου

                                                      

                                                   Ὅταν τό Βυζάντιο ἔπεσε

Στή διάρκεια τῆς ὑπερχιλιόχρονης ἱστορίας του, τό Βυζάντιο ἀπετέλεσε πνευματικό φάρο πολιτισμοῦ καί ἀνθρωπισμοῦ, παράγοντα ἐκπολιτισμοῦ καί ἐκχριστιανισμοῦ τῶν γειτονικῶν λαῶν καί ὑπερασπιστή τῆς ὀρθοδοξης πίστης. Ἡ πνευματική ἀκτινοβολία του ὀφείλεται στό γεγονός ὅτι κατάφερε νά συνδυάσει μέ ἐπιτυχία τόν ἑλληνικό πολιτισμό μέ τόν χριστιανισμό καί νά δημιουργήσει ἕναν νέο πολιτισμό, ἀμάλγαμα τοῦ ἑλληνικοῦ ἀνθρωπισμοῦ καί τῆς χριστιανικῆς ἀγάπης.

  Γιά μᾶς τούς Ἕλληνες τό Βυζάντιο, αὐτή ἡ πολιτεία ἡ «θεοσκεπής καί θεοφύλακτος» δέν εἶναι ἁπλῶς ἕνας ἱσχυρός κρίκος τῆς ἀδιάσπαστης ἱστορικῆς συνέχειας τοῦ Γένους μας. Εἶναι ὁ ἄμεσος πρόγονος, ἡ ἀληθινή μήτρα τοῦ πολιτισμοῦ μας. Εἶναι ἕνα δυναμογόνο κοίτασμα τῆς καθημερινότητας καί τοῦ συλλογικοῦ ὑποσυνειδήτου μας, εἶναι παρόν στά τραγούδια μας, στίς μυρωδιές τῆς κουζίνας, ἀλλά προπάντων στίς ψαλμωδίες καί τίς ὁλονυκτίες τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἡ Ἐκκλησία εἶναι ὁ κορυφαῖος θεοσύστατος βυζαντινός θεσμός πού ἄντεξε στίς συνθῆκες σκλαβιᾶς καί ἐκβαρβάρωσης, ἔσωσε τήν παιδεία καί τήν αὐτοσυνειδησία τοῦ Ἑλληνισμοῦ, τοῦ ἔδωσε τήν προοπτική τῆς Ἀνάστασης καί θέρμανε, καί θερμαίνει τήν ψυχή του στό φῶς τῆς ὀρθῆς πίστης, τῆς Ὀρθοδοξίας. 

Ἔχει γράψει ὁ διαπρεπής γάλλος βυζαντινολόγος Κάρολος Ντήλ, «Ὅταν τό Βυζάντιο ἔπεσε, ἡ Ἐκκλησία παρέσχε στόν Ἑλληνισμό ἀκόμη ἐξοχώτερη ἀπό πρίν ὑπηρεσία. Μαζί μέ τήν Ὀρθοδοξία διαφύλαξε καί τήν ἑλληνική ταυτότητα καί τήν ἑλληνική παιδεία», συνεχίζοντας τήν πνευματική καί πολιτιστική παρουσία τοῦ Ἑλληνισμοῦ.

   Τό γεγονός τῆς Ἅλωσης εἶχε τεράστια σημασία γιά τόν Ἑλληνισμό καί τήν κατοπινή του πορεία. Γιά μᾶς τούς Ἕλληνες ἡ Ἅλωση ὑπῆρξε μιά κρισιμότατη στιγμή μας. Γιατί ἄρχισε γιά μᾶς μιά περίοδος μακρᾶς δοκιμασίας μέ μειωμένες ὅλες τίς δυνάμεις μας.

 Ἄν οἱ ψυχικές καί πνευματικές δυνάμεις τῶν ὑπόδουλων προγόνων μας δέν ἦσαν ἀκμαῖες, εἶναι ἀμφίβολο ἄν θά μποροῦσε τό Γένος νά ξεπεράσει τίς συνέπειες τῆς πτώσης, ὅπως συνέβη μέ ἄλλους λαούς στήν ἱστορία. Ἡ ἐμμονή ὅμως στήν ὀρθόδοξη παράδοση, καί μέσω αὐτῆς στήν ἑλληνικότητα, κρατοῦσε δεμένο τό Γένος μέ τίς ζωτικές πηγές του...

Ἀπόσπασμα ἀπό ὁμιλία τοῦ συγγραφέα μέ θέμα:

«Οἱ Ἅγιοι Νεομάρτυρες τοῦ Γένους, φῶς στό σκοτάδι μετά τήν Ἅλωση τῆς Πόλης»

πού πραγματοποιήθηκε στίς 29 Μαΐου 2016 στά Χανιά, 

στό πνευματικό κέντρο τοῦ ἱεροῦ ναοῦ Ἁγίων Κωνσταντίνου καί Ἐλένης τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Κυδωνίας.