τοῦ μοναχοῦ Παταπίου Καυσοκαλυβίτου
Ἁγιορειτικά Κοιμητήρια: χῶρος
ἐνδιάμεσος σέ ἀναμονή τῆς Ἀνάστασης
ἀφιερωμένο στή μνήμη τοῦ γέροντος Παύλου Καυσοκαλυβίτου (+ 1/14 Ἰουνίου 2023)
Κάθε τόπος ἄσκησης στό Ἅγιον Ὄρος εἶναι ἕνας κόσμος ἔξω ἀπό τόν κόσμο.
Οἱ Ἁγιορεῖτες πατέρες ζοῦν κυρίως μέσα στό χρόνο τῆς θείας λατρείας καί τῆς ἱστορίας τοῦ μοναστικοῦ σκηνώματος στό ὁποῖο ζοῦν· ἔχουν ἰδιαίτερα ἔντονη τή συνείδηση τῆς συνέχειάς της. Οἱ νυχθήμερες ἀκολουθίες, οἱ ὁλονύκτιες ἀγρυπνίες, οἱ πανηγύρεις, οἱ μέ ἰδιαίτερο τρόπο ἑορταζόμενες μεγάλες δεσποτικές καί θεομητορικές ἑορτές, μεταμορφώνουν τήν καθημερινότητα, κορυφώνουν μέ ἐντάσεις τή βίωσή της, ἀλλάζουν τήν ποιότητα τοῦ χρόνου. Ἀνατρέπεται ὁ χρόνος καί ἀντί νά μᾶς ὁδηγήσει πρός τόν θάνατο, πηγαίνει ἀντίστροφα πρός τήν ζωή, πρός Αὐτόν πού εἶναι «τό φῶς τοῦ κόσμου» καί ὁ ὁποῖος εἶπε «ὁ ἀκολουθών μοι ἕξει τό φῶς τῆς ζωῆς». Γι᾿ αὐτό δέν μετροῦμε πλέον τίς ἡμέρες ἀπό τό πρωΐ ὥς τό βράδυ, ἀλλά ἀρχίζει ἡ λειτουργική ἡμέρα ἀπό τόν ἑσπερινό, ἀπό τό σκότος μᾶς ὁδηγεῖ πρός τό φῶς, μέσα στό Φῶς τοῦ Χριστοῦ.
Ἔξω ἀπό τόν
περίβολο μιᾶς ἁγιορείτικης μονῆς, ἀλλά κοντά σ᾿ αὐτήν ἤ, ἀναφερόμενοι σέ σκῆτες,
κοντά στό Κυριακό, βρίσκεται τό Κοιμητήριο, χῶρος καί χρόνος ἐνδιάμεσος, σέ ἀναμονή
τῆς Δευτέρας Παρουσίας. Τήν ἱερότητά του καθιερώνει ναός καί ὁριοθετεῖ
περίβολος καί σταυροί. Εἶναι ὁ χῶρος τῶν «πλειόνων», τῆς ἀόρατης, τῆς
θριαμβεύουσας Ἐκκλησίας. Ἐξόδιος ἀκολουθία, μνημόσυνα, σαρανταλείτουργα, ἐλεημοσύνες,
ἀφιερώματα, ὅλ᾿ αὐτά ὑπηρετοῦν τή συλλογική μνήμη τῶν πατέρων, τήν ὑπέρβαση τοῦ
φόβου τοῦ θανάτου, πού εἶναι ὅριο τοῦ προσωπικοῦ χώρου καί χρόνου. Σέ ἀναμονή τῆς
Ἀνάστασης...
Κατά
τήν ἐκδημία πρός Κύριον ἑνός ἀπό τούς ἀδελφούς, κατά τήν ὁποία ὅλοι οἱ πατέρες,
ἐν πομπῇ, τόν συνοδεύουν στήν τελευταία του ἐπίγεια κατοικία, προσφέροντάς του
τόν τελευταῖο ἀσπασμό. Λίγο πρίν τήν ταφή του, ὁ τυπικάρης διαβάζει, ἐν ὀνόματι
τοῦ ἀποθανόντος μοναχοῦ, τόν παρακάτω κατανυκτικό καί συγκλονιστικό λόγο:
«Ἐπάνω εἰς ὅλα τά καλά ἔργα ὅπου
κάνωμεν εἰς τήν ζωήν ταύτην, τό κυριώτερον εἶναι τοῦτο, καθώς μᾶς λέγει ὁ
Κύριος, τό νά συγχωρῶμεν πάντοτε τά σφάλματα τῶν ἀδελφῶν μας, εἴ τι ὡς ἄνθρωποι
καί αὐτοί πρός ἡμᾶς πταίουσιν... Διά τοῦτο καί ὁ σήμερον χωρισθείς ἀφ᾿ ἡμῶν καί
πρό ὀφθαλμῶν ἡμῶν κείμενος νεκρός συνάδελφος ἡμῶν, ὅστις συνέζησε καί
συνανεστράφη μεθ᾿ ἡμῶν πολλούς χρόνους, προσπίπτει νῦν τῷ πνεύματι ἀοράτως καί
παρακαλεῖ πάντας ἡμᾶς δεόμενος μετά δακρύων, ζητῶν τήν τελευταίαν ἀδελφικήν καί
ἐγκάρδιον συγχώρησιν, εἰς ὅσα καί αὐτός ὡς ἄνθρωπος ὁμοιοπαθής ἔσφαλε, εἰς τόν
καθένα ἀπό ἐμᾶς ἑκουσίως ἤ ἀκουσίως καί καθ᾿ οἱονδήποτε τρόπον, εἴτε μέ λόγον ἐλύπησε
καί παρεπίκρανέν τινα, ἤ μέ ἔργον ἔβλαψε, ἤ ἀδίκησε, ἤ ἐζημίωσε εἰς ὅλον τό
διάστημα τῆς ζωῆς του˙ ὅλοι ὁμοῦ κοινῶς καί κατ᾿ ἰδίαν εὐχόμενοι πρός Κύριον νά
τόν συγχωρήσωμεν ἐξ ὅλης τῆς καρδίας μας, λέγοντες τό, ‘’Ὁ Θεός συγχωρήσοι καί ἐλεήσοι
αὐτόν’’ (γ΄) καί ΄΄μετά τῶν ἁγίων ἀναπαύσοι τήν ψυχήν αὐτοῦ΄΄. Ἀμήν».
Ἀπόσπασμα Ὁμιλίας σέ
κοιμηθέντα ἀδελφό, πού ἐκφωνεῖται πάνω ἀπό τόν τάφο του στό Κοιμητήριο, «εἰς ἐπήκοον»
ὅλων τῶν πατέρων (ἀπό χειρόγραφο τῆς
Βιβλιοθήκης τῆς Σκήτης Καυσοκαλυβίων)
Τό παρόν κείμενο ἀφιερώνεται εὐλαβικά στή μνήμη τοῦ
προσφάτως ἀγαθῇ τῇ μνήμῃ κοιμηθέντος μοναχοῦ Παύλου Καυσοκαλυβίτου (1936-2023).
Ἀσκήθηκε ἐπί 73 χρόνια στήν Καλύβη τῆς Ἁγίας Ἄννης τῆς Σκήτης Ἁγίας Τριάδος
Καυσοκαλυβίων, τά περισσότερα ὡς ὑποτακτικός τοῦ ἀειμνήστου ἱερομονάχου
Νικάνορος Καυσοκαλυβίτου. Αἰωνία αὐτοῦ ἡ μνήμη!
Οἱ φωτογραφίες εἶναι ἀπό τήν ἐξόδιο Ἀκολουθία καί τήν ταφή του (Πέμπτη 2/15 Ἰουνίου 2023).
