Η πνευματική κίνηση στα Ιωάννινα με επίκεντρο το έργο του Ευγένιου Βούλγαρη
Η ερευνητική ανάδειξη όψεων των
πνευματικών δρωμένων κατά τον 18ο αιώνα στα Ιωάννινα με επίκεντρο το πολύπλευρο
έργο - φιλοσοφικό, θεολογικό, επιστημονικό - και τη πολύπτυχη διδασκαλία του
Ευγενίου Βούλγαρη, αποτελεί την επιδίωξη του Β’ Πανηπειρωτικού Συνεδρίου με
θέμα «Η
πνευματική κίνηση στα Ιωάννινα τον 18ο αι. και η παρουσία του Ευγενίου Βούλγαρη».
Ἀπό
το Ἅγιον Ὄρος συμμετέχει στό Συνέδριο ὁ μοναχός Πατάπιος Καυσοκαλυβίτης μέ θέμα:
Ὁ Εὐγένιος Βούλγαρης
Σχολάρχης τῆς Ἀθωνιάδος (1753-1759) καί οἱ πνευματικές ζυμώσεις στο ῞Αγιον Ὄρος
κατά τόν 18ον αἰώνα.
Το Συνέδριο διοργανώνουν
στα Ιωάννινα την Παρασκευή 8 και το Σάββατο 9 Απριλίου η Εταιρεία Ηπειρωτικών
Μελετών και το Ίδρυμα Μελετών Ιονίου και Αδριατικού Χώρου, με την ευκαιρία της
συμπλήρωσης 300 χρόνων από τη γέννηση του Ευγενίου Βούλγαρη, κορυφαίου
Διδασκάλου του Γένους.
Οι εργασίες του Συνεδρίου
θα αρχίσουν την Παρασκευή 8 Απριλίου, στις 6 το απόγευμα, στην αίθουσα «Κ.
Κατσάρη» της Ε.Η.Μ. και θα ολοκληρωθούν το βράδυ της επόμενης ημέρας. Η είσοδος
για το κοινό θα είναι ελεύθερη.
Στην εναρκτήρια εκδήλωση
το πρόγραμμα περιλαμβάνει χαιρετισμό του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου
και προσφωνήσεις από τον Μητροπολίτη Ιωαννίνων Μάξιμο, τον Περιφερειάρχη
Ηπείρου Αλέξανδρο Καχριμάνη, τον Δήμαρχο Ιωαννίνων Θωμά Μπέγκα, τον Πρύτανη του
Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Γεώργιο Καψάλη και τον Πρόεδρο της ΕΗΜ και του ΙΜΙΑΧ
Κωνσταντίνο Π. Βλάχο.
Στις 7 το απόγευμα θα
πραγματοποιηθεί η εναρκτήρια ομιλία του καθηγητή Ιστορίας της Φιλοσοφίας
Κωνσταντίνου Θ. Πέτσιου με θέμα «Ονομάτων επίσκεψις: φιλοσοφία και επιστήμες
στις Σχολές των Ιωαννίνων τον 18ου αι.».
Το υπόλοιπο Πρόγραμμα έχει ως εξής:
Α΄ Συνεδρία - Προεδρείο:
Γεωργία Αποστολοπούλου, Κωνσταντίνος Π. Βλάχος
Βασ. Α. Κύρκος, Ο
Ευγένιος Βούλγαρης ως ιστορικός της Ελληνικής Φιλοσοφίας.
Νίκος Αυγελής,
Αριστοτελικές καταβολές στη θεωρία της γλώσσας.
Εγκαίνια έκθεσης
χειρογράφων και παλαιτύπων του ΙΗ΄ αι. από τα αρχεία του Εργαστηρίου Ερευνών
Νεοελληνικής Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και του Ιδρύματος Μελετών
Ιονίου και Αδριατικού Χώρου στην «Αίθουσα Κ. Κατσάρη».
Σάββατο 9
Απριλίου
9 π.μ.: Β΄ Συνεδρία -
Προεδρείο: Αθαν. Γλυκοφρύδη - Λεοντσίνη, Δημ. Αποστολόπουλος
Ελευθέριος Π. Περρωτής, Η
θεολογική επίδραση του Ευγενίου Βούλγαρη στη Μαρούτσειο Σχολή.
Γεώργιος Κουντούρης,
Ορθόδοξη παράδοση και Ευρωπαϊκός Διαφωτισμός στο έργο του Ευγενίου Βούλγαρη.
Γεώργιος Νικολάου, Η
πραγματεία του Ευγενίου Βούλγαρη «Στοχασμοί εις τους παρόντας κρισίμους καιρούς
του Οθωμανικού Κράτους»: ιστορική συγκυρία συγγραφής και πολιτική στόχευση.
Γεώργιος Παναγόπουλος, Η
πρόσληψη της δογματικής θεολογίας του Ευγένιου Βούλγαρη στη νεώτερη Θεολογία.
μ. Πατάπιος
Καυσοκαλυβίτης, Ο Ευγένιος Βούλγαρης
Σχολάρχης της Αθωνιάδος (1753-1759) και οι πνευματικές ζυμώσεις στο Άγιον Όρος
κατά τον 18ον αιώνα.
10.45 π.μ.: Γ΄ Συνεδρία -
Προεδρείο: Κωνσταντίνος Στάϊκος - Ελένη Κουρμαντζή
Αθανασία
Γλυκοφρύδη-Λεοντσίνη, Η συμβολή του Ευγενίου
Βούλγαρη στην εκπαίδευση
των πριγκήπων της Ρωσίας.
Ελένη Αγγελομάτη -
Τσουγγαράκη, Η επιστολιμαία επικοινωνία του Ευγενίου Βούλγαρη με ηγεμόνες της
Μολδαβίας.
Γιώργος Βλαχάκης, Η
μαρκησία du Chatelet και ο Ευγένιος Βούλγαρης. Διερεύνηση μιας ενδιαφέρουσας
πνευματικής σχέσης.
Κωνσταντίνος Νάκος:
Ευγένιος Βούλγαρις: Περί προσθέσεως και αφαιρέσεως - Περί κατασκευής των
γεωμετρικών εξισώσεων
12.30 μ.: Δ΄ Συνεδρία -
Προεδρείο: Νίκος Αυγελής – Δημήτριος Καραμπερόπουλος
Χαρίτων Καρανάσιος, Τα
Γιάννενα ως κέντρο δικτύου λογίων μεταξύ Βενετίας και Κωνσταντινούπολης στον
18ο αιώνα
Βασιλική Τζώγα,
Ανιχνεύσεις της επίδρασης του Ευγενίου Βούλγαρη στον Ιωαννίτη διδάσκαλο της
Ηγεμονικής Ακαδημίας του Βουκουρεστίου Λάμπρο Φωτιάδη μέσα από επιστολές του
κώδικα ΕΒΕ2390.
Απόστολος Σταβέλας, Οι
«Κριτικαί επιστάσεις» του Ευγενίου Βουλγάρεως και η συνάφειά τους προς θέσεις
της «Λογικής» του.
Ελένη Κουρμαντζή, Νύξεις
κατά του Ευγενίου Βούλγαρη στον «Ανώνυμο του 1789» και στα «Καλοκινήματα»
(1795).
Γεώργιος Καραμπελιάς, Ο
εκλεκτισμός του Ευγενίου Βούλγαρη ως εγχείρημα πρωτότυπης φιλοσοφικής σύνθεσης.
17.30 μ.μ.: Ε΄ Συνεδρία -
Προεδρείο: Παναγιώτης Νούτσος – Βασίλειος Μακρίδης
Γεώργιος Παπαγεωργίου,
Ευγένιος Βούλγαρης: επιστολιμαίες διοδεύσεις κατά τον 18ουαι.
Κωνσταντίνος Ντίνας, Οι
περί γλώσσας αντιλήψεις του Ευγενίου Βούλγαρη.
Κωνσταντίνος Στάικος, Ο
Ευγένιος Βούλγαρης και η «Αινειάδα» του Βιργιλίου.
Δημήτριος
Καραμπερόπουλος, Η παρουσία του Γαληνού στη «Λογική» του Ευγενίου Βούλγαρη.
Ελευθερία Νταλιάνη,
Απηχήσεις της αρχαίας Φιλοσοφίας στη «Λογική» του Ευγενίου Βούλγαρη.
Αγγελική Αγγέλη, Η
παρουσία της νεώτερης φιλοσοφίας στα «Στοιχεία της Μεταφυσικής» του Ευγενίου
Βούλγαρη.
19.30 μ.μ.: ΣΤ΄ Συνεδρία
- Προεδρείο: Βασίλειος Α. Κύρκος - Κωνσταντίνος Θ. Πέτσιος
Παναγιώτης Νούτσος, Πώς
συνέβαλε η «Μητρόπολις πάσης μαθήσεως» στην αναδιάταξη των σχέσεων φιλοσοφίας
και επιστημών.
Χρήστος Τερέζης, Οι περί
των «καθόλου» απόψεις του Ευγενίου Βουλγάρεως.
Δημήτριος Αποστολόπουλος,
Για το «Επιστολάριον» του Ευγενίου Βούλγαρη.
Βασίλειος Μακρίδης, «Απόκρισις
ορθοδόξου τινός προς τινα αδελφόν ορθόδοξον περί της των Κατολίκων δυναστείας
[…] (Halle 1775): Έργο του Ευγένιου Βούλγαρη ή του Νικηφόρου Θεοτόκη;»
Γεωργία Αποστολοπούλου, Η αναφορά του
ιστορικού της φιλοσοφίας Νικολάου Κοτζιά στον Ευγένιο Βούλγαρη.
