Εἰσερχόμενοι στόν Νυμφῶνα τοῦ Σωτήρα τῆς ψυχῆς μας

                                                     Γέροντος Παταπίου Καυσοκαλυβίτου

Εἰσερχόμενοι στόν Νυμφῶνα τοῦ Σωτήρα τῆς ψυχῆς μας

Ἡ Μεγάλη Ἑβδομάδα ξεκινᾶ μέ τήν ἀκολουθία τοῦ Νυμφίου τό βράδυ τῆς Κυριακῆς τῶν Βαΐων καί φθάνει μέχρι τήν πρωϊνή λειτουργία τοῦ Μεγάλου Σαββάτου. Ἑβδομάδα μυσταγωγική, λαμπρότητα ἁγιοπνευματική, σιγεῖ πᾶσα σάρκα καί ἡ ἱεροπρεπής τάξη τοῦ συναξαρίου μᾶς ἀναγγέλει ὅτι: «Τῇ ἁγίᾳ καί Μεγάλῃ Ἑβδομάδᾳ, οἱ τά πάντα καλῶς παραταξάμενοι θεῖοι Πατέρες, ἀλληλοδιαδόχως ἔκ τε τῶν θείων Αποστόλων καί τῶν ἱερῶν Εὐαγελλίων παραδεδώκασι…».

  Ἡ ἐκκλησιαστική τάξη, πού ἀντικατοπτρίζει τήν τάξη τοῦ οὐράνιου καί φρικτοῦ θυσιαστηρίου, στό Ἅγιον Ὄρος διαφυλάσσεται γιά αἰῶνες ἀπαρασάλευτη καί κατά τή διάρκεια τῆς Μεγάλη Ἑβδομάδας καί τοῦ Πάσχα.

«Ἡ εἰκών τοῦ Νυμφίου τοποθετεῖται ἐπί τῆς ἁγίας τραπέζης καί ἅπτεται κηρίον ἔμπροσθεν αὐτῆς. Ὁ ἱερεύς θυμιᾶ εἰς τό ‘’Ἐπακούσαι σου’’ διά τοῦ παπαδικοῦ κατσίου, ὡς εἴθισται. Ὀ ἐκκλησιαστικός φροντίζει νά διατηρηθῇ ἀννημένον ἕως τῆς τοῦ Νυμφίου ἐξόδου ὑπό τοῦ ἱερέως, ἄν καί κατά τήν ἀρχαίαν τάξιν ἡ εἰκών τοποθετεῖται ὑπό τοῦ εκκλησιαστικοῦ εἰς τό προσκυνητάριον, ἄνευ ἰδιαιτέρας ἐξόδου.

 Μετά τόν Ἑξάψαλμον καί τήν συναπτήν ψάλλεται τό ‘’Ἀλληλούϊα’’ ἀργόν εἰς ἀρχαῖον μέλος καί δίς εἰς σύντομον. Εἶτα τό ἀργόν ‘’Ἰδού ὀ Νυμφίος’’ δίς καί ἅπαξ σύντομον.

Ἀρχομένου τοῦ πρώτου τροπαρίου ἐξέρχεται διά τῆς ὡραίας πύλης ὁ ἱερεύς μετά τῆς εἰκόνος τοῦ Νυμφίου καί θέτει αὐτήν εἰς τό προσκυνητάριον, προπορευομένου τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ μετά εἰσοδικοῦ. Χαιρετᾶ ὁ ἱερεύς, εἶτα ὁ ἡγούμενος καί οἱ λοιποί κατά τήν τάξιν αὐτῶν. Ὁ ἐκκλησιαστικός ἀνάπτει τήν τοῦ προσκυνηταρίου λαμπάδα…».

 (ἀπό τό Ἁγιορειτικόν Τυπικόν τῆς ἐκκλησιαστικῆς Ἀκολουθίας)

Ὑποδεχόμενοι τόν Χριστό στήν θριαβευτική Του εἴσοδο στήν Ἱερουσαλήμ τῆς ψυχῆς μας

                                                                     Γέροντος Παταπίου Καυσοκαλυβίτου

Ὑποδεχόμενοι τόν Χριστό στήν θριαβευτική Του εἴσοδο στήν Ἱερουσαλήμ τῆς ψυχῆς μας

 Η Βαϊοφόρος

Εικόνα στο Πρωτάτου Αγίου Όρους. 17ος αιώνας μ.Χ.

Τό Σάββατο τοῦ Λαζάρου καί ἡ Κυριακή τῶν Βαΐων ἀκολουθοῦν τό κλείσιμο τῆς Σαρακοστῆς καί μᾶς δείχνουν τό πέρασμα πρός τή Μεγάλη Ἑβδομάδα τῶν Παθῶν. Εἶναι μιά κοινή ἀνάσταση, ἡ ἀνάσταση τοῦ Λαζάρου, πρόγευση τῆς Ἀνάστασης τοῦ Κυρίου. Καί ἡ θριαμβευτική εἴσοδος τοῦ πρσδοκώμενου Μεσσία τῶν προφητῶν τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, γίνεται ἡ εἴσοδος μιᾶς νέας βασιλείας καί ἑνός νέου βασιλέα, πού εἰσέρχεται στήν πόλη τῶν προφητῶν νά βασιλεύσει μέ τρόπο ὄχι ἀνθρώπινο, ἀλλά μέ τόν θρίαμβό Του πάνω στόν θάνατο.

 Φθά­νο­ντας ἡ πο­ρεί­α μας πρός τό Πάσχα, στό ἀ­πο­κο­ρύ­φω­μά της, ἑ­ορ­τά­ζουμε τήν θρι­αμ­βευ­τι­κή εἴ­σο­δο τοῦ Χρι­στοῦ στά Ἱ­ε­ρο­σό­λυ­μα, ὁπότε θά ὑποδεχθοῦμε κι ἐμεῖς μαζί μέ τόν λαό τῆς Ἱερουσαλήμ τόν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό. Ποιός ὅμως θά πρέπει να εἶναι ὁ σωστός τρόπος ὑποδοχῆς Του, ἀπό ἐμᾶς τούς πιστούς;

   Πράγματι ὑποδεχόμαστε κι ἐμεῖς μαζί μέ τούς Ἰσραηλῖτες τόν Χριστό, ἀλλά ἕναν Χριστό προβληματισμένο καί κατά πάντα περίλυπο, πού εἰσέρχεται στήν Ἁγία Πόλη. Στήν ὀρθόδοξη εἰκονογραφία τῆς ἑορτῆς τῆς Κυ­ρι­α­κῆς τῶν Βα­ΐ­ων, ἄν σταθοῦμε μπροστά στήν εἰκόνα, θά παρατηρήσουμε ὅτι τό πρόσωπο τοῦ Ἰησοῦ ἔχει μία περίσκεψη καί φαίνεται νά ἀπέχει ἀπό τά ὅσα συμβαίνουν γύρω του. Γι᾿ αὐτό καί σιωπᾶ, δέν χαιρετᾶ,  δέν εὐλογεῖ, δέν θαυματουργεῖ, δέν προσέχει στά Ὠσσανά. Ὅλ᾿ αὐτά γνωρίζει ὅτι εἶναι τά σημάδια μιᾶς πορείας πού μέλλει νά διανύσει.

   Γι᾿ αὐτό κι ἐμεῖς, δέν πρέ­πει νά πα­ρα­μεί­νου­με στούς πα­νη­γυ­ρι­σμούς τῆς ἡ­μέ­ρας αὐ­τῆς. Ὁ Χρι­στός ἐ­πεί­γε­ται νά σταυ­ρώ­σει τήν ἁ­μαρ­τί­α, γι­ά νά θα­να­τώ­σει τό θά­να­το καί νά ἀ­να­στή­σει τόν ἄν­θρω­πο.

  Ἄν ἐ­πι­θυ­μοῦ­με βα­θει­ά νά ἑ­νω­θοῦ­με μέ τόν Χρι­στό καί νά μπο­ρέ­σου­με νά βρε­θοῦ­με δί­πλα Του τή στι­γμή τῆς δό­ξας Του, ὁ­φεί­λου­με νά Τόν ἀ­κο­λου­θή­σου­με στό Πά­θος Του· νά συ­σταυ­ρω­θοῦ­με καί συ­ντα­φοῦ­με μ᾿ Αὐ­τόν.

 

Η ΒΑΙΟΦΟΡΟΣ

Πορεία πρός τό Πάσχα, μέσα ἀπό τήν ἁγιορείτικη εἰκονογραφική τέχνη.

 Η Βαϊοφόρος

Τοιχογραφία στο Κυριακό της Σκήτης Καυσοκαλυβίων. 18ος αιώνας μ.Χ.

Ἡ Βαϊοφόρος. Τοιχογραφία γ΄μισοῦ τοῦ 18ου αἰ. Ἐργαστήριο ἱερομονάχου Παρθενίου Σκούρτου τοῦ ἐξ Ἀγράφων. Δημοσίευση: Παταπίου μοναχοῦ Καυσοκαλυβίτου, «Μεταβυζαντινή τέχνη στή σκήτη Καυσοκαλυβίων», Πρακτικά Β΄ Διεθνοῦς Συμποσίου: Ἅγιον Ὄρος. Πνευματικότητα καί Ὀρθοδοξία. Τέχνη, Θεσσαλονίκη 11-13 Νοεμβρίου 2005, Θεσσαλονίκη 2006, σ. 364, εἰκ. 1. Τοῦ ἰδίου, Ὅσιος Παρθένιος ὁ Σκοῦρτος, ὁ ἐκ Φουρνᾶ τῶν Ἀγράφων. Ὁ βίος καί τό ζωγραφικό του ἔργο, ἔκδ. Πανευρυτανική Ἕνωση, Ἀθήνα 2010, σ. 131, εἰκ. 75..