ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ (1992)

Έκκληση της Διπλής Ιεράς Συνάξεως του Αγίου Όρους Άθω για το «Μακεδονικό Ζήτημα»
(20 χρόνια, 20 Αυγούστου 1992)

Το Άγιον Όρος απορροφημένο ολόψυχα στην εργασία της μετανοίας και της προσευχής αποφεύγει τον σχολιασμό επίκαιρων γεγονότων. Παρακολουθώντας όμως κρίσιμες καταστάσεις και φοβούμενο ύπαρξης επικινδύνων καταστάσεων συμπάσχει με τον θεόπλαστο άνθρωπο στα γεγονότα, που έρχονται στην αντίληψή του. Έτσι κάποτε αναγκάζεται να διασπάσει την υπεύθυνη σιωπή του, όταν η αλήθεια διακυβεύεται και η Ιστορία παραχαράσσεται. Κάτι παρόμοιο συμβαίνει σήμερα με ύπουλη επίθεση κατά της ελληνικότητας της Μακεδονίας.

Το Άγιο Όρος μέσω αυτής της επιστολής επιθυμεί να συμβάλλει στην πρόληψη κάθε κακού και στην εμπέδωση της ηρεμίας και ησυχίας, την οποίαν ο κόσμος έχει μεγάλη ανάγκη. Ειδήμονες έχουν ήδη άριστα και επιστημονικά εκφραστεί περί της ελληνικότητας της Μακεδονίας. Ευρήματα και επιγραφές, πρόσωπα και ονόματα και γεγονότα επιβεβαιώνουν περίτρανα του λόγου το αληθές και ο κάθε τίμιος, ειλικρινής και πολιτισμένος άνθρωπος δύναται εύκολα και άνετα να βρει αυτά, όταν θελήσει.

Η Αγία Γραφή στο βιβλίο του Προφήτη Δανιήλ αναφέρει επί αιώνες προ Χριστού για τον Έλληνα Βασιλιά από τη Μακεδονία, το Μέγα Αλέξανδρο, του οποίου το πολιτιστικό έργο είναι γνωστό σε όλους και μοναδικό στην ιστορία της ανθρωπότητας. Στις Πράξεις δε των Αποστόλων αναφέρεται εκτενώς το όραμα του Αποστόλου Παύλου στην Τρωάδα, καθώς και η επίσκεψη στις πόλεις της Μακεδονίας, όπου ομιλεί και γράφει στην ελληνική αριστοτεχνικά. Εδώ συναντήθηκε ο χριστιανισμός και ο Ελληνισμός εκ των οποίων γεννήθηκε ο Βυζαντινός Πολιτισμός, ο οποίος μαρτυρείται μέχρι σήμερα ακόμη σε όλη την Μακεδονία και ιδιαίτερα σε όλη την ιερά Χερσόνησο του Άθω.

Η απόκοσμος μοναστική πολιτεία του Αγίου Όρους στην οποίαν ζουν από αιώνες με αδιασάλευτη χριστιανική ειρήνη και θεία ομόνοια Ορθόδοξοι Μοναχοί προερχόμενοι από τις απανταχού Ορθόδοξες παροικίες, παρακολουθώντας ταραχή, συνοχή και αδικία των εθνών στις γειτονικές χώρες των Βαλκανίων, αποστέλλει θερμότατη έκκληση προς πάσα κατεύθυνση και σε κάθε αρμόδιο, παρακαλεί και προτρέπει την ειρήνη, ασφάλεια και δικαιοσύνη.

Η ειρήνη, ως παιδί της δικαιοσύνης, θα φέρει την ασφάλεια και την τάξη και δεν θα οδηγήσει σε ανίερες πράξεις ανελευθερίας και αθέσμων διεκδικήσεων. «Δικαιοσύνην μάθετε οι ενοικούντες επί της γης» αναφέρει η Αγία Γραφή, διότι αυτή θα διατηρήσει κάθε λαό εντός των ορίων αυτού χωρίς επιθυμίες διεκδικήσεως όσων ανήκουν σε άλλους και σφετερισμού και παραχάραξης της πνευματικής και ιστορικής κληρονομιάς γειτόνων.

Οι Ελληνορθόδοξοι, μέσω μοναχών κυρίως πρωτεργατών, ως οι Θεσσαλονικείς αδελφοί Κύριλλος και Μεθόδιος, κατέστησαν μετόχους της Ορθοδόξου Πίστεως και του πολιτισμού των τους λαούς των Βαλκανίων. Η όμορφη Θεία Λατρεία εισήλθε στην αχανή Ρωσία και λίκνο του μοναχισμού της χώρας αυτής υπήρξε ο ιερός Άθως. Οι ιεροί αυτοί άνδρες και άλλοι, των οποίων ο κατάλογος θα ήταν μακρύς, δεν πώλησαν την ταυτότητά των σε κανέναν.

Θα περίμενε κανείς από τους λαούς αυτούς να είναι ευγνώμονες προς το Έθνος, το οποίον τους ευεργέτησε. Εάν αυτό τυγχάνει ακατόρθωτο, τουλάχιστον ας μη ζητούν τίτλους ιδιοκτησίας επί της γης των ευεργετών των.

Σήμερα εύκολα κατανοούντες ότι το νεαρό κρατίδιο των Σκοπίων φορεί ξένα ενδύματα και παρουσιάζεται στον κόσμο με όνομα το οποίο σαφώς και ιστορικώς τεκμηριωμένα ανήκει σε άλλους, εμείς οι μοναχοί ως απόγονοι αυτών, οι οποίοι με θείον ζήλο μεταλαμπάδευσαν το φως της Ορθοδοξίας και του πολιτισμού στους γύρω λαούς, διαμαρτυρόμαστε δικαίως και εντόνως. Αυτό το κάνουμε διότι διαβλέπομε πρωτοφανή αδικία, η οποία διασαλεύει επικινδύνως την θεία ειρήνη μεταξύ ομόδοξων ομόρων λαών.

Παρακαλούμε εκ βαθέων τους αρχηγούς κυρίως των Ορθοδόξων λαών, να μη στηρίζουν την παράφορη αυτή αδικία και να γίνουν αιτία επικίνδυνης αναταραχής, τις συνέπειες της οποίας είναι αδύνατον να αποφύγει και η ησυχαστική αθωϊκή Πολιτεία.

Σας παρακαλούμε λοιπόν ολόθερμα να επιφέρετε την ειρήνη ανάμεσά σας και μην αποβλέπετε σε όρια αιώνια, τα οποία χαράχτηκαν με αίμα. Η ειρήνη, ένα από τα πολυτιμότερα πράγματα στον κόσμο, είναι εύκολο να χαθεί σε ελάχιστο χρόνο και υπό του παραμικρού αδέξιου χειρισμού, η επαναφορά όμως αυτής, ως γνωστόν, δεν επιτυγχάνεται αν δεν δεχθεί σπονδές ανθρωπίνου αίματος, συνοδευόμενες με χείμαρρο δακρύων.

Ειρηνεύετε, διότι η μακαριότητα των λαών δεν στηρίζεται στους σφετερισμούς, τις παραχαράξεις, τις άθεσμες αναγνωρίσεις, τις διαρπαγές, τις επεκτάσεις αλλά μάλλον στην φιλοπονία, την πρόοδο και την ειρήνευση. «Υπέρ της ειρήνης του σύμπαντος κόσμου» και των γειτόνων μας προσευχόμαστε νυχθημερόν εκτενώς και διαπύρως προς τον Ειρηνάρχη, Ειρηνοδότη και Ειρηνοφόρο Ουράνιο Πατέρα μας για να την παράσχει δαψιλώς στην εξαιρετικά ευαίσθητη περιοχή των Βαλκανίων στον γεωγραφικό χώρο που υπάγεται και η αυτοδιοίκητος, υπό την Ελληνική επικυριαρχία και την ευλογούσαν σκέπην του Οικουμενικού Πατριαρχείου, υπερχιλιετής αγιορειτική Πολιτεία.

Μιλούμε όχι απλώς για να μιλούμε, μη αποβλέποντες σε ανθρώπινες σκοπιμότητες και εκτιμήσεις. Αναφερόμεθα όχι σε αλλόθρησκους αλλά σε ομόδοξους, τους οποίους από αιώνες συνδέει κοινή πίστη και ιερά παράδοση. Η διάσταση μεταξύ ομόδοξων λαών είναι φοβερό και λυπηρό πράγμα. Έτσι και το Σχίσμα των Σκοπίων αποτελεί πηγή πολλών δεινών, εν των οποίων είναι και η επέκταση της Ουνίας, το ανόσιο έργον της οποίας έχει ήδη καταδικασθεί απ’ όλους τους Ορθοδόξους λαούς.

Όλοι εμείς, που φορούμε το τίμιο μοναχικό ένδυμα ως στολή υπηρεσίας της προς Θεό και άνθρωπο αγάπης, με νηφαλιότητα και ειρήνη στην καρδιά κάνουμε έκκληση προς πάσα κατεύθυνση για την εξαφάνιση της αδικίας και τους κινδύνους που αποφέρει η οικειοποίηση των Σκοπίων ξένων τίτλων και συμβόλων.

Απευθύνομε έκκληση προς τις αρχές των Σκοπίων, να αναθεωρήσουν την στάση τους και να συμβάλουν στην εδραίωση της σταθερότητας, για να γευθούν και αυτοί τους γλυκείς καρπούς του ημέρου βίου, όπως μέγα μέρος του λαού τους ασφαλώς επιθυμεί. Διότι θεωρούμε βέβαιον ότι οι κάτοικοι των Σκοπίων θα κατανοήσουν ότι σφετεριζόμενοι ξένα στοιχεία, δεν αδικούν μόνο εκείνους εις τους οποίους ανήκουν αυτά αλλά κυρίως αδικούν τους εαυτούς τους, σαν να μην έχουν δική τους παράδοση και πολιτισμό.

Απευθύνομε λόγο αναθεωρήσεως προς τους ηγέτες ομόδοξων λαών και μάλιστα σε αυτούς οι οποίοι με την αναγνώρισή τους στο προαναφερθέν κρατίδιο δημιουργούν μέγα πρόβλημα για ειρήνη στα Βαλκάνια.

Ταπεινότατα απευθυνόμαστε και προς τους αγιότατους Ποιμενάρχες των Ορθοδόξων Εκκλησιών, των φίλων χωρών, μεγαλόκαρδα και μέσω τρόπων, τους οποίους καλύτερα γνωρίζουν εκείνοι, όπως συμβάλουν στην απομάκρυνση των μελανών νεφών από τα σύνορά μας.

(Απευθυνόμαστε) Στις ευγενείς καρδιές και την ορθή κρίση των ηγετών της Δύσεως και της μεγάλης υπερατλαντικής χώρας των Η.Π.Α. Απευθύνομε λόγο για να επέμβουν κατά το μέτρο των δυνάμεών τους, για να επικρατήσει πολιτική νηνεμία, ελευθεροποιός και χαροποιός για όλους. Η μικρά Ελλάς έχει προσφέρει πολλά στον παγκόσμιο πολιτισμό και η ελαχίστη ανταπόδοση αυτής θα ήταν η άμεσος δικαίωσή της.

Τελειώνοντας, εμείς οι πολυετώς ασκούμενοι και αγωνιζόμενοι στο Άγιο Όρος, έναν πνευματικό χώρο με Πανορθόδοξη και Οικουμενική αποστολή, που ζούμε χίλια και πλέον έτη ειρηνικά παραδίδοντες αγαστή συμβίωση στους πάντες, σ’ αυτή την περιοχή της πολυβασανισμένης Μακεδονίας αυτοί που μένουν εδώ και Αγιορείτες άπαντες με μια καρδιά και στόμα ανάξιο, υψώνομε ικετευτική φωνή προς τον Φιλάνθρωπο Θεό ημών, όπως μιλήσει στις καρδιές των κυβερνώντων και τις συνετίσει προς ειρήνευση των λαών και απομάκρυνση παντός κακού. Αμήν.

Άπαντες στην Έκτακτη Διπλή Ιερά Σύναξη Αντιπρόσωποι και Προϊστάμενοι των είκοσι Ιερών και Ευαγών Μονών του Αγίου Όρους Άθω.

μετάφραση στή δημοτική: Νίνα Γκατζούδη.
Η κ. Γκατζούλη διδάσκει στο Τμήμα Κλασσικών Σπουδών και είναι η Διευθύντρια του Ελληνικού προγράμματος στο Πανεπιστήμιο του New Hampshire.
ἀπό τό ἰστολόγιο ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΕΣ ΜΝΗΜΕΣ