Η ΟΣΙΟΜΑΡΤΥΣ ΦΙΛΟΘΕΗ Η ΑΘΗΝΑΙΑ. ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΑ ΣΤΗΝ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΩΣ ΣΩΤΗΡΟΣ ΝΙΚΗΤΩΝ ΚΑΒΑΛΑΣ
Οἱ Νεομάρτυρες τῆς Ἐκκλησίας μας, πρότυπο μετανοίας.
Μέ τήν χάρη τοῦ Θεοῦ, ἡ Ἐκκλησία μας ἑορτάζει σήμερα τή μνήμη τῆς ἁγίας ὁσιομάρτυρος Φιλοθέης τῆς Ἀθηναίας, τοῦ λαμπροῦ αὐτοῦ ἄστρου τῆς εὐσεβείας, πού ἀνέτειλε στά σκοτεινά χρόνια τῆς Τουρκοκρατίας, γιά νά σκορπίσει τήν θεία εὐσπλαγχνία στόν σκλαβωμένο λαό, καί νά φέρει στήν ὁδό τῆς ἀρετῆς πλῆθος ψυχῶν. Στόν θαυμαστό Βίο τῆς ἁγίας Φιλοθέης, ἀναφέρεται ὅτι ἐκτός ἀπό τό μοναστήρι της, ἡ Ἁγία ἵδρυσε καί μιά ὁλόκληρη σειρά ἀπό φιλανθρωπικά ἱδρύματα: νοσοκομεῖο, πτωχοκομεῖο καί γηροκομεῖο, διάφορα ἐργαστήρια, καί κυρίως, σχολεῖα, στά ὁποῖα τά παιδιά τῆς Ἀθήνας μποροῦσαν νά λάβουν χριστιανική μόρφωση. Προίκισε ἐξάλλου τά ἱδρύματα αὐτά μέ κτήματα καί μετόχια γιά νά τούς ἐξασφαλίσει πόρους καί προκειμένου νά ἔχει τή δυνατότητα νά ἀσκεῖ γενναιόδωρα τό φιλανθρωπικό της ἔργο. Ἔτσι ἡ μονή τῆς ἁγίας Φιλοθέης ἔγινε γιά τήν Ἀθήνα πηγή θείων εὐλογιῶν, λιμάνι καταφυγῆς τῶν θλιβομένων καί ἑστία ἀναζωπύρωσης τῆς ἑλληνορθόδοξης παράδοσης. Ἡ ἴδια ἡ Ἁγία διακονοῦσε καί φρόντιζε προσωπικά τούς φτωχούς καί τούς ἀρρώστους πού κατέφευγαν στή Μονή της. Προσέφερε ἐπίσης ἄσυλο σέ ὁρισμένους χριστιανούς αἰχμαλώτους, πού εἶχαν δραπετεύσει ἀπό τά ἀφεντικά τους προκειμένου νά διαφυλάξουν τήν πίστη καί τήν ἀρετή τους. Κι αὐτό τό ἔκανε ἡ Ἁγία, περιφρονώντας τούς κινδύνους γιά ἀντίποινα. Αὐτό ὅμως στάθηκε ἀφορμή γιά τούς Τούρκους, οἱ ὁποῖοι περικύκλωσαν τό μοναστήρι, συνέλαβαν τήν ἁγία καί τήν ἔσυραν βίαια στόν δικαστή, πού τήν ἔρριξε σέ σκοτεινή φυλακή καί τήν κάλεσε ἐπιτακτικά νά ἀρνηθεῖ τήν πίστη της στόν Χριστό ἤ νά θανατωθεῖ. Ἡ Ἁγία τότε ὁμολόγησε μέ παρρησία ὅτι ὁ βαθύτερος πόθος της ἦταν νά μαρτυρήσει γιά τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ. Δέν ἦταν ὅμως θέλημα Θεοῦ, ἐκείνη τή στιγμή νά συμβεῖ αὐτό, ἀφοῦ, χάρη στήν ἐπέμβαση τῶν χριστιανῶν προκρίτων, ἀφέθηκε ἐλεύθερη. Ἀπό ἐκείνη ὅμως τή στιγμή, δυναμωμένη ἀπό τήν παραπάνω δοκιμασία, πολλαπλασίασε τόν ζῆλο της στά ἀποστολικά ἔργα καί τούς ἀσκητικούς ἀγῶνες. Ἡ συνεχιζόμενη ἀκτινοβολία της στό λαό προκάλεσε τό μίσος τῶν κατακτητῶν, οἱ ὁποῖοι κατέφθασαν στό μοναστήρι τῆς Ἁγίας κατά τή διάρκεια μιᾶς ἀγρυπνίας καί κακοποίησαν τόσο ἀπάνθρωπα τήν Ἁγία κτυπώντας την μέ ραβδιά, ὥστε τήν ἄφησαν ἡμιθανή στό ἔδαφος. Ἡ ὁσία Φιλοθέη ὑπέμεινε τίς συνέπειες τῶν τραυμάτων της μέ θαυμαστή καρτερία καί παρέδωσε στόν Κύριο τήν μαρτυρική ψυχή της, σάν σήμερα, στίς 19 Φεβρουαρίου τοῦ ἔτους 1589. Εἴκοσι ἡμέρες μετά ἀπό τήν κοίμηση τῆς ἁγίας Φιλοθέης, ὁ τάφος της εὐωδίαζε, ἐνῶ, ὅταν μετά ἀπό ἕνα χρόνο ἔγινε ἡ ἀνακομιδή τοῦ ἱεροῦ λειψάνου της, ἐκεῖνο βρέθηκε ἄφθαρτο καί ἀκέραιο. Ἐπιπλέον, ἀπ᾿ αὐτό πήγαζε εὐωδιαστό μύρο⋅ τρανή καί λαμπρή ἀπόδειξη τῆς θεάρεστης καί ἐνάρετης πολιτείας της, πρός δόξαν καί αἶνον τοῦ Θεού καί καύχημα τῆς ὀρθόδοξης πίστης. Τό ἱερό λείψανο τῆς ἁγίας Φιλοθέης φυλάσσεται σήμερα στόν Μητροπολιτικό Ναό τῶν Ἀθηνῶν. Σήμερα, ἐπίσης, ἑορτάζουμε καί τή μνήμη ἑνός Ἁγιορείτου, αὐτή τή φορά ἁγίου, τοῦ ἱερομάρτυρος Νικήτα, πού μαρτύρησε στίς κοντικές μας Σέρρες, στίς 19 Φεβρουαρίου τοῦ 1809. Ἡ νεότερη ἔρευνα βέβαια ἔδειξε ὅτι ὁ ἅγιος Νικήτας μαρτύρησε στίς 4 Ἀπριλίου τοῦ 1808. Ὁ ἅγιος Νικήτας τιμᾶται ὡς ὁ πολιοῦχος τῆς πόλεως τῶν Σερρῶν. Ὁ λόγος τοῦ μαρτυρίου τοῦ ἁγίου αὐτοῦ νεομάρτυρος, ὅπως ὁ ἴδιος ὁ Ἅγιος ἀνέφερε, ἦταν «νά χύσῃ τό αἷμα του διά τήν ἀγάπην τοῦ γλυκυτάτου του Ἰησοῦ», ὁ ὁποῖος ἔχυσε τό αἷμα Του γιά τίς ἁμαρτίες τῶν ἀνθρώπων. Ἔτσι, ἡ ἀπόφαση τοῦ Νικήτα ἦταν νά μιμηθεῖ τόν Χριστό καί νά χύσει καί ἐκεῖνος τό δικό του αἷμα δεχόμενος μαρτυρικό θάνατο. Ἀναφέρεται στόν Βίο του ὅτι ἀμέσως μετά τό μαρτύριό του, ἕνα οὐράνιο φῶς ἦλθε νά λαμπρύνει τό σῶμα τοῦ ἁγίου Νικήτα, πού ἔκτοτε κατέστη πηγή πλήθους θαυμάτων. Ἄς ἔχουμε τήν εὐχή, τόσο τῆς ἁγίας Φιλοθέης ὅσο καί τοῦ ἁγίου Νικήτα, καθώς καί τήν εὐχή ὅλων τῶν ἁγίων Νεομαρτύρων τῆς Ἐκκλησίας μας, τῶν ὁποίων τό μήνυμα ἀπό τήν μαρτυρική ζωή τους, θά προσπαθήσουμε νά μεταφέρουμε ἀπόψε στήν ἀγάπη σας. Ἔχοντας ἤδη εἰσέλθει στήν ψυχοσωτήριο περίοδο τοῦ Τριωδίου καί εὑρισκόμενοι στό κατώφλι τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, τόν κατ᾿ ἐξοχήν καιρό τῆς μετανοίας ὅλων μας καί τῆς ἐπιστροφῆς μας στίς ὁδούς τοῦ Κυρίου, πιστεύουμε ὅτι ἡ προβολή τῶν Νεομαρτύρων τῆς Ἐκκλησίας μας ὡς πρότυπα πίστεως, πνευματικοῦ ἀγῶνος καί κυρίως, μετανοίας, θά ἀποτελέσει ἕνα ἀκόμη ἐφαλτήριο γιά νέες πνευματικές ἀναβάσεις καί ἕνα προσάναμμα πού εὐχόμαστε νά ὑποδαυλίσει τήν ψυχή μας στόν θεῖο ἔρωτα. Οἱ ἅγιοι Νεομάρτυρες τοῦ Γένους Κατά τήν περίοδο τῆς Τουρκοκρατίας καί σέ ἐποχές, «ὅπου ὁ τοῦ Θεοῦ φόβος ἔλειψεν· ὅταν ἡ πίστις ἠσθένησεν· ὅταν ἡ ἐλπίς ὀλιγόστευσεν· ὅταν ἡ ἀρετή ἐξέλιπε καί ἡ κακία ἐπερίσσευσεν· ὅταν ὁ νόμος ἠπράκτησε... ἡ ἀνομία ἐπληθύνθη, ἡ δέ ἀγάπη ἐψύγη κατά τόν λόγον τοῦ Κυρίου...», ὅπως μέ ἔμφαση σημειώνει ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης, σ᾿ αὐτή λοιπόν τή δύσκολη ἐποχή, ἕνα καί μόνο ἀνάχωμα καί μία μόνη δύναμη, μποροῦσε νά ἀνακόψει τό κύμα τοῦ ἀφελληνισμοῦ καί τοῦ βίαιου ἤ καί ἀθρόου μερικές φορές ἐξισλαμισμοῦ πού συνεχῶς διογκονώταν⋅ μιά δεινή κατάσταση πού γνωρίζουμε ὅτι ἦταν ἀποτελέσματα τῆς μακραίωνης σκλαβιᾶς, τῆς βίας, καί τῆς παντοειδοῦς καταπίεσης τῶν Ρωμηῶν ἀπό τούς ὀθωμανούς κατακτητές. Αὐτό τό ἀνάχωμα καί ἡ δύναμη ἦταν οἱ ἅγιοι Νεομάρτυρες. Αὐτό τό νέφος τῶν ἁγίων Νεομαρτύρων, μέ τό μαρτυρικό τους τέλος, λειτούργησε ἀφυπνιστικά γιά τούς ταλαιπωρημένους καί τρομοκρατημένους ὑπόδουλους Ἕλληνες, δυνάμωσε τήν πίστη τους καί δημιούργησε πολλά προβλήματα στά τουρκικά σχέδια νά ἀλλοιώσουν τήν ἐθνική συνείδηση τῶν σκλαβωμένων Ἑλλήνων. Οἱ Νεομάρτυρες, ἐκτός ἀπό τήν χάρη καί εὐλογία πρός τούς πιστούς ἀναπτέρωναν καί στήριζαν τίς ἐλπίδες τους. Ἦταν ἡ περίτρανη ἀπόδειξη πώς ὅσο δυνατός καί ἀδυσώπητος καί νά ἦταν ὁ κατακτητής, δέν μποροῦσε μέ καμμία δύναμη νά ὑποδουλώσει τίς ψυχές τῶν ὀρθόδοξων Ρωμιῶν.
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΟΜΙΛΙΑΣ ΤΟΥ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΤΑΠΙΟΥ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΤΟΥ ΣΤΗΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΕΣΤΙΑ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΦΙΛΙΠΠΩΝ ΝΕΑΠΟΛΕΩΣ ΚΑΙ ΘΑΣΟΥ, ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ κου ΠΡΟΚΟΠΙΟΥ.
19 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014
