ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΠΑΤΡΟΜΗΤΡΑΔΕΛΦΟΤΗΤΟΣ ΑΓΙΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ, Β' ΜΕΡΟΣ

Ἀκολουθία Πατρομητραδελφότητος ἁγίου Βασιλείου τοῦ Μεγάλου

       Β’ ΜΕΡΟΣ

ΛΟΓΟΣ ΕΓΚΩΜΙΑΣΤΙΚΟΣ ΣΤΟΥΣ ΕΠΤΑ ΑΓΙΟΥΣ ΤΗΣ ΣΥΓΓΕΝΕΙΑΣ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

      Ἀπόδοση στή νεοελληνική : Πατάπιος μοναχός Καυσοκαλυβίτης

                                Ὅτι οὕς προέγνω συμμόρφους τῆς εἰκόνος αὐτοῦ γενέσθαι,   

                                 τούτους καί προόρισε· οὕς δέ καί προόρισε, τούτους καί

                                 ἐδικαίωσεν, οὕς δέ ἐδικαίωσε, τούτους καί ἐδόξασεν.

                                     Ὤ βάθος πλούτου καί σοφίας καί γνώσεως Θεοῦ !

                                         Διότι τά κρίματά Του εἶναι ἀνεξερεύνητα

                                  καί οἱ δρόμοι πού ὁδηγοῦν σ'Αὐτόν ἀνεξιχνίαστοι.

      Αὐτά πρέπει κι ἐμεῖς σήμερα νά διαλαλήσουμε μέσ' ἀπό τήν ψυχή μας, μαζί μέ τόν Ἀπόστολο Παῦλο (Ρωμ. ΙΑ, 33) ἀγαπητοί μου εὐσεβεῖς χριστιανοί, σήμερα πού πανηγυρίζουμε τή μνήμη τῶν ἑπτάριθμων φωστήρων τῆς Ἐκκλησίας.

     Καί ἔχουμε, θά λέγαμε,  τό χρέος νά ἐπιτελοῦμε αὐτήν τήν πανήγυρη, ὄχι μόνον ὡς τιμητές τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας, ἀλλά καί γιά τίς πολλές χάρες, δωρεές καί εὐεργεσίες τίς ὁποῖες ἀξιωθήκαμε ἀπ' αὐτούς. Γιατί μ' αὐτούς τούς ἁγίους, ἡ θεία πρόνοια - πού τά πάντα καλῶς κανονίζει - εὐδόκησε νά στολίσει τήν Ἐκκλησία ὡς μ' ἕνα λαμπρό στέφανο, φτιαγμένο ἀπό ἑπτά πολύτιμους λίθους.

     Συνάμα ὅμως ἡ χορεία αὐτή τῶν ἁγίων εἶναι καί ἕνας λίθος στόν ὁποῖο προσκόπτουν καί συντρίβονται ὅλοι ὅσοι ἀντιμάχονται τήν Ἐκκλησία. Καί αὐτό, καθώς ὁλόκληρη ἡ ζωή τούτων τῶν ἁγίων στάθηκε λαμπρό παράδειγμα ἐνάρετου βίου πού ἀποτελεῖ πρότυπο ζωῆς ὅλων τῶν χριστιανῶν, εἴτε αὐτοί εἶναι ἔγγαμοι εἶτε μοναχοί καί ἀσκητές, ἱερεῖς ἤ ἀρχιερεῖς· ἀκόμη δέ βασιλεῖς καί ἡγεμόνες.

    Καί ὁ λόγος εἶναι γιατί ὅσοι μέν ζοῦν στόν κόσμο καί εἶναι δεμένοι μέ τίμιο γάμο, ἔχουν μεγάλο παράδειγμα γιά τή βίωση τῆς χριστιανικῆς ζωῆς μέσα στίς συνθῆκες τοῦ κόσμου, ἐκεῖνες τίς ἀκέραιες περιστερές καί τά ἀχώριστα τρυγόνια. Καί μιλῶ βέβαια γιά τούς μεγάλους ἐκείνους γονεῖς αὐτῶν πού ἔλλαμψαν σάν φωστῆρες στόν κόσμο · τόν τῆς βασιλείας ἐπώνυμο, δηλαδή τόν Βασίλειο καθώς καί τήν Ἐμμιλία τήν σύζυγό του.

   Ἀπ' αὐτούς ἄς πάρουν παράδειγμα πῶς νά ἀνατρέφουν τά παιδιά τους μέ παιδεία πού νά ἐμπνέεται ἀπό τίς νουθεσίες τοῦ Κυρίου καί ἔτσι νά τά προσφέρουν στό Θεό σάν κάτι τί ἱερό καί σάν καθαρή θυσία, καθώς καί ἐκεῖνοι οἱ ἅγιοι τά πρόσφεραν. Γι' αὐτούς, ἄν καί βρίσκονταν μέσα στίς παγίδες τοῦ κόσμου, δέν κατάφερε ἡ πολυτάραχη τρικυμία τοῦ βίου νά δημιουργήσει σύγχυση καί νά τούς ἀποσπάσει ἀπό τόν κατά Θεό σκοπό τους. Ἀπ' ἐναντίας, οἱ μακάριοι αὐτοί γονεῖς, μέ τήν ἁγία ζωή τους, καί θαυμαστοί ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας ἀναδείχτηκαν καί τά παιδιά τους ὅλα τά παρουσίασαν στό Θεό ὡς κυβερνῆτες καί ποιμένες τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ. Καί τώρα συναγάλλονται οἰκογενειακῶς στά ἐπουράνια σκηνώματα, πρεσβεύοντας γιά τή σωτηρία ὅλου τοῦ κόσμου.

    Ὅσον ἀφορᾶ δέ στούς ἱερεῖς καί διδασκάλους τῆς Ἐκκλησίας καθώς καί τούς ἀρχιερεῖς στούς ὁποίους ἡ Ἐκκλησία ἐμπιστεύτηκε τή διοίκησή της, αὐτοί ἄς ἔχουν ὡς πρότυπο αὐτούς τούς τρεῖς μεγάλους ἀρχιερεῖς καί ποιμένες τῶν τριῶν ἐκείνων πόλεων καί ἐπαρχιῶν δηλαδή τῆς Καισαρείας, τῆς Σεβαστείας καί τῆς Νύσσης. Γιατί αὐτοί, μέ τό φῶς πού πηγάζει ἀπό τά ἔνθεα κατορθώματά τους, στάθηκαν σάν λύχνοι πού φαίνονται ἀπό ψηλά ἤ σάν πόλεις πού κτίστηκαν πάνω σέ ὄρος καί σάν ἁλάτι τῆς γῆς, σύμφωνα μέ τά εὐαγγελικά λόγια.

   Οἱ τρεῖς αὐτοί ἅγιοι ἱεράρχες, σάν ἄλλοι ἀπόστολοι τοῦ Χριστοῦ, πλημμύρισαν τά πέρατα τοῦ κόσμου μέ ἔνθεες διδαχές, καίγοντας μέ τίς πυρίφθογγες διδασκαλίες τους ὅλες τίς πλάνες καί τίς ἀντίθεες αἱρέσεις.

Μά ἀκόμη, μέ τά θεῖα τους συγγράμματα καί τίς θεόπνευστες εὐχές τους, μᾶς προφυλάσσουν ἀπί τίς παγίδες τοῦ πλάνου διαβόλου καί ὁδηγοῦν ὅλους μας μέ ἀσφάλεια στήν οὐράνια βασιλεία.

   Σειρά ὅμως τώρα νά στρέψουμε τό βλέμμα μας στούς ἀσκητές καί τούς ἄλλους μονάζοντες. Αὐτοί ἄς ἔχουν ἀκριβή χαρακτήρα καί στάθμη τῆς ἡσυχαστικῆς ζωῆς, τῆς ἐγκράτειας καί κάθε ἄλλης μοναχικῆς ἀσκήσεως, αὐτόν πού εἶναι περιβόητος ἀνάμεσα στούς ἀσκητές · τόν Ὅσιο Ναυκράτιο. Ὁ μακάριος αὐτός ἀξιώθηκε καί ἔλαβε στό τέλος τῆς ζωῆς του τό  στεφάνι τοῦ μαρτυρικοῦ θανάτου. Κι αὐτό, διότι στήν προσπάθειά του νά παρηγορήσει τους ἀσθενεῖς ἀσκητές τούς ὁποίους γηροκομοῦσε - ἐκπληρώνοντας ὁ ἀείμνηστος τήν εὐαγγελική ἐντολή τῆς ἀγάπης - ὑπέμεινε τόν βίαιο πνιγμό τῶν ὑδάτων, μαζί μέ τό συνασκητή του Χρυσάφιο. Καί μήν ἀναρωτιέστε γιατί ὀνόμασα μαρτυρικό ἐκεῖνον τόν πικρό θάνατο, πού ὑπέμειναν γιά τήν ἀγάπη τοῦ πλησίον. Μαρτυρικός καί λέγεται καί εἶναι. Γιατί ἄν οἱ παρθένες ἐκεῖνες κόρες πού διηγεῖται τό Γεροντικό γιά νά φυλάξουν τήν ἀγνότητά τους ρίφθηκαν μέ τή θέλησή τους στόν ποταμό καί πνίγηκαν, καί ἔτσι δοξάζονται καί τιμοῦνται ὡς μάρτυρες ἀπό τήν Ἐκκλησία, πόσο μᾶλλον αὐτοί οἱ τρισμακάριστοι, πού πνίγηκαν γιά τήν ἀγάπη τοῦ πλησίον τους, μέ τή συνεργεία βέβαια τοῦ φθονεροῦ διαβόλου.

  Ὅμως καί οἱ μοναχές καί οἱ κόρες ἐκείνες πού φυλάσσουν τήν παρθενία τους, ἔχουν τύπο καί ὑπογραμμό τῆς ἀσκήσεως καί τῆς ἀρετῆς τῆς ἀγνότητας, αὐτήν πού καί τό ὄνομά της ἀκόμη δείχνει ὅτι εἶναι μεγάλη · τήν σοφώτατη λέγω Μακρίνα. Αὐτήν πού καί διδασκάλισσα φάνηκε καί πού πολλά θαυμαστά σημεῖα ἔκανε. Αὐτήν πού στάθηκε τῶν ὀρφανῶν καί τῶν χηρῶν προστάτιδα  καί παρηγοριά τῶν λυπημένων. Αὐτήν πού μέ τήν ἄφθονη χορηγία τοῦ σίτου πού μοίραζε πλουσιοπάροχα σέ ὅλους, ἔθρεψε πλῆθος πτωχῶν ἀνθρώπων στόν καιρό τῆς πείνας. Κι αὐτό γιατί ἡ τόσο μεγάλη πίστη πού εἶχε ἡ μακαρία πρός τόν πλουσιόδωρο Κύριο, ἐνήργησε θαυμαστά ὥστε νά μή λιγοστεύσει τό σιτάρι μέχρις ὅτου σταμάτησε ἡ συμφορά ἐκείνη τοῦ λιμοῦ. Δέν πρέπει ὅμως καί νά λησμονοῦμε τή θεραπεία τόσων ἀσθενῶν καί δαιμονισμένων, τούς  ὁποίους πάντοτε καί χωρίς νά ζητᾶ χρήματα, θεράπευε ἡ ἀείμνηστη.

    Μά καί τίς θαυμαστές ἐκεῖνες προφητεῖες πού μέ τή χάρη τοῦ Ἁγ. Πνεύματος ἔκανε δέν θά πρέπει νά ξεχνοῦμε. Καθώς καί τό προορατικό χάρισμα πού ἔλαβε ἀπό τόν φιλάνθρωπο Θεό, σάν ἔπαθλο τῶν πολλῶν καί πέρα ἀπό τά ὅρια τῆς ἀνθρώπινης φύσεως ἀσκητικῶν της ἀγώνων καί τῶν ἄλλων ἔνθεων κατορθωμάτων της. Ὅλ' αὐτά τά πνευματικά της χαρίσματα τά ἔθετε ἡ μακαρία στή διακονία, τή θεραπεία καί τή βοήθεια ὅλων ὅσων εἶχαν ἀνάγκη.

   Γι' αὐτούς λοιπόν τούς παραπάνω λόγους ὀφείλουμε, καθώς χρεωστοῦμε, νά τιμήσουμε τούς ἁγίους αὐτούς πρός δόξαν Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ μας, πού δοξάζεται μέσα ἀπό τούς ἁγίους Του, καί πρός ἔπαινο καί πρέπουσα τιμή πρός αὐτούς. Διότι αὐτοί  πού ἀποτελοῦν αὐτή τήν ἁγία ἑπτάριθμη συνοδεία, φάνηκαν ἐμπράκτως δοκιμασμένοι ἐργάτες τῆς ἀρετῆς καί εὐαρέστησαν μέ τόν τρόπο αὐτόν τόν Κύριο.

    Γιά νά ἐκπληρώσουμε - ὅσο μᾶς εἶναι δυνατόν - τό χρέος μας πρός τούς ἁγίους αὐτούς πού στάθηκαν ποιμένες, προστάτες καί πρεσβευτές πρός τόν Κύριο, πού πάντοτε τούς εἰσακούει, πρέπει νά τούς τιμήσουμε, νά ἑορτάσουμε τή μνήμη τους, νά τούς ἐγκωμιάσουμε καί νά τούς ἐπαινέσουμε μέ ὕμνους καί πνευματικά ἄσματα, ἀπ' αὐτά πού εἶναι ἀρεστά στό Θεό.

   Καί βέβαια εἶναι γεγονός ὅτι πολλοί ἅγιοι εὐαρέστησαν στό Θεό καί φάνηκαν εὐεργέτες τοῦ γένους τῶν χριστιανῶν, μέσα ἀπό τήν ἔνθεη ἀρετή καί τήν θεάρεστη πολιτεία τους. Τέτοιοι ἅγιοι ὑπῆρξαν σ' ὅλες τίς γενεές καί ἀσφαλῶς τούς ἑορτάζει μέ λαμπρότητα κάθε χρόνο ἡ Ἑκκλησία τοῦ Χριστοῦ καί ἡ μεγαλόφωνη ὁμήγυρη τῶν Ὀρθοδόξων.

   Αὐτό ὅμως πού κάνει νά ξεχωρίζουν ἀπό τούς ὑπόλοιπους ἁγίους τούτοι οἱ ἑπτά, καί πού εἶναι τό μεγαλύτερο καί ἐξαιρετικώτερο προνόμιό τους, εἶναι τό ἀσυνήθειστο γεγονός ὅτι ὁλόκληρη οἰκογένεια, πατέρας, μητέρα καί ὅλα τά τέκνα μαζί, ἔγιναν ἅγιοι τῆς Ἑκκλησίας μας. Καί ὄχι ἁπλοί ἅγιοι ἀλλά καί ἱεράρχες, ποιμένες τῆς Ἐκκλησίας, φωστῆρες λαμπροί, στύλοι καί ἑδραίωμα τοῦ ὀρθοδόξου πληρώματος.

   Τό περισσότερο θαυμαστό ὅμως γι' αὐτούς τούς ἁγίους, εἶναι ὅτι ὄχι μόνο, ὅσο ἀκόμη ζοῦσαν στήν παροῦσα ζωή, φώτισαν καί στερέωσαν στήν Ὀρθοδοξία τούς εὐσεβεῖς χριστιανούς, ἀλλά πολύ περισσότερο τώρα, μετά τήν κοίμησή τους. Κι αὐτό γιατί μέ τίς μελίρρειτες καί θεόφθογγες διδασκαλίες τους, τίς ὁποῖες μάλιστα ἀποτύπωσαν στά θεόπνευστα βιβλία τους, κηρύττουν καθημερινά τήν εὐσέβεια, στηρίζοντας στή βίωση τῆς ἀληθινῆς πίστεως ὅλους μας ἀνεξαιρέτως · ἡγεμόνες, ἀρχιερεῖς, ἱερεῖς, μοναχούς καί τόν ὑπόλοιπο λαό.

   Ποιός λοιπόν μπορεῖ ἐπάξια νά ἐπαινέσει αὐτούς τούς ἁγίους καί νά ἐγκωμιάσει τά ἔνθεα κατορθώματα, τίς λαμπρές ἀριστίες καί τά ἡρωϊκά παλαίσματα καθώς καί τίς ἀνδραγαθίες πού ἔκαναν ἐνάντια στίς αἰρέσεις ; 

   Δύσκολο νά βρεθεῖ κάποιος, ἀφοῦ δέν ἐπαρκεῖ γλώσσα ρητορική καί τέχνη καί μέθοδος σοφιστική γιά νά ἐπαινέσει τούς οὐράνιους αὐτούς διδασκάλους καί θεόφθογγους ρήτορες τῆς Ἐκκλησίας.

  Ἤ ποιά εἶναι ἡ πρέπουσα ἀμοιβή καί ἀνταπόδοση πού ὀφείλουμε νά προσφέρουμε ὅλοι μας στούς κοινούς μας εὐεργέτες, πού στάθηκαν οἱ χειραγωγοί μας πρός τή σωστή βίωση τῆς χριστιανικῆς ζωῆς ;

   Κι αὐτό γιατί ὁ πρῶτος ἀπ' αὐτούς πού προεξάρχει τῆς ἑπτάριθμης αὐτῆς χορείας, ὁ Μέγας λέγω Βασίλειος - ὅπως συνέβη ἄλλοτε στήν Παλαιά Διαθήκη - φαίνεται ὡς ἄλλος στύλος πυρός πού προπορεύεται τοῦ ὀρθοδόξου  πληρώματος, φωτίζοντας καί σώζοντας μέ ἀσφάλεια τίς ἐπερχόμενες φυλές τοῦ νέου Ἰσραήλ καί ὁδηγῶντας τες στήν ἐπουράνια Ἱερουσαλήμ, τήν ἀρχαία πατρίδα τῶν πρωτοτόκων, καταφλέγοντας τούς ἐχθρούς τῆς πίστεως καί τά νόθα ζιζάνια τῶν θεοστυγῶν αἰρέσεων.

    Ὁ δέ δεύτερος ἀπό τούς ἁγίους αὐτούς, ὁ Πέτρος, ἀπό τό ὕψος τοῦ ἐπισκοπικοῦ θρόνου τῆς Σεβαστείας ὅπου ἀνέβηκε, ὡς ἀπό ὄρους ὑψηλοῦ, κατεφώτισε ὅλη τήν οἰκουμένη μέ τήν ἐνάρετη πολιτεία του καί τήν θεόπνευστη διδασκαλία του.

   Ὅσον ἀφορᾶ τώρα τόν τρίτον ἀπ' αὐτούς, τόν θεῖο Γρηγόριο, τόν ἀσφαλή φωστῆρα τῆς τῶν Νυσσαέων Ἐκκλησίας, περιττό νομίζω εἶναι νά ἀγωνιζόμαστε μέ λόγους νά προσμετρήσουμε τό μέγεθος τῆς σοφίας του καί τήν ὑψηλή στάθμη τῆς διδασκαλίας του. Βοοῦν γι' αὐτά του τά χαρίσματα, τά ἱερά του συγγράματα καί οἱ ἐπιστημονικώτατοι καί θεόπνευστοι λόγοι του, πού ἀντιλαλοῦν στοῦ κόσμου τά πέρατα.

    Γιά τούς τρεῖς λοιπόν αὐτούς ἱεράρχες, ἰσχύει τό προφητικό ἐκεῖνο λόγιο

<< ἐξῆλθεν ὁ φθόγγος αὐτῶν εἰς πᾶσαν τήν γῆν>>. Γι' αὐτό καί δέν ἔχουν καμμία ἀνάγκη ἀπό ἐπαίνους καί ἀνθρώπινα ἐγκώμια αὐτοί οἱ ἅγιοι καί τῆς εὐσεβείας διδάσκαλοι, μιά πού ὁ Κύριος τούς ἀντιδόξασε στούς οὐρανούς, ὅπου δέν παύουν νά χορταίνουν, βλέποντας τήν δόξα τοῦ Θεοῦ πού μέ τήν ἁγία ζωή τους δόξασαν. Γιατί καί μόνη της ἡ θέα τῆς δόξας αὐτῆς εἶναι δυνατή νά γεμίσει τήν ψυχή ἀπό ἀγαλλίαση καί ἀληθινή εὐφροσύνη καθώς λέγει καί ὁ προφήτης Δαβίδ «χορτασθήσομαι ἐν τῷ ὀφθῆναι μοι τήν δόξαν σου».

   Οἱ θεῖοι αὐτοί διδάσκαλοι ἀπολαμβάνουν καί θά ἀπολαμβάνουν αἰώνια ἐκεῖνα τά ἀγαθά πού δέν μποροῦν νά περιγραφοῦν μέ λόγια καί τά ὁποῖα - κατά τόν Ἀπόστολο Παῦλο –«ὀφθαλμός οὐκ οἶδε καί οὗς οὐκ ἤκουσε καί ἐπί καρδίαν ἀνθρώπου οὐκ ἀνέβη». Εἶναι ἐκεῖνα τά ἀγαθά πού ἑτοίμασε ὁ Θεός γι' αὐτούς πού Τόν ἀγαποῦν.

  Θά καταλάβατε βέβαια ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, ὅτι ὅλα τά παραπάνω ἐγκώμια καί οἱ ἔπαινοι γιά τους ἁγίους, λέγονται καί γράφονται μέ σκοπό - ἔχοντας σάν καλό ὑπόδειγμα τήν ἁγιαστική ζωή τους καί παίρνοντας παρηγοριά καί ἐλπίδα ἀπό τήν ἀνάγνωση τοῦ βίου τους - νά παρακινηθοῦμε καί ἐμεῖς νά μιμηθοῦμε, ὅσο μᾶς εἶναι δυνατόν, τήν ἔνθεη αὐτή τους πολιτεία.

   Ἄς παρακινηθοῦμε λοιπόν καί ἐμεῖς στήν κατά τό δυνατόν μίμηση τῆς ἔνθεης βιοτῆς αὐτῶν τῶν ἁγίων.

  Ἡ παροῦσα ζωή μας βρίσκεται σέ μία ἀκατάπαυστη πάλη μέ τούς τρεῖς φοβερούς ἐχθρούς μας· τόν ἑαυτό μας, τό κόσμο καί τόν διάβολο. Γι αὐτό, ἄς προστρέξουμε στή βοήθεια τούτων τῶν ἁγίων, προβάλοντας ὡς πρέσβεις πρός τόν Θεό αὐτούς τούς μεγάλους φωστῆρες τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας, μαζί μέ τούς λοιπούς ἁγίους αὐταδέλφους τους καθώς καί τούς μακαρίους γονεῖς τους, τόν Βασίλειο δηλαδή καί τήν Ἐμμιλία καί πολύ περισσότερο, τήν σοφωτάτη καί μεγάλη Μακρίνα τήν ὁμογάλακτό τους· αὐτήν πού δείχτηκε ἔμψυχο ἄγαλμα τῆς παρθενίας καί τῆς ἀσκήσεως καί ὑπόδειγμα τῶν μοναζόντων.

    Αὐτούς λοιπόν ἄς βάλουμε μεσίτες, ἔτσι ὥστε μέ τίς εὐπρόσδεκτες δεήσεις τους νά μᾶς ἀξιώσει ὁ Κύριος, ἐμᾶς τούς ἀνάξιους, νά παλαίψουμε νικηφόρα μέ τόν ἀντίπαλό μας διάβολο, ἀφοῦ ἐνδυθοῦμε τήν θεία χάρη μέ τήν ὁποία θά καταφέρουμε νά ἀποφύγουμε τίς παγίδες καί τίς ἐνέδρες του. Καί τότε νά μπορέσουμε νά βιώσουμε τόν ὑπόλοιπο χρόνο τῆς ζωῆς μας εἰρηνικά καί μέ καθαρότητα καρδιᾶς, κατά τό θέλημα τοῦ Θεοῦ.

   Ἄς καθαρίσουμε λοιπόν ἀγαπητοί μου χριστιανοί τίς αἰσθήσεις μας καί ἄς ὑψώσουμε τούς νοερούς ὀφθαλμούς τῆς ψυχῆς μας πρός τήν κορυφή τῆς ἀπάθειας. Ἐκεῖ θά δοῦμε τούτους τούς θείους διδασκάλους πού καθαίρεσαν τήν πλάνη μέ τή στιλπνή λαμπρότητα τῆς ἐνθεης πολιτείας τους. Θά ἀτενίσουμε αὐτούς πού φάνηκαν ὄχι μόνο νικητές τῆς ἀθεΐας ἀλλά καί σημαιοφόροι τῆς ὀρθῆς πίστεως, ἐξαλείφοντας τήν ἰδέα τῶν φθαρτῶν ἐννοιῶν καί κηρύττοντας τήν ἀπομάκρυνση τοῦ νοῦ καί τῆς καρδιᾶς ἀπό τίς ἐπίγειες ἀπολαύσεις.

  Διότι δέν ἔφθανε πού μέ τή λάμψη τοῦ ἱεροῦ Εὐαγγελίου καί τήν ἀκρίβεια τῶν ὑψηλῶν νοημάτων, φωτοδότησαν τίς καρδιές τῶν πιστῶν μέ τήν ἀληθινή καί σωστή λατρεία τῆς Ἁγίας Τριάδος. Ἐπιπλέον, μέ τό νά εἶναι ὁ βίος τους ζωντανό μουσεῖο τῶν θείων δικαιωμάτων καί τῶν θείων ἀρετῶν, πρόσθεσαν περισσότερη λαμπρότητα καί σ' αὐτό τό ἀρχιερατικό ἀξίωμα, τό ὁποῖο οἱ ἴδιοι ἐπαξίως ἔφεραν. Ἡ καθαρότητα τοῦ βίου τους ὑπεραστράπτει καί κάνει κάθε ἀνθρώπινο νοῦ νά ἐξίσταται. Ἀντιλαλοῦν στά ἄκρα τῆς οἰκουμένης μέ τή σάλπιγγα τῆς καλῆς τους φήμης καί τά ἱερά συγγράμματά τους.

   Πλουτίζουν τήν ὁμοίωση τῶν ἀΰλων ἀγγέλων μέ τή λιτότητα τῆς ζωῆς καί τῆς διατροφῆς τους - πού ἦταν τόσο ἁπλή καί ὅση χρειάζονταν γιά τίς ἀνάγκες τους - ἐξωμοιώνοντάς την ἔτσι μέ τήν ἀτροφία τῶν ἀγγέλων. Μ' αὐτούς ὅμως μοιάζουν καί γιά ἕναν ἀκόμη λόγο. Λατρεύουν οἱ ἀσώματοι νόες ἀσιγήτως τήν Ἁγία Τριάδα; Ἐξυμνοῦν καί οἱ ἅγιοι αὐτοί τόν Κύριο τῆς δόξης, ἀσταμάτητα μέ ὕμνους θεοσεβεῖς. Ἐκλάμπουν μέ θεϊκό φῶς οἱ ἄϋλοι νόες; Ἐξαστράπτουν μέ τή χάρη τοῦ Ἁγ. Πνεύματος σ' ὅλη τήν ὑφήλιο καί οἱ θεῖοι αὐτοί διδάσκαλοι τῆς Ἐκκλησίας.

   Αὐτοί οἱ ἅγιοι ὑπερπλούτισαν πνευματικά μέ τήν ἀκτημοσύνη πού εἶχαν καί ἐκπέμπουν ἄρρητη εὐωδία ἀπό τόν στεναγμό τῆς ὑπέρλαμπρης ψυχῆς τους. Δροσίζουν τίς καρδιές τῶν εὐσεβῶν οἱ λαμπροί ποταμοί τῶν ἀσκητικῶν τους δακρύων, πνίγοντας συνάμα τόν ἀρχέκακο δράκοντα. Ἀπό τά πυρίπνοα στόματά τους ξεχύνονται ὀρμητικά τῆς θεολογίας οἱ χείμαρροι καί ἀπό τήν θεολόγο γλώσσα τους πηγάζουν τῆς Ὀρθοδοξίας πλημμύρες, πού καταρδεύουν τίς ψυχές τῶν εὐσεβῶν.

    Γιά ὅλα τά παραπάνω, χαρίστηκε στούς θείους αὐτούς ἀνθρώπους ἡ ὑπεροχή τῶν θαυμάτων πού τέλεσαν καί τελοῦν πάντοτε καί τά ὁποῖα, μέ τό νά εἶναι πέρα ἀπό τή φύση, ἐκπλήττουν κάθε ἀκοή καί διάνοια.

    Μά τί νά πρωτοποῦμε ἀπό τά πολλά στά ὁποῖα αὐτοί οἱ μακάριοι φάνηκαν ἀξιομίμητοι; Πού μέ τήν ὑψηλή στάθμη τῆς πνευματικῆς τους ζωῆς, τήν προθυμία τους γιά τό κοινό ὄφελος καί τήν ζέουσα πρός τόν πλησίον ἀγάπη, ἀρνήθηκαν τήν ἴδια τους τή ζωή καί ἔγιναν θησαύρισμα τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ. Γι' αὐτό καί μέ τήν ἑρμηνεία τῶν θείων γραφῶν πού τούς ἐνέπνευσε τό πανάγιο πνεῦμα, πλούτησαν ὡς διδάσκαλοι τῆς Ἐκκλησίας, τό ἀποστολικό ἀξίωμα τῆς διαδοχῆς τῶν πνευματέμφορων μαθητῶν τοῦ Σωτῆρος.

    Ἀλλ' ὦ Πατέρες τρισόλβιοι, Βασίλειε, Πέτρε καί θεῖε Γρηγόριε, ἀπό κοινοῦ μέ τό σεπτό ζεῦγος Βασιλείου τοῦ θείου πατέρα σας καί Ἐμμιλίας τῆς μακαρίας μητέρας σας,  ἀλλά καί τό Ναυκράτιο καί τή Μακρίνα τούς ἀδελφούς σας, μή παύσετε νά πρεσβεύετε συνεχῶς γιά μᾶς στό Σωτήρα, ἀφοῦ ἔχετε τόσο μεγάλη παρρησία πρός Αὐτόν.

   Ἱκετεύσατε παρακαλοῦμε τόν Θεό ὥστε νά στρέψει τό βλέμμα του πρός τήν

     οἰκτρή ἀθλιότητά μας πού καταδυναστεύεται ἀπό ὁρατούς καί ἀόρατους

         ἐχθρούς. Τίς ἐνέδρες καί τίς παγίδες τοῦ διαβόλου ἄς διαλύσει. Τόν

                 ζυγό τῶν παθῶν μας ἄς ἐλαφρύνει. Τήν πατρίδα μας ἄς

                    προστατεύει ἀπό κάθε κίνδυνο. Καί τέλος, νά μᾶς

                       καταξιώσει να ἑορτάζουμε πάντοτε τή λαμπρή

                             καί ἔνδοξη μνήμη σας, δείχνοντάς μας

                                 κληρούχους τῆς πλήρους δόξας

                                  παραστάσεως τῆς ἐπουράνιας

                                   βασιλείας Του, μαζί μέ ὅλους

                                        τούς ἁγίους πού ἀπό

                                          αἰώνες Τόν ἔχουν

                                              εὐαρεστήσει.

                                                    Ἀμήν.

Παταπίου μοναχοῦ Καυσοκαλυβίτου: Εἰσαγωγή-Σχόλια-Φωτογραφίες-Ἀπόδοση στή νεοελληνική τοῦ Ἐγκωμιαστικοῦ Λόγου, στό βιβλίο: ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΠΑΤΡΟΜΗΤΡΑΔΕΛΦΟΤΗΤΟΣ, ἔκδ. Ἱ. Ναοῦ Ἁγ. Βασιλείου, Βραχνέϊκα Πατρῶν, 2006.

     

 ΛΕΖΑΝΤΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ:

   Ὁ Μέγας Βασίλειος. Τοιχογραφία μέσων τοῦ 18ου αἰ. Κυριακό Σκήτης Καυσοκαλυβίων (φωτογρ. Παταπίου μον. Καυσοκαλυβίτου).

   Ὁ Μέγας Βασίλειος. Τοιχογραφία τοῦ ἔτους 1759. Παρεκκλήσι Κοιμήσεως Θεοτόκου Καλύβης Ἁγ. Ἀκακίου Σκήτης Καυσοκαλυβίων (φωτογρ. Παταπίου μον. Καυσοκαλυβίτου).