Ο ΜΟΝΑΧΟΣ ΙΑΚΩΒΟΣ ΝΕΑΣΚΗΤΙΩΤΗΣ († 1869) ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ (ΜΕΡΟΣ Β')

Παταπίου μοναχοῦ Καυσοκαλυβίτου

Βιβλιοθηκαρίου Ἱ. Σκήτης Καυσοκαλυβίων

Διδάκτορος Θεολογίας Ἀριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

Ὁ μοναχός Ἰάκωβος Νεασκητιώτης († 1869) καί τό ἔργο του

Ὑμναγιολογικά γιά τή Θεοτόκο καί τούς Ἁγιορεῖτες ὁσιομάρτυρες

Συμβολή στή μελέτη τοῦ ἁγιορειτικοῦ μοναχισμοῦ κατά τόν 19ο αἰώνα

Ἔκδοση Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίου Παύλου. Ἅγιον Ὄρος 2014

Σύνολο σελίδων 912

      Πρόκειται γιά Διδακτορική Διατριβή πού ὑποβλήθηκε στό Τμῆμα Θεολογίας τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Ἀριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης καί ἡ ὁποία ἐγκρίθηκε μέ ἄριστα τόν Νοέμβριο τοῦ 2012.

      Στή μελέτη αὐτή αὐτό παρουσιάζεται μία σημαντική ἐκκλησιαστική προσωπικότητα τοῦ 19ου αἰώνα, τοῦ λογίου Ἁγιορείτου μοναχοῦ Ἰακώβου Νεασκητιώτου. Ἀντικείμενο τῆς μελέτης ὑπῆρξε ἐπίσης ἡ παρουσίαση καί ἀνάλυση τοῦ κωδικογραφικοῦ καί συγγραφικοῦ ἔργου τοῦ Ἰακώβου, μέ ἔμφαση τό ὑμναγιολογικό του ἔργο γιά τή Θεοτόκο καί τούς Ἁγιορεῖτες ὁσιομάρτυρες.

      Ὁ μοναχός Ἰάκωβος γεννήθηκε στά Κύθηρα, πιθανότατα τήν τελευταία δεκαετία τοῦ 18ου αἰ., ἐνῶ τό μεγαλύτερο μέρος τῆς ζωῆς του ἔζησε στό Ἅγιον Ὄρος. Ἐκάρη μοναχός στή μονή Ἐσφιγμένου, ἀλλά ἀσκήθηκε καί στή μονή Ἁγίου Παύλου, τήν Νέα Σκήτη καί τήν βατοπαιδινή σκήτη Ἁγίου Δημητρίου. Ἐκοιμήθη, σύμφωνα μέ ὅλες τίς ἐνδείξεις, τό 1869.

    Ἡ καταγραφή τῆς κωδικογραφικῆς του δράσης ἀποκάλυψε τόν Ἰάκωβο ὡς τόν παραγωγικότερο Ἁγιορείτη γραφέα πιθανότατα ὅλων τῶν ἐποχῶν, ἀφοῦ ἀπό τή γραφίδα του ἐξῆλθαν, κατά τήν περίοδο 1824-1868, 215 χειρόγραφα, ἡ πλειονότητα τῶν ὁποῖων ἄγνωστα καί ἀκαταλογογράφητα.

       Ὁ Ἰάκωβος ὡς συγγραφέας εἶχε εὐρύ πεδίο συγγραφῆς, ἀπό τήν ὑμνογραφία καί τή μετάφραση σέ ἁπλούστερη γλώσσα ἁγιολογικῶν, πατερικῶν καί ἀσκητικῶν κειμένων ὥς τήν ἁγιορειτική ἱστορία καί τά θεολογικά καί ἀντιρρητικά του κείμενα. Στό βιβλίο ἐπιχειρεῖται μιά πρώτη καταγραφή τοῦ μέχρι σήμερα γνωστοῦ συγγραφικοῦ ἔργου τοῦ Ἰακώβου. Ἐντοπίστηκαν νέα ἔργα, ἄγνωστα καί ἀνέκδοτα τά περισσότερα Καταγράφηκαν 42 ἁγιολογικά,  91 ὑμνογραφικά,  38 μεταφραστικά, 25 λειτουργικά καί περί τά 42 θεολογικά ἔργα. Ἀπό τήν καταγραφή αὐτή ἐξάγεται τό συμπέρασμα ὅτι πρόκειται γιά τόν πολυγραφέστερο Ἁγιορείτη συγγραφέα κατά τόν 19ο αἰώνα.

     Ἡ μελέτη αὐτή στρέφει τό βλέμμα τῆς ἐπιστημονικῆς ἔρευνας στό ἄγνωστο, στό μεγαλύτερο μέρος του, συγγραφικό ἔργο τοῦ Ἰακώβου, καθώς ἀπ᾿ αὐτό ἀντλοῦνται πολύτιμες πληροφορίες, πού ἀφοροῦν σέ ἱερά πρόσωπα, πού συνδέονται ἄμεσα μέ τό Ἅγιον Ὄρος, στόν ἁγιορειτικό μοναστικό βίο τῶν χρόνων τῆς μετεπαναστατικῆς ἀθωνικῆς περιόδου καί στή λειτουργική ζωή τῶν ἐνασκουμένων στόν ἱερό Ἄθωνα. Ὡς ἐκ τούτου, τό βιβλίο αὐτό συμβάλλει στή μελέτη τῆς ἱστορίας τῆς μεταβυζαντινῆς ἁγιολογικῆς, ὑμνογραφικῆς καί λειτουργικῆς γραμματείας, στήν ἔρευνα σχετικά μέ τήν ἁγιορειτική ὑμνογραφική καί ἁγιολογική παραγωγή, στή μελέτη τῆς ἀθωνικῆς προσωπογραφίας καί τοῦ ἀθωνικοῦ μοναχισμοῦ κατά τόν 19ο αἰώνα, καθώς καί τῆς νεότερης πνευματικῆς πορείας τοῦ Ἁγίου Ὄρους καί, κατ᾿ ἐπέκταση, τοῦ Γένους μας.

Παταπίου μοναχοῦ Καυσοκαλυβίτου

Ὁ μοναχός Ἰάκωβος Νεασκητιώτης († 1869) καί τό ἔργο του

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ:

Βιβλιοπωλεῖο – Ἐκδόσεις Ἀντώνης Σταμούλης

Παλαιῶν Πατρῶν Γερμανοῦ 38, στό κέντρο τῆς Θεσσαλονίκης

τηλ. 2310-264748

Θά τό βρεῖτε έπίσης, στό

Βιβλιοπωλεῖο «Ναυτίλος», Χαριλάου Τρικούπη 28, στό κέντρο τῆς Ἀθήνας, τηλ. 210-3616204

ἤ

ζητεῖστε το ἀπ᾿ εὐθείας ἀπό τήν Ἱερά Καλύβη τοῦ Ἁγίου Ἀκακίου στό Ἅγιον Ὄρος, νά σᾶς σταλεῖ ἐπί ἀντικαταβολῇ

Ἱερά Καλύβη Ἁγίου Ἀκακίου

Τ.Θ. 9   63087 Δάφνη ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ

τηλ. 23770-23717 καί 6946921281

1. Ο ΜΟΝΑΧΟΣ ΙΑΚΩΒΟΣ ΝΕΑΣΚΗΤΙΩΤΗΣ († 1869) ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ (ΜΕΡΟΣ Α')